Stanislav Binički

Stanislav Binički (Jasika kod Kruševca, 27. jul 1872 — Beograd 15. februar 1942) je bio poznati srpski kompozitor, dirigent i pedagog. Smatran je najvećim predstavnikom srpske klasične muzike.

Prva muzička znanja stekao je od Stevana Mokranjca i Josifa Marinkovića, pevajući u horu Obilić. Za vreme studija na Filozofskom fakultetu u Beogradu osniva Akademsko muzičko društvo. Zatim, posle jednogodišnjeg rada u gimnaziji u Leskovcu odlazi u Minhen, gde, između 1895. i 1899. godine, studira kompoziciju i solo pevanje. Nakon završenih studija, vratio se u Beograd, gde je učestvovao u razvoju muzičke i pedagoške delatnosti. Postaje vojni kapelnik i osniva prvi simfonijski Beogradski vojni orkestar, a 1904. i Muziku kraljeve garde kojom diriguje do 1920. Zajedno sa Mokranjcem i K. Manojlovićem osniva Srpsku muzičku školu. Bio je horovođa mnogih pevačkih društava i dirigent Narodnog pozorišta, gde je i 1920. godine osnovao Operu, čiji je prvi dirigent i direktor bio.

Od 1924. posvećuje se komponovanju, poznat je i po tome što je za svoje kompozicije koristio folklorne motive. Njegovo najpoznatije delo je, prva u srpskoj muzici, opera Na uranku, opera u jednom činu iz 1903, na tekst Branislava Nušića, koja se smatra prvom srpskom operom sa elementima narodne muzike.

Autor je većeg broja kompozicija za vojne duvačke orkestre: uvertire Iz mog zavijčaja, ciklusa narodnih pesama u obradi Na Liparu, ciklusa Pesme iz Južne Srbije i Mijatovke, vojnih marševa Na Drinu i Paradni marš. Smatra se da je najpoznatiji srpski marš, Na Drinu, Binički posvetio pukovniku Stojanoviću, koji je poginuo u Bici na Ceru.

Komponovao je muziku za bajku Ljiljan i omorika, uvertiru za Vojnovićev Ekvinocio, muziku za pozorišne komade Put oko sveta, Nahod, Tašana i dr.

Februara 2008. godine u Beogradu je pronađena gramofonska ploča izdavača Concert Gramophone Record (okvirno, snimak je oko 1910.) sa snimkom vojne kapele kojom diriguje Stanislav Binički. Ploča se danas nalazi u fondu Narodne biblioteke Srbije.

Stanislav Binički je bio uvažena ličnost kada je, krajem tridesetih godina dvadesetog veka, pozvan da po prvi put čuje novopostavljena zvona na novoj, upravo završenoj crkvi Svetog Aleksandra Nevskog na Dorćolu u Beogradu. Prema zapisu u crkvenom letopisu Binički je, slušajući, u oduševljenju uzviknuo: "Eto konačno i Beograd dobi prava crkvena zvona".

U njegovoj rodnoj Jasici kod Kruševca svake godine se održava muzička manifestacija Dani Stanislava Biničkog, u okviru koje su nastupili mnogi ugledni solisti i ansambli.

Škola "Stanislav Binički"
Početkom XX veka, osnovana je škola za niže muzičko obrazovanje, sa sedištem u Beogradu,u Senjačkoj ulici broj 31, koja nosi naziv po Stanislavu Biničkom. Kroz ovu školu prošli su mnogi muzički stvaraoci, vrhunski umetnici današnjice, koji su osnovno muzičko obrazovanje sticali od vrhunskih pedagoga i stručnjaka ove škole.

Neki od pomenutih muzičkih umetnika, danas na svetski priznatom glasu su : Aleksandar Madžar,Ivica Vatović, Bojan Ćaldović, Radmila Vardalić i mnogi drugi.

Oni su znanja sticali od : Vojislave Vuković Terzić, Radojke Herman, Emilije Gerasimović, Dušana Antonovića i drugih muzičkih pedagoga. Škola je do sad imala pet direktora:
Melanija Štos (prvi direktor i osnivač škole).

Melanija Štos (ne Štros) je bila potomak pesnika koji se zvao Pavao Štos. Melanija je bila od II. svetskog rata pa do penzije direktor niže muzičke škole "Stanislav Binički" u Senjačkoj ulici u Beogradu. Melanija je a vreme II. svetskog rata živela u Beogradu i bila svedok ustaških zločina. Melanija je iz protesta usred rata prešla u pravoslavnu veru, iako je na taj način rizikovala svoj život. Nije se nikad udavala, a živela je u zgradi na uglu Kvarnerske ulice i Bulevara Vojvode Putnika u Beogradu.

Rođenje
1872.
Jasika, Kneževina Srbija

Smrt
1942.
Beograd, Nedićeva Srbija

Znamenita djela


Seljančice
Mijatovke
Opelo
Marš na Drinu

1. POSLALA ME STARA MAJKA...
2. KAD SUM BIL, MORI ĐURĐO.
3. RAZBOLE SE BELO DONE...
4. PEVNULA JANA
5. POŠLA VANKA NA VODA
6. ZA ŠTO SIKE ZA ŠTO...
7. CIGANČICA