Sava Šumanović

Predeo 1939

[You must be registered and logged in to see this image.]

Otkrivena nepoznata slika Save Šumanovića


Akt "Kupačica", delo Save Šumanovića, koje se od 1927. godine nalazi u
muzeju "Ežen Buden" u Francuskom gradu Onfleru, otkrivena je posle 85 godina.

[You must be registered and logged in to see this image.]


NEPOZNATA slika, akt "Kupačica", delo Save Šumanovića, koje se od 1927. godine
nalazi u muzeju "Ežen Buden" u Francuskom gradu Onfleru, otkrivena je posle
85 godina.

Ovo umetničko delo najverovatnije je otkupila francuska vlada na Jesenjem salonu
1926. i prosledila ga ovom muzeju.

Priču o otkriću "Kupačice" i fotografije te slike prosledio je Galeriji slika "Sava Šumanović"
stalni saradnik galerije iz Francuske Vukadin Milašinović.

Sasvim je logično da je u Parizu, gde je Sava živeo i radio od 1920. do 1924, ostalo
još mnogo slika koje nisu bile u javnom opticaju. Samo je Đorđe Ivačković (1930-2012),
naš poznati slikar, svojevremeno kupio na aukcijama u "Druou", pet Šumanovićevih
radova i preneo ih u Beograd. Takođe se može pretpostaviti da su neke Šumanovićeve
slike ostale i u Zagrebu, gde je Sava počeo da studira na Školi za umjetnost i obrt, u
koji se 1924. vraća iz Pariza i priređuje svoju prvu samostalnu izložbu.

Dve nepoznate Šumanovićeve slike pojavile su se i u maju 2011. na aerodromu "Nikola
Tesla", ali su, zbog nepotpune dokumentacije, vraćene vlasnicima u Rusiju.

Ljubica Miljković, kustos Narodnog muzeja u Beogradu i autor monografije o Savi Šumanoviću
(1896-1942), posle dugotrajnog i pedantnog istraživanja, prva je uspela da reprodukuje
sva poznata i evidentirana dela velikog slikara. Pod tim "poznata" u njenoj monografiji se
podrazumeva i niz slika koje su tokom ovog istraživanja otkrivene, a za koje se nije znalo.
Takođe, tu su i dela za koja se znalo, ali koja nikad nisu reprodukovana... Stoga je logično
da se i nadalje pojavljuju nova otkrića.


novosti.rs

[You must be registered and logged in to see this image.]

Dorucak na travi, 1927.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Šidski šor u snegu,1939

[You must be registered and logged in to see this image.]


Stara trešnja-veče u polju,1938

Najpoznatije delo Save Šumanovića biće opet pred publikom




 u Muzeju istorije Jugoslavije


Tako je nastala "Pijana lađa"

Sedam dana i sedam noći je Sava Šumanović radio u svom pariskom ateljeu,
 sve dok slika „Pijana lađa“ nije bila završena. To delo biće ponovo izloženo
od 29. marta do 18. maja u Muzeju istorije Jugoslavije.


[You must be registered and logged in to see this image.]

Jedna od Sumanovicevih  skica 

[You must be registered and logged in to see this image.]

Od svog nastanka, ovo najpoznatije Šumanovićevo (1896-1942) delo privlači opštu pažnju, a već više od pola veka je ponos Muzeja savremene umetnosti. Slika je nastala u Parizu tokom zime 1927. godine, krajem Savinog drugog boravka u francuskoj prestonici.

- Kada je osetio nalet inspiracije, Sava se zatvorio u svoj atelje, u dahu napravio nekoliko skica olovkom i jednu uljanim bojama, i bacio se na danonoćno slikanje. U stvari, više je slikao noću radi maksimuma koncentracije. Danju je radio uglavnom korekture - kaže Žana Gvozdenović, muzejska savetnica Muzeja savremene umetnosti Beograd.

Pijana lađa“ je ubrzo po nastanku bila izlagana na pariskom Salonu nezavisnih, gde je odmah bila zapažena od francuske kritike, po „žestini boja“ i „ekspresivnoj čulnosti“.

- Slika je pobudila veliki interes i bila je reprodukovana još tokom trajanja tog salona. Prvi put je jedno delo srpskog slikara reprodukovano na naslovnoj strani jednog francuskog časopisa za umetnost, i to u „Le Crapouillot“ februara 1928. Poznati francuski kritičar Floran Fels je objavio odličnu kritiku, istakavši Savu među stotinama umetnika iz celoga sveta koji su tražili svoje mesto u Parizu - navodi Gvozdenovićeva.

Slika je i kod samog Šumanovića zauzimala posebno mesto. Kada je septembra iste godine imao izložbu u Dvorani Novog univerziteta u Beogradu, pod brojem jedan navedena je baš „Pijana lađa"

Žrtva ustaškog terora


[You must be registered and logged in to see this image.]

Po okupaciji Jugoslavije, Šid, gde je Sava živeo, ulazi
u sastav NDH. Ustaše su uhapsile Šumanovića tokom

masovne racije u Sremu 28. avgusta 1942, a streljan
je u Sremskoj Mitrovici s grupom Šiđana i sahranjen

u zajedničkoj grobnici.



- Slika je pobudila veliki interes i bila je reprodukovana još tokom trajanja tog salona. Prvi put je jedno delo srpskog slikara reprodukovano na naslovnoj strani jednog francuskog časopisa za umetnost, i to u „Le Crapouillot“ februara 1928. Poznati francuski kritičar Floran Fels je objavio odličnu kritiku, istakavši Savu među stotinama umetnika iz celoga sveta koji su tražili svoje mesto u Parizu - navodi Gvozdenovićeva.

Slika je i kod samog Šumanovića zauzimala posebno mesto. Kada je septembra iste godine imao izložbu u Dvorani Novog univerziteta u Beogradu, pod brojem jedan navedena je baš „Pijana lađa“.

- S pomenute izložbe skoro sve slike su rasprodate, a „Pijanu lađu“ otkupio je poznati beogradski kolekcionar i arhitekta Sekulić, koji je stanovao u blizini. Sekulić je posedovao veliku zbirku umetnina, koja je i danas otvorena na istom mestu, u Uzun-Mirkovoj 5, i funkcioniše kao legat Muzeja grada Beograda. Poznato je da je ovo delo bilo njegova omiljena slika, te ju je ljubomorno čuvao u spavaćoj sobi iznad bračnog kreveta - dodaje Gvozdenovićeva.

Znajući da je „Pijana lađa“ kapitalno delo za muzejsku zbirku, budući direktor Muzeja savremene umetnosti Miodrag B. Protić je uspeo da napravi ugovor sa Sekulićima.

- Dogovor je bio da za „Pijanu lađu“ i još dve slike, jednog Bijelića i jednog Joba, Sekulići dobiju dvosobni stan da bi mogli da isele nametnuto useljene stanare posle Drugog svetskog rata, te da im se oslobodi prostor u sopstvenom stanu gde bi ponovo mogli da smeste i izlože za javnost svoju jedinstvenu zbirku - objašnjava sagovornica.

Ističe i da je sve u vezi sa slikom „Pijana lađa“ Save Šumanovića bilo neobično.
- Prvi put je umetnik koristio tako velike, monumentalne dimenzije slike, oko pet metara kvadratnih, a suprotno od sopstvenih koncepcija slike, okrenuo se književnom uzoru kao inspiraciji - posredno je bio inspirisan istoimenom poemom Artura Remboa, omiljenog pesnika u pariskim umetničkim krugovima. Okrenuo se Sava i od svog dotadašnjeg konstruktivističkog stila, te se uputio ka istraživanju boje, kontrasta i dramatičnosti koju boja nosi - objašnjava Gvozdenovićeva osobenosti „Pijane lađe“, svojevrsnog manifesta srpskog modernizma.
 

blic.rs