Sve i svašta o Wiskiju

Top 5 stvari koje biste trebali znati o irskom Whiskeyju

Irci će se naljutiti ako njihov proizvod nazovete whiskyjem jer smatraju svoj proizvod dosta kvalitetnijim od škotskog. Tako su pred par stoljeća, kako bi naglasili razliku od sjevernjaka, u svoj proizvod dodali slovo "e". Laicima i nije neka razlika, ali ako zaronite malo dublje... Uostalom, pročitajte članak i saznajte ponešto!



Irski whiskey ima slovo viška!
Ljudi često griješe, ili ne znaju, razliku između whiskyja i whiskeya. Dok Irci, kao i Amerikanci, svoj proizvod nazivaju whiskey, dakle s „e“, ostatak svijeta proizvodi i pije whisky. Zanimljivo, nema točnog objašnjenja zašto je došlo do razlike u nazivu proizvoda, međutim pretpostavlja se da je do promjene došlo u 19. stoljeću. Irci su smatrali kako je njihov proizvod bolji od škotskog pa su, da bi ga se lakše razlikovalo, u ime ubacili dodatno slovo „e“.



Proizvodi se malo drukčije
Prva razlika između dva konkurentska proizvoda je u tome što se whiskey proizvodi od ječma koji je suho topljen bez upotrebe treseta, što u konačnici dovodi do prirodnijeg okusa. Razlika je i u tome što Irci svoj whiskey destiliraju tri puta, dok Škoti rade samo dva destiliranja. Destiliranjem se uklanjaju nečistoće pa whiskey, u odnosu na whisky, ima lakši i blaži okus na nepcima. Irci su također poznati i po proizvodnji mješanog whiskeya, koji se radi iz smjese špirita i žita, kao npr. kukuruza.



Konačan okus daju bačve
Kako bi mogao s ponosom nositi naziv „irski whiskey“ proizvod mora biti napravljen u potpunosti iz irskih žitarica te nakon toga biti spremljen u drvene bačve na tri godine. Colum Egan, voditelj destilerije u Bushmillsu preporuča čak i dodavanje malenih količina vode kako bi se dobio poznati lagani i čisti okus po kojem je irski whiskey poznat. Dodatan okus se dobija od bačvama u kojima whiskey stari tri godine. Najpoznatije su Olorosso Sherry bačve koje dodavaju boju i slatkoću, te Bourbon bačve koje dodaju aromu vanilije


Donijeli su ga redovnici
Svoje korjene whiskey može pronaći u vrijeme kada su Rimljani napustili ovo područje, a počeli se pojavljivati redovnici. Oni su sa sobom donjeli špirit za medicinsku upotrebu, koji se vrlo brzo počeo koristiti kao napitak. Postoje dokazi da su Irci proces destiliranja ječma u špirit prenijeli u Škotsku. Naravno, to Škoti nikada neće priznati.

Tu je najstarija destilerija na svijetu
Prvu komercijalnu dozvolu za destileriju whiskeya izdao je 1608. James I od Engleske, kojom je dozvoljen rad Sir Thomasu Phillipsu u Bushmillsu. Ta ista destilerija je i danas u pogonu, i pod nazivom Old Bushmills Distillery jedna od najvećih turističkih atrakcija Sjeverne Irske.

(Pun kufer)

Viski je jedno od najpopularnijih pića današnjice. Sama reč potiče od keltske reči „usque“, koje u prevodu znači voda, a njegovo drevno ime glasilo je „usque beatha“ što znači voda života.Viski predstavlja kategoriju žestokih alkoholnih pića, koja nastaju destilacijom žitarica, i koji se isključivo čuvaju u buradima ili bačvama napravljenih isključivo od hrastovog drveta. U zavisnosti od vrste upotrebljene žitarice razlikuju se vrste viskija. Žitarice od kojih je napravljen najveći broj viskija su ječam, raž, ovas, kukuruz, pšenica. Najbolje i najpopularnije flaše viskija potiču iz Sjedinjenih Američkih Država, Škodske i Irske.

Istorija viskija


Istorijski podaci o nastanku viskija potiču još iz 800. god pre nove ere. Smatra se da je piće koje se tada nazivalo „arak“ preteča današnjeg viskija, a postojbina tog pića bila je drevna Indija. Još nezvaničnih podataka o viskiju imamo u IV veku pre nove ere u Aristotelovim matifestima o destilaciji. Putovanje Svetog Patrika u Škodsku vezuje se takođe, za nastanak ove „vatrene vode“. Smatra se da je Sv. Patrik osim pripovedanja hrišćanstva, pripovedao o načinima i svrsi destilacije. Prvi značajniji i pisani trag o viskiju potiču iz Škodske, i to iz 1494. godine, kada je vladao kralj Džejs IV. On je naredio da se naprave 25 bačvi „vode života“. Večiti rat o tome ko je izmislio viski i danas je aktuelan. Irci ne prihvataju ovaj istorijski podatak, već se pozivaju na propovedi i dnevnik nekog pra-Irca, u kome je zapisano kako se priprema „trostruka vatrena voda“. Pa zato Irci sa određenim pravom mogu da kažu da su oni izmislili viski.

Proizvodnja viskija



Viski se obično pravi od ječma, kukuruza, raži ili mešavinom tih žitarica. Zrna ovih žitarica ostavljaju se prvo u vodi da odstoje, dok ne proklijaju. Potom se suše na uglju. Posle sušenja odvija se fermentacija još jednom u običnoj lokalnoj vodi. Sledi nova destilacija i to sa bakrenim cilindirima. Prilikom ove fermentacije koristi se kvasac, a proces fermentacije traje oko 60 časova. Kvasac se koristi kako bi se šećer pretvorio u alkohol. Još dva puta se na isti način vrši destilacija. Poslednja destilacija ide vrlo sporo, i popularno se naziva „kap po kap“, pa tu umeće ljudi zaduženih za to pravljenje dolazi do izražaja. Po završetku destilacije viski se preliva u burad sa širokom dnom, napravljenim o hrastovog drveta, čije se zapremine kreću oko 2300 L. Tu viski treba da ostoji najmanje dve godine.

Vrste viskija

Najznačajniji destilati potiču iz Škotske, Irske i SAD.

Škotski viski

Škotski viski ili „Scotch“, destiluje se između dva i tri puta. Posle destilacije ostavlja se da odstoji isključivo u buradima od hrastovog drveta minimalno tri godine i jedan dan. Škotski viski može se podeliti na:

• Malt viski . Ovaj viski se pravi isključivo od ječma. Svaki viski iz ove grupe mora da nosi naziv svoje destilerije, pa tako imamo: The Glenlivet, Scapa, Glendronach, Laphroaig… Ovaj viski se može podeliti Vatted Malt – ukoliko je iz više destilerija i Single Malt – viski iz jedne destilerije, ali iz različitih bačvi.

• Grain . Dobija se destilacijom sladovitih i ne sladovitih žitarica, čiju osnovu predstavlja ječam. Ove žitarice u procesu destilacije postižu vrlo niske temperature, i kuvaju se pod pritiskom. Ovaj viski se nikad ne flašira samostalno, a ima mnogo veću jačinu nego Malt viski.

• Blended je mešavina dve vrste viskija. Najveći broj prodatih viskija u svetu pripada ovoj kategoriji. Jedan od najznačajnijih, najprodavanijih i najpoznatijih vrsta viskija je “Ballantine's”. Proizvodnja ovog viskija započeo je Gerge Ballantine 1827. godine. Njegovi naslednici do sada su izgurali pet vrsta ovih viskija .

Ballantine's Finest

Ballantine's 12 g

Ballantine's 17 g

Ballantine's 21 g

Ballantine's 3 g


Jedna od najpoznatijih kuća za proizvodnju viskija iz Škotske je Chivas, koja je svoje poslovanje započela davne 1901. godine na severu-istoku Škotske. Danas ovaj viski je na drugom mestu u svetu po prodaji i spada u grupu premium viskija. Vrste ovig viskija su:


Chivas Regal 12g

Chivas Regal 18g

Chivas Regal 25g

Royal Salute

The Glenlivet

Teacher's


Poslednjih godina najboljim viskijem proglašen je “Ardbeg Uigeadail” – single malt viski koji je svetlost dana ugledao tek 2003. godine.

Irski viski


Irski viski spade u grupu viskija koji odišu svojom pitkoću i mekoćom. Uglavnom se pravi od mešavine sladovanog i ne sladovanog ječma. Da bi poneo epitet Irskog viskija zakonom je određeno da minimalno tri godine mora da odleži u hrastovom drvetu. Najpoznatiji Irski viski nosi naziv “Jameson”. Četiri od pet glavnih marki irskog viskija proizvodi se u destileriji Midleton. Originalni Irski viski se pravi u kazanima. Kod njega, ječam se ne suši pomoću uglja treseta, pa zbog toga nema karakterističnu aromu.

Američki viski


Postoje dve vrste američkog viskija “ straight” i “blend”. Najpoznatiji od svih vrsta “straight” je Burbon, koji nosi naziv regije u kojoj se proizvodi, u Saveznoj državi Kintaki. Zahteve koje ovaj viski mora da ispuni, pre izlaska na tržište je da minimalno odstoji dve godine, da sadrži minimalno 51% kukuruza, mora da bude proizveden u Sjedinjenim Američkim Državama, i naravno da leži propisani period u hrastovom drvetu. Najpoznatiji Burbon na svetu je “Jim Beam”, čija tradicija pravljena postoji već 2. veka unazad.


valor

Johnnie Walker


Istorija:

Prije više od 200 godina, mladi farmer John Walker počeo je svoj putovanje – prodaja viskija u maloj trgovini u Kilmanrocku. Dva stoljeća kasnije, Johnnie Walker nije samo ime poznato kao najprodavaniji škotski viski na svijetu, s prodajom u 200 zemalja, već je i internacionalni simbol napretka.


• 1805. – rođen Johnnie Walker
• 1820. – započeo s proizvodnjom whisky-ja u Kilmarnocku, Škotska
• 1870. – lansirana četvrtasta boca
• 1908. – kreiran Striding man (Šetač)
• 1909. – započela proizvodnja JW Red i Black label
• podržava vrhunske sportske događaje – još od 1910. sponzorira golf, a od 1987. je glavni sponzor Ryder cupa, najprestižnijeg golf natjecanja u svijetu

Najskuplji viski na svetu star je 105 godina i košta 1,4 miliona dolara


Fini sladunjav viski, pod imenom "Aisla T’Orten Master of Malt" proglašen je za najskuplju bocu skoča na svetu. Viski je otkrio Škotski istoričar pre osam meseci, i njegova vrednost u ovom trenutku iznosi 870.000 funti, odnosno 1,4 miliona dolara. Ovu cenu do sada nije dostiglo ni jedno piće.

Ovaj viski iski puni 105 godina. Destilovan je 17. februara 1906. godine u "Aisla T’Orten" destilari u Hajlendsu, u Škotskoj. Čuvan je u buretu koje je većinu svog doba provelo u podrumu istoričarke Ali Sisli. Gospođa Sisli je prodala bačvu kompaniji "Master of Malt" prošle godine ,a viski je flaširan ovog marta.

"Master of Malt" je iz bačve izvukao samo 762 mililitara pića. Ukupno 700 mililitara je flaširano, 12 mililitara je testirano, dok je svega 50 ostavljeno za buduće generacije.

"Aisla T’Orten Master of Malt" je broj jedan po ekskluzivnosti. U oktobru prošle godine "Dalmore" destilerija iz Škotske je napravila novi rekord kada je prodala dva od tri najskuplja Škotska viskija "Dalmore 64 Trinitas" za 160.000 dolara. Kasnije, prošlog novembra u Njujorku je prodata 64 godine stara boca "Makalana" koja je bila flaširana u predivnu, unikatnu "Lalique" kristalnu bocu. Cena na aukciji je bila 460.000 dolara.

blic

Upoznajte najbolji viski na svetu... Japanski!

Prema oceni u svetu priznate „Viski biblije Džima Mareja“ za 2015. godinu, najbolji viski na planeti je japanski - „jamazaki“ iz bureta od šerija, iz 2013. godine. Taj viski se prodaje samo na evropskom tržištu. Onaj iz 2012. prodavan je i u Japanu i bio je vrlo popularan u barovima.

Izgrađena je u brdovitom području zapadnog Japana, u oblasti Osaka. Iako su mnogi tek sada čuli za tu destileriju, njen prvi čovek kaže da nije iznenađen priznanjem i to smatra krunom višegodišnjih napora zaposlenih.

„Za sve nas koji pravimo viski, važno je da iskoristimo snagu svoje destilerije. Mislim da se to pokazalo kroz naš proizvod i na kraju priznanje. Veoma sam srećan i zadovoljan“, istakao je Takahisa Fudži, direktor destilerije „Jamazaki“.


Destilerija ima dve hiljade buradi punih pića. Fudži naglašava da brigu poklanjaju svakom koraku u proizvodnji, vode računa o promeni ukusa kupaca. Kao važan element navodi i klimu u tom delu zemlje.


„U poređenju sa drugim državama, temperatura je ovde nešto viša pa na sazrevanje mnogo više utiče burad. Zbog toga moramo osigurati održavanje njihovog kvaliteta kako se ne bi poremetila ravnoteža u tečnosti“, objasnio je Fudži.

Nagrađeni viski ima jak ukus, začinsku aromu i opisan je kao „gotovo neobjašnjivo, genijalno piće“ u ovogodišnjoj „Viski bibliji Džima Mareja“ (Jim Murray's Whisky Bible 2015). Čuva se u specijalno pravljenoj buradi od orahovine sa severa Španije.

Popularnost viskija u Japanu podudarila se sa početkom 20. veka kada se Masataka Takecuru vratio sa studija iz Škotske (sa suprugom Škotlanđankom) i sa prijateljem otvorio prvu destileriju, „Jamazaki“, 1923. godine.


Za mnoge Japance, koji nikada nisu pili viski, ovo je drugačije lice zemlje koje ih je očaralo.

„Probao sam ovaj japanski viski. Ukus mu je izvanredan. Zavoleo sam ga“, rekao je jedan stanovnik Tokija.

Prodaja tog alkoholnog pića u Japanu je opala 90-tih pošto su se Japanci masovno prebacili na pivo i druga pića, ali je tražnja porasla u protekloj dekadi, delom zbog međunarodnog priznanja japanskom viskiju.

rts