Muzej istorije Jugoslavije

[You must be registered and logged in to see this image.]

Muzej istorije Jugoslavije, jedna je od najmlađih institicija kulture u Srbiji, a posle Beogradske tvrđave, najposećenija turistička lokacija u Beogradu. Osnovan je 1996. godine spajanjem Muzeja revolucije i Memorijalnog centra Josip Broz Tito, a u njegovom sastavu su Muzej 25. maj, Stari muzej i Kuća cveća.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Godišnje ovaj muzejski kompleks poseti više od 100 hiljada turista, od kojih polovinu čine gosti iz inostranstva, najviše iz Slovenije, SAD, Koreje, Japana, Kine, Italije, Španije, Francuske. Zanimljivo je da gotovo svi turisti na dunavskim kruzerima u srpskoj prestonici, na lični zahtev, obavezno obilaze Kuću cveća, u kojoj je sahranjen predsednik Tito.

Oko 200 hiljada eksponata i arhivskog materijala razvrstanih u 20 zbirki predstavljaju presek materijalne i duhovne kulture republika Jugoslavije, države koja je u jednom veku nastala i nestala sa mape sveta. Tu se čuvaju zanimljivi arheološki predmeti sa teritorije tadašnje zemlje, ali i pokloni sa drugih geografskih područja koji pored svoje materijalne i estetske vrednosti, svedoče i o ugledu i značaju koji je Jugoslavija imala u periodu bipolarnog sveta.

Muzej 25. maj je namenski građen i poklon je grada Beograda Titu za sedamdeseti rođendan 25. maja 1962. godine. U monumentalnom objektu, delu arhitekte Mike Jankovića, na površini od 3480 m2, do 1982. su se izlagali, čuvali, obrađivali i izučavali pokloni koje je Josip Broz dobio u zemlji i inostranstvu. U galerijskom prostoru važno mesto ima zbirka štafeta, jedinstvena u svetu. Izloženo je više od 20.000 štafetnih palica izradjenih od najraznovrsnijeg materijala, originalnih oblika i posebno značajnih pisanih poruka iz svih krajeva Jugoslavije, koje su kao jedan od prvih simbola slobode tokom 35 godina, počev od 1945.g., omladinci i pioniri Jugoslavije uručivali Titu povodom njegovog rođendana. Od 1992. godine u ovom galerijskom prostoru se održavaju tematske izložbe sa materijalom iz fondova Muzeja istorije Jugoslavije, kao i izložbe i umetničke manifestacije koje se organizuje u saradnji sa partnerima iz zemlje i inostranstva.

U Starom muzeju izloženi su pokloni koje su Josipu Brozu darovali građani SFR Јugoslaviјe, strani državnici, delegaciјe, zvaničnici. Naјstariјi eksponati su iz srednjeg veka, a noviјi iz druge polovine prošlog veka. Većina predstavlja autentični istoriјski, odnosno etnografski predmet, dok su neki namenski rađeni da bi bili darovani Јosipu Brozu Titu.

U sklopu Muzeja je i Kuća cveća, u kojoj je sahranjen Josip Briz Tito, doživotni predsednik SFRJ, koju je od 8. maja 1980. godine, do danas, obišlo oko 18 miliona posetilaca, od čega prošle godine 138 hiljada. Objekat je sagrađen 1975. godine, kao kuća za odmor i rad bračnog para Broz, u sklopu kompleksa rezidencije predsednika države, u Užićkoj 15. U centralnom delu, gde se nalazila fontana sa cvetnjakom, sada je grob Josipa Broza Tita, čijoj je sahrani 8. maja 1980. godine prisustvovalo 209 delegacija iz 128 država, među kojima je bio 31 predsednik republike, 4 kralja, 8 potpredsednika, 22 predsednika vlade, 11 predsednika nacionalnih parlamenata, 12 potpredsednika vlade i 47 ministara.



glassrbije.

U Muzeju istorije Jugoslavije čuva se zbirka kojom se ne može "pohvaliti" nijedan muzej u svetu – više od 22.000 štafetnih palica namenjenih Josipu Brozu Titu u čast njegovog rođenja.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Ceremonijal štafete je inače ustanovljen neposredno po završetku Drugog svetskog rata, maja 1945. godine, a prva štafeta, sticajem okolnosti, bila je – knjiga. Titu su je poslali kragujevački omladinci, tačnije srećnici koji su preživeli streljanje u Šumaricama i proboj Sremskog fronta. Idejni tvorac prve štafete, na čiji predlog su organizovana masovna štafetna trčanja širom Jugoslavije, bio je Čeh Josif Prohaska, profesor fiskulture u kragujevačkoj gimnaziji i nekadašnji član Sokolskog društva.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Prva štafeta bila je knjiga i to plava jer nije bilo crvenog platna

Plava knjiga

- Prvobitno su radnici u fabrici oružja izradili jednu skromnu palicu koja je u početku bila zamišljena kao vrsta metalnog omota koji će poslužiti samo da se prenese pismo sa pozdravima. Ali, kada je u štampi objavljena fotografija štafetne palice Srbije, umetnički oblikovane, mladi Kragujevčani nisu bili zadovoljni svojim rešenjem, pa su odlučili da smisle nešto bolje. Rezultat je bila "Plava knjiga", ispisana na mesarskoj hartiji, u kojoj je prikupljeno 15.000 potpisa kragujevačkih omladinaca. Zapravo je knjiga trebalo da bude crvena, ali nijedna knjigoveznica u Kragujevcu tada nije imala platno u toj boji – kaže Ana Panić, kustos – istoričar umetnosti u Muzeju istorije Jugoslavije i napominje da je kasnije u ovom gradu napravljen spomenik prvoj štafeti.

U prvoj Titovoj štafeti učestvovalo je 12.500 nosilaca, a trasu dugu 9.000 kilometara prešlo je devet glavnih i više lokalnih štafeta. Prvi nosilac "Plave knjige" bila je omladinka Nada Kotnik Stefanović, koja je bila određena da i kao poslednji nosilac preda knjigu Titu. Međutim, kada su omladinci stigli u Beograd, ispostavilo se da je Broz (koji o svemu, naravno, nije imao pojma) u Zagrebu. Čuvši šta se događa, bio je toliko dirnut da je po omladince poslao avion da mu se pridruže.

Tokom prvih 12 godina napravljeno je više od 20.000 štafetnih palica, a 10.286.500 nosilaca pretrčalo je 877.000 kilometara. Izuzev prve, Tito je do 1956. godine primao štafete ispred Belog dvora.

Sletovi i Sokolovi

- Sve do 1956. godine, kada je 25. maj, na Titovu inicijativu, proglašen za Dan mladosti i održan prvi slet, postojale su glavne i lokalne štafete. Glavne su bile republičke i štafete glavnih i velikih gradova i raznih rodova vojske, njih desetak. Tu su bile uključene i štafete graditelja važnih objekata, a bio je običaj i da start bude u gradu ili mestu koje je te godine obeležavalo određenu godišnjicu. Od 1956. sve ove štafete zamenila je jedna, savezna tzv. Štafeta mladosti, koju su izrađivali umetnici od raznih plemenitih metala, najčešće bronze i srebra, dok je ceremonija predaje organizovana na stadionu JNA – kaže Panićeva i dodaje da su se lokalne štafete i dalje pravile, ali da ih Titu nisu direktno predavali.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Interesantno je pak da su pojedine od njih mnogo lepše od "uštogljenih" saveznih. Na mnogima se nalaze simboli zanimanja darodavaca, njihovih firmi ili oblasti življenja, pa tako u zbirci postoji štafeta u obliku šprica, čekića, rakete, trube, ali i palica ukrašena keglama za kuglanje...

[You must be registered and logged in to see this image.]

Iako je ceo ceremonijal prenosa štafete bio precizno kodifikovan, bilo je i nepredviđenih "situacija", o kojima se nije puno pričalo. Tako ima podataka da je na jednom od prvih sletova vatromet počeo u isto vreme kada su pušteni i golubovi.

[You must be registered and logged in to see this image.]

- Navodno su golubari slavili neku svoju godišnjicu i insistirali da na stadion dođu sa korpama i golubovima, a da na kraju priredbe puste ptice. Organizatori nisu dobro sinhronizovali aktivnosti, jer se nije znalo kada će tačno priredba biti završena – da li će Tito držati duži ili kraći govor zahvalnosti. Stoga je određeno da u 21 čas idu golubari, a od 21.05 vatromet. Golubari su možda malo zakasnili, a pirotehničari poranili, pa su u istovremeno poleteli golubovi i rakete. Srećom, nijedan od "pečenih" golubova nije pao na teren stadiona – priča naša sagovornica.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Ova štafetna palica nepravljena je o d 10.000 metara srebrne žice u jednom komadu

Malo je poznato da nošenje štafete nije komunistička tvorevina, već tradicija koja datira iz perioda između dva rata, kada je kod nas osnovana ekspozitura Sokolskog društva. Ova građanska orgnizacija okupljala je sve Slovene, bezobzira na veru, a njen ideal bio je sklad duha i tela. Osim što su vežbali na sletovima, organizovali svečane akademije i druge aktivnosti, mladi "sokoli" su nosili i štafete. Najpoznatija sokolska štafeta nošena je 1935. godine, od Sarajeva do Oplenca, kada je prenet plamen radi paljenja kandila na grobu pokojnog kralja Aleksandra Prvog.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Poslednja Štafeta mladosti krenula je na svoj put 1987. godine, tri decenije posle prve i sedam godina od Titove smrti, a karakteristična je po tome što je jedina u čitavoj zbirci izrađena od plastike. Čitavu ujdurmu oko ove štafete, koja je najavila raspad SFRJ, organizovali su Slovenci. Najupečatljiviji momenti bili su kada je prvobitno planirana palica u obliku građevine, koju je zbog četiri stuba bilo nemoguće nositi u trku, brzinom od 15 km na čas, zamenjena drugačijom, plastičnom, kao i pokušaj autora ljubljanskog ateljea "Novi kolektivizam" da kao zvanični plakat za štafetu "podmetnu" neznatno prepravljeni plakat iz perioda nacističke Nemačke.

Preko mora i gora

[You must be registered and logged in to see this image.]

Štafetne palice nosili su ronioci pod vodom, planinari iznosili na najviše vrhove, sa njima su padobranci iskakali iz aviona, mornari su ih prenosili preko mora, a one minijaturne i najlakše nosili su golubovi pismonoše. Najmanja dozvoljena brzina kretanja štafete iznosila 15 kilometara na čas, pa je tako jedan kilometar trebalo preći za četiri minuta, odnosno 100 metara za 24 sekunde. Nosioci štafete, istaknuti radnici i omladinci, koji su birani po republičkom ključu, morali su da izgledaju fizički zdravo i snažno i da na odeći nose znak republike ili organizacije koju predstavljaju.



srbinside.

Zavirite u manje poznatu istoriju SFRJ



Svih 150 000 fotografija iz foto-arhive Muzeja istorije Jugoslavije, većinom
nepoznatih široj javnosti, od 27. novembra su dostupne na sajtu foto.mij.rs
zainteresovanima iz celog sveta.

[You must be registered and logged in to see this image.]
Tito na brodu Podgorka sa Sofijom Loren, 30.07.70.

Fotografije su snimila četiri fotografa iz Kabineta predsednika SFRJ od 1947. do 1980. godine, na 1083 lokacije u 93 države. Projekat digitalizacije trajao je dve godine i sproveden je u partnerstvu sa Telenor fondacijom.

„Podrškom projektu digitalizacije arhive Telenor fondacija dala je značajan doprinos zaštiti kulturnog nasleđa i dela svetske kulturne baštine savremenim metodama. Zahvaljujući projektu, otklonjena je opasnost od uništenja arhive i uvođenja restrikcija njenog korišćenja, jer je do danas svaki rad podrazumevao fizički kontakt sa fotografiјama“, kaže Neda Knežević, direktorka ovog muzeja, koji ima više od 100 000 posetilaca godišnje.

[You must be registered and logged in to see this image.]


Onlajn baza može da se pretraži po datumima, događaјima, ličnostima i zemljama, a njeni posetioci imaju priliku da učestvuju u upotpunjavanju informacija o istoriјi „tagovanjem“ fotografiјa i dodavanjem povezanih informacija.

„Naše društvo postaje digitalno. Ponosni smo što smo doprineli da se sačuva ne samo kulturno dobro čiji značaj prevazilazi granice Srbije i regiona već i da se, zahvaljujući internetu, ono učini lako dostupnim svima“, kaže Marija Vujanić, menadžekar korporativnih komunikacija kompanije Telenor.



[You must be registered and logged in to see this image.]

Sa Džonom Kenedijem ispred Bele Kuće (17.X 1963)


Sakupljena građa je dragoceno svedočanstvo o putovanjima Josipa Broza, posetama stranih šefova država i vlada, susretima sa svetski poznatim ličnostima različitih zanimanja, kao i situacijama iz njegovog svakodnevnog života.

Fotografije, koje su delo četvorice fotografa Dragutina Grbića, Aleksandra Stojanovića, Miloša Rašete i Mirka Lovrića, beleže brojne susrete Josipa Broza Tita sa predsednicima Sjedinjenih Američkih Država. Tito je bio јedini predsednik strane države koјi se tokom svog mandata sreo sa svim predsednicima ove zemlje, a ujedno je bio i poslednji inostrani političar kojeg je Kenedi primio pre smrti.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Sa Ričardom Bartonom tokom snimanja filma Bitka na Sutjesci (5. IX 1971)

Takođe, u arhivi se mogu pronaći i fotografije sa Ričardom Bartonom i Elizabet Teјlor, Sofijom Loren koјa kuva u kuhinji na Vangi, Đinom Lolobriđidom, Žozefinom Beјker, Kirkom Daglasom, Orsonom Velsom, kao i sa Žan Polom Sartrom, Papom Pavlom VI, sa članovima posade letelice Apolo 11, koji su prvi sleteli na Mesec, kao i sa Če Gevarom, Vinstonom Čerčilom i kraljicom Elizabetom.


b92.net

Saznajte zanimljivosti o Muzeju istorije Jugoslavije


Posetioci Muzeja istorije Jugoslavije svakog vikenda uz kupljenu ulaznicu mogu
dobiti besplatno stručno vođenje kroz muzej i čuti zanimljive priče o kompleksu
 koji se gradio u vreme najveće moći Jugoslavije.


[You must be registered and logged in to see this image.]





Stručno i zabavno vođenje kroz kompleks MIJ, najposećenijeg muzeja u Srbiji na
engleskom počinje od 11 časova a od 12 časova na srpskom.

Tura počinje kod ulazne kapije Muzeja i nastavlja se kroz ceo kompleks: Park
skulptura, Kuća cveća, Stari muzej i Muzej 25. maj, najavio je MIJ.

Vođenje kroz kompleks namenjeno je onima koji prvi put dolaze i onima koji su
više puta posećivali muzejski kompleks. Tura je prilagođena i deci osnovnoškolskog
uzrasta koja mogu da se slikaju kao pioniri uz rekvizite poput pionirske kape i marame.

Stručno vođenje kroz kompleks je prilika da posetioci čuju priče o Jugoslaviji,
o ličnosti Josipa Broza Tita, o samom muzeju i tekućim izložbama kao i o nizu
drugih tema koje će se otvoriti kroz diskusiju sa učesnicima ture, istaknuto
je u najavi.

Muzej istorije Jugoslavije i ove godine realizuje biciklističke ture po Novom
Beogradu u saradnji sa Bike Belgrade. Ture u autentičnom prostoru izgrađenom
u vreme socijalizma organizuju se svake srede i subote u 17 časova, do kraja
oktobra.


b92.net

[You must be registered and logged in to see this image.]

Dajana Vasic

[You must be registered and logged in to see this image.]

Nenad Stojakovic

[You must be registered and logged in to see this image.]

Nikolina Kostur

[You must be registered and logged in to see this image.]

svet.rs

Titova "Velika iluzija" u Muzeju Istorije Jugoslavije


Izvor: B92
U ponedeljak 10. novembra u Muzeju istorije Jugoslavije, svečano će biti
 otkrivena Velika iluzija, multimedijalna izložba posvećena velikoj ljubavi
 Josipa Broza Tita prema svim vrstama pokretnih slika – filmu, žurnalima
 i drugim filmskim i dokumentarnim sadržajima.


[You must be registered and logged in to see this image.]
Projekcija filma Sutjeska, Tjentište, 3. jul 1973

Velika iluzija je izložba o Titu kao gledaocu, ali i o njemu kao glumcu, režiseru u senci i
najmoćnijem producentu. Čoveku koji gleda u proseku 280 filmova godišnje, u svim
svojim rezidencijama- pokretnim i nepokretnim.

O njegovim susretima sa najvećom filmskom elitom druge polovine dvadesetog veka
– Sofijom Loren, Elizabet Tejlor, Vivijen Li, Đinom Lolobriđidom, Orsonom Velsom,
Kirkom Daglasom, Ričardom Bartonom i Lorensom Olivijeom. O državniku kog filmovi
odmaraju i zabavljaju, o kojima zna da kaže i „prosto čovjeku pamet stane“, ali koji
zna i da njima propagira, prodaje, da mu služe u edukativne svrhe, ali i kao dobra
priprema kad putuje i kad mu neko dolazi u posetu.


[You must be registered and logged in to see this image.]


Okosnicu projekta Velika iluzija čini pažljivo vođena evidencija filmova koje je Tito pogledao
 od 15. marta 1949. do 16. januara 1980. godine.

[You must be registered and logged in to see this image.]
Snimanje filma Predsednik Republike, Vanga, 23. avgust 1969.

Na izložbi se interpretira muzejski i arhivski materijal i biće predstavljene ambijentalne
celine, fotografije, arhivska građa, kao i filmski i video materijal. Pored mnoštva
inserata, dokumenata i predmeta, posetioci će videti i rekonstrukciju ćoška u kome
se Tito prepušta omiljenoj aktivnosti.

[You must be registered and logged in to see this image.]
Otvaranje filmskog festivala u Puli, 26. jul 1965

Materijal koji je korišćen u postavci izložbe pripada fondu Muzeja istorije Jugoslavije,
Jugoslovenskoj kinoteci, Arhivu Jugoslavije i Filmskim novostima.

b92.net

Muzeju istorije Jugoslavije međunarodna nagrada


Muzej istorije Jugoslavije dobitnik je specijalne Živa nagrade Foruma slovenskih
zemalja za efikasno korišćenje resursa, a to priznanje mu je uručeno 14. maja
u Univerzitetu kulture i umetnosti u Sankt Peterburgu, saopštio je danas taj muzej.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Po oceni žirija, teme kojima se bavi Muzej istorije Jugoslavije izuzetno je teško predstaviti
 u savremenom društvu, ali je taj muzej sa odličnim rezultatima uspeo da usvoji niz različitih
 modela komunikacije, zasnovanih na muzejskoj kolekciji.

Gavna nagrada dodeljena je Muzeju Lav Tolstoj iz Jasne Poljane u Rusiji. Ostalih pet nagrada
 - za liderstvo, otvorenost, naraciju, kreativnost i interpretaciju, za koje je bilo kandidovano
 14 muzeja, dobili su Muzeji i galerije Ljubljane, Tifloški muzej iz Hrvatske, Pomorski muzej
Crne Gore iz Kotora, Muzej antičkog stakla iz Zadra i Muzej makedonske borbe iz Skoplja.

Prošle godine Živa nagrada za najbolji muzej Jugoistočne Evrope uručena je Galeriji Matice
 srpske iz Novog Sada.
Nagrada Živa ustanovljena je na inicijativu stručnjaka Foruma slovenskih kultura 2012. godine,
 za promociju kulturne baštine, najbolje prakse negovanja kulturnog nasleđa i podsticanja
 na razmenu znanja, iskustva i novih primera inicijative među slovenskim zemljama.

Priznanje nazvano po slovenskoj boginji života, mladosti, lepote, blagosti, vitalnosti i plodnosti
- Živi, sastoji se od diplome i skulpture u terakoti, koju je izradila slovenačka umetnica Ljubica
 Ratkajec Kočica. Međunarodna organizacija Forum slovenskih kultura osnovana je 2004.
godine radi očuvanja i razvoja kulturnih vrednosti i tradicije u zemljama u kojima se govore
 slovenski jezici.

blic.rs

Umetnost kao otpor fašizmu

Obeležavanje jubileja- sedamdeset godina od pobede nad fašizmom
Povodom obeležavanja sedam decenija od pobede nad fašizmom, 9. maja 2015. godine, na Dan pobede, u Muzeju istorije Jugoslavije biće otvorena izložba Umetnost kao otpor fašizmu, autora Dragoljuba Kuprešanina, muzejskog savetnika MIJ. Izložba će prikazati umetničke radove nastale u vreme Drugog svetskog rata, inspirisane antifašističkom borbom u Jugoslaviji u kojoj je učestvovao i veliki broj umetnika.
Umetnici su stvarali na samom borbenom položaju, u predahu pokreta jedinica Narodno oslobodilačke vojske Jugoslavije, na oslobođenoj teritoriji, u koncentracionim logorima, ali i nakon rata. Svojim likovnim delima ostavili su svedočenja o ratnim strahotama, kroz ekspresionističko-simbolički i realističko-deskriptivni stil, izražavajući svoju viziju rata i naglašavajući unutrašnje stanje i doživljaj viđenog.
Radovi iz fonda Muzeja istorije Jugoslavije i Istorijskog muzeja Srbije, prikazuju realne scene i događaje kroz različite forme likovnog izraza: crteže, grafike, akvarele, ulja na platnu i skulpture, nastale u toku rata i u posleratnom periodu (na osnovu izvornog arhivskog materijala). Neki od radova su inspirisani sećanjima samih učesnika istorijskih događaja.
zložba će biti podeljena po tematskim celinama (Ustanak, Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavij, Ranjenici, Zločini, Logori, Pobeda) i po vrsti eksponata (crteži, dela na platnu, skulpture). Posetici će biti u prilici da vide radove istaknutih jugoslovenskih autora: Miloša Bajića, Dušana Vlajića, Krste Hegedušića, Ismeta Mujezinovića, Vanje Raduša, Vojina Bakića, Franje Kršinića, Save Sandića i Vide Jocić.
U programu otvaranja učestvovaće i Jova Radovanović, član SUBNOR-a Srbije, publicista i borac Druge proleterske brigade, oficir JNA (pukovnik) i nosilac više odlikovanja. Izložbu će otvoriti Ivan Tasovac, ministar kulture i informisanja u Vladi Republike Srbije.
Svake subote od 13 časova, biće organizovana vođenja sa autorom izložbe Dragoljubom Kuprešaninom, a izložba će trajati do 19. jula.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Emir Dragulj: Povratak ratnika,1971



Otvaranjem izložbe Umetnost kao otpor fašizmu, otpočeće i manifestacija Muzeji Srbije, deset dana od 10 do 10, sa temom Heroji kulturne baštine, koja će publici ponuditi besplatan ulaz u muzeje i učešće u programima od 9. maja do 18. maja. Manifestacije se realizuje pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije i uz podršku Sekretarijata za kulturu i informisanje AP Vojvodine, a podršku je pružila i Delegacija EU u Srbiji.

mij.rs