Italija

**Učlanjen** : 18.11.2012

Italija

Italija Flagofitalysvg

Zastava

Grb

Himna: Fratelli d'Italia

Republika Italija (ital. Repubblica Italiana) je država na jugu Evrope. Italija obuhvata Apeninsko poluostrvo i tri velika ostrva na Sredozemnom moru: Siciliju, Sardiniju i Elbu. Jedinu kopnenu granicu ima na severu, na Alpima, gde se graniči sa Francuskom, Švajcarskom, Austrijom i Slovenijom. Nezavisne države San Marino i Vatikan nalaze se unutar teritorije Italije.
Italija je mesto nastanka Rimskog carstva, jednog od najvećih carstava starog veka. Varvarske invazije uništile su Zapadno rimsko carstvo i omogućile stvaranje germanskih država na tlu Italije. Vizantija i Franačka su u ranom srednjem veku posedovale značajne delove Italije. Kasnija podela Italije na male države omogućile su Svetom rimskom carstvu, Francuskoj i Austriji da dominiraju italijanskom politikom. Italija je ujedinjena u drugoj polovini 19. veka. Od ujedinjenja pa do kraja Drugog svetskog rata, Kraljevina Italija je stvorila kolonijalno carstvo u Sredozemnom moru i istočnoj Africi. Od 1946. Italija je republika.
Veoma je poznata po kulinarskim sposobnostima, modi, dizajnu, odeći, arhitekturi, umetnosti, muzici i ostalim znamenitostima koje u velikom broju posećuju turisti. Italija je jedan od osnivača NATO-a, grupe G8 i Evropske ekonomske zajednice, današnje Evropske unije.

**Učlanjen** : 18.11.2012

Položaj

Italija obuhvata Apeninsko poluostrvo i tri velika ostrva na Sredozemnom moru: Siciliju, Sardiniju i Elbu. Jedinu kopnenu granicu ima na severu, na Alpima, gde se graniči sa Francuskom, Švajcarskom, Austrijom i Slovenijom. Nezavisne države San Marino i Vatikan nalaze se unutar teritorije Italije. Oblik zemlje podseća na čizmu, a Sicilija asocira na trougao.

Geologija i reljef

Kroz celo poluostrvo prostiru se Apenini, a na severu jedan deo Alpa pripada Italiji. Najviši vrh Italije je Mon Blan de Kurmajor visine 4.748 m. Duž zapadne italijanske obale protežu se sa severa u pravcu juga sledeće rivijere: Italijanska rivijera u Liguriji, Etrurska rivijera u Toskani i Napuljska rivijera u Kampanji. Istočna obala je od Trsta na severu do Galjana na jugu (može se i reći do Otranskih vrata).

Pored Vezuva koji je na samom poluostrvu, veoma su poznati Etna na Siciliji i Stromboli, gde se nalaze i brojni manji vulkani.

Vulkan Vezuv

**Učlanjen** : 18.11.2012

Vode

Najduže reke su Po, Arno i Tibar. U najveća italijanska jezera ubrajaju se jezero Garda, jezero Mađore i jezero Komo u Severnoj Italiji i jezero Bolsena i Trazimensko jezero u Srednjoj Italiji.

Klima

Klima Italije drastično varira od stereotipne mediteranske klime u zavisnosti od lokacije. Primorskim delovima Ligurije i većim delom Apeninskog poluostrva južno od Firence vlada klasična mediteranska klima. Veći deo severnih unutrašnjih oblasti Italije, oko Torina, Milana i Bolonje ima kontinentalnu klimu, koja se često po Kepenovoj klasifikaciji klimata klasifikuje i kao vlažna suptropska klima. Primorski delovi poluostrva mogu imati drastično drugačiju klimu od planina i dolina u unutrašnjosti, posebno tokom zimskih meseci, kada na planinskim delovima vladaju hladnoće i sneg. Primorski regioni imaju blage zime i topla i obično suva leta, mada i doline u unutrašnjosti mogu biti prilično tople leti.

Detalj iz Toskane

**Učlanjen** : 18.11.2012

Od praistorije ka Rimskoj državi

Iskopavanja širom Italije pokazuju prisustvo modernog čoveka na ovim prostorima još od paleolitaa, otprilike pre oko 200.000 godina.
Današnji Italijani su potomci starih plemena koja su se još početkom prvog milenijuma p. n. e. nastanila u krajevima između Alpa, i po celom Apeninskom poluostrvu i Siciliji. Ovi narodi su bili različitog porekla. Najstariji su bili Liguri i Iliri, koje su italijanski preci potisnuli pred kraj 2. i početkom prvog milenijuma p. n. e. Negde u 8. veku p. n. e. između rijeke Arno i Tibar nastanili su se i Etrurci, koji su se u 7. veku p. n. e. proširili sve do reke Po i Korzike. U tim krajevima bili su nastanjeni još mnogi narodi. Tako su u područjima oko današnje Venecije živeli Veneti, tako da se danas italijanska regija u kojoj je živeo ovaj grad zove Veneto, Na Siciliji su živeli Siculi, Sicani i Elimi. Sabinjani i Latini živeli su u Laciju, zajedno sa Faliscima, Ekvima, Hernicima i Ausonima. U Abrucu su živeli Vestini, Paeligni i Marsi. Frentani, Picenti i Marucini naseljavali su središnju obalu Jadrana. Samniti i Lucani živeli su u Molizeu i Basilicati. Jezgru nove nacije svakako su dali oni narodi i plemena po kojima su Italijani dobili ime, zvali su se Italici ili Itali. Italici nisu bili jedno pleme, bijahu podijeljeni na 4 glavna plemena, to su: Latini, Falisci, Osci i Umbri ili Umbrijci.
U 8. i 7. veku p. n. e. antički Grci su osnovali svoje kolonije duž obale Sicilije i u južnim delovima Apeninskog poluostrva. Rimljani su kasnije nazvali ovu oblast Velikom Grčkom, zbog velike brojnosti Grka.

Antički Rim

Stari Rim je na početku bila mala poljoprivredna zajednica osnovana u 8. veku p. n. e. koja je tokom vekoma izrasla u džinovsko Rimsko carstvo koje je obuhvatalo celo Sredozemno more, u kojoj su se kulture Antičke Grčke i Rima spojile u jednu civilizaciju. Ova civilizacija je bila toliko uticajna da su delovi nje opstali u modernom pravu, administraciji, filozofiji i umetnosti, formiravši temelje na kom su zasnovane zapadne civilizacije. U 12 vekova svog postojanja, Antički Rim je prešao put od monarhije preko republike do carske autokratije. U polakom opadanju od 2. veka nove ere, Rimsko carstvo se 395. godine konačno podelilo na dva dela, Zapadno rimsko carstvo i Istočno rimsko carstvo. Zapadni deo ja pao pod pritiskom Gota, posle čega je Apeninsko poluostrvo podeljeno u male nezavisne kraljevine i gradove-države u narednih 14 vekova, dok je istočni deo postao jedini naslednik antičkog Rima.

Koloseum u Rimu

Srednji vek

Od 493. godine Ostrogoti su ponovo ostvarili političko jedinstvo Italije. Od 535. do 553. godine teritorija Italije je bila poprište Gotskog rata, koji je vodio istočnorimski car Justinijan I protiv Ostrogotskog kraljevstva. Justinijan je osvajanje Italije okončao 553. godine konačnim porazom Ostrogota i aneksijom cele teritorije Ostrogotskog kraljevstva Istočnom rimskom carstvu. Sukob, koji je trajao gotovo dvadeset godina, razorio je celu zemlju i doveo do ozbiljne demografske, ekonomske, političke i socijalne krize.
Godine vladavine Istočnog rimskog carstva je potlačenima donelo pogoršanje životnih uslova poljoprivrednika zbog teških poreskih tereta, kao raseljavanje stanovništva zbog kuge između 559. i 562. godine. Oslabljen i osiromašen region nije mogao da se suprotstavi langobardskoj invaziji pod kraljem Alboinom. Između 568. i 569. Langobardi, često uz podršku lokalnog stanovništva ogorčenog zbog vizantijskog oporezivanja, zauzimaju veliki deo Italije: od ulaska u Friuli, uskoro su osvojili većinu centralne i severne Italije, oblast kojoj je nadenuto ime Velika Langobardija, i u južnoj Italiji, koja je prozvana Mala Langobardija. Kraljevstvo Langobarda je trajalo oko dva veka, kada ih je na severu savladao Karlo Veliki 774. godine, a kasnije na jugu Normani. I tokom narednih nekoliko vekova Vizantija je bila konstatna sila na Apeninskom poluostrvu, dovoljno jaka da spreči Arabljane, Sveto rimsko carstvo i Papsku državu da stave Italiju pod svoju vlast, ali previše slaba da istera uljeze.
Posledice ratova u prvih par vekova posle pada Zapadnog rimskog carstva su dovele do toga da, dok su severno od Alpa nastajale nacionalne države, političkom scenom Italije su dominirale na zavađeni gradove, mali tirani i strani napadači. Međutim, bilo je pokušaja da se se ponovo uspostavi nezavisnost Italije od Svetog rimskog carstva za vreme Berengara Furlanskog i Arduina Ivreovskog.

Kraljevina Italija i period fašizma (1861-1946)

Italija je postala kraljevina 17. marta 1861, kada se najveći deo država sa ovog poluostrva ujedinio pod uticajem kralja Viktora Emanuela II, iz dinastije Savoj, koji je vladao Sardinijom i Pijemontom. Rim je još jednu deceniju ostao pod Papinom vlašću da bi i on postao deo države 20. septembra 1870.
Fašisti su uveli diktaturu 1922, borili se na strani Nemačke u Drugom svetskom ratu i izgubili.

Republika Italija (1946-danas)

Referendum o monarhiji od 2. juna 1946. stvorio je Republiku Italiju.
Italija je otpočetka članica NATO pakta i Evropske unije.