VALJEVO

Valjevo je grad u Srbiji, sedište Opštine Valjevo i Kolubarskog upravnog okruga. Nalazi se u zapadnoj Srbiji u Kolubarskom okrugu, na 90 km od Beograda. Od Valjeva najbliži granični prelazi prema Bosni i Hercegovini
nalaze se: Loznica-Trbušnica (85 km); Mali Zvornik - Novi Most (100 km); Badovinci - Pavlovića most (100 km); prema Crnoj Gori – Gostun (200km); prema Hrvatskoj - Batrovci (150 km).

Valjevo se nalazi na raskrsnici puteva i u njega možete doći direktno iz svih pravaca. Nalazi se na reci Kolubari koja nastaje od reka Obnice i Jablanice a na kraju grada se u nju uliva reka Gradac (ekološki najčistija reka u Srbiji sa spektakularnim kanjonom kojim gospodari beloglavi sup a u planinskoj vodi obitava kalifornijska pastrmka i vidra - zaštitni znak grada Valjeva). U neposrednoj okolini se nalaze pravoslavni manastiri Ćelije, Lelić, Pustinja, Jovanja, Dokmir, Kaona, Bogovađa.

izvor:spedicijaradsped014.rs

VALJEVO - ISTORIJAT GRADA

Plodna kotlina uz reku odvajkada je pružala idealne uslove za život ljudi, na šta ukazuju arheološki ostaci iz vremena mlađeg kamenog doba pronađeni na tlu grada, dok su u njegovoj široj okolini nađeni tragovi života iz vremena starijeg kamenog doba.

Tokom prvih vekova nove ere prostor na kome se nalazi današnje Valjevo je bilo u sastavu Rimske imperije, da bi, po njenom raspadu ušao u okvire Vizantijskog carstva. U šestom veku na ove teritorije se stalno naselilo slovensko pleme Srba, a država koju su oformili vrhunac dostižeu vreme dinastije Nemanjić (13.-14 vek). Iz tog perida na teritoriji
Valjeva su preostali tragovi jednog manastira, uz realnu mogućnost da je on za preteču imao manastir Gradac, koji se pominje u vizantijskim dokumentima iz 11. veka. Uz manastir, iznikao na raskrsnici prirodnih puteva, Valjevo se razvilo kao značajno trgovačko naselje. Ime Valjevo se u poznatim dokumentima prvi put pominje 1393. godine, i to kao već razvijen trgovački centar u koji dolaze trgovci sa Mediterana.


Uspon Valjeva kao trgovačkog centra je zaustavljen 1459. godine kada Turska carevina kreće u nove pohode ka Evropi. Posle kratkotrajnog zamiranja privrednog života, od sredine 16. veka počinje novi uspon grada. Tako je, početkom 17. veka francuski diplomata i putopisac Luj Žedeon, u dolini, pokraj Kolubare zatekao ”mnogoljudno i prostrano mesto, prijatno po velikom broju vrtova”, a pola veka kasnije, opisujući grad na obalama Kolubare, Evlija Čelebija piše da u Valjevu ima 870 kuća i veći broj zanatskih i trgovačkih radnji.




Tokom potonjih vekova Va­ljevski kraj je bio poprište mno­gih ratnih sukoba. Posle jednog od njih 1719. godine, Valjevo se privremeno našlo unutar granica Habzburške monarhije, ali, sa sledećim ratom 1739. godine opet je ušlo u sastav Turske carevine, da bi početak 19. veka doneo nove, značajne, promene.

Burna događanja, koja su na prelazu iz 18. u 19. vek zahvatila celu Evropu, imali su uticaja i na Srbiju. Valjevski knezovi Aleksa Nenadović i Ilija Birčanin su otpočeli sa organizovanjem borbi za oslobođenje. Turci su saznali za njihove namere i početkom 1804. godine u centru Valjeva, na obali Kolubare, posekli Aleksu i Iliju. Uprkos tome Srpska revolucija se ipak rasplamsala (1804-1813. Prvi i 1815. Drugi srpski ustanak), a Valjevo se našlo u centru događaja. Prota Mateja Nenadović,
sin posečenog kneza Alekse je bio tvorac i predsednik prve vlade a njegov stric Jakov prvi ministar unutrašnjih poslova.

Po završetku srpskih usta­na­ka otpočeo je novi period u ra­zvo­ju Valjeva i dojučerašnja orijen­talna kasaba počinje da poprima izgled evropske varoši. Prosecaju se nove ulice, gra­de moderne građevine. Tokom 19. veka Valjevo dobija gimna­zi­ju, banku, štampariju, čitao­ni­cu, pozorišnu družinu, a na pre­lazu u novi vek u Valjevo stiže že­leznica i električno osvetljenje.



Zahvaljujući modernizaciji, i razvoju od 1839. do 1862. go­dine broj stanovnika Valjeva se sa 873 povećao skoro tri puta, da bi u 20. vek Valjevo ušlo sa 7.750 žitelja. Promene koje su se odigrale u 19. veku su predstavljale pred­uslov za ubrzan razvoj grada na Kolubari u 20. veku. Ali, novo stoleće je Valjevu donelo i burne istorijske trenutke.

Tokom Prvog svetskog rata Valjevo je jedno vreme bilo se­di­šte štaba srpske vojske, a u nje­govoj neposrednoj okolini, pod komandom Valjevca, Ži­vo­ji­na Mi­šića, srpska vojska je u ču­ve­noj Kolubarskoj bici porazila austro­ugarske trupe, posle čega je ceo grad pretvoren u ogromnu ratnu bolnicu u kojoj su ležali ranjenici, kao i oboleli od velike epidemije tifusa.

Razvoj Valjeva je potom bio usporen nedaćama koje je doneo Drugi svetski rat, da bi na samom kraju 20. veka u više navrata bio meta NATO avijacije. Dvadeset prvi vek donosi nadu za dalji, neometan, razvoj Valjeva.

izvor:valjevozavas

Dvostruki dobitnik plakete Mihailo Valtrović,koju Muzejsko društvo Srbije dodeljuje najboljem muzeju u prethodnoj godini 2005 – za postavku Seča knezova u Muselimovom konaku 2008 – za centralnu stalnu postavku Treća dimenzija prošlosti — pogled iz budućnosti.

Zgrada Narodnog muzeja je podignuta 1870. godine i bila je u to vreme prvi planski projektovan objekat u gradu. U njoj su bile smeštene osnovna škola i gimnazija, a tokom Prvog svetkog rata bila je jedan od više desetina objekata u funkciji čuvene Valjevske bolnice.

Stalna izložba valjevskog muzeja predstavlja nesvakidašnji vremeplov nastao kombinacijom klasičnih načina muzejske prezentacije i modernih metoda ambijentalne i događajne rekonstrukcije, obogaćenih upotrebom savremene scenografske multimedijalne tehnologije. To je prva srpska stalna postavku za XXI vek: ”Treća dimenzija prošlosti — pogled iz budućnosti.”



Veoma bogatu prošlost valjevskog kraja i grada na Kolubari, koju su obeležili veliki ratovi i ustanci, poznate vojskovođe, političari i diplomate, pisci, pesnici, slikari i filozofi, ali i obični, anonimni ljudi, koji su, baveći se svojim poslovima razvijali i unapređivali Valjevo, valjevski kraj i celu Srbiju, ostavljajući svoj pečat i na svetsku istoriju, Valjevski muzej dočarava na veoma plastičan i pre svega originalan način.

Prolazeći kroz svojevrsne vremenske kapije, ambijent prvih ljudskih staništa posetioci mogu da dožive u pećini, a mogu da vide i trodimenzionalnu predstavu neolitske grnčarske radionice, da prođu kaldrmom stare čaršije osluškujući njenu vrevu, zvuke zanatske radionice u kojoj tinja kovačka vatra ali i violinu prvog gradskog apotekara. Idući dalje muzejska publika se susreće sa ori­ginalnom predstavom voskarske radionice, ali i sa uparađenim građanima koji dočekuju prvi
voz. Posetioci mogu i da uđu pod šator poput onog sa čuvene slike Nadežde Petrović: Valjevska bolnica, da vide ratni kabinet vojvode Živojina Mišića sa Solunskog fronta i da predahnu pored salona koji je valjevska trgovačka porodica svojevremeno otkupila od bečkog konzula, a u kome su sedeli kralj Petar, regent Aleksandar, vojvoda Putnik....


Kamene alatke stare skoro 30.000 godina, pronađene u Šalitrenoj pećini na rečit način svedoče o svom vremenu isto kao i vinčanska grnčarija, ili drveno ra­lo i kameni žrvanj, ali i kao sred­njo­vekovni srpski mač,prva srp­ska ostrag puneća puška Priboduša, mitraljez Maksim ili ce­lovita zbirka automata. Pažnju posetilaca privlače rimski svećnjak i olovna pločica kulta Podunavskog konjanika, srednjovekovne nadgrobne ploče Jefrema Đurđa i Vlkdraga Velimirovića, čajnik Prote Mateje
Nenadovića, prva srpska uniforma koja je pripadala Jovici Milutinoviću, zidni sat koji je britanska armija poklonila vojvodi Živojinu Mišiću...


Posredstvom neponovljivih eksponata, izvanrednih ambijentalnih rekonstrukcija i savremene tehnologije, vratite se u prošlost i doživite treću dimenziju prohujalih vekova. A u muzejskoj suvenirnici Vam se nudi veliki izbor prigodnih suveniri, dok u
muzejskom kafe klubu možete predahnuti i sabrati utiske.

DOBRO DOŠLI!!!


izvor:valjevozavas

MUSELIMOV KONAK (POSTAVKA SEČA KNEZOVA)


Radno vreme: utorak - subota, od 10 do 18 (ulazak do 17i30), nedeljom i ponedeljkom, po najavi, samo za organizovane grupe



Dobio je 2005. godine plaketu Mihailo Valtrović, koju Muzejsko društvoSrbije dodeljuje najboljem muzeju u prethodnoj godini dobio za realizaciju postavke

Muselimov konak, podignut u 18. veku, je najstarija sačuvana zgrada u Valjevu i u svoje vreme je bio deo većeg kompleksa administrativnih zgrada u centru varoši.
Međutim, osnovni istorijski značaj konaka se ogleda u činjenici da je to jedini materijalni ostatak u Srbiji direktno vezan za seču knezova, kao neposredni povod Srpske revolucije, budući da su u podrumu Konaka početkom 1804. godine, bili zatvoreni valjevski knezovi Aleksa Nenadović i Ilija Birčanin i odatle su 4. februara izvedeni na gubilište, da bi potom njihove glave bile javno istaknute na krovu ove zgrade. Tih dana je širom Srbije posečeno više desetina najviđenijih ljudi, ali zbog
ugleda i uloge koju su u predustaničkim događa­jima imali, Aleksa i Ilija su postali simboli seče knezova, a Muselimov konak je u tradiciji naroda zapadne Srbije zapamćen kao mesto gde je, posle poslednje noći knezova, počelo da sviće jutro slobode.



Danas se u Konaku nalaze dve stalne muzejske postavke:

U podrumu konaka, u ambijentu stare turske apsane posetioci mogu da obiđu postavku ”Seča knezova”, a u prizemlju ”Valjevska nahija i Valjevci u Prvom i Drugom srpskom ustanku.

---

izvor:valjevozavas

KULA NENADOVIĆA


Kula Nenadovića je svakako simbol grada Valjeva. Podignuta je u proleće 1813. godine, pored puta za Šabac, na samoj ivici brda Kličevac.


Podigao je Jakov Nenadović uz pomoć sina Jevrema, da bi se tu skladištila municija za potrebe ustanika. Kao graditeljski materijal, korišćen je kamen porušene Vitkovića kule, koja se nekada nalazila kod ušća reke Gradac u Kolubaru. Krajem 1813. godine ustanici su morali da napuste Valjevo, a kulu preuzimaju Turci i
pretvaraju je u tamnicu. Pri ponovnom oslobođenju Valjeva 1815. godine
ustanici su zatekli Kulu punu izmučenih Srba.

Srpski vojvoda Sima Nenadović, revoltiran postupkom Turaka, je naredio da se kula zapali, da bi je knjaz Miloš Obrenović obnovio 1836. godine.

Danas je kula Nenadovića u potpunosti rekonstruisana i zaštićena, a ubrzano se radi i na pripremi adekvatne muzejske postavke.

izvor:valjevozavas

TEŠNJAR, stara valjevska čaršija


Zahvaljujući dalekovidim urbanističkim potezima načinjenim 1833. i 1855. godine sve ulice u najužem jezgru Valjeva se ukrštaju pod pravim uglom. Naročitu pažnju privlače dve stare trgovačko-zanatske četvrti, čaršije: Tešnjar i ulica Kneza Miloša. U 19. veku Valjevo je bilo jedan od retkih srpskih gradova sa dve čaršije.


Tešnjar je stara, čaršija formirana još u turska vremena i proteže se duž desne obale Kolubare. Šetajući Tešnjarem, prolazeći pored niskih bondručkih građevina, može se osetiti duh orijentalne tržnice i pazariti u nekoj od radionica starih zanatlija: voskara, sarača, grnčara, tkača,kazandžija..., ali i predahnuti u jednom od modernih kafića. A ako Valjevo posetite krajem avgusta sigurno ćete uživati u brojnim sadržajima koji se nude u okviru kulturne manifestacije Tešnjarske
večeri. Poslednjih godina, zahvaljujući činjenici da je više filmova i serija snimano u Tešnjaru ova stara valjevska čaršija postaje svojevrsni nacionalni filmski grad.

izvor:valjevozavas

KNEZ MILOŠEVA ULICA


Zahvaljujući dalekovidim urbanističkim potezima načinjenim 1833. i 1855.godine sve ulice u najužem jezgru Valjeva se ukrštaju pod pravim uglom.Naročitu pažnju privlače dve stare trgovačko-zanatske četvrti, Tešnjar i ulica Kneza Miloša.



Tridesetih godina 19. veka, kada je počeo novi period u razvoju grada, na inicijativu kneza Miloša Obrenovića, na levoj obali Kolubare je počela da se razvija nova,
trgovačko-zanatska četvrt, kao evropska paralela orjentalnom Tešnjaru, današnja ulica kneza Miloša. Podizanjem trgovačkih i ugostiteljskih objekata, zanatskih radnji, a potom i hotela Sekulić i Grand ova ulica je sve više dobijala na svom značaju i postajala jezgro gradskog života,ali i daljeg razvoja Valjeva.


Danas je Knez Miloševa ulica zadržala puno toga od svog starog značaja (u njoj se nalazi više trgovačkih radnji i kafića), ali je istovremeno i pozornica za mnoga kulturno-umetnička dešavanja.


Knez Miloševa ulica je deo centra današnjeg Valjeva i proteže se duž leve obale Kolubare.

izvor:valjevozavas

SPOMENICI VALJEVA



Valjevo je poznato i kao grad spomenika. Duži niz godina na gradskim trgovima i u parkov­ma su dominirale isključivo vajarske predstave komunističkih boraca Drugog svetskog rata, među kojima se, pored skupa bisti narodnih heroja u parku na Jadru naročito ističe Spomenik borcima revolucije (sa likom Stjepana Filipovića) na brdu Vidrak, koji spada među najveće vajarske prikaze cele ljudske figure na svetu.




Poslednje decenije XX veka su na ulice Valjeva donele i spomen obeležja Valjevaca iz ranijih perioda srpske istorije. U takve spadaju spomenici velikom srpskom državniku iz vremena stvaranja novovekovne srpske države Proti Mateji Nenadoviću, proslavljenom vojvodi iz Prvog svet­skog rata Živojinu Mišiću.




Da Valjevo nije bio samo grad ustanika i ratnika, već i grad koji je darovao nezaboravna imena srpske kulture, svedoče spomenici svetski poznatoj poetesi Desanki Maksimović, ocu srpske pismenosti, Vuku Karadžiću i tvorcu srpske realističke pripovetke Milovanu Glišiću.







izvor:valjevozavas

ZGRADE U VALJEVU

U Valjevu se nalazi i veliki broj zanimljivih značajnih građevina. Jedna od njih je zgrada stare valjevske škole, u kojoj se danas nalazi centralni objekat Narodnog muzeja. Kada je podignuta 1870. godine ova zgrada je bila prvi planski projektovan objekat u gradu i u njemu su bile smeštene osnovna škola i gimnazija. Tridesetak godina kasnije (1906) gimnazija se preselila u novu, znatno prostraniju zgradu, u kojoj se i danas nalazi . Njeno lice krase biste Dositeja Obradovića, Vuka Karadžića i Ljube Nenadovića .

Godinu dana starije od zgrade Valjevske gimnazije je secesijsko zdanje prve Valjevske banke, odnosno Narodne štedionice (1905), u kojoj se danas nalazi Radio Valjevo i novinsko preduzeće Napred. Ispred zgrade nalazi se spomenik čuvenoj pesnikinji Desanki Maksimović.

Vredne su pomena i mnoge druge građevine u Valjevu, rađene u različitim stilovima. Pomenućemo samo neke od njih. Od izuzetnog značaja su klasicistička zdanja Opštinskog i Okružnog suda. U zgradi sadašnjeg Okružnog suda je 1914. godine, pre Kolubarske bitke bila smeštena Vrhovna komanda srpske vojske i Srpska vlada).

izvor:valjevozavas