Vojni muzej u Begradu

[You must be registered and logged in to see this image.]
Plan opsade Beograda od austrijske vojske 1789.
Naziv: PLAN OPSADE BEOGRADA OD AUSTRIJSKE VOJSKE 1789.
Mesto/Oblast: BEOGRAD
Hronologija: 1700 - 1800
Muzej: VOJNI MUZEJ U BEOGRADU
Država: SRBIJA
Epoha: BAROK
Bliže datovanje: 1789.
Materijal: HARTIJA
Dimenzije: 28 х 39 cm
Tehnika izrade: KOLORISANI BAKROREZ
Bibliografija: LJ. Dabić, Stare karte iz zbirke Vojnog muzeja, Beograd 2008.
Opis

Prikazana je opsada Beograda. Ispod gravire je tekst na nemačkom jeziku.

[You must be registered and logged in to see this image.]
Borbe u Beogradu 6.IX 1688. pod Eugenijem Savojskim – Isterivanje Turaka, 1688. Naziv: BORBE U BEOGRADU 6.IX 1688. POD EUGENIJEM SAVOJSKIM – ISTERIVANJE TURAKA, 1688. Autor: HOOGHE RAC Mesto/Oblast: BEOGRAD Hronologija: 1600 - 1700 Muzej: VOJNI MUZEJ U BEOGRADU Država: SRBIJA Epoha: BAROK Bliže datovanje: 1688. godina Materijal: HARTIJA Dimenzije: 56 х 66 cm Tehnika izrade: KOLORISANI BAKROREZ Bibliografija: LJ. Dabić, Stare karte iz zbirke Vojnog muzeja, Beograd 2008. Opis Prikazana je bitka za Beograda između austrijske i turske vojske. Bitka se odvija među gradskim zidinama i na rekama. Iznad gravire je tekst na holandskom jeziku.

[You must be registered and logged in to see this image.]
Tǘrkey. Stadt und festung Semendria, Tvrđava Smederevo
Naziv: TǗRKEY. STADT UND FESTUNG SEMENDRIA, TVRĐAVA SMEDEREVO
Autor: А. Н.
Mesto/Oblast: SMEDEREVO
Hronologija: 1700 - 1800
Muzej: VOJNI MUZEJ U BEOGRADU
Država: SRBIJA
Epoha: BAROK
Bliže datovanje: 18. vek
Materijal: HARTIJA
Dimenzije: 39 x 55,5 cm
Tehnika izrade: LITOGRAFIJA
Bibliografija: LJ. Dabić, Stare karte iz zbirke Vojnog muzeja, Beograd 2008.
Opis

Na donjem delu prikaza, na obali stoji stražar ispred kućice i grupa ljudi. Na obali čamci. Dunavom plovi brodić. Vidi se druga obala reke i grad.

[You must be registered and logged in to see this image.]
Servien. Festung Sementria / Grad i tvrđava Smederevo
Naziv: SERVIEN. FESTUNG SEMENTRIA / GRAD I TVRĐAVA SMEDEREVO
Autor: WOLF F.
Mesto/Oblast: SMEDEREVO
Hronologija: 1700 - 1800
Muzej: VOJNI MUZEJ U BEOGRADU
Država: SRBIJA
Epoha: BAROK
Bliže datovanje: 18. vek
Materijal: HARTIJA
Dimenzije: 39,8 x 57,3 cm
Tehnika izrade: LITOGRAFIJA
Bibliografija: LJ. Dabić, Stare karte iz zbirke Vojnog muzeja, Beograd 2008.
Opis

U centru kompozicije prikazana je tvrđava Smederevo. Levo i desno u pozadini delovi naselja. Uz bobalu pristaje čamac sa grupom vojnika, a na obali je stražara sa vojnikom.

[You must be registered and logged in to see this image.]
Ruševine grada Golupca, Srbija
Naziv: RUŠEVINE GRADA GOLUPCA, SRBIJA
Autor: А. Н.
Mesto/Oblast: GOLUBAC
Hronologija: 1700 - 1800
Muzej: VOJNI MUZEJ U BEOGRADU
Država: SRBIJA
Epoha: BAROK
Bliže datovanje: 18. vek
Materijal: HARTIJA
Dimenzije: 34,8 х 46,7cm
Tehnika izrade: LITOGRAFIJA
Bibliografija: LJ. Dabić, Stare karte iz zbirke Vojnog muzeja, Beograd 2008.
Opis

Na desnom delu prikaza, na obali žena prostire veš, kraj nje dvoje dece i pas. Nedaleko od nje žena i čovek sa mrežom za ribu. Preko reke vidi se oštećeni grad Golubac. Desno, dalje, na istoj obali mala seoska crkva

[You must be registered and logged in to see this image.]
Vrh koplja ?
Naziv: VRH KOPLJA ?
Lokalitet: VINČA
Mesto/Oblast: VINČA, BEOGRAD
Hronologija: 8000 p.n.e. - 4000 p.n.e.
Muzej: VOJNI MUZEJ U BEOGRADU
Država: SRBIJA
Period: NEOLIT
Epoha: MLADJE KAMENO DOBA
Kultura: VINČANSKA
Bliže datovanje: 5-4. milenijum p.n.e.
Materijal: KAMEN
Dimenzije: L 4, 5 cm
Tehnika izrade: GLAČANJE
Bibliografija: M. Peković, Arheološka zbirka Vojnog muzeja u Beogradu / Archaeological Collection of the Military Museum in Belgrade. Beograd 2006
Opis

Vrh koplja čiji je distalni kraj oblikovan u šiljak, a proksimalni u kraći trn.

[You must be registered and logged in to see this image.]
Cev spredpunećeg britanskog topa
Naziv: CEV SPREDPUNEĆEG BRITANSKOG TOPA
Lokalitet: KLADOVSKA TVRĐAVA (FETISLAM)
Mesto/Oblast: KLADOVО
Hronologija: 1800 - 1900
Muzej: VOJNI MUZEJ U BEOGRADU
Država: SRBIJA
Bliže datovanje: Druga polovina 18. i početak 19. veka
Materijal: BRONZA
Dimenzije: 3380 mm / caliber: 280 mm
Tehnika izrade: LIVENJE
Bibliografija: M. Peković, I. Mijatović. Artiljerijska i oklopna sredstva u eksterijeru Vojnog muzeja/Artillery and Armoured Vehicles in Exterior of Military Museum, Beograd 2009.
Opis

Punjenje se vršilo sa prednje strane. Pri vrhu i na dnu cevi nalazi se prstenasto ojačanje, dok je sam vrh, usta cevi, znatno proširen i ojačan. Na zadnjem delu cevi ugraviran je grubi nišan, a na prednjem mušica. Na gornjoj površini cevi, nešto ispod falje, izgraviran je grb ispod koga se nalazi slovo R, a iza njega broj 19 ili 40. Svornjaci za opiranje topa su izuzetno masivni. Na levom ramenu sa strane je natpis WC, a na desnom broj 19 ili 40.

*Cev spredpunećeg britanskog topa danas se nalazi na Beogradskoj tvrđavi

[You must be registered and logged in to see this image.]
Uzengija
Naziv: UZENGIJA
Mesto/Oblast: ČЕZАVА – CASTRUM NOVAE, GОLUBАC / ĐЕRDАPSKА KLISURА
Hronologija: 500 - 1000
Muzej: VOJNI MUZEJ U BEOGRADU
Država: SRBIJA
Period: RАNI SRЕDNJI VЕK
Epoha: RANI SREDNJI VEK
Kultura: RАNОVIZАNTIЈSKА
Bliže datovanje: 7-8. vek
Materijal: GVOŽĐE
Dimenzije: L 12 cm
Tehnika izrade: KOVANJE
Bibliografija: M. Pеkоvić, Аrhеоlоškа zbirkа Vојnоg muzеја u Bеоgrаdu / Archaeological Collection of the Military Museum in Belgrade. Bеоgrаd 2006.
Opis

Uzеngiја pоlukružnоg оblikа, sа rаvnim оštеćеnim tаbаnоm. Pеtlја nеdоstаје.

Vojni muzej Beograd je muzejska institucija koja sakuplja, proučava i prezentuje različite predmete za vojnu upotrebu a pre svega oružje, uniforme, ratne zastave, vojna dokumenta i umetnička dela sa vojnom tematikom. Vojni muzej u Beogradu smešten je na prvom bastionu jugoistočnog fronta Beogradske tvrđave u zgradi podignutoj 1924. godine za namene Vojnogeografskog instituta koja je 1956. godine ustupljena Muzeju. Okružen gradskim bedemima i najvećim beogradskim parkom Kalemegdanom predstavlja jedan od simbola Beogradske tvrđave.

Istorija

Vojni muzej je osnovan Ukazom kneza Milana Obrenovića 10. avgusta 1878. godine, neposredno nakon što je Srbija na Berlinskom kongresu dobila nezavisnost. Prva postavka otvorena je povodom stogodišnjice Prvog srpskog ustanka u jednoj skromnoj građevini u Gornjem gradu Beogradske tvrđave 1904. godine. Pošto se gotovo čitav vek usled dinastičkih borbi nedovoljno radilo na obradi srpske revolucije, posle Majskog prevrata 1903. krenulo se na istraživanje ovog značajnog događaja u srpskoj istoriji. Uporedo sa prikupljanjem i obradom arhivske građe bilo je potrebno prikupiti i sačuvati i ostatke materijalne kulture i spasiti ih od propadanja.

U službenom vojnom listu br. 17 od 25. maja 1904. objavljen je poziv građanstvu da povodom svečanog otvaranja Vojnog muzeja dostavi predmete oružja, pribora, odela, zastave, povelja, pisama itd, svojih predaka, učesnika u ratovima za nezavisnost i oslobođenje Srbije. Materijal je i pre ove akcije prikupljan i pripreman za obradu i izlaganje. U Službenom vojnom listu za 1887. godinu na strani 1037 objavljen je poziv komandama i vojnim nadleštvima kao i aktivnim i rezervnim oficirima da dostave podatke o zastavama koje su čuvane u Muzeju. Osnovu muzejskih fondova činili su pokloni.

Muzej je kao dobro organizovana institucija učestvovao na Balkanskoj izložbi u Londonu 1907. godine. Prvi svetski rat je Muzeju doneo i prvo stradanje. Prilikom evakuacije muzejskih zbirki 1915. nepovratno je nestao dobar deo dragocenih predmeta. Misao o postojanju i značaju Muzeja nije, međutim, bila napuštena ni u toku rata. Ministarstvo vojno je već 1917. podsetilo na postojanje i ponovo je započeta akcija prikupljanja predmeta. Nova postavka je otvorena u Kraljevini SHS 2. aprila 1937. godine. Ovog značajnog posla prihvatio se direktor general Vojislav Vuković koji je bio na dužnosti upravnika od 1934. do 1945. godine. Za pripremu muzejske postavke formiran je Savetodavni odbor u koji su ušle značajne ličnosti oficirskog kora i kulturnog života među kojima su bili Milan Kašanin i Nikola Krasnov, arhitekta ministarstva građevina. General Vuković je bio ličnost potpuno dorasla svome zadatku. Obilazio je vojna skladišta i kulturne institucije po celoj zemlji i odabirao je predmete za Muzej. Znatan broj predmeta (oružje i zastave iz Prvog svetskog rata) donet je iz Vojnotehničkog zavoda u Kragujevcu 1936. godine. Iste godine posetio je Istanbul i od tamošnjeg Vojnog muzeja uspeo nekim čudom da otkupi 18 primeraka oružja. Muzejske zbirke bogaćene su i zahvaljujući brojnim darodavcima, potomcima slavnih predaka, junaka u oslobodilačkim ratovima. Tako su se u Muzeju našli i predmeti koji su pripadali vojvodi Stepi Stepanoviću, Božidaru Terziću, Pavlu Jurišiću Šturmu, Mihailu Živanoviću, Milošu Vasiću i drugim. U zbirkama se nalaze i platna poznatih slikara XIX veka. U znak blagodarnosti Uprava Muzeja je odlučila da se imena ovih plemenitih ljudi upisuju u posebno urađenoj knjizi čiji je autor slikar ruskog porekla Vsevolod Guljevič.

Među darodavcima se nekoliko puta pominje Dvor Kraljevine Jugoslavije i knez Pavle Karađorđević koji je Muzeju poklonio šest portreta srpskih vladara XIX veka koje su naslikali Marko Murat, Uroš Knežević, Stevan Todorović. Knez Pavle je Muzeju poklonio i sablju svog oca Arsena koju je ovaj dobio kao nagradu od ruskog cara Nikolaja II Romanova i lovački bodež Ludviga Badenskog. Uprava Dvora predala je Muzeju automobil u kojem su ubijeni kralj Aleksandar Karađorđević i francuski ministar spoljnih poslova Luj Bartu, kao i oružje atentatora. Oružje je nestalo u toku Drugog svetskog rata dok se automobilu izgubio trag nekoliko godina nakon rata (rashodovan iz knjige inventara 1951. godine). Danas se od predmeta kralja Aleksandra u Muzeju nalaze admiralska uniforma u kojoj je bio tragičnog 9. oktobra 1934. godine i nekoliko odlikovanja među kojima zvezda Ordena Legije časti.

Stalna postavka otvorena je 2. aprila 1937. godine. Pravilnik Muzeja iz 1935. godine predviđao je da u stalnoj postavci budu i odeljenja stranih država u čemu je posredovalo Ministranstvo inostranih dela. U inventar istorijskih predmeta za 1936-40. godinu uvedeni su i predmeti pod nazivom Ruske regalije.

U Drugom svetskom ratu muzejske zbirke su ostale u Muzeju ali su poharane od strane okupatora koji je odneo dragocene predmete među kojima i oružje iz zbirke crnogorskog kneza Danila Petrovića, predmete dinastije Karađorđević, jednom rečju predmete od izuzetnog istorijskog značaja.

Početak rada Vojnog muzeja u Beogradu posle Drugog svetskog rata vezan je za naredbu maršala Josipa Broza Tita od 13. decembra 1944. godine na osnovu koje je formirano Vojnoistorijsko odeljenje Glavnog generalštaba u čijem se sastavu nalazila grupa stručnjaka sa zadatkom da prikupi predmete i obnovi Vojni muzej. Ponovo je otpočela velika akcija prikupljanja predmeta. Borci, učesnici rata i njihovi potomci predavali su Muzeju predmete oružja i opreme. Muzejski stručnjaci obilazili su čitavu zemlju i otkupljivali (ali i konfiskovali) često u celini privatne kolekcije. Pripremana je stalna postavka i za tu svrhu adaptirana zgrada Vojnogeografskog instituta u kojoj se Muzej i danas nalazi. Zgrada Vojnogeografskog zavoda izgrađena je u vreme kada je ministar vojni Kraljevine Jugoslavije bio general Petar Pešić i kada je vojska dobila više reprezentativnih objekata u Beogradu.

Treću postavku otvorio je 20. oktobra 1961. predsednik SFRJ Josip Broz Tito. Izložbeni prostor je površine 2 300 metara kvadratnih. U izradi postavke učestvovali su muzejski stručnjaci i priznata imena istorijske nauke i drugih srodnih oblasti.

Muzej danas


Eksponati Vojnog muzeja u Beogradu

Osim stalne postavne Vojni muzej je svake godine priređivao više tematskih izložbi posvećenih jubilejima iz svetskih ratova, ali su pripremane i studijske izložbe i obavljen opsežni istraživački rad o muzejskom materijalu. Formirano je desetak studijskih zbirki koje obuhvataju oko 30 000 predmeta oružja, uniformi, odlikovanja i zastava. Rad na obradi i publikovanju muzejskih zbirki je stalna i trajna delatnost Muzeja. Godine 1954. pokrenut je godišnjak Vesnik i do danas je objavljeno 36 brojeva. Arheolozi vojnog muzeja učestvovali su na iskopavanjima brojnih lokaliteta kao što su Smederevo, Ras, Novo Brdo, Novi Banovci, Čezava, Ćuprija.

Značajna muzejska riznica je i fotoarhiva u kojoj se nalazi oko 100 000 fotografija i negativa koji datiraju od početaka fotografije 40-ih godina XIX veka do danas, preko fonda autorskih fotografija iz vremena srpsko-turskih ratova, oba balkanska rata, Prvog i Drugog svetskog rata, fonda Centralnog presbiroa i naročito vredan deo fotografija Državne komisije za istraživanje ratnih zločina. Klasifikacija predmeta izvršena je tipološki i hronološki a najbrojniji deo materijala je oružje. Najznačajniji predmeti su zastave XIX veka, oružje srpske srednjovekovne vojske, bogato ukrašeno zanatsko oružje balkanske izrade (Peć, Prizren, Sarajevo, Foča, Kotor), te predmeti srpskih vladara i vojnih komandanata. Muzejske postavke i tematske izložbe godišnje poseti oko 20 000 posetilaca. U muzeju se takođe nalaze i oružje koje je korišćeno tokom devedesetih na prostoru bivše Jugoslavije. U jednoj prostoriji nalazi se oružje Vojske Jugoslavije korišćeno tokom rata na Kosovu i NATO agresije kao i zaplenjeno oružje albanskih terorista i NATO vojnika.

Vojni muzej je sada u svom istorijskom ambijentu, u prostoru Beogradske tvrđave, okružen kalemegdanskim parkom i bedemima tvrđave sa izloženim teškim naoružanjem (razni topovi od srednjeg veka do kraja dvadesetog veka, tenkovi iz Drugog svetskog rata među njima i ruski T-34, lanser torpeda, patrolni čamac, brodsko artiljerijsko oružje...) u rovu između tvrđave i zgrade Muzeja. Vojni muzej je centralna matična ustanova u Vojsci Srbije koja se bavi prikupljanjem, čuvanjem, zaštitom, obradom, izlaganjem i publikovanjem predmeta vojnoistorijske materijalne kulture od predslovenskog perioda do današnjih dana. Muzej organizuje tematske izložbe posvećene značajnim jubilejima iz bliže i dalje prošlosti i obavlja sve poslove stručne delatnosti.

Zajednica JPTT povodom 125-o godišnjice Vojnog muzeja izdala je poštansku marku na kojoj je prikazana današnja zgrada muzeja i portret Milana Obrenovića, osnivača muzeja.

Nalazi se u Gornjem delu beogradske tvrđave. Osnovan je kao Vojni muzej Srbije, a razoren je i opljačkan 1915. godine.

Posle prvog svetskog rata deo materijala je pronađen i pošto je 1934. godine izdvojena oružarnica iz Narodnog muzeja, Vojni muzej je obnovljen.

U poslednjem ratu muzej je pretrpeo neprocenjive gubitke. Intenzivan razvoj ove ustanove nastaje 1945. godine i danas se nalazi u moderno adaptiranoj zgradi nekadašnjeg Vojno-geografskog instituta s reprezentativnom muzeološkom postavkom.

Prva muzejska postavka otvorena je 1904, povodom stogodišnjice Prvog srpskog ustanka. Vojni muzej je priredio veliki broj tematskih i studijskih izložbi, uredio više memorijalnih kompleksa i spomen soba, izdao više monografija, tematskih i studijskih kataloga i drugih stručnih publikacija. Danas, Vojni muzej ima oko 30.000 predmeta sistematizovanih u 12 zbirki i veoma impozantnu fototeku koja zbraja oko 100.0

Vojni muzej raspolaže i specijalnom bibliotekom sa fondom od 15.000 naslova iz oblasti istorije, istorije umetnosti, arheologije, muzeologije, i drugih srodnih grana nauke, i sa više od 5000 časopisa.

Stalna muzejska postavka pokriva razdoblje dugo 14 vekova borbi za slobodu, odnosno period od naseljavanja Slovena na Balkan i stvaranja prvih južnoslovenskih srednjevekovnih država do poslednjih ratnih dešavanja tokom devedesetih godina prošlog veka.

Istorijski periodi predstavljeni su kroz ključne i prelomne istorijske događaje kao što su, što se srpske istorije tiče: Kosovska bitka, Srpska despotovina i njen pad pod tursku vlast,

[You must be registered and logged in to see this image.]

Pistolj Walther...

Vojna krajina, Prvi i Drugi srpski ustanak, Srpsko-turski ratovi, Balkanski ratovi i Prvi svetski rat.

U Vojnom muzeju izloženi su najraznovrsniji primerci oružja, vojne odeće i uniforme, zastava, odlikovanja, fotografija i umetničkih dela, kako bi posetilac stekao uvid, ne samo u nacionalnu kulturu, već i u različite tekovine civilizacija koje su se susretale na ovim prostorima