Ratne životinje

Pas koji je preplivao kanal u Francuskoj kako bi preneo važnu poruku.


Mnogo životinja nije preživelo rat, mnogo njih je teško ranjeno, a sve one tih godina živele su teško. Mučeni, eksploatisani i zanemarivani. Kada je trebalo i kada je bilo teško, životinje su bile uz svoje ljude. Sada kada su strašni ratovi iza nas vreme je da se mi okrenemo njima.

Kada god imate priliku, pokušajte da ulepšate život neke životinje...


zivotinje.rs.

Životinje u ratu rame uz rame sa čovekom
NOVI SAD -

Životinje su, oduvek, na razne načine, korišćene u ratnim sukobima, o čemu svedoči i podatak da je na frontovima tokom Prvog svetskog rata, pored redovne vojske, bilo "regrutovano" i 11 miliona konja, 100.000 pasa i 200 000 golubova.

Mnogo je više bilo "životinja vojnika" u Drugom svetskom ratu, oko 250 000 pasa i milioni konja, šest miliona samo za potrebe vojnih jedinica Nemačke i Sovjetskog Saveza.

Bezimeni vojnici

Niko još nije pokušao da proračuna ukupan broj konja, mula, slonova, golubova pismonoša, pasa, mačaka, delfina, foka, kamila i drugih životinja koje su koristili u ratovima, od antičkih vremena do današnjih dana, a bilo ih je na milione. Iskorišćavane do smrti, životinje su oduvek delile s vojnicima pakao rata, da bi posle bile potpuno zaboravljene.

Još od najstarijih vremena, pa sve do Drugog svetskog rata, konji su pratili čoveka kroz njegove borbe. Prva velika bitka u kojoj su učestvovali bila je ona kod Kadeša, od 1273. do 1275. godine pre nove ere, a vodila se između dve velike sile tog vremena: Egipćana pod Ramzesom II i Hetita pod carem Muvatalijem, koji su se borili za kontolu jednog strateškog područja na teritoriji današnje Sirije. Bio je to težak okršaj bojnih kola koje su vukli konji. Vozio ih je kočijaš, a u njima je bio najmanje jedan vojnik naoružan lukom i strelom. Ova kola sukobljavala su se u zbijenim formacijama, a vozili su ih velikom brzinom. Tek posle X veka pre nove ere način ratovanja se promenio i postao sličan današnjem. Bojne kočije su nestale, a bitke su vodili pešadija i konjica.


Ratnički konji

U staroj Grčkoj i Rimu konji su i dalje učestvovali u borbama, ali tek u srednjem veku postali su ključni učesnici u ratovima, kako na Istoku, tako i na Zapadu. Bitke su se pretvorile u sukobe oklopljenih konjanika, naoružanih kopljima, sabljama, buzdovanima ili sekirama. Upravo iz tog vremena potiče podela na konje za borbu, snažne, pouzdane i velikih dimenzija, one pogodne za turnire, spretne i brze, snažna i otporna grla za vuču putničkih kočija i konje predodređene za prenošenje oružja. Na Istoku su se takođe ratovi dobijali i gubili u sedlu. Mongolski vladar Džingis Kan ceo život je proveo na konju, osvojio je pola sveta s vojskom sastavljenom isključivo od konjanika, a umro je tako što je pao s konja.

Pojava vatrenog oružja u modernom dobu, promenila je ali ne i umanjila vojnu ulogu konja. S nestankom bornih kola i teških oklopa, konjanici su se pretvorili u "laku konjicu" koja je učestvovala u epskim bitkama kao što je ona kod Balaklave 1854. godine, ili onim pod vođstvom komandanta američke vojske, Džordža Armstronga Kastera, u secesionističkom ratu i borbama protiv Sijuksa i Čejena.

Konji su odigrali značajnu ulogu i u Prvom svetskom ratu, gde su ih koristili kao prevozno sredstvo. Svaki grlo nosilo je oko 127 kg tereta, a u ovom sukobu stradalo je osam miliona konja. Kad je reč o Drugom svetskom ratu, nije tačno da su ga dobili samo bombarderi, podmornice i oklopna kola. U pozadini i za potrebe snabdevanja korišćeno je najmanje sedam miliona konja. Tokom 1940. godine, vojska Sjedinjenih Država imala je dve konjičke divizije, dve regimente konjičke artiljerije, dve regimente namenjene prevozu, sa kolima koje su vukli konji, a samo te godine u ratu je učestvovalo 16.800 konja i 3 500 mula.

Nezamenjivi psi


Prema pojedinim istoričarima, pse su počeli da koriste u ratne svrhe na Bliskom istoku, još pre 4000 godina. Pouzdano se zna da su učestvovali u invaziji na Egipat, predvođenoj trupama Hiksosa, u 18. veku pre nove ere. U antičkim vremenima, Vavilonci, Asirci, Egipćani, Persijanci, Grci, Rimljani, Gali, Kelti, Tevtonci i Huni obavezno su na bojnom polju koristili pse. Kelti su putem selekcije odgajili borbene pse velikih dimenzija i obučili ih da konje ujedaju za njušku. Jedno galsko božanstvo uvek su predstavljali u društvu krvoločnog psa, dok se Bituit, vođa jednog ratničkog i brojnog galskog plemena, na bojnom polju uvek pojavljivao u pratnji čopora svojih pasa.

Rimljani su za gonjenje odbeglih zatvorenika, otkrivanje bandi pobunjenika, prenošenje naređenja, predvođenje vojnih patrola tokom izviđanja, čuvanje logora i učešće u bitkama, koristili različite rase molosa. Za borbu su selekcijom dobili ogromne molose, teške 140 kg, pretke današnjeg napolitanskog mastifa. Ove pse, opremljene nazubljenim oklopom, puštali su u neprijateljske redove kako bi zaplašili i ranjavali protivničku pešadiju.

U 19. veku, Amerikanci su odgajili jednu rasu lovačkih pasa za borbu protiv indijanskih plemena Čirokija i Seminola. U Prvom svetskom ratu, oko 100.000 pasa, među kojima je bilo i nemačkih ovčara i dobermana, vojska je koristila za čuvanje straže u rovovima i prenošenje poruka. U Drugom svetskom ratu, oko 250.000 pasa koristili su za prenošenje poruka, izviđanje, pružanje pomoći i kao čuvare, a saveznici su ih čak spuštali padobranima zajedno sa pripadnicima trupa koje su prevozili avionima.

Bojni slonovi


Još od najstarijih vremena slonove su koristili kao ratne mašine, koje su se obrušavale na neprijatelja brzinom od 30 kilometara na čas, kako bi razbile njegove prve borbene linije. Prvi su ih u ratne svrhe upotrebili Indusi, oko 1100. godine pre nove ere, a mnogo kasnije Persijanci koji su ih uvrstili u svoje bojne redove u čuvenoj bici kod Gaugamele, protiv vojske Aleksandra Velikog, 331. godine pre nove ere.

Legionari u starom Rimu prvi put su se suočili s njima u bici kod Herakleje, 280. godine pre nove ere, koju su vodili protiv Grka pod vođstvom epirskog kralja Pira. Nije teško zamisliti paniku koju je u rimskim redovima izazvala pojava 20 Pirovih bojnih slonova. Rimljani su izgubili bitku i zauvek zapamtili te nepoznate životinje koje su smatrali džinovskim egzotičnim govedima. Ponovo su se sreli s njima u vreme ratova s Kartaginjanima. Hanibal je 218. godine pre nove ere, prešao Alpe sa 37 bojnih slonova. Mnogi su uginuli od hladnoće, ali je nekoliko, a među njima i Hanibalov Surus, preživelo i učestvovalo u bitkama. Bili su oklopljeni i opremljeni kulama u kojima su se skrivala dva strelca i jedan kopljanik, naoružan kopljem od šest metara. Slonove su nastavili da upotrebljavaju i u srednjem veku. Karlo Veliki je na svom slonu Abul-Abasu predvodio bitku protiv Danaca 804. godine nove ere.

S pojavom baruta i artiljerije, u 15. i 16. veku, upotreba slonova je zastarela. Bio je dovoljan jedan topovski plotun da ih zaustavi. Ove životinje su, ipak, u Prvom svetskom ratu, koristili za prenošenje municije, topova i teških tereta.

Univerzalne mule


Među životinje koje su koristili u vojne svrhe ubraja se i mula. Skromna i inteligentna, ali spretnija u veranju po planinama od konja, mula je još od 18. veka, bila prinuđena da obavlja vojnu službu. U Prvom svetskom ratu, mule su koristili za prenošenje haubica, municije, granata i namirnica, ali i pošte i ranjenika. U to vreme postojale su tri vrste ovih životinja: mule prve klase, jake, krupne i teže od 460 kilograma, koje su upotrebljavali za prevoz oružja, pri čemu su za svaki top bile potrebne tri mule: jedna za prenošenje cevi, druga za lafet i treća za municiju. One manje, lakše od 400 kg, svrstane u drugu i treću klasu, vukle su komoru.

Delfini, beluge i orke


U vreme hladnog rata, Sjedinjene Države i Sovjetski Savez koristili su više od hiljadu delfina, beluga i orki za pronalaženje mina i presretanje, ili kao stražare i kamikaze u tajnim misijama pri napadima i sabotaži. Još u vreme rata u Vijetnamu, američka vojska je obučavala delfine da razlikuju zvuk podmornica, pronalaze projektile na dnu okeana i pričvršćuju eksplozivne naprave ispod brodova.

Miševi minolovci


Na kopnu se za pronalaženje mina ne koriste samo psi, nego i miševi. Poznato je da ovi glodari imaju veoma istančan njuh i sposobni su za otkrivanje mina i eksploziva, a pošto su mali i lagani mogu da gaze po miniranom terenu, a da ne izazivaju eksplozije.

Pouzdani poštari


Vojske su nekada bile ograničene sredstvima komunikacije. Kurir na konju ili pešak u trku bili su jedina veza, sve dok se nisu pojavili golubovi pismonoše. "Leteći poštari" imali su prednost zbog brzine i neometanog prolaza kroz bespuća i teritorije koju su zaposeli neprijatelji.

Zvanični dokazi o upotrebi golubova u vojne svrhe stari su oko dve hiljade godina. Po njima je Julije Cezar u ratu sa Galima prvi koristio ove ptice za prenošenje poruka. Masovna upotreba golubova pismonoša dogodila se prilikom opsade Pariza (1870-1871) za vreme francusko-pruskog rata. Toliko su imali uspeha i postali popularni, da su kasnije ruska, nemačka i italijanska vlada osnovale golubarnike uz vojne objekte.

Golub je bio nenadmašan i tokom Prvog svetskog rata, iako su tada već postojala savremenija sredstva veze. Procena je da je u ovom istorijskom događaju učestvovalo oko pola miliona pismonoša, a njihova prednost bila je zato što su telefonske i telegrafske linije mogle biti prekinute i prisluškivane. Masovno su bili korišćeni, a od 1917. i američka armija uvodi golublju službu.

U pripremama za Drugi svetski rat, sve vojske pripremale su i uvežbavale golubove. Čak je i jugoslovenska imala "pernate" jedinice veze. Bili su to pokretni golubarnici. U Engleskoj je, recimo, cela armija koristila golubove, od kopnene, vazdušne, pa do pomorske. U toj državi formitran je "Nacionalni golublji servis", kao volonterska civilna organizacija za pomoć vojsci. U toku rata, britanski odgajivači poklonili su 200.000 mladih ptica koje je RAF koristio kao standardnu "opremu" u svim avionima. Svoja jata imali su mornarica, kopnene trupe, kao i tajna služba.

Englezi su 1943. godine čak uveli i specijalnu Dinkinovu medalju za posebne zasluge životinja. Njom je odlikovano i 32 goluba.


rtv.