Zanimljivosti o poznatim građevinama

50 zanimljivih činjenica o Kipu slobode
| TELEGRAPH

Čuveni Kip slobode ponovo je otvoren. Predstavljamo vam 50 činjenica o jednom od najpoznatijih spomenika u svetu.


Trilok Rangan / Flickr.com

1. Puni naziv statue je “Sloboda obasjava svet”

2. Kip slobode je poklon Francuske Americi iz 1886.

3. Glava statue izložena je na Svetskoj izložbi u Parizu 1878.

4. Ženska figura predstavlja Libertas, rimsku boginju slobode.

5. Ona nosi baklju i tablicu na kojoj je upisan datum proglašenja nezavisnosti Amerike (4. jul 1776.)

6. Od tla do vrha baklje statua je visoka 93 metra i teška 204 tone.

7. Kada bi nosila cipele, “gospođa Sloboda” nosila bi broj 7.801.

8. Obim njenog struka je 10,6 metara.

9. Posetioci moraju da pređu 354 stepenika da bi došli do krune statue.

10. Kruna ima 25 prozora.

11. Oko četiri miliona ljudi posećuje statuu svake godine. Poređenja radi, više od šest miliona ljudi posećuje Ajfelov toranj, a 3,5 miliona Londonsko oko.

12. Sedam šiljaka na kruni predstavlja sedam okeana i sedam kontinenata sveta ukazujući na univerzalni koncept slobode.

13. Statua ima gvozdenu strukturu i bakarnu spoljašnjost koja je vremenom zahvaljujući procesu oksidacije postala zelena. Iako je patina znak oštećenja, takođe je i neka vrsta zaštite od daljeg propadanja.

14. Eduar de Labule dao je ideju za statuu, dok ju je dizajnirao Frederik Ogust Bartoldi.

15. Labule je predložio da veliki spomenik treba da bude poklon Francuske Americi u znak pobede u Američkoj revoluciji i simbol ukidanja ropstva.


Thomas J. Matthews / Flickr.com

16. On se nadao da će statua inspirisati Francuze da se i sami bore za demokratiju u represivnom režimu Napoleona III.

17. Gistav Ajfel, čovek koji je dizajnirao Ajfelov toranj, stoji iza dizajna “kičme” Slobode; četiri vozdena stuba drže metalni okvir koji podupire bakarnu “kožu”.

18. 300 različitih vrsta čekića korišteno je za stvaranje bakarne strukture.

19. Za lice statue kao model je poslužila skulptorova majka Šarlot.

20. Originalna baklja na statui zamenjena je 1984. novom, prekrivenom 24-karatnim zlatnim listovima.

21. Iako se to ne vidi, stopala Slobode nalaze se među pokidanim okovima i lancima, dok je njeno desno stopalo podignuto, simbolišući njeno udaljavanje od represije i ropstva.

22. Uprkos pozitivnom značenju statue – Američka nezavisnost i ukidanje ropstva – Afroamerikanci videli su statuu kao ironičnu sliku Amerike.

23. Kip slobode postao je simbol imigracije tokom druge polovine 19. veka, budući da je više od devet miliona useljenika tada stiglo u SAD, a statua je bila prva građevina koju su videli s pučine.

24. Najčuveniji prikaz statue je onaj u filmu “Planeta majmuna” iz 1968. kada je do pola zatrpana peskom.

25. Takođe je “uništena” u filmovima “Dan nezavisnosti” i “Dan posle sutra”.

26. Francuska i Amerika zajedno su platile statuu. Njujorške novine “World” su 1885. objavile da je 102.000 dolara prikupljeno od donatora, a da su 80 odsto od te sume činile novčanice manje od jednog dolara.

27. Grupe u Bostonu i Filadelfiji ponudile su se da plate punu cenu izgradnje statue, u zamenu za relokaciju.

28. Kad je statua prvi put podignuta 1886. bila je najviša gvozdena struktura ikad sagrađena.

29. Statua je 1984. uvrštena u listu svetskog nasleđa pod zaštitom UNESCO.

30. Kada vetrovi duvaju brže od 80 km/h statua se pomera osam centimetara, dok se baklja pomera i do 13.

31. Naučnici smatraju da Kip slobode svake godine pogodi oko 600 munja. Jedan fotograf je to prvi put zabeležio 2010.

32. Dvoje ljudi je počinilo samoubistvo skokom sa statue – jedna osoba 1929. a druga 1932. dok su mnogi drugi skočili i preživeli.

33. Američka pesnikinja Ema Lazarus pisala je o statui u sonetu pod nazivom “Novi Kolos” 1883. Pesma je 1903. ugravirana u bronzanu ploču i smeštena na nižem stepeniku pijadestala statue.

34. Ostrvo na kom stoji ranije se zvalo Bedlou, ali je naziv promenjen 1956. u Ostrvo Liberti.

35. Postoji više replika statue uključujući i manju verziju u Parizu i jednu u Las Vegasu.


Moyan_Brenn / Flickr.com

36. Svetla u kruni su se 1944. naizmenično palila i gasila “tačka-tačka-tačka-crta”, što na Morzeovom kodu znači V (Victory), odnosno “pobeda” u Evropi.

37. Endi Vorhol naslikao je Kip slobode kao deo Pop Art serije šezdesetih godina. Procenjuje se da je vrednost te slike oko35 miliona dolara.

38. Statua je 16 godina radila kao svetionik (1886-1902), obasjavajući prostor poluprečnika 39 kilometara.

39. Kip će u oktobru ove godine proslaviti 127. rođendan.

40. Mis Amerika, lik iz stripa, crpela je svoje moći iz statue.

41. Nakon terorističkog napada 11. septembra, statua je zatvorena iz bezbednosnih razloga. Pijedestal je ponovo otvoren 2004. a statua 2009. ali samo ograničen broj posetilaca može da ide do krune.

42. Statua je ponovo zatvorena 2012. zbog efekata uragana Sendi. Otvorena danas, 4. jula 2013.

43. Statua je pretrpela manja oštećenja 1916. kada su nemački saboteri detonirali eksploziju tokom Prvog svetskog rata. Ruka koja nosi baklju najviše je oštećena, a popravka je koštala 100.000 dolara.

44. Stepenice u baklji zatvorene su za posete iz bezbednosnih razloga i više nikada nisu otvorene, pa je od tad niko nije posetio.

45. Privatni brodovi ne mogu da pristaju u luci ostrva Liberti i Elis. Jedini način da se do njih dođe nude javni trajekti.

46. U Ameriku je transportovano 214 sanduka sa 300 balarnih komada statue na francuskom brodu Isere, koji je umalo potonuo zbog oluje.

47. Ostrvo Liberti je u federalnom vlasništvu na teritoriji Države Njujork, iako je bliže Nju Džersiju.

48. Tek je 1982. otkriveno da je glava postavljena pola metra dalje od središta vrata.

49. Dve slike statue nalaze se na novčanici od 10 američkih dolara.

50. Cena izgradnje pijadestala i statue procenjena je na oko 500.000 starih, odnosno više od 10 miliona sadašnjih dolara.

Ajfelov toranj


25 zanimljivosti o jednoj od najpoznatijih građevina, simbolu Pariza i ljubavi, jedinstvenom delu ljudske ruke.





1. Kada je završen 31. marta 1889, Ajfelov toranj je bio najviša konstrukcija na svetu nastala kao plod čovekovih delatnosti. Tu titulu toranj je nosio 41 godinu, sve dok nije završen Krajzler bilding u Njujorku.

3. Do vrha Ajfelovog tornja moguće je doći na dva načina, liftom ili stepenicama. Ako vaš izbor budu stepenice, trebalo bi da znate da ih ima 1665.

5. Tokom velikih hladnoća toranj se skupi za oko 15 centimentara.

6. Gustav Ajfel, inženjer i arhitekta koji stoji iza tornja, takođe je bio uključen u katastrofalan pokušaj Francuske da izgradi kanal u Panami, nakon čega je njegova reputacija ozbiljno poljuljana.

8. Još jedna zanimljivost o Ajfelu - umro je u trenutku kada je slušao Betovenovu Petu simfoniju.

10. Izgradnja Ajfelovog tornja trajala je 2 godine, 2 meseca i 5 dana. To je, opet, skoro 180 godina manje nego što je trajala izgradnja druge najpopularnije atrakcije Pariza, Bogorodične crkve.

11. Tokom nemačke okupacije Pariza kablovi koji vuku liftove bili su pokidani i toranj je bio zatvoren za javnost. Nacisti su pokušali da na vrhu tornja postave džinovsku svastiku, ali je ona bila toliko velika da ju ubrzo nastradala, a na njeno mesto našla se nova, ali znatno manja.

13. Postoji nekoliko kopija Ajfelovog tornja širom sveta, od Las Vegasa do Kine.

14. Farbanje tornja, koje se odvija svake sedme godine, zahteva 60 tona farme.

15. Toranj je izgrađen i premijerno predstavljen 1889, na Svetskom sajmu “Exposition Universelle”, koji je organizovan povodom veka od Francuske revolucije.

16. Iako je trebalo da bude uklonjen posle dvadeset godina, toranj je ostao ponajviše zbog važne uloge telegrafskog transmitera. Danas ipak najviše novca donose turisti koji ga posećuju.

18. Jedna žena venčala se 2008. godine za Ajfelov toranj. Od tada je njeno ime Erika La Tour.

19. Možda niste znali, ali i Ajfelov toranj može da pleše. I to čini svaki put kada duva jači vetar, pomerajući se u krug za šest do sedam centimetara.

20. Ajfelov toranj krasi 20.000 svetlećih lampi.

21. Imena svih inženjera, matematičara i ostalih naučnika koji su dali svoj doprinos izgradnji tornja urezana su u toranj.

22. Ukoliko želite da izgradite svoj Ajfelov toranj, nema problema. Za to se pobrinula kompanija Lego, koja nudi set svojih popularnih kockica. U kompletu za izgradnju tornja nalazi se 3.428.

23. Potrebno vam je petnaest evra da liftom stignete do vrha tornja.

24. A. M. Forestj je pobedio u trci do vrha tornja organizovanoj 1905. godine. Bilo mu je potrebno tri minuta i dvanaest sekundi. Znatno brže spustio se na biciklu 1923. godine Pjer Labrik, i to zbog opklade, ali ga je potom uhapsila policija.

25. Najveći broj posetilaca je iz Francuske (10,4%), a potom iz Španije (8,1%) i SAD (7,9%).



Ajfelov toranj do danas je posetilo skoro 250 miliona ljudi. Da li ste i vi bili među njima? Podelite sa nama vaše utiske.

Londonski metro



Da li znate da je londonski metro prva podzemna železnica na svetu?
Početna deonica od šest kilometara otvorena je davne 1863. između Pedingtona i Faringtona. Tu liniju danas možete proći vozeći se od Sirkl Lajna do Kovent Gardena, kao i u londonskom saobraćajnom muzeju, gde se čuva originalni voz Metropoliten broj 23. Druga podzemna železnica na svetu izgrađena je 1896. u Budimpešti, a četiri godine kasnije dobio ju je i Pariz.

125 godina Ajfelovog tornja

Danas se navršava 125 godina od kada je 1889. u Parizu završen Ajfelov toranj, tada najviša građevina na svetu.



Metalni toranj visine 300 metara, planiran je u prvo vreme samo kao eksponat, ujedno i glavna kapija za ulaz na Svetsku izlozbu kojom je obeležena 100-godišnjica Francuske revolucije.

Kada je toranj sagrađen, mnogi Parižani smatrali ga ruglom koje treba ukloniti. Sticaj okolnosti je međutim doveo do činjenice da je već dugo jedan od simbola tog grada, a u startu je smatran za svojevrsno remek delo. Posle dvogodišnje gradnje, inaugurisan je 31. marta, a svečano je otvoren 6. maja 1889. Od te godine do danas je verovatno najpoznatiji simbol Pariza. Godišnje ga poseti više od pet miliona ljudi.

Ime je dobio po inženjeru Gistavu Ajfelu (1832-1923) koji je predvodio tim stručnjaka, a prethodno se istakao kao graditelj mostova i vijadukta na železnicama, ali i metalne konstrukcije za Kip slobode.

Po predanju, Ajfelov atelje je (početkom 20. veka) bio i autor jednog objekta u Srbiji. Reč je brodskoj prevodnici u Bečeju na Tisi, koja je poznata pod nazivom Šlajz. Ista je navodno situacija i sa negdašnjim gvozdenim mostom u današnjem Zrenjaninu (tadašnjem Velikom Bečkereku, od 1935. do 1946. Petrovgradu).

U lokalnim bečejskim hronikama navodi se da je Ajfel jedno vreme i živeo u Bečeju, i to u susedstvu Bogdana Dunđerskog, ali realnih dokaza o tome nema. Svestrani Ajfel se istakao i u naučnom radu iz oblasti meteorologije, radiotelegrafije i aerodinamike. A na tornju koji, usred Pariza, nosi njegovo ime, posetiocima su, između ostalog, na raspolagnju i dva restorana, "Visina 95", koji se nalazi na isto toliko metara i "Žil Vern" na drugom spratu. Na prvom spratu su još i prodavnice suvenira, pošta...

Na najvišem spratu, odakle se pruža pogled na Pariz i okolinu smeštena je i replika Ajfelove kancelarije, a tu je i njegova voštana figura. Priča se da je u jednom od restorana svakodnevno ručao poznati francuski književnik Gi de Mopasan, ne zato što mu se to mesto sviđalo, već navodno zato što je to bilo jedino mesto u Parizu "odakle ne vidi toranj".

Malo poznate stvari o epskim građevinama sveta
| DNEVNIK.HR

Koliko ste se puta zapitali kako su građena svetska čuda ili slične neverovatne građevine? Otkrijte ingenioznost gradnje 10 epskih svetskih građevina i malo poznate činjenice koje se skrivaju u njihovim dubinama.



1. Tadž Mahal

Legenda kaže da je vladar Mughala, Šah Jahan naredio da se graditeljima Tadž Mahala odseku šake, kako više nikad ne bi mogli da naprave nešto tako lepo. Ipak ne postoji pisani zapis koji bi potvrdio tu legendu.

Ingenioznost izgradnje tog spomenika je između ostalog u tome, što su njegove arhitekte nagnule minarete da stoje lagano prema spoljašnjosti, tako da u slučaju zemljotresa ne padnu na središnji deo građevine.



2. Burž Khalifa

Puno se pisalo i govorilo o ovom zdanju koje se uzdiže nebu pod oblake sa svojih 828 metara visine koje pritom nosi titulu najviše zgrade na svetu.

Kako bi izdržao jake nalete vetra, Burž Khalifa dizajniran je s unutrašnjim jezgrom na koje se naslanjaju tri njegova krila pod ugom od 120 stepeni jedan prema drugom. Prilikom naleta vetra na dva krila, treće pruža potporu i odupire se nastalim silama.

3. Moai, Uskršnja ostrva (Rapa Nui)

Ove ogromne kipove (prema jednoj od teorija) krivi su za nestanak starih stanovnika Uskršnjih ostrva. Kako su postavljeni na mestima gde stoje pokazale su tek satelitski snimci Uskršnjeg ostrva, napravljeni 2005. godine, koji su pokazali tragove u zemlji kako vode od kamenoloma u kom su ti kipovi od 10 metara isklesani.

Nakon što bi užem osigurali glave kipova, manji timovi bi ih “odšetali” do njihovog mesta na padini.



4. Stounhedž

Vanzemaljci, druidi i svi između njih bili su predmet teorija o tome ko je izgradio tu mega-građevinu. Nedavni dokazi sugerišu kako je izgrađen kako bi se slavio zimski solsticij, a ne letnji, kao što je prethodno bilo predloženo.

Oko 2600. godine pre Hrista kamenje je (verovatno) rekom prevezeno iz kamenoloma u Velsu, a svaki kamen je spušten u za njega predviđenu rupu.

5. Ajfelov toranj

Izgrađen za Svetski sajam 1889. godine u Parizu, sam Ajfel se prvi popeo na njegov vrh putem 1710 stepenica. Sa svojih 324 metara visine, Ajfelov toranj bio je korisna radio antena pomoću koje su Nemci slali kodirane poruke svojim snagama u Drugom svetskom ratu.

Svakih sedam godina na toranj se potroši 50 tona boje kako bi mu se obnovio izgled.



6. Kineski zid

Isprva napravljen od blata i kamenja, car Jiajing je u 16. veku od njega napravio poštovanja vrednog kamenog zmaja. Milioni radnika izvučeni su iz vojske ili prisiljeni na radove kako bi se izgradio Kineski zid.

Radili su 24/7, a jedan zapis kaže kako je deo zida od 3 kilometra, 3.000 radnika uspelo da napravi za samo 600 dana.

Uprkos tvrdnji da je to jedina građevina koja se može videti golim okom iz svemira, to ipak nije tako, jer vam je za to potrebna jača kamera, poput one na Međunarodnoj svemirskoj stanici.

7. Angkor Vat, Kambodža

Carstvo hramova za grad od milion stanovnika trebalo je graditi 35 godina uz 300.000 radnika i pomoć oko 6.000 slonova. za Angkor Vat se veruje da je najveći religijski kompleks na svetu.

Okop oko Angkor Vata je toliko velik da se može videti iz svemira.

U zidove hrama uklesano je 3.000 zavodećih nimfi, a svaka je napravljena da izgleda različito i sa jednom od čak 37 različitih frizura.



8. Maču Pikču, Peru

Visoko u Andima, stari grad Maču Pikču napravljen je, nastanjen i napušten za svega 100 godina, da bi nakon toga ostao vekovima izgubljen za civilizaciju.

Tokom njegove izgradnje, Inke nisu koristile točkove kako bi prevozili kamene blokove. Veruje se kako su ih uz stene i padine vukli ručno, jer su na delovima kamenja pronađene su izbočine, za koje se veruje da su možda bili rukohvati.

Ingeniozna arhitektonska rešenja korištena su kako bi građevine bile otporne na zemljotrese, od kamenih blokova "L" oblika, preko vrata i prozora nagnutih prema unutra, do činjenice da nije korišćena nikakva vezivna građa za kamene blokove, već su oni savršeno sedali jedan na drugog pa se dobilo na fleksibilnosti bez ugrožavanja statike ili čvrstoće.

9. Khazneh, Petra, Jordan

Khazneh je star preko 2.000 godina i bio je dragulj prastarog grada Petre. Kultni status stekao je u filmovima poput Indijane Džounsa.

Zbog nedovršene grobnice pored, veruje se kako je Khazneh isklesan odozgo prema dole. Rupe koje se nalaze na stenama pogrešan su trag, jer se veruje kako su ih isklesali vandali kasnije, kako bi mogli da se penju do kipova i pljačkaju ih.



10. Egipatske piramide u Gizi

Do izgradnje Ajfelovog tornja 1889. godine, Velika piramida u Gizi bila je najviša građevina na svetu. Napravljena je kako bi držala tek tri grobnice, ali za njenu izgradnju bilo je potrebno 30.000 radnika.

Analizom smeštaja radnika, tehnologije pečenja hleba, ostataka životinja i prastarih grafita, veruje se kako radnici uopšte nisu bili robovi.



b92

Грађевина Ћомсунг-Дае у месту Кјонгжу у Јужној Кореји најстарија је сачувана опсерваторија на свету. Подигнута је 632. године и у њу је уграђено 365 камених блокова, баш колико је и дана у години.

Jelisaveta Načić


Da li ste znali da je Jelisaveta Načić bila prva žena diplomirani arhitekta i prvi glavni arhitekta grada Beograda.


Diplomirala je 1900. godine, i jedna od retkih žena koja je imala državni posao (žene početkom 20. veka u Srbiji i Beogradu, nisu mogle da rade u javnom sektoru.)

Njeni glavni radovi su projekat osnovne škole „Kralj Petar I“ kod Saborne crkve u Beogradu i idejni projekat Crkve Aleksandra Nevskog u Beogradu.


Takođe su njen rad kamene stepenice na prilazu ka Kalemegdanu (preko puta ambasade Francuske), koje su građene u prvim godinama 20. veka. Stepenice su rađene u stilu stepeništa u vrtovima italijanske Renesanse.

U njenom ateljeu je liven i Pobednik na Kalemegdanu.


cooliranje.

Dom narodne skupštine


Dom narodne skupštine ili kratko Skupština, prepoznatljiviji je kao nekadašnje sedište parlamenta SFR Jugoslavije. Tokom svoje istorije skupština je postala sinonim za sve propale države koje su se smenjivale jedna za drugom. Nakon više planova, projekata, predloga, skupština je konačno izgrađena 1936. godine, posle skoro četiri decenije. Prvi stanovnici skupštine bili su poslanici republičkog parlamenta SFRJ, a po njenom raspadu, u istim klupama ovog raskošnog zdanja sedeli su poslanici još tri različite zemlje - SR Jugoslavije, Srbije i Crne Gore i na posletku Republike Srbije. Tokom 90-ih, ova zgrada je bila simbol nestabilnosti i loše ideologije. U 2006. proces lutanja je završen i skupština je zvanično dobila naziv Dom narodne skupštine Republike Srbije.

Mitovi i legende


Posetiocima koje istorija toliko i ne zanima, biće zanimljivije da čuju neke mitove vezani za ovu zgradu. Smatrana je ukletom jer izgrađena na starom rimskog groblju. A da nevolja bude još veća, neko je izmislio kako će tadašnji Kralj Aleksandar biti ubijen po završetku gradnje skupštine. Mnogi su spekulisali da se upravo iz tog razloga i odlagao završetak gradnje. Kralj jeste ubijen u Marseju 1934, a dve godine kasnije i skupština je konačno završena.

Kulturna vrednost


Dom skupštine pored političkog i istorijskog značaja, ima i veliku kulturnu vrednost. Spoljašnost i unutrašnjost same zgrade krasi veliki broj umetničkih dela i skulptura koje su uradili naši poznati skulptori i slikari, kao i brojne značajne arhitekte i dizajneri. Posebnu pažnju treba obratiti na skulpturu "Igrali se konji vrani", delo čuvenog skulptora Tome Rosandića, koja krasi glavni ulaz u skupštinu.

Austria-Bec ...Spalionica Odpada (Müllverbrennungsanlage)



Jos jedno delo Hundertwasera.U ovoj zgradi se oko 250 000 tona odpada godisnje spali.Spalionica odpada je najveci pogon te vrste u Becu koja poseduje najnoviji sistem za preciscavanje stetnih izduvnih gasova cak 90% zagadjenja.Od toplote sagorevanja dobijena toplotna energija se distribuira preko mreze daljinskog grejanja do mnogih Beckih domacinstava.Gradsko vece je odlucilo da zavrsne radove fasade prepusti umetniku Hundertwaseru a on je u svom stilu napravio umetnicko remekdelo tako da je to sada ujedno i jedna turisticka atrakcija koju mnogi turisti koriste za fotografisanje.

Prilikom posete Becu 1995 godine gradonacelnik Japanskog Grada Osake je zapazio ovu gradjevinu koja mu se izuzetno svidela i odlucio da takvu istu po povratku napravi u svom gradu Osaki sto je i uradio.

Šta je sve preživela naša Skupština

Koliko je verovatno da jedna velelepna zgrada podignuta na "ukletom" mestu opsluži sedam država, a da pri tom u nju poslednja kroči Srbija koja ju je sagradila?


Zidana skoro trideset godina zgrada Doma narodne skupštine sahranila je dva kralja i jednog projektanta. U njoj se ugasilo pet verzija Jugoslavije, od monarhije do socijalističke republike.

Ovako u najkraćem izgleda burna stogodišnja istorija zgrade Narodne skupštine smeštene na Trgu Nikole Pašića (Beograd), mestu burne istorije. Ali krenimo redom.

"Na lokaciji na kojoj se danas nalazi Dom narodne skupštine arheološki je rekogniscirano i najvećim delom ekshumirano staro rimsko groblje, a u delu od Skupštine ka Kamenoj pošti i Crkvi Svetog Marka bilo je tursko groblje. Odluka da se baš ovde digne zgrada parlamenta vođena je istorijskom činjenicom da je kod Batal džamije održan srpski narodni sabor na kome je 30. novembra 1830. pročitan sultanov hatišerif o delimičnoj autonomiji Srbije", piše Tamara Ognjević u svojoj knjigi "Blago Srbije".


Famozna priča o prokletstvu lokacije na kojoj se nalazi srpski parlament najverovatnije je povezana sa prastarim narodnim verovanjem da ne treba praviti zgrade na raskrsnicama i grobljima. Tako je legendarna priča s početka 20. veka da je čuvena dorćolska proročica Spasenija Jovanović javno upozoravala da Srbi zidaju nešto što njima samima neće služiti ni za sto godina. Bez obzira na to, nakon nekoliko godina priprema, gradnja je konačno početa 1907, a prema projektu arhitekte Jovana Ilkića.

"Tri puta je srebrnim čekićem kralj Petar I Karađorđević kucnuo kamen temeljac Doma narodne skupštine davnog 27. avgusta 1907, pre nego što će ga zajedno sa osnivačkom poveljom spustiti u rupu iskopanu na prostoru nekadašnje Batal džamije, jedne od najlepših islamskih bogomolja iz 16. veka koja je teško oštećena u Austrijsko-turskim ratovima, a zatim i tokom ustaničkih borbi za Beograd. Kralj, ubeđeni demokrata, želeo je da u prestonici sazida zdanje Doma narodnog predstavništva po uzoru na zgrade parlamenta širom Evrope", objašnjava Tamara Ognjević.

Gradnja je obustavljena tokom Balkanskih i Prvog svetskog rata, a započeta zgrada je služila kao nišanski orijentir. Tokom ratnih dejstava glavni arhitekta Ilkić je deportovan u mađarski logor Nežidar iz koga se nikada neće vratiti, a po završetku rata umire i ostareli kralj.

U ratnom vihoru nestaju planovi zdanja, a predanje kaže da i Aleksandar I počinje da veruje u proročanstvo vidovite Cane Jovanović, koja je još u vreme polaganja kamena temeljca najavila da će skupšina "sahraniti" dva kralja pre nego što bude završena. Kao što je poznato kralj je stradao 1934. u Marseju, a Narodna skupština je završena, pa čak i osveštana 18. oktobra 1936. Zdanje je otvoreno dva dana kasnije svečanom sednicom Senata Narodne skupštine Kraljevine Jugoslavije.

Poslednji graditelj Doma narodne skupštine bio je Pavle, sin Jovana Ilkića, koji je na osnovu očevih crteža uspeo da rekonstruiše projekt i dovrši zidanje ovog zdanja neobične sudbine. Zanimljivo je da "ukleta" zgrada nije stradala tokom nemačkog i savezničkih bombardovanja Beograda u Drugom svetskom ratu. Tokom tog rata u zgradi se čak nalazila nemačka Komanda za jugoistok.

Od 1945. do 2006. u Domu narodne skupštine zasedali su parlamenti FNJ, FNRJ, SFRJ, SRJ i SCG. Od 5. juna 2006. godine, nakon razlaza sa Crnom Gorom, zdanje je vraćeno Narodnoj skupštini Republike Srbije, kojoj je prvobitno i bilo namenjeno.

Zbog značaja svoje funkcije, vezanosti za istorijske događaje i arhitektonskih i umetničkih vrednosti, zgrada Skupštine je 1984. godine proglašena za spomenik kulture.


mondo

Most uzdaha




Most uzdaha jedan je od mnogih mostova u Veneciji, a ubraja se među najpoznatije od njih. Venecija je grad romantike, pa tako legenda kaže da je most dobio ime dobio po uzdasima zaljubljenih koji bi se ondje poljubili za zalaska sunca. Istina je ipak ponešto drukčija i tužnija.
Most je izgrađen u 17. stoljeću s namjenom povezivanja starog zatvora, smještenog u Duždevoj palači, i novog, odmah preko rijeke. Veliki engleski romantičar, Lord Byron, popularizirao je priču po kojoj bi šetnja tim mostom bila posljednji pogled na slobodu za mnoge zatvorenike koji su išli na pogubljenje te bi uzdisali gledajući posljednji put vanjski svijet. No, u vrijeme kad je most sagrađen inkvizicija i smaknuća bili su već stvar prošlosti. Ipak, mnogi su proveli ostatak života u zatvoru i stoga ime mosta ne gubi na smislenosti.

Jedan od rijetkih zatvorenika koji je uspio pobjeći iz strogo čuvanog zatvora je slavni ljubavnik Giacomo Casanova. Zanimljivo je i da postoje dvije kopije Mosta uzdaha i to obje u Engleskoj. Jedna se nalazi u Oxfordu, a druga u drugom slavnom sveučilišnom gradu – Cambridgeu.

Jedno od sedam svjetskih čuda, Taj Mahal ili Tadž Mahal, Indija, je oduvijek imao auru mistike koja ga okružuje. Poznat je kao vječiti spomenik ljubavi, a sagradio ga je mogulski car Shah Jehan za svoju voljenu suprugu Mumtaz Mahal.

Ova nevjerovatna građevina se gradila 22 godine, a legenda kaže da je car Shah obećao Mumtaz u njezinim posljednjim trenucima života da će izgraditi najljepši spomenik na svijetu u čast sjećanja na nju. I to je zaista i uradio. Napravio je arhitektonsko čudo iz 16. stoljeća koje je mnogo više od samog spomenika. Taj Mahal je grobnica, džamija, vrt, kapija i fontana.



Jednostavno, Taj Mahal je Svjetsko Čudo.

Popularni mitovi o Taj Mahalu

Gotovo je nemoguće da jednu ovako poznatu građevinu ne prate brojni mitovi, a neki od najpoznatijih su:



Crni Taj Mahal

Vjerovatno i najopznatija legenda o Taj Mahalu jeste onda da je car Shah Jehan planirao izgraditi još jednu simetričnu građevinu za sebe, koja bi se nalazila preko puta Taj Mahala i koja bi bila potpuno crna.

Ovaj mit dolazi od Jean-Baptiste Taverniera, putnika koji je pronašao gomile crnog kmena preko puta Taj Mahala. Ipak, ovaj mit nije nikada dokazan, a čak je i pobijen jer su 1990-ih godina arheolozi ustanovili da je to zapravo bijeli kamen (vjerovatno ostaci), koji je vremenom promjenio boju.

Talijanski arhitekt



Naravno, svi su pokušali uzeti komadić slave za ovako nevjerovatnu građevinu, ali Italijani su otišli korak dalje, pa čak tvrdili da je sam arhitekta bio Talijan Geronimo Veroneo koji je u tom periodu boravio u Indiji.

Ovakava tvrdnja nikada nije potvrđena, a ne ide joj u prilog i činjenica da je Veroneo bio tvorac i prodavač nakita a ne arhitekta. Također, struktura nema veze sa zapadnom arhitekturom a u tom periodu bi bilo gotovo neizvodivo da jedan zapadni arhitekta projektuje istočnjačku građevinu.

Zanimljive činjenice o Taj Mahalu



1. Trebalo je 22 godine da se izgradi cijeli spomenik. Izgradnja je započela 1631. i završena krajem 1653. godine.

2. Prije nego što je došao na prijestolje, Shah Jahan je bio poznat kao Princ Khurram.

3. Shah Jahan se zaljubio u prekrasnu Arjumand Bano Begum i oženio je, ona mu je bila treća žena.

4. Arjumand Bano Begum je krštena kao Shah Jahan, odnosno kao Mumtaz Mahal, što znači “Dragulj Palače”.

5. Mumtaz Mahal je umrla rađajući njihovo četrnaesto djete.

6. Više od 1.000 slonova je bilo ‘uposleno’ za transport materijala.

7. Pri izgradnji je korišteno 28 različitih sorti polu-dragog i dragog kamenja.

8. Ovisno o tome koje je doba dana i da li je obasjan mjesečinom, Taj Mahal je uvijek druge boje. Neki čak smatraju da se boja mijenja prema raspoloženju Mumtaz Mahal.

9. Odlomci iz muslimanske svete knjige, Kur’ana, su korišteni kao ukrasni elementi širom kompleksa, a na samoj grobnici se nalazi 99 imena Allaha.

10. Različite vrste materijala koji su se koristili u izgradnji Taj Mahala su donešeni iz različitih regija i zemalja: Rajasthan, Punjaba, Kina, Tibet, Afganistan, Srilanka i Arabija.

Loši odnosi cara prema radnicima



Ukoliko ste ikada slušali priče o Taj Mahalu, vjerovatno ste čuli i onu u kojoj car Shah Jehan nakazi radnike i arhitekte, sjekući im prste i ruke kako ne bi više nikada mogli izgraditi sličnu građevinu.

Iako nikada nije dokazano da se ovo nije desilo, ipak jako je mala vjerovatnoća da jeste. Prvo, ono što znamo o karakteru cara Shaha se nikako ne poklapa sa psihomanijakom koji nakazi ljude, a drugo, gotovo identične legende kruže i o ruskom caru Ivanu Groznom i izgradnji Katedrale sv. Vasilija Blaženoga.

Ono što se pouzdano zna jeste da su graditelji potpisali ugovor sa carem u kojem se obavezuju da neće nikada napraviti sličnu građevinu, a također je poznato da su neki od arhitekata koji su radili na projektu kasnije projektovali još mnogo građevina diljem Indije i Arapskog svijeta.

Britanci i Taj Mahal



Mnogi mitovi vežu Britance i Taj Mahal. Prema jednom, britanski lord William Bentinck je planirao rušenje Taj Mahala kako bi prodao njegov bijeli mramor. Naravno ovo nije istina, jer postoje jasni dokazi o tome da se lord planirao bogatiti (i bogatio) prodajom mramora skinutog sa Tvrđave Agra.

Drugi mit govori o tome kako su Britanci opljačkali Taj mahal. Iako je djelimično tačan, britanci jesu ukrali dosta dragulja, ali ipak nisu ni blizu koliko se tvrdi u raznim pričama. Prema nekima, čak je i kupola bila obložena zlatom i dragim kamenjem, a britanci su sve to ukrali.



pixelizam