Sirija

Živimo u vremenu kada putovanje na Bliski istok nije mnogo popularno, dok na turističkim listama nekih zemalja možda i ne spada u najpreporučljivije destinacije, ali mi ćemo, ipak, pokušati da vam približimo jednu od najdrevnijih civilizacija naše planete, koja se nalazi upravo u tom području, jer ona to zaslužuje...



O zemlji
Sirija se često naziva kolevkom civilizacija i kapijom istorije, što opravdava činjenica da ima puno toga da ponudi istoriji i obrazovanju civilizovanog čoveka. S druge strane, prirodne granice Sirije nisu išle u prilog sigurnosti zemlje. Naprotiv, učinile su je ranjivom prema mnogim osvajačima i napadačima. Geografski položaj je Siriju učinio i raskrsnicom trgovačkih puteva između Mediterana i Istoka. Kolevka pisma, smeštena je u okrilje bogatih i raznolikih pejzaža. Jednočasovna vožnja će vas odvesti od polja pšenice i pamuka do nepreglednih vinograda i maslinjaka, i do oaza i poljana prekrivenih oleanderima i belim radama. Na obali možete uživati u belim talasima Mediterana, a na severu u raznolikosti prolećnog pustinjskog cveća.

Sve do Prvog svetskog rata, geografski gledano, Sirija je obuhvatala današnju Siriju, Liban, Jordan i Palestinu. Uvijala se pod građevinskim ambicijama Egipta, Vavilona, Persije, Rima i Turske, a svaki od tih graditelja ostavio je svoj pečat u njenoj bogatoj istoriji. Kao rezultat mešavine spomenika drevne istorije, raznovrsnih pejzaža i ljubaznosti današnjih Sirijaca, za posetioce, turiste, avanturiste, ili za one koji se tako osećaju, nude se različiti oblici turizma: eko-turizam, seoski, religiozni, kulturni, pustinjski, kamperski...

Sirija se može podeliti na nekoliko turističkih regija, sa različitim geografskim odlikama i terenom. Na zapadu se prostire 175 kilometara morske obale, koja je podeljena na dve oblasti - istočnu i zapadnu. U istočnom delu priobalja, na granici sa Libanom, nalazi se planinski masiv Istočna planina Liban, sa najvišim vrhom od 2.814 metara nadmorske visine, koji je tokom cele godine prekriven snegom. U zapadnoj oblasti, tj. Zapadna planina Liban, prekrivena je gustim šumama. Reka Orontes protiče između ta dva planinska masiva i stvara plodnu ravnicu, koja se proteže do Homsa, Hame i do visoravni Alepa.


Centralni deo Sirije je, u stvari, pustinja Al Ham (al-Cham), u kojoj se nalazi slavna oaza Palmira, koja ovom delu zemlje daje nezaboravan i neuobičajen šarm, pomešan sa duhom drevne istorije. Na severu pustinje nalazi se plodni basen, formiran u dolini Eufrata, koji otpočinje u Turskoj.

Na jugozapadu, oaza Guta (Gouta) obrazuje širok pojas voćnjaka i farmi, koje okružuju glavni grad - Damask, koji je i sam prepun raznovrsnih stabala i voćaka. Kroz to područje protiče reka Barada, koju su Rimljani nazivali "Zlatna reka". Ona protiče kroz mnogobrojne poljane i voćnjake, dok se, u blizini Damaska, grana na nekoliko manjih reka.

Na jugu Sirije se protežu brda, vulkanske stene, istorijski lokaliteti i bogati vinogradi.

Predivna priroda, spomenici i iskopine, kao i duh istorije, koji u svakom trenutku provejava oko vas, učiniće da potpuno zaboravite da se nalazite u blizini "opasnog" Iraka.

Sirijska kuhinja obiluje raznolikošću ukusa. Zahvaljujući plodnosti zemlje i bogatstvu useva, kuvari postaju pravi virtuozi u pripremi obroka od povrća, mahunarki i mesa. Sto je uvek ukrašen bogatim pecivima punjenim kupusom, šargarepom i lukom. Jedno od najpoznatijih glavnih jela je birjan (tanjir sa pirinčem, mesom i pilećim prelivom, obogaćen đumbirom, timijanom, biberom i crnim lukom). Na kraju obroka se služe nezaboravni slatkiši helateja, koji će zadovoljiti i najprobirljivije sladokusce. Posle takvog deserta, obavezno treba probati sveže ili sušeno voće, koje upotpunjuje gastronomski doživljaj. Uz obilne obroke pije se veoma zdrava mineralna voda, koja izvire na planinskim vrhovima Sirije.


Damask je glavni a ujedno i najveći grad Sirije, sa tri i po miliona stanovnika. Sagrađen je između reke Barada i Guta oaze, a da nije ta dva prirodna blaga, ovaj prostor bi bio potpuno nenastanjen. Damask je, najverovatnije, najduže nastanjen grad na svetu - u njemu se živelo još pet hiljada godina pre nove ere. Danas, šarm grada leži u mističnim orijentalnim bazarima, kao i u pomalo oronulim, a opet gracioznim islamskim spomenicima. Damask je grandiozan u svojoj raznolikosti - široki bulevari, sa jedne, i uski sokaci kojima ni mazga ne može da se provuče, s druge strane. Tu su i tradicionalne prodavnice slatkiša, ispod drvenih balkona, koji podsećaju na raskošne draperije, zatim tiha stepeništa koja vode do rimskih stubova, različitih islamskih građevina i staklenih uličnih svetiljki, uz stalno prisustvo "šaputajućih marama" (odnosno žena pokrivenih feredžom) i bosih nogu u mekanoj obući, koje vire ispod nabora dugih ogrtača... Bezgranična pozitivna energija vas uljuljkava u nezaboravne trenutke.

Trg Mučenika je ujedno i centar grada, u blizini kojeg se nalaze hoteli i restorani. "Epicentar" šarma Damaska je upravo u njegovom Starom gradu, okruženom Rimskim zidom i kapijama.

Rimski zid je sagrađen u rimskom periodu, sa arhitektonskim rešenjem nalik onim u rimskim vojnim logorima, gradovima i utvrđenjima. Sedam kapija, koje se nalaze u samom zidu, jesu: Bab Šarki (Bab Sharqi), Bab al Džabije (Bab Al-Jabieh), Bab Kisan (Bab Keissan), Bab al Sagir (Bab al-Saghir), Bab Tuma, Beb al Dženik (Bab al-Jeniq), i Bab al Faradis (Bab al-Faradiss). Prvi pronalazak dela zida dogodio se 1950, kada je pronađen trijumfalni luk kapije Bab Šarki, uzdignut na nivo ulice, i potpuno restaurisan. Većina kapija je još uvek tu, ali sa znatnim dodacima i kamenim reljefima, koji su svedoci duge istorije i vekova prošlosti.

Poseta starom gradu je svakako nezaobilazna. Glavna pijaca u gradu je pokriveni Suk al Hamadija (Souq al-Hamadiyyeh), sa popločanim ulicama, velikom gužvom, pokretnim prodavcima, koji robu nose u torbama, i sa prodornim povicima cenkanja. Suk (market) možete odlično doživeti i zatvorenih očiju, naime, dok hodate toplim ulicama, opojan miris začina vas mami da što duže istražujete prodavnice, uživajući u raznovrsnim suvenirima, gde na trenutak možete proživeti pojedine momente istorije ili neke poznate legende. Sa obe strane uličica, na Midat (Midath) pijaci nalaze se prodavnice pretrpane odećom, maramama, svilom i ostalim lokalnim tekstilnim proizvodima. Polovina te pijace je nepokrivena i bogata je proizvodima od bakra i filigranskim radnjama.

Na suprotnoj strani, nalazi se džamija Omajada (Omayyad Mosque), koja je sagrađena 705. godine, na mestu koje je vekovima bilo molitveno - pre tri hiljade godina kao hram sirijskog boga Hadada, zatim kao paganski hram (hram Jupitera), u doba Rimljana, a u četvrtom veku je bio pretvoren u crkvu Jovana Krstitelja, sa širenjem hrišćanstva na Istok. Nakon islamskog osvajanja, vernici različitih veroispovesti su počeli da se mole, jedni uz druge.

Iako je džamija veoma oštećena u požaru koji je izbio u 19. veku, ona je i dalje pravi "dragulj" muslimanske arhitekture, sa nekoliko veličanstvenih mozaika i tri originalna očuvana minareta. Sva tri minareta su sagrađena u različitim arhitektonskim stilovima, sa gornjim delovima koji su renovirani u doba Ajobita, Mameluka i u otomanskom periodu. Džamija ima veliki molitveni hol i ogromno dvorište. Unutrašnjost zidova je prekrivena mozaicima, napravljenim od obojenog stakla, na kojima su prikazane scene iz prirode. Kupola je sivo-plava, a posebno je interesantna zbog svoje veličanstvenosti. U molitvenom holu se nalaze mošti Jovana Krstitelja.

Saladinov mauzolej je sagrađen je 1193, a smešten je u prijatnom vrtu pored zida na severnoj strani džamije. Saladin (Salah al Din Jusuf Ibn Ajub) je bio veliki muslimanski vođa. On je ujedinio muslimane i vodio sveti rat, a 1187. je osvojio Jerusalim, nakon pobede u bici kod "Rogova Hatina" (područja koje je ime dobilo po dva oštra stenovita vrha, koji podsećaju na rogove), kod Galilejskog jezera. Svojim vojnicima nije dozvoljavao da ubijaju civile, niti da pljačkaju ili oštete Jerusalim. Kakav vođa i ratnik je Saladin bio govori i podatak da je za vreme krstaških ratova, svom neprijatelju, Ričardu Lavljeg Srca, on lično poslao zaleđenu vodu i voće, kada je Ričard bio u jakoj groznici. Da li je to bio samo pozitivan gest, koji je odražavao religiju Islama (pomozi onome u nevolji), ili lukav plan da njegovi ljudi izvide Ričardov kamp, ostaje kao jedna od mnogobrojnih nedoumica istorije. Izmučeni i iscrpljeni nakon mnogobrojnih borbi, Saladin i Ričard su u septembru 1192. potpisali primirje, i tada je hodočasnicima sa Zapada ponovo omogućeno da posećuju Jerusalim, bez bojazni od napada muslimana.

Azem (Al Azem) palata, južno od džamije, sagrađena je 1749. od crnog bazalta i belog krečnjaka. Palata je sada Muzej umetnosti i popularne tradicije Sirije (Museum of Arts and Popular Traditions of Syria). U hrišćanskoj četvrti se nalazi kapela Sv. Pavla, podignuta na mestu gde je jedan od apostola spustio sv. Pavla kroz prozor, da bi uspeo da pobegne Jevrejima.

Nacionalni muzej (National Museum), takođe južno od reke, zavređuje barem jednu posetu. Fasada muzeja je nekada bila ulaz u vojni logor, Kasr al Hajr al Gabi (Qasr al-Hayr al-Ghabi). U njemu možete videti rukopise iz 14. veka p.n.e., napisane prvim poznatim pismom, statuu iz Marija, staru preko 4.000 godina, statue iz Palmire od mermera i terakote, oružje Damaska, stare hirurške instrumente, i još mnogo toga što vas može vratiti u daleku prošlost i ostaviti vas, barem na tren, bez daha.


Ovaj mirni gradić, 200 kilometara severno od Damaska, jedan je od najatraktivnijih u Siriji, i predstavlja odlično polazište za istraživanje obližnjih ruševina. Hama je grad sa dugačkom istorijom, koja datira još od bronzanog i metalnog doba. Iskopine, pronađene na obližnjem brdu, otkrivaju ostatke još iz doba neolita.

Dobar deo šarma ovog grada dolazi upravo od reke Orontes, koja protiče kroz Hamu. Njene obale su oivičene drvećem i predivnim vrtovima, kao i drevnim točkovima (Noria-e), koji su široki i do 20 metara u prečniku. Ti točkovi su sagrađeni u vreme Vizantije, i služili su za navodnjavanje. Spadaju u najstarije točkove za navodnjavanje na svetu (rekonstruisani su, u prvobitnom obliku). Obale reke su bile previsoke da bi se voda dopremala direktno iz nje, tako da su konstruisani točkovi sa ciljem da vodu izvlače iz reke i sprovode je u kanale, koji su vodili do polja kojima je bilo potrebno navodnjavanje. 17 točkova je preživelo burnu istoriju, te iako danas nemaju praktičnu primenu, iz obližnjih kafea može se često videti kako se sporo pokreću, unoseći duh prošlosti u sadašnjost.

Iz Hame ne smete otići a da ne vidite Veliku džamiju (The Great Omayyad Mosque), koja je demolirana u pobuni 1982. Pobunu je otpočelo muslimansko bratstvo, a zaustavilo ju je osam hiljada vojnika, zajedno sa avijacijom i teškom pešadijom. Oko 25.000 ljudi je poginulo u borbama. Svedočanstvo o masovnim pobunama je prikriveno intenzivnim restauracijama. Velika džamija je, naime, nakon destrukcije dobila intenzivno "šminkanje".

Azem palata i muzej smešten u njoj, datiraju iz 18. veka, a u riznici se može naći nekoliko značajnih iskopina.

Iskustva posetilaca ovog grada se veoma razlikuju, ali, definitivno, retko ko ostaje ravnodušan prema njemu, od komentara da on predstavlja najgoru kombinaciju malog i velikog grada, zbog zaostalosti, sa jedne strane, i neverovatne buke koju stvaraju automobili svojim sirenama koje vozači nemilosrdno koriste, sa druge strane, do tvrdnji da im se Hama toliko svidela da su planiranih jedan ili dva dana produžili na čitavu nedelju boravka u njoj. Naš utisak je negde između te dve krajnosti. Hama zaista ima neku neobičnu atmosferu, koja je prijatna, a ambijent koji stvaraju stari automobili, koji su skoro jedini učesnici u saobraćaju, učiniće da na trenutak zaboravite vreme u kome živimo.


Pišu: Jelena Ivanovski i Jasmina Glišović-Mezieres (Izvor: Travel Magazine)

Konačno nailazimo na zamak koji nije samo gomila ruševina i kamenja. Ovaj veličanstveni krstaški zamak izgleda onako kako je izgledao i pre otprilike 800 godina. Krak de Ševalije (Krak des Chevaliers), predstavljao je utvrđenje glavnog puta od Antakije, u Turskoj, do Bejruta, u Libanu. Sagrađen je i proširen između 1150. i 1250. Zamak je odolevao mnogobrojnim napadima, dok ga konačno nije osvojio sultan Baibar, 1271. godine.

Zamak ima dva dela: spoljni zid sa 13 kula, kao i unutrašnji zid. Ta dva zida su razdvojena jarkom, sada punim ustajale vode koja je nekada korišćena za punjenje kada i hranjenje konja. Nakon što prođete kroz impozantnu kapiju visoku 5 metara i debeli zid i kule koje su branile zamak, naći ćete se u dvorištu. Prolaz, koji vodi do ogromnog zasvođenog hola, prekriven je skladnim drvorezom. U holu možete videti bunar i nekoliko poljskih nužnika. Kapelu i dvorište je sultan Baibar pretvorio u džamiju (još uvek je tu propovedaonica). Na poslednjem spratu Kule kraljeve kćeri, sada se nalazi kafe gde, osim u raznolikosti čajeva i u dobro poznatoj kafi, možete uživati i u predivnom pogledu. U zamku možete odsesti ili, ako vam je jednostavnije, možete doći na jednodnevni izlet iz Hame.


Ako postoji samo jedna stvar koju možete videti u Siriji, onda neka to svakako bude Palmira. To je relativno tiho mesto, gde nećete pokušavati da se probijete kroz mnogobrojne turiste, da biste uživali u prizoru. Palmira se nalazi, bukvalno rečeno, u "nedođiji", 150 km zapadno od reke Orante i 200 km istočno od Eufrata.

U pitanju je oaza u Sirijskoj pustinji, severoistočno od Damaska, koja poseduje monumentalne ruševine velikog grada koji je nekada bio najznačajniji kulturni centar drevnog sveta. Od prvog do drugog veka, umetnost i arhitektura Palmire, koja je stajala na raskrsnici civilizacija, spojili su grčke i rimske tehnike sa lokalnom tradicijom i persijskim uticajima.

Ruševine Palmire datiraju iz drugog veka, mada je grad postao slavan za vreme Asiraca. Jedno vreme je bio grčka predstraža, a 217. je pripojena Rimu i postala centar neizmernog bogatstva. Najpoznatija ličnost grada je bila ambiciozna kraljica Zenobija, koja je tvrdila da vodi poreklo od Kleopatre, a koja je vladala Palmirom od 267, kada je njen suprug preminuo pod neobjašnjivim okolnostima. Kružile su glasine da je ubijen i da je i Zenobija umešana u taj zločin. Zenobija je, budući pohlepna, napala rimske snage, ali je pretrpela težak poraz 271. godine. Dve godine kasnije, Palmira je spaljena, a dokrajčio je zemljotres 1089. Nakon poraza u ratu protiv Rimljana, Palmira nikada nije povratila svoje pozicije. Tek u 18. veku vratila se iz potpunog zaborava, kada ju je "otkrilo" dvoje engleskih turista, zapanjivši svet svojim skicama iz te, tada daleke i neistražene oblasti.

Lokalitet je podeljen na četiri jasno razgraničene regije, koje je najbolje posetiti sledećim redosledom: rano ujutro - Veliku kolonadu (The Great Colonnade) i spomenike duž nje; na kraju jutra - muzej; u rano popodne - veličanstveni hram boga Bela; krajem popodneva - grobnice, i ako vam preostane još energije (pošto sam lokalitet ima površinu od šest kvadratnih kilometara) - arapski zamak. Pogled na Palmiru u smiraj dana je veličanstven. Velika kolonada je napravljena sa obe strane puta, koji je nekada bio širok 11 metara. Grandiozni stubovi, sa korintskim kapitelima, imaju prečnik 95 cm, što čini jednu desetinu njihove visine. Spomenici su podizani u čast značajnih ličnosti, ali i običnih građana koji su dali veliki doprinos u građenju same kolonade. Putevi se pod pravim uglom pružaju ka Velikoj kolonadi, i obilaze oko još potpuno neotkrivenih iskopina.

Poseta Muzeju istorije i folklora će vam doneti odgovore na skoro sva pitanja sa kojima se možete sresti dok obilazite celokupni lokalitet. Eksponati su pažljivo odabrani (od skulptura drevnih bogova, preko scena iz svakodnevnog života, preko slika i predmeta ručne izrade, do prizora iz današnjeg beduinskog života, kamila i karavana...). Eksponati pokrivaju svaki aspekt civilizacije Palmire, kroz vekove. Objašnjenja i nazivi su ispisani na arapskom i francuskom jeziku.

Hram boga Bela (pandan mu je grčki bog Zevs i rimski bog Jupiter), sagrađen je u drugom veku p.n.e. i ima dve ogromne odaje (severnu i južnu). U severnoj odaji se nalazi sedam planeta, okruženih sa 12 znakova zodijaka, isklesanih u kamenu, kao i karavan kamila i žena prekrivenih velom, i bog plodnosti Makabel. Tri kolosalne kapije, nalaze se na zidu, koji se u dužini od 205 metara proteže oko samog hrama.

Dioklecijanov logor (Diocletian's Camp) se nalazi u samom gradu, i kroz njega prolazite, krećući se ka jugu i ka dolini grobova. Grobovi su građeni u četiri tipa. Vodič vas vodi do grobnica poznatih ličnosti i, ujedno, objašnjava tipove skulptura i samih grobnica.

Vekovi su ovaj grad bukvalno "obojili" ružičastom bojom. Njegovu značajnost i vrednost možete doživeti dok istražujete njegove kutke, koji su se nekada nalazili na samom putu karavana svile i mnogobrojnih putnika namernika.


Alep (Aleppo) je drugi grad po veličini u Siriji, koji je ujedno i trgovački centar još od vremena Rimljana. To je jedan od najduže nastanjenih gradova na svetu. Meštani ga zovu Halab al Šahba (Halab Al-Shahba). Još od trećeg veka p.n.e., Alep je bio prosperitetan grad, sa jedinstvenim strateškim položajem. Zahvaljujući tako dobroj poziciji, Alep su osvajali Hititi, Egipćani, Asirci, Persijanci, Grci i Rimljani. Sukob između Vizantije i Persije je rezultirao osvajanjem Alepa, 440. godine. Persijanci su opljačkali grad, spalili njegove velike delove i uništili mnoge od njegovih spomenika, a harali su Alepom sve do 636. godine, kada je nastupilo arapsko osvajanje, nakon čega je grad povratio svoj status u kulturnom i ekonomskom smislu. Jedna od boljih strana tako dobrog strateškog položaja oslikavala se u razvijenoj trgovini između istočnih mediteranskih zemalja i trgovaca iz Venecije.

Sa svojim fascinantim muzejom, tvrđavom i brojnim karavan-sarajima (nekadašnjim konačištima za karavane u prolazu), predstavlja odlično mesto za nezaboravne doživljaje, u trajanju od nekoliko dana. Prava oaza za kupovinu suvenira, prošarana mirisom klinčića, nalazi se na nezaobilaznom suku (souq - pijaca). Pokrivene pijace u Alepu imaju i jednu uzbudljivu karakteristiku lavirinta, jer su njihove uličice dugačke i do 10 kilometara i isprepletane oko centralne fontane i bašte, u kojoj vas može omamiti miris zasađenih jasmina i ruža. U Alepu, pijace su podeljene po proizvodu koji dominirama u radnjama, tako da postoje pijace pamuka, bakra, zlata... Mnogi od njih datiraju još iz 15. veka. Kupovina nakita u maloj radnji u starom gradu jeste, sama po sebi, poseban doživljaj, a naročito kada uz čaj i prijatno ćaskanje sa prodavcem sami dizajnirate nakit koji ćete kupiti. Možete kombinovati srebro sa raznovrsnim dragim kamenjem, koje u Siriju stiže iz Avganistana.

Nekih 50 metara iznad grada, nalazi se tvrđava koja je sagrađena u vreme Saif al Daula al Hamadanija (Sayf al-Dawla al-Hamadani), na ostacima starijih civilizacija. Ulaz u tvrđavu je savršen primer arapske vojne arhitekture. Na severu i istoku tvrđave, uzdižu se kule iznad kanala, koji svakog napadača, a danas posetioca, iznenađuje dubinom od 20 i širinom od 30 metara. Glavni delovi tvrđave su: odaja za krunisanje, kupatilo, mala i velika džamija, koja je sagrađena 1213, sa svojim kvadratnim minaretom, visine od 21 metra, sa kojeg se posetiocima pruža veličanstven pogled na okolinu. U unutrašnjosti tvrđave se nalazi mali muzej, koji čuva relikvije, otkrivene u periodu njene restauracije i rekonstrukcije.

Pišu: Jelena Ivanovski i Jasmina Glišović-Mezieres (Izvor: Travel Magazine)

Latakija je glavna luka Sirije, na Sredozemnom moru, udaljena 186 kilometara jugozapadno od Alepa. Sačuvala je svoju važnost još od najdavnijih vremena.To je jedan od pet gradova koje je sagradio rimski imperator Seleukos Nikator (Saluqos Nikator), u drugom veku p.n.e. Grad je dobio ime po Nikatorovoj majci Laudeciji. Nema puno istorijskih spomenika koji su sačuvani do danas, ali pored predivne građevine iz vremena Otomanskog carstva, pod nazivom Han al Dukan (Khan al-Dukhan), postoje i četiri stuba i luk iz doba Rimljana, Latakija je "morska kapija" Sirije, koja može biti odlično polazište za istraživanje priobalnih područja ove zemlje.

Bosra
Grad na 145 kilometara južno od Damaska, poznat po svojoj izuzetno dugoj istoriji, koja počinje još u dalekom 14. veku p.n.e. Od vremena osvajanja, od strane Nabatejaca i Helena, najsvetliji i najprosperitetniji period grada je bio za vreme vladavine Rimljana, kada je nosio naziv Neatrejana Bustra (Neatreiana Bustra). Car Trajan je 106. godine p.n.e. proglasio grad prestonicom Arabijske provincije. Bosra se nalazila na raskrsnici mnogobrojnih puteva karavana, a posle pada Rimskog carstva, odigrala je značajnu ulogu u procesu kristijanizacije. Početak širenja islama nije je obišao. U njoj je živeo i monah Bahiram koji se sreo sa mladim prorokom Muhamedom kada se njegov karavan tu zaustavio.

Što se tiče same arhitekture, u gradu se mogu videti najstariji minareti kvadratnog oblika. Najinteresantniji deo grada danas predstavlja Rimski teatar, sagrađen u drugom veku, koji prima 15.000 posetilaca i smatra se jednim od najočuvanijih i najlepših rimskih teatara na svetu. Bina je dugačka 45, a duboka 8 metara. Svakog leta se, između veličanstvenih rimskih stubova i lukova, održavaju predstave domaćih i stranih izvođača, za vreme međunarodnog umetničkog festivala.

Sam grad poseduje velik broj rimskih ruševina (zidovi, kupatila, trijumfalni luk), i deo zaostavštine iz perioda vladavine Vizantije, kao što su, na primer, crkva Bahira i džamija Al Mabrak, za koju se veruje da je izgrađena na mestu gde je prvo kročila kamila proroka Muhameda. U Bosri možete videti i Omar džamiju, sagrađenu u najranijem razdoblju islama, koja je još od sedmog veka sačuvana u svom originalnom obliku.


Za kraj, treba reći da je Sirija izuzetno bogata mestima koja treba posetiti, te da se u njoj može naći još niz interesantnih lokacija, poput Dura Europosa (Doura Europos), drevnog mesta gde su pronađeni prve slike sa biblijskom tematikom, zatim Rusafa (Roussafa), takođe stari grad, poznat još iz doba Asiraca, zatim Kalat Siman (Qalat Samaan), mesto gde je sv. Simeon živeo na stubu, pa Maalula, Mari, itd. No, teško je za kratko vreme sve videti, a ponešto valja ostaviti i za neki drugi put.

Sirijci su, inače, veoma otvoren i gostoprimljiv narod. Izraz koji se kod njih najčešće ponavlja je "Alan va šalan" i znači "Dobro došli". Posetioci su u sirijskom domu i više nego dobro došli, jer prema viševekovnoj tradiciji, gost se smatra ukazivanjem svetog poverenja. Bilo da posetite beduinski šator u pustinji, vilu u centru grada ili farmerov zemljani dom, bićete toplo dočekani, sa mnogobrojnim učtivim frazama i posluženi domaćom kafom ili toplim čajem, kao simbolom arapske gostoprimljivosti. Čak vam i prodavci u šarmantnim radnjama mogu ponuditi šolju kafe ili čaja od mente, ili pak limunadu, da biste uživali dok razgledte robu, ili dok se cenjkate. Prilikom odlaska, čućete arapski pozdrav za ispraćaj, "Ma ašalamah", što u prevodu znači "Neka vas mir prati"!


Pišu: Jelena Ivanovski i Jasmina Glišović-Mezieres (Izvor: Travel Magazine)