Sudan

**Učlanjen** : 18.11.2012

Sudan

Zastava

Grb

krilatica: Victory is Ours

Himna - Nahnu Jund Allah Jund Al-watan

Sudan Sudanorthographicproject

Geografski položaj

**Učlanjen** : 18.11.2012

Sudan (engl. Republic of the Sudan, arap. جمهورية السودان Jumhuriyat as-Sudan) je država u Africi.

Površina Sudana je 1.886.068 km². U zemlji živi oko 42 miliona stanovnika (procena za 2009). Glavni grad je Kartum, a najveći Omdurman.

**Učlanjen** : 18.11.2012

Geografija

Sudan je država u severnoj Africi. Pripada joj 853 km obale Crvenog mora. Sa površinom od 1.886.068 km² to je treća najveća afrička država. Na severu se graniči sa Egipatom i Libijom, na zapadu sa Čadom i Centralnoafričkom Republikom, na jugu sa Južnim Sudanom i Etiopijom, a na istoku sa Eritrejom i izlazi na obalu Crvenog mora.

Najveći deo zemlje zauzima visoravan (300 do 1000 metara) koju preseca nekoliko planina. Najznačajniji planinski lanac je Džebel Mara na zapadu. Najviša tačka zemlje je 3.187 metara visoki vrh Kinjeti blizu granice Ugande.

Zemnju u smeru sever-jug preseca dolina reke Nil koja nastaje kod Kartuma spajanjem Belog i Plavog Nila. Sve sudanske reke pripadaju slivu Nila i koriste se za navodnjavanje, plovidbu i kao izvor hidroenergije.

Na severu zemlje nalaze se Libijska i Nubijska pustinja, gotovo bez biljnog pokrivača. Na jugu se prostiru savane i tropske močvare, a na istoku, zapadu i krajnjem jugu planine.

Klima je na jugu tropska, a na severu vruća pustinjska. Količina padavina drastično opada od juga ka severu. Kišna sezona traje od jula do septembra na severu, dok na jugu traje od juna do novembra. Tokom sušne sezone česte su peščane oluje koje nekada potpuno zatamne dan. Glavni ekološki problemi su erozija tla i širenje pustinje.

**Učlanjen** : 18.11.2012

Stanovništvo

Sudan Populationpyramidsforsud

Populaciona priamida Sudana

Prema popisu iz 1981. broj stanovnika iznosio je 21 miliona. Zbog građanskog rata popisi od tada nisu sprovođeni, a prema procenama iz 2003. Sudan je imao 38 miliona stanovnika. Stanovništvo brzo raste u širem području glavnoga grada Kartuma (Kartum-Omdurman-Severni Kartum) u kojem živi od 6–7 miliona ljudi, uključujući i dva miliona izbeglica iz područja na jugu zemlje zahvaćenih sukobima i poljoprivrednih zona pogođenih sušom.

Sudan je snažno obeležen prisutnošću dve različit kultura i tradicija – arapske na severu i afričke na jugu. Unutar svake od njih postoje stotine etničkih, plemenskih i jezičnih skupina što znatno otežava efikasnu međusobnu saradnju.

Veći deo zemlje zauzimaju severne pokrajine u kojima se nalazi i većina urbanih središta. Stanovništvo je u tim delovima uglavnom muslimansko (oko 70%), a uz arapski govore se i mnogi domaći jezici.

Porodica u Sudanu

Na jugu i zapadu stanovništvo pripada tradicionalnim domaćim verovanjima (oko 20%) ili hrišćanstvu (oko 10%). Građanski rat koji se na ovom području vodi s kraćim prekidima od sticanja nezavisnosti 1956. izazvao je ekonomsku i demografsku katastrofu.

Veći deo stanovništva koncentrisan je u dolini Nila i njegovih pritoka. Posebno velika gustina naseljenosti je u glavnom pamučnom području zemlje, severnom delu međurečja Belog i Plavog Nila. Pustinjski predeli na severu i severozapadu gotovo su nenaseljeni.

Osim aglomeracije glavnog grada veličinom se ističe i Port Sudan na obali Crvenog mora.

**Učlanjen** : 18.11.2012

Istorija

Stari i srednji vek

U starom su veku u dolini gornjeg Nila, na području poznatom kao Nubija, postojala tri kušitska i meroetska kraljevstva. Na njih je velik uticaj izvršila civilizacija Starog Egipta s kojom su se često sukobljavali, ali i trgovali i preuzimali njene kulturne obrasce.

U trećem ili četvrtom veku na područje Sudana proširilo se hrišćanstvo, ali sredinom 7. veka sa severa dolazi islam koji tokom sledećih 1.000 godina postaje dominanta vera. Važna kraljevstva srednjovjekovnog Sudana bila su Makurija i Senar.

**Učlanjen** : 18.11.2012

19. vek

Godine 1820. Sudanom je zavladao susedni Egipat. Egipatska vlast, a posebno pokušaj ukidanja ropstva u drugoj polovini 19. veka koji su podržale zapadne kolonijalne sile, izazvali su veliko nezadovoljstvo Sudanaca. Tako je 1880-ih izbila pobuna pod vodstvom Muhameda ibn Abdale (Mahdija) koja je nakon početnih velikih uspeha, krunisanih osvajanjem Kartuma 1885. i uspostavom države, ipak ugušena pobedom britanske vojske 1898. Sudan je formalno bio kondominijum Velike Britanije i Egipta, a de facto pod upravom Britanaca koji su ga podelili na napredniji arapski sever i afrički jug koji je prepušten hrišćanskim misionarima.

**Učlanjen** : 18.11.2012

Nezavisnost i građanski ratovi

Godinu dana pre sticanja nezavisnosti 1956. na jugu je izbio građanski rat zbog nezadovoljstva tamošnjih hrišćana hegemonijom muslimana u političkom i ekonomskom životu zemlje. Mirovni sporazum je postignut 1972. posle 17 godina borbi. Rat se ponovo rasplamsao 1983. nakon ukidanja dogovorene autonomije juga i uvođenja elemenata šerijata u sudanske zakone.

Od nezavisnosti, Sudanom su uglavnom vladali vojni oficiri koji su na vlast dolazili državnim udarima. General Omar el Bašir je došao na vlast državnim udarom 1989, a pobedio je na predsedničkim izborima 1995. Po drugi put je izabran za predsednika 30. decembra 2000. i obećao da će nastaviti napore za uspostavljanje mira u zemlji u kojoj su milioni ljudi poginuli u građanskom ratu ili umrli od gladi. Tokom 1990-ih ovdje je svoju bazu imao Osama bin Laden.

Početkom 2003. sukobile su se provladine paravojne snage džandžavida i nearapski islamski gerilci u istočnoj pokrajini Darfur. I vlada i pobunjenici su optuženi za masovna kršenja ljudskih prava u ovom sukobu. Februara 2004. vlada je proglasili pobedu, ali su pobunjenici zadžali kontrolu u nekim seoskim područjima. Smatra se da je džandžavidska milicija masakrirala više od 50.000 ljudi. Tokom trogodišnjeg sukoba stradalo je više od 300.000 ljudi. Oko 3 miliona ljudi su postali izbeglice.

Dana 9. januara 2005. u Najrobiju je potpisan mirovni sporazum između Džona Garanga (predstavnika oslobodilačkog pokreta južnog Sudana) i potpredsednika Vlade Sudana Ali Osmana Tahe. Time je okončan građanski rat koji je trajao 21 godinu. Novi ustav usvojen je jula iste godine a formirana je i vlada nacionalnog jedinstva. Po odredbama sporazuma, jug je stekao autonomiju. 6 godina kasnije, u januaru 2011. organizovan je referendum o samoopredeljenju. Konačni rezultati objavljeni su 7. februara i prema njima 98,83% glasača opredelilo se za otcepljenje. Zvanično, Južni Sudan proglasio je nezavisnost 9. jula 2011. godine.

Džon Garang je poginuo u helikopterskoj nesreći 31. jula 2005. u Ugandi. To je u zemlji izazvalo sukobe u kojima je poginulo 130 ljudi.

**VIP** **Poruka** : 10917 **Učlanjen** : 28.03.2013

**VIP** **Poruka** : 10917 **Učlanjen** : 28.03.2013

**VIP** **Poruka** : 10917 **Učlanjen** : 28.03.2013

**VIP** **Poruka** : 10917 **Učlanjen** : 28.03.2013

**VIP** **Poruka** : 10917 **Učlanjen** : 28.03.2013

**VIP** **Poruka** : 10917 **Učlanjen** : 28.03.2013