Trance muzika - vrste i oblici

Trance (fon. trans) je podvrsta elektronske plesne glazbe nastala na prijelazu iz 1980ih u 1990e.

Glazba je okarakterizirana tempom od 130 bpm do 160 bpm, koristi ponavljajuće melodične sintisajzerske dionice, nagle promjene glasnoće ili prekide. Ponekad sadrži i vokale, ali tekstovi su u većini slučajeva jednostavni ili se sastoje od ponavljajuće fraze. Trance je nastao kao kombinacija techno i house glazbe. Kako se trance glazba često pušta u noćnim klubovima, može se smatrati i oblikom klupske glazbe.

Trance je nastao u njemačkim klubovima ranih 90ih godina, a upravo jedan njemački grad - Frankfurt - često se navodi kao mjesto gdje je cijela priča i započela. Pod pionire ove vrste spadaju izvođači kao što su DJ Dag, Oliver Lieb i Sven Väth. Rani trance dijelio je mnoge sličnosti s technom, u smislu tempa i ritmičke strukture. No trance je sadržavao i melodičnu strukturu koja je izvorno pripadala tadašnjem house žanru. Ranu fazu trancea možemo okarakteriziriati kao glazbu s "hipnotizirajućim efektom", kvalitetnom melodijom te ponavljajućom ritmičkom strukurom.

U isto vrijeme, dakle ranih 90ih godina, glazbena revolucija odvijala se i u Goi (Indija) gdje uskoro nastaje goa trance. Ubrzo nakon, slijedi i profilacija umjetnika kao što su Gil, Eat Static, Doof i Man With No Name.

Sredinom 90ih godina pojavljuje se progressive trance i postaje jednim od dominantnijih oblika plesne glazbe. Taj se pravac više oslanjao na bas i glavnu melodiju, odbacujući pritom ponavljajuću i hipnotizirajuću strukturu trance žanra. Trance je bio oštriji od housea, melodičniji od techna i više umirujuć od drum'n'bassa, stoga ne čudi što je u trenu postao vrlo popularan. Neki od DJ-a koji su sudjelovali u stvaranju ovog žanra napuštaju ga sredinom i krajem 90ih godina te prelaze na progresivniji zvuk (Sasha, John Digweed).

Neki od najznačajnijih predstavnika trance glazbe su Cosmic Gate, Simon Posford, Tiësto, Paul van Dyk, Paul Oakenfold, Nic Chagall, Ferry Corsten, Armin van Buuren, Above & Beyond, Jonas Steur, John Askew, Marco V., 4 Strings, Sander van Doorn, Smith & Pledger, Johan Gielen, Celec, Ersa, Fred Baker, Conjure One, Andain i Delerium.


Acid trance

Stil popularan ranih 90ih. Karakterizira ga upotreba Roland BT-303 kao glavnog sintisajzera.
Poznatiji autori: Art of Trance, Kai Tracid, Hardfloor

Classic trance

Originalni trance nastao početkom 90ih.
Poznatiji autori: Binary Finary, Westbam, Sven Väth

Dream trance

Dream trance (također poznat kao dream dance ili dream house) vrsta je nastala iz epic trancea, a veliku popularnost stekla je sredinom 90ih zahvaljujući Robertu Milesu (posebice s pjesmom Children). Ova je vrsta jedna od najmelodičnijih, a uglavnom sadrži kratke, ponavljajuće melodične uzorke odsvirane najčešće na klaviru, violini ili saksofonu.
Poznatiji autori: DJ Dado, Robert Miles, Imperio, Nylon Moon, Zhi-Vago

Euro-trance

Nastao u Njemačkoj sredinom 90ih. Karakteriziraju ga povišeni tonovi, glasovi i jednostavan tekst.
Poznatiji autori: Pulsdriver, Rocco, Special D

Goa trance

Trance glazba nastala početkom 90ih u Goi kao mješavine trancea i klasične indijske glazbe. Melodija je kompleksna, često se koriste razni "svemirski" efekti, a dužina pjesama varira od 5 do 15 minuta. Krajem 90ih izgubila je na popularnosti i polagano je evoluirala u psytrance.
Poznatiji autori: Astral Projection, Man With No Name, Juno Reactor, Alien Project, Etnica, Prana, Doof

Hard trance

Agresivniji i brži od klasičnog trancea, ovaj se stil pojavio u Frankfurtu 1993., ali je do kraja 90ih izgubio na popularnosti.
Poznatiji autori: Cosmic Gate, Nostrum, Flutlicht


Ibiza trance

Ibiza trance (još poznat kao balearic beat i balearic house) je stil nastao pod mnogim utjecajima, a povezan je sa španjolskim otokom Ibizom (gdje je i nastao) te tamošnjim polaganim i opuštenim načinom života usporednim s rave scenom prisutnom na otoku. Ova je vrsta vrlo melodična i blaga, ponekad s elementima narodne glazbe (osobito one samog otoka), a često sadrži morske zvukove poput glasanja galebova ili šuma mora.
Poznatiji autori: DJ Shah, Chicane, Blank & Jones, York, Salt Tank, Energy 52

Neo-trance

Nov žanr (kako mu i samo ime kaže) unutar trancea. Naziv je osmišljen kako bi opisao trance koji teži što minimalističnijem zvuku i ne uklapa se u ranije nastale forme. Često sadrži potpunije i dublje tekstove s više značenja negoli ostali žanrovi.
Poznatiji autori: Kyau & Albert, Trentemøller, James Holden, Deadmau5

Progressive trance

Stil trancea koji se pojavio sredinom 90ih, a karakterizira ga ponavljajući ritam što uzrokuje osjećaj progresije.
Poznatiji autori: ATB, Cosmic Gate, Art of Trance, Sasha, Ticon, Nic Chagall, Frogacult, BT, Vibrasphere, Miika Kuisma

Psytrance

Psytrance (skraćeno od psychedelic trance) evoluirao je iz Goa trancea, ali je znatno manje melodičan i više futuristički.
Poznatiji autori: Infected Mushroom, Total Eclipse, Atmos, Tristan, Eskimo

Uplifting trance

Uplifting trance (također i anthem trance, epic trance, emotional trance ili euphoric trance) nastao je u drugoj polovici 90ih kao evolucija progressive i acid trancea, ponekad se naziva i "drugim valom" trancea. Karakterizira ga produžena nota u svim elementima (vokali, vodeći synth, bas) i duži prekidi.
Poznatiji autori: Tiësto, Ferry Corsten, Gouryella, ATB, Armin van Buuren, Paul van Dyk

Vocal trance

Širok pojam koji se odnosi na trance s potpunim tekstovima. Vokali su najčešće ženski, a glazba stilom spada u neki od već navedenih.
Chicane, 4 Strings, Fragma, Tiesto, Armin van Buuren

Electro trance

Ovaj stil je relativno nov, nastao 2004., a karakterizira ga veliki utjecaj electro glazbe i anthem trancea.
Poznatiji autori: Ferry Corsten, Gabriel & Dresden, Tiësto




wikipedija

Trance muzika danas spada pod okrilje elektronske dens muzike. Na značaju dobija početkom devedesetih ali to ne znači da svoje korjene nema i malo prije toga.
Naime ova vrsta muzike nije bez razloga dobila takvo ime. Prije svega trance ili trans predstavlja neko posebno duhovno stanje, stanje svijesti (state of mind) koje izlazi iz okvira svakodnevne realnosti. Korjene elektronske trance muzike treba tražiti u ritualnoj (čitaj: tribal-noj, plemenskoj) muzici koju imamo kod šamana iz Afrike, Centralne i Juzne Amerike a imamo i izvjesne uticaje iz budističke religije sa Istoka, preko hrišćanske religije sa prostora Blistog Istoka, arapske muzike i skroz do udaljenih mjesta Australije, Novog Zelanda, Papue Nove Gvineje (ima puno bandova iz Australije koji svoju muziku, iako ne elektronska u pravom smislu, nazivaju tribal trance) itd.

Dakle, trance muzika ima svoje dublje značenje koje nije samo slušnog karaktera. Ali da ne izlazimo iz okvira elektronske muzike, vraćamo se upravo korjenima same elektronske muzike i njene povezanosti sa trance muzikom, zato evo riječi Ralfa Huttera iz kultnog benda Kraftwerk: "The soul of the machines has always been a part of our music. Trance always belongs to repetition, and everybody is looking for trance in life... in sex, in the emotional, in pleasure, in anything... so, the machines produce an absolutely perfect trance."

Takođe, svi današnji poznatiji trance umjetnici i DJ-ji na pitanje ko im je uticaj oni će odgovoriti da su to uglavnom začetnici elektronskog ambijentalnog zvuka poput Vangelis-a, Jean Michel Jarre-a i sl.

Možda i najnejasniji žanr iz domena elektronske dens muzike (EDM), trance se može opisati kao melodičan, manje ili više, muzički stil koji ima slobodnu formu izražavanja, koji je nastao iz techno-a ili house-a. Možda iz oba ova dva stila. Bez obzira na clubbing i clubbere, party zaluđenike i pristalice EDM-a, trance predstavlja značajan napredak i razvitak bar u oblasti (post) moderne dance muzike.

Dok još uvijek ne postoji baš tačna definicija trance-a, sami trackovi ovog žanra obično se karakterišu kao vrlo prihvatljivi za slušanje široj publici i poprimaju čak anthem-ske razmjere. Polazeći od toga, u osnovi trance track kombinuje određenu melodiju (obično sa synthova) i/ili vokal sa ne mnogo komplikovanom bas-linijom (znači minimalna), prost drum patern (koji obično sadrži snare i/ili kick drum roling sekvencu da najavi glavne momente u tracku), i možda jedan ili dva ostala polu-kvantifikovana čujna elementa koji obezbeđuju teksturu i poboljšavaju ukupan ritam. Ipak, neki trance se ne poklapa baš sa ovakvim profajlom, i često puta klasifikacija track-a kao trance-a se određuje na osnovu onoga ko je zapravo odsvirao i kako sve to zvuči. Imamo i nekoliko glavnih podjela (prema ritmičnosti ali i po feelingu koji stvaraju) na:
- classic (rani trance)
- ambiental (listening, lounge tip trance muzike)
- psychedelic trance (goa, psy, minimalist…oko 140 BPM i vise)
- progressive trance (progressive, deep, tribal, breaks, tech; do 130 BPM)
i imamo još podosta podžanrova koji uglavnom zbog nekvaliteta i komercijalnog karaktera ne zaslužuju klasifikaciju među gornjim navedenim (euro dance/trance trash, hard trance, rave…)


Kratak pregled istorije trance-a

Kao žanr, za trance se može reći da je počeo kao ogranak techno-a koji je puštan u njemačkim klubovima početkom 90-tih. Ime je nastalo 1991. iz zajedničkog projekta Dag Legner-a (DJ Dag) i Rolf Ellmer-a, koji je nosio ime Dance2Trance. Njihov track We Came In Peace takođe je postavio originalnu definiciju trance muzike, izmijenjen i pomalo monoton patern sa kratkim ali ponavljajućim glasovnim semplovima. Zvuk je varljivo i hipnotički uticao na slušaoca. Rani trance, argumentovano tvrdeći, fuzija techno-a i house-a, imao je dosta toga zajedničkog sa techno-om u smislu tempo-a i ritmickih struktura ali takođe sadržao je mnogo više melodičnih dionica koje su izdvojene iz house stila (club, euro, NU-NRG) popularnog u evropskim klubovima u to vrijeme. Ipak melodije u trance-u su se razlikovale od tog euro-klupskog house-a po više emotivnosti i emotivnom upliftingu, one nisu bile tako bounce kao sto je to u house-u bilo. Taj rani trance je težio da bude okarakterisan anthemskim kvalitetima kako je spomenuto gore, i tipično je uključivao breakdown dionice u tracku u kojima je beat upadao u nekoliko uzastopnih barova nakon čega bi se fokusirao na melodiju a onda ponovo vraćao na beat ali sa promijenjenim intezitetom.


Zvuci koji su se koristili i koriste u trance-u uglavnom proizilazile sa analognih sinitisajzera (u poslednjoj deceniji imamo digitalne simulacije koji se nazivaju Virtual Analog Synthesizers); to su sočni string zvuci (nalik violinskim strunama) koji čine osnovu za melodiju i pad-ove; takođe za ritmičke strukture imamo analogne synthove za baslinije (bassline synths) i ritam mašine za već dobro poznati four-on-the-floor vodeći ritam. Ovakav stil je odmah postao popularan u Evropi i vrlo brzo se širio dalje. U tim samim počecima imali smo podjelu na dream trance, acid trance, hard trance i goa.

Sredinom 90-tih, trance je postao jedan od najkomercijalnijih zanrova EDM-a. Puno popularan. U to vrijeme trance je bio sinonim za progressive house, ta dva pravca dobila su prost komercijalan naziv progressive. Umjetnici poput Brian Transeau-a (BT), Paul Van Dyk, Ferry Corsten, Underworld i sl, našli su se u prvom planu kao premijerni producenti i remixeri, donoseci trance-u emotivniji i epic feeling. U međuvremenu, DJ-ji poput Paul Oakenfold-a, Sasha i John Digweed-a, promovisali su zvuk po klubovima i prodajom promo mixeva. Krajem 90-tih, trance je jos uvijek ostao dosta komercijalan ali je u isto vrijeme prerastao u vrlo raznolik žanr. Neki od umjetnika, koji su pomogli u stvaranju trance-a početkom i sredinom 90-tih, krajem dekade prešli su na više experimentalniji a istovremeno i kvalitetniji posao (od ovde spominjanih to su BT i Underworld). Možda kao rezultat toga imamo sličnu situaciju i sa DJ-ima, na primjer Sasha & Digweed, koji su pomogli progresivnom zvuku da dospije u prvi plan, napuštaju sve to 2000-te i počinju da vrte nešto mračniji zvuk nazvan deep trance (kako je naglašeno na njihovom izdanju Communicate iz 2000-te).

Danas (kako je i ranije spomenuto), trance zavisi od toga ko ga radi i kako to zvuči. Puno umjetnika koji su opisani time da prave vrlo moćan trance (recimo Underworld-ov hit Cowgirl iz 1994.-te), ponekad urade i poneki više techno track (Underworld - Moaner iz 1998.);
DJ-ji poput John Digweed-a koji je poznat po tome sto je 1996. vrtio light trance antheme, danas više vrti nešto dark i više house zvuk. Sa druge strane imamo umjetnike i DJ-je koji nastavljaju sa anthemskom komercijalnom progresivom (recimo DJ Tiesto i ATB), a opet imamo i potpuno nove forme i teme trance zvuka koje sa pravom možemo nazvati progressive u smislu stalnog napredovanja (DJ-ji poput Sander Kleinenberg-a, Steve Lawler-a, Hernan Cattaneo i sl.)

Za konkretne primjere, možda je najbolje preslušati neke od kompilacija koje izlaze sa Global Undeground label-a, GU i Nubreed serijali, zbog toga što one mozda i najbolje govore o diverzitetu današnjeg prije svega naprednog a i kvalitetnog house/trance zvuka, a i iz razloga što ih miksaju jedni od najboljih DJ talenata. Takođe preporuke idu i ka Tranceport/Perfecto serijalima… Bilo koji od Sasha & Digweed-ovih Horthern Exposure mixeva, zatim Renaissance serijali i sl.


Za kraj možemo reći da se trance kao poseban žanr elektronske dance muzike vrlo dobro ustoličio u underground-u, nije više komercijalan i slabog kvaliteta, čak šta više neki drugi stilovi uzimaju neke njegove segmente i time dobijamo nove fuzije i nove žanrove. Sa pravom se može tvrditi da je trance evoluirao u najboljem mogućem pravcu.




enovine.net

Prva psy stvar koju sam cuo i navucen od tada, jos malo pa 20. godina

I meni se najviše dopada psy trance ...

Sećam se ranije, kad je trance muzika bila u začetku a ja slušala rap i svašta nešto, da su mi prvi utisci bili da je trance monoton i da se ritmovi ponavljaju u nedogled ..međutim, kasnije sa češćim slušanjem, počelo je baš da mi se dopada

Sve je počelo sa KLF

I sada je slušam između ostalog

Isto poceo tako sa KLF, ali onda presao na ovaj extremni zvuk mogu vec kazem mi ovo omiljena tema


Jos samo treba dodati full-on pravac koji je ovih godina i najpopularniji


mada licno trenutno najvise slusam nitzhonot


i tako

Da, vrsta i podvrsta ima stvarno puno, kombinacija ili lično urađenih mixova u zavisnosti od njihovog umeća

Ova mi se baš dopada ..

ooooo, pa odlicna, prisustvovao sam njihovom performansu, islo se ranije, ali sad mi malo i glupo se guram sa tom decom

Šta ima veze ne verujem da bi nekome smetalo što i mi "zlatni" slušamo ono što oni slušaju

Nije problem da li bi smetalo, nego sve to danas besno, ne idu oni tamo zbog muzike.
omiljena mi pevacica