04.09.

476. Germanski vođa Odoakar zbacio je s prijestolja posljednjeg rimskog imperatora Romula Augustula, zauzeo Rim i srušio Zapadno rimsko carstvo.
1669. Venecija je predala Turcima grčko ostrvo Krit i nije uspjela da odbrani grad Heraklion, koji je bio pod turskom opsadom od 1648.
1781. Španski naseljenici osnovali Grad naše Gospe kraljice anđela (El Pueblo de Nuestra Senora la Reina de Los Angeles), današnji Los Angeles.
1870. Francuska postala republika, čime je okončano Drugo carstvo Charlesa Louisa Napoleona III. Car je svrgnut sa vlasti nakon teškog poraza u bici kod Sedana 2. septembra u francusko-pruskom ratu.
1878. Austrougarska vojska zauzela Tešanj.
1888. George Eastman patentirao je fotoaparat Kodak broj 1, s ugrađenim mehanizmom za navijanje filma.
1944. Britanske i kanadske trupe oslobodile u Drugom svjetskom ratu belgijske gradove Bruxelles i Antwerpen.
1970. U Čileu je Salvador Allende Gossens kao prvi marksista u zapadnoj hemisferi izabran za predsjednika države. Ubijen je u septembru 1973. u puču čileanske armije.
1972. Na Olimpijskim igrama u Münchenu američki plivač Mark Spitz osvojio je sedmu medalju i time postavio rekord u osvojenim medaljama na jednoj Olimpijadi.
1975. Izrael i Egipat u Genevi potpisali sporazum o povlačenju izraelskih trupa sa Sinaja i uspostavljanju tampon-zone UN-a na poluostrvu.
1989. Umro francuski pisac Georges Simenon, autor kriminalističkih romana o inspektoru Maigretu.
1992. Bivši predsjednik Bugarske Todor Živkov, koji je smijenjen 1989, osuđen je na sedam godina zatvora pod optužbom za pronevjeru državnih fondova.
1995. Pod geslom “Ujedinjeni Jerusalem je naš”, Izrael je započeo 15-mjesečnu proslavu 3.000. godišnjice proglasa kralja Davida o tom gradu kao prijestonici jevrejskog naroda.
1997. U eksploziji tri bombe u Jerusalemu poginulo je sedam i ranjeno oko 200 ljudi. 
1998. Međunarodni tribunal u Haagu osudio je na doživotni zatvor bivšeg premijera Ruande Jeana Kambanda zbog njegove uloge u genocidu tokom rata 1994. u sukobima plemena Tutsi i Hutu u toj afričkoj zemlji.
1999. Na referendumu o budućem statusu Istočnog Timora 78,5 posto stanovništva glasalo je za nezavisnost od Jakarte, dok je svega 21 posto podržalo autonomiju pod indonezijskom upravom. Proindonezijske snage su potom izazvale sukobe u kojima je stradalo nekoliko stotina ljudi, a desetine hiljada napustile su glavni grad Dili. 
2006. U Batt Reefu na Koraljnom grebenu umro australijski aktivista za zaštitu prirode Steve Irwin. On je nastradao kada ga je raža ubola u grudi dok je ronio prilikom snimanja dokumentarnog filma. Poznat je po emisijama o divljim životinjama.
2014. Pet rudara poginulo je u nesreći u jami Raspotočje Rudnika Zenica, nakon gorskog udara koji je izazvao zemljotres jačine 3,5 stepeni Richterove skale. Povrijeđeno je 29 rudara koji su zbrinuti u Kantonalnoj bolnici Zenica.
2018. U Banjoj Luci umro Marijan Beneš, jedan od najboljih jugoslovenskih boksera svih vremena. Osvojio je titulu evropskog prvaka u verziji Evropske bokserske unije (EBU) u lakoj velter kategoriji 1979.

7.09.

Borodinska bitka, blizu Moskve, jedna od najkrvavijih u Napoleonovim ratovima, u kojoj su Rusi pod komandom Kutuzova izgubili 44.000 vojnika, a Napoleon 50.000, među njima 23 generala, završena je 1812.
1566. U bici za Siget, koji je opsjedala turska vojska Sulejmana II Veličanstvenog, poginuo je hrvatski ban Nikola Šubić Zrinski.
1822. Guverner Brazila, princ Pedro proglasio je nezavisnost od Portugala i sebe za cara. Portugal je priznao nezavisnost Brazila 1828.
1860. Italijanski revolucionar Giuseppe Garibaldi sa svojim crvenokošuljašima zauzeo Napulj u ratu za oslobođenje zemlje od Austrijanaca i ujedinjenje Italije.
1901. Potpisan je Pekinški protokol, kojim je okončan Bokserski ustanak u Kini. Pobunu protiv stranaca ugušile su evropske sile, Japan i SAD. Kina je primorana da plati odštetu za njihovu imovinu uništenu u ustanku.
1914. Rođen je američki fizičar James Alfred van Allen. Pomoću Geiger-Müllerovih brojača, postavljenih 1958. na vještačke satelite Explorer 1 i 2, otkrio je dva pojasa pojačanog zračenja oko planete Zemlje, kasnije nazvana Van Allenovi radijacioni pojasevi.
1936. Rođen Buddy Holly, američki pjevač, kantautor i pionir rock and rolla. 
[You must be registered and logged in to see this image.]
Mira Furlan/
 
1955. U Zagrebu rođena Mira Furlan, filmska, pozorišna i TV glumica. Osamdesetih je postala jedna od vodećih jugoslavenskih filmskih glumica. Preminula je 20. januara 2021. u Los Angelesu.
1975. Završeno preseljenje Turaka na Kipru. Pod nadzorom Ujedinjenih nacija, oko 9.000 ljudi prebačeno sa juga na sjever zemlje.
1986. Biskup Desmond Tutu postao je nadbiskup Cape Towna u Južnoj Africi. Prvi je crnac poglavar južnoafričkih anglikanaca.
1990. Kao odgovor na reviziju Ustava Srbije 1989, kojom je značajno smanjena autonomna vlast u pokrajinama Vojvodini i Kosovu, 144 albanska delegata Skupštine Kosova u Kačaniku proglasila je Ustav Republike Kosovo.
1991. U Haagu počela s radom Međunarodna mirovna konferencija o Jugoslaviji. U radu Konferencije učestvovali su svi članovi Predsjedništva SFRJ, predsjednik savezne vlade i šest predsjednika jugoslovenskih republika. Predsjedavajući Konferencije, na kojoj je usvojena Deklaracija o mirnom rješenju jugoslovenske krize, bio je lord Carington.
1994. U komandi vojske SAD-a u Berlinu posljednji put spuštena je zastava SAD-a. Poslije skoro pola vijeka, formalno je okončano vojno prisustvo SAD-a u Berlinu.
1997. U egzilu u Maroku umro je Mobutu Sese Seko, predsjednik i diktator Zaira od 1965. do 1997, kada ga je zbacio Laurent Kabila.
1999. U zemljotresu blizu Atine poginula je 101 osoba.
2005. Na izborima u Egiptu pobijedio je predsjednik Hosni Mubarak i osvojio peti mandat na mjestu šefa države. Mubarak je u revoluciji zbačen s vlasti 12. februara 2011.
 
[You must be registered and logged in to see this image.]
Dino Dvornik/ 
2008. U Zagrebu je umro Dino Dvornik, hrvatski kralj funka. Poznat po izvornoj mješavini različitih glazbenih žanrova, unikatnoj i ekscentričnoj scenskoj pojavi, izvrsnim plesnim pokretima te izraženim vokalnim sposobnostima.
2011. U avionskoj nesreći kod Jaroslavlja u Rusiji poginule su 43 osobe, među kojima i 37 hokejaša Lokomotive koji su putovali na utakmicu u Minsk. U avionu je bilo 45 ljudi, a nesreću su preživjeli igrač Alexander Galimov i jedan član posade.
2019. Izraelska vojska ubila je dvojicu palestinskih mladića tokom Povorke za povratak u Pojasu Gaze. Ubijeni su Haled al-Rabai i Ali al-Aškar, a u protestima je povrijeđeno 70 demonstranata, od kojih je 38 zadobilo povrede od bojeve municije.

08.09.

Predvođeni pukovnikom Richardom Nicollsom, Englezi su 1664. zauzeli nizozemsko naselje na američkom kontinentu New Amsterdam, potom nazvano New York, u čast vojvodi od Yorka, budućem engleskom kralju Jamesu II
1331. Na državnom saboru u Svrčinu (Kosovo) arhiepiskop Danilo II krunisao je 23-godišnjeg Dušana Stefana Nemanjića za kralja srpskih i pomorskih zemalja.
1760. U Sedmogodišnjem ratu, koji se iz Evrope proširio i na Sjevernu Ameriku, Britanci pod komandom Jefferyja Amhersta porazili su Francuze i zauzeli Montreal.
1831. Ruske trupe pod komandom generala Paskeviča u bici za Varšavu pobijedile su Poljake koje je predvodio general Henrik Dembinjski. U trodnevnoj bici poginulo je više od 9.000 Poljaka. To je bio i kraj Poljskog ustanka.
1841. Rođen je češki kompozitor Antonjin Dvoržak.
1856. Mirovnim ugovorom u Parizu završen je Krimski rat Rusije protiv Turske (1853-1856) i njenih saveznika - Velike Britanije i Francuske (od 1854) i Kraljevine Sardinije (od 1855) za prevlast na Balkanu, Dardanelima i Bliskom istoku. Rusija je izgubila južnu Besarabiju i protektorat nad dunavskim kneževinama te pravo držanja ratne flote u Crnom moru.
1900. Uragan u teksaškom gradu Galveston razrušio je više od 2.500 kuća, a poginulo je najmanje 8.000 ljudi. 
[You must be registered and logged in to see this image.]
Peter Sellers 
1925. U Portsmouthu u Velikoj Britaniji rođen je filmski komičar i glumac Peter Sellers. Najpoznatiji je po ulogama u serijalu “Pink Panther”, “Dr. Strangelove”, “Inspektor Clouseau”, “Dobro došli, gospodine Chance”, “Zatvorenik Zende”, “Lolita”.
1943. Objavljena je bezuslovna kapitulacija Italije u Drugom svjetskom ratu.
1944. Prva njemačka raketa V2, ispaljena iz Haaga, u Drugom svjetskom ratu pala je na London. Nijemci su do kraja rata na Veliku Britaniju ispalili više od 1.000 tih raketnih bombi, od kojih je 660 palo na London.
1945. U mjestu Priječani kod Banje Luke rođen Vinko Puljić, kardinal i nadbiskup metropolit Vrhbosanske nadbiskupije.
1949. Umro njemački kompozitor i dirigent Richard Strauss, direktor Bečke opere.
1991. Makedonci se na referendumu izjasnili za suverenu Republiku Makedoniju.
1995. Snage HV-a i HVO-a oslobodile su Veliki Vitorog, važnu kotu na Kupreškoj visoravni.
1995. Ministri inostranih poslova SR Jugoslavije, Hrvatske i BiH prihvatili su u Genevi mirovni plan za BiH, što je bio uvod u okončanje najtežeg sukoba na tlu Evrope od Drugog svjetskog rata. Dogovoreno je da će BiH ostati u svojim međunarodno priznatim granicama i sastojaće se iz dva entiteta: Federacije BiH (51 posto) i Republike Srpske (49 posto teritorije).
1997. U blizini zapadne obale Haitija poginulo je 150 ljudi kad je potonuo pretrpani feribot La Fierte Gonavienne, koji je plovio ka ostrvu Gonava.
1999. Od eksplozije podmetnute bombe u stambenoj zgradi u Moskvi poginule su 94 osobe. U seriji eksplozija narednih dana u više gradova u Rusiji poginulo je oko 300 ljudi.
2003. Umrla je njemačka rediteljica i fotograf Leni Riefenstahl (101), čija je karijera dostigla vrhunac u vrijeme nacističke vladavine, zahvaljujući propagandnim nacističkim filmovima koje je režirala.
2006. U Splitu je umro glumac Josip Genda.
 
[You must be registered and logged in to see this image.]
Ljubiša Samardžić/ 
2017. U Beogradu umro Ljubiša Samardžić, jugoslovenski i srpski glumac, reditelj i producent. Ostvario je više od stotinu filmskih uloga, od kojih se izdvajaju one u filmovima “Valter brani Sarajevo”, “Bitka na Neretvi”, “Sutjeska”...

09.09.

Kineski revolucionar i državnik Mao Ce-tung, jedan od osnivača Komunističke partije Kine, koji je 1949. u Pekingu proglasio Narodnu Republiku Kinu i do smrti bio njen neprikosnoveni lider, umro je 1976.
1493. Na Krbavskom polju blizu Udbine turske snage pod komandom bosanskog sandžak-bega Hadum Jakub-paše porazile su hrvatsku vojsku pod zapovjedništvom bana Emerika Derenčina.
1585. Rođen francuski državnik, kardinal Armand Jean du Plessis de Richelieu, koji je kao ministar kralja Louisa XIII (od 1629) obavljao stvarnu vlast u Francuskoj i podigao moć francuske krune. Osnovao je 1635. Francusku akademiju.
1737. Rođen italijanski ljekar i fizičar Luigi Galvani.
1776. Američki Kontinentalni kongres uveo je zvaničan naziv Sjedinjene Američke Države umjesto Ujedinjene kolonije.
1828. U Jasnaja Poljani rođen ruski pisac Lav Nikolajevič Tolstoj, jedan od velikana svjetske književnosti, autor romana “Rat i mir”, “Ana Karenjina”...
1894. Kineski revolucionar Sun Jat-sen osnovao je Društvo za preporod Kine i počeo da organizuje ustanak u Kantonu, nakon poraza Kine u ratu sa Japanom. Ustanak nije uspio, a učesnici su uhvaćeni i pogubljeni. Sun Jat-sen je uspio da pobjegne iz zemlje i do revolucije 1911. živio je u inostranstvu.
1914. U Prvom svjetskom ratu okončana je prva velika bitka na Marni u Francuskoj, tokom koje su ukupni njemački gubici procijenjeni na 800.000 ljudi.
1945. Trupe SAD-a iskrcale se na kraju Drugog svjetskog rata u Južnoj Koreji, sovjetske su od Japana preuzele Sjevernu Koreju, a 38. paralela je postala linija podjele dviju korejskih država.
1948. Poslije povlačenja sovjetske vojske, na sjeveru Korejskog poluostrva proglašena je Narodna Demokratska Republika Koreja sa glavnim gradom Pjongjangom.
1991. Tadžikistan proglasio nezavisnost od SSSR-a.
1993. Izrael i Palestinska oslobodilačka organizacija sporazumjeli su se o međusobnom priznanju, otvarajući put okončanju sukoba Arapa i Jevreja.
1995. Sa američkog broda Normandija u Jadranskom moru lansirano je 13 krstarećih raketa tipa Tomahawk na ciljeve Vojske RS-a u okolini Banje Luke, dok je istovremeno avijacija NATO-a uništila radiorelejni toranj na Majevici.
1996. U tajfunu koji je pogodio priobalna područja ekonomski najrazvijenije kineske provincije Guangdong poginulo je više od 130 ljudi, a hiljade su ranjene.
 
[You must be registered and logged in to see this image.]
Predrag Laković 
1997. U rijeci Tisi kod Čuruga blizu svoje vikendice utopio se Predrag Laković, srpski i jugoslovenski filmski i pozorišni glumac. Bio je veliki boem. Ostvario je oko 200 filmskih, TV i pozorišnih uloga.
2001. Lider afganistanske opozicione Sjeverne alijanse Ahmad šah Masud, koji je predvodio borbu protiv talibana, smrtno je ranjen u svojoj kancelariji kada su dva bombaša samoubice aktivirala bombe. Masud je preminuo pet dana kasnije.
2002. Viši sud u Bijelom Polju osudio Nebojšu Ranisavljevića iz Despotovca na 15 godina zatvora zbog učešća u otmici i likvidaciji 20 putnika, uglavnom Bošnjaka, iz voza na pruzi Beograd - Bar na stanici Štrpci u februaru 1993. 
2003. U Stanfordu u Kaliforniji umro američki naučnik Edward Teller, jedan od tvoraca hidrogenske bombe i jedan od učesnika u projektu Manhattan, koji je doveo do proizvodnje atomske bombe tokom Drugog svjetskog rata.
2008. Na lokalitetu Skelani u opštini Srebrenica arheolozi otkrili ostatke rimske arhitekture.

10.09.

U dvorcu Saint-Germain kod Pariza predstavnici Austrije, pobjedničkih sila u Prvom svjetskom ratu i država nasljednica Austro-Ugarske potpisali su 1919. mirovni ugovor kojim je formalno prestala da postoji Austro-Ugarska
1526. Turski sultan Sulejman II Veličanstveni je, poslije pobjede nad Mađarima na Mohačkom polju, zauzeo Budim, koji je postao sjedište Budimskog pašaluka, provincije Otomanskog carstva u narednih 150 godina.
1721. Švedska i Rusija su mirom u Nistadu u Finskoj okončale Veliki sjeverni rat, započet 1700, u kojem je ruski car Petar Veliki potukao Šveđane i dobio izlaz na Baltičko more. Rusiji je pripala teritorija od Finskog do Riškog zaliva i gradovi Riga, Revel i Narva.
1855. Rođen njemački arheolog Robert Koldeway, koji je od 1899. do 1917. istraživao Babilon i dokazao da je taj biblijski grad na rijeci Eufrat, južno od Bagdada, stvarno postojao.
1898. U Genevi ubijena austrougarska carica Elizabeta, žena Franza Josepha. Atentat je izvršio anarhista Luigi Lucheni.
1939. Kanada objavila rat nacističkoj Njemačkoj.
1943. Poslije kapitulacije Italije u Drugom svjetskom ratu, Nijemci okupirali Rim i stavili pod protektorat Vatikan.
1945. Vidkun Quisling, šef marionetske vlade Norveške (1942-1945), proglašen krivim za izdaju i osuđen na smrt zbog saradnje sa nacističkom Njemačkom u Drugom svjetskom ratu.
1967. Građani Gibraltara odbacili na referendumu pripajanje Gibraltara Španiji i opredijelili se da ostanu pod britanskom upravom.
1976. U sudaru putničkih aviona trident britanske kompanije British Airways i DC-9 jugoslovenske kompanije Inex Adria aviopromet, sjeverno od Zagreba, poginulo je svih 176 osoba u oba aviona. 
1981. Slika “Guernica” Pabla Picassa vraćena je u Španiju. Naslikana 1937, poslije nacističkog bombardovanja baskijskog mjesta Guernica u Španskom građanskom ratu, “Guernica” je od 1939. bila u New Yorku.
1989. Mađarska otvorila granicu prema Zapadu i dopustila odlazak oko 7.000 izbjeglica iz Istočne u Zapadnu Njemačku. Taj masovni egzodus doveo je do pada Berlinskog zida.
1994. Papa Ivan Pavao Drugi stigao je u Hrvatsku, u prvu posjetu poglavara Rimokatoličke crkve regionu bivše Jugoslavije. Papa se založio za mir na Balkanu.
1995. Jedinice Trećeg korpusa Armije BiH oslobodile Vozuću i niz važnih kota na Ozrenu.
2000. U sukobima pristalica različitih političkih opcija tokom lokalnih izbora u Makedoniji ranjeno nekoliko desetina ljudi. Napetost između etničkih Albanaca i Makedonaca eskalirala je u proljeće 2001. u sukobe koji su zemlju doveli na ivicu građanskog rata.
2002. Švajcarska postala 190. članica Organizacije ujedinjenih nacija u kojoj je od 1948. imala status posmatrača.
2006. U Crnoj Gori održani parlamentarni izbori, prvi od proglašenja nezavisnosti. Ubjedljivu pobjedu odnijela je koalicija Demokratske partije socijalista (DPS) Mila Đukanovića i Socijaldemokratske partije (SDP) Ranka Krivokapića.
2010. U Zaboku u Hrvatskoj umro Radomir Rade Marković, jugoslovenski i srpski pozorišni i filmski glumac.
2011. Više od 160 osoba poginulo u nesreći broda s oko 600 putnika, koji je potonuo u Indijskom okeanu kod obale Tanzanije. Nesreću je preživjelo 325 osoba. 
2011. U bolnici na Long Islandu umro glumac Cliff Robertson. Osvojio je 1968. Oscar za ulogu mentalno zaostalog muškarca u filmu “Charly”. Zadnjih godina odigrao je ulogu ujaka Tobeyja Maguirea u sva tri nastavka “Spidermana”.

12.09.

Atinjani kod Maratona 490. p. n. e. pobijedili deset puta brojniju vojsku perzijskog cara Darija (9.000 prema 100.000). Vijest o pobjedi u Atinu je donio glasnik Fidipidis, pošto je pretrčao 40 kilometara i potom umro od premora
1683. Poljski kralj Jan III Sobjeski potukao tursku vojsku i razbio dvomjesečnu drugu opsadu Beča, čime je spriječen prodor Turske u srednju Evropu.
1913. Rođen američki atletičar Jesse Owens, koji je osvojio četiri zlatne medalje na Olimpijskim igrama u Berlinu 1936.
1919. Italijanska armija sastavljena od dobrovoljaca pod komandom pjesnika Gabriela D’Annunzija zauzela Rijeku. Grad je ostao pod italijanskom vlašću do septembra 1943.
1940. Tražeći izgubljenog psa, grupa tinejdžera otkrila pećinu Lesko, kod mjesta Montignac u Dordonji (Francuska), čuveni arheološki lokalitet sa crtežima iz paleolita.
1943. Njemački komandosi u Drugom svjetskom ratu, na osnovu naredbe Adolfa Hitlera, oteli bivšeg italijanskog diktatora Benita Mussolinija kojeg su nove italijanske vlasti stavile u zatvor na planini Gran Sasso.
1953. Nikita Hruščov izabran za prvog sekretara Centralnog komiteta KP SSSR-a.
[You must be registered and logged in to see this image.]
Dino Merlin 
1962. U Sarajevu rođen Edin Dervišhalidović, poznat kao Dino Merlin, uz Kemala Montena, najznačajniji bh. kantautor, skladatelj i izvođač pjesama rock, etno-popa i zabavne muzike s folklornim elementima.
1970. Palestinski otmičari u Jordanu miniranjem uništili tri aviona, oteta šest dana ranije poslije polijetanja iz New Yorka ka Evropi. Prethodno su oslobodili putnike u zamjenu za palestinske zatvorenike, među kojima i za otmičarku četvrtog aviona Leilu Khaled.
1980. U vojnom puču pod vodstvom generala Kenana Evrena u Turskoj oborena vlada Sulejmana Demirela.
1989. U parlamentu Poljske prihvaćena vlada jednog od lidera pokreta Solidarnost Tadeuša Mazovjeckog, čime je formalno okončana vladavina komunista u Poljskoj.
1994. U Poljskoj održane prve zajedničke vojne vježbe snaga NATO-a i Varšavskog pakta.
1995. Snage Hrvatske vojske u snažnoj ofanzivi preuzele Šipovo od srpskih snaga.
1999. Indonezija je prihvatila raspoređivanje mirovnih snaga UN-a u Istočnom Timoru.
2001. Duško Sikirica i Damir Došen osuđeni pred Haškim tribunalom za zločine protiv čovječnosti koje su počinili kao komandiri u logoru Keraterm kod Prijedora nad zatočenim Bošnjacima. Sikirica je osuđen na 15, a Došen na pet godina zatvora.
2001. NATO se prvi put za 52 godine postojanja pozvao na član 5. Povelje NATO-a o zajedničkoj odbrani, čime je omogućen kolektivni vojni odgovor na terorističke napade u SAD-u. Američki predsjednik George Bush je u govoru rekao da je Amerika napadnuta i da će upotrijebiti sva sredstva da bi pobijedila terorizam.
[You must be registered and logged in to see this image.]
Johnny Cash 
2003. U Nashvilleu, u Tennesseeju, umro američki kantri-muzičar Johnny Cash, Čovjek u crnom. Tokom 50-godišnje karijere najviše je pjevao o rudarima, nadničarima, osuđenicima i kaubojima.
2005. Umro njemački sportista Fritz Schilgen, koji je zapalio olimpijski plamen na Olimpijskim igrama 1936. u Berlinu.
2013. Holandija se zvanično izvinila Indoneziji za masovna ubistva koja je njena vojska počinila prije više od 60 godina tokom borbe njene bivše kolonije za nezavisnost. Indonezija je nezavisnost proglasila 17. augusta 1945, ali je Holandija odbijala da to prizna do 1949. godine.

13.09.
[size=39][You must be registered and logged in to see this image.][/size]
Na današnji dan - 13. septembar: Snage Hrvatske vojske, HVO-a i Armije RBiH oslobodile grad Jajce od srpskih snaga


U Šipovicama kod Bijelog Polja 1913. rođen je Ćamil Sijarić, bh. književnik. Tema većine njegovih romana su ljudi i običaji iz regije Bihora, a jedno od njegovih najpoznatijih djela je roman “Bihorci”. Umro je u Sarajevu 6. decembra 1989.
1598. Umro Filip II, napuljski kralj (1554), gospodar Nizozemske (1555), a nakon povlačenja svog oca Karla V (1556), kralj Španije, Sicilije i Sardinije. Apsolutista i fanatični katolik svojom politikom izazvao je ustanak u Nizozemskoj, koji je doveo do nezavisnosti sjeverne pokrajine (1581). Pobijedio je tursku flotu kod Lepanta 1571, ali je pohod njegove nepobjedive armade (1588) na Englesku završio katastrofalnim porazom.
1759. Britanci su u presudnoj bici u blizini Quebeca pobijedili Francuze i osigurali britansku supremaciju u Kanadi.
1842. Narodna skupština Kneževine Srbije, u kojoj su ustavobranitelji imali većinu, proglasila je za kneza Aleksandra Karađorđevića, sina vođe Prvog srpskog ustanka Karađorđa. Ustavobranitelji su prethodno zbacili kneza Mihajla Obrenovića, koji je potom izbjegao u Austriju.
1874. Rođen austrijski kompozitor Arnold Schönberg. Kao začetnik Bečke atonalne škole, pobornik ekspresionizma u muzici i tvorac novog načina komponovanja - dodekafonije, bitno je uticao na razvoj muzike 20. vijeka.
1882. Tokom Egipatskog ustanka britanske trupe porazile egipatsku vojsku kod Tel el-Kebira i nastavile osvajanje Egipta i Sudana.

1922. U Al-Aziziji u Libiji izmjerena najviša temperatura vazduha u hladu, 58 stepeni Celzijusa.
1923. General Migel Primo de Rivera izvršio je, uz odobrenje kralja Alfonsa XIII, državni udar u Španiji i zaveo vojnu diktaturu.
1933. U Sijekovcu kod Bosanskog Broda rođen Duško Trifunović, bh. književnik, scenarist i tekstopisac.
1971. U njujorškom zatvoru Atika poginuli 31 zatvorenik i 11 zatvorskih čuvara kada su pripadnici američke policije i Nacionalne garde intervenisali da smire petodnevnu pobunu u zatvoru. 
[You must be registered and logged in to see this image.]
Leopold Stokowski 
1977. U Nether Wallopu u Velikoj Britaniji umro američki dirigent poljskog porijekla Leopold Stokowski. Vodio je Njujoršku filharmoniju od 1946. do 1950, a 1962. osnovao Američki simfonijski orkestar. Napisao je knjigu “Muzika za sve nas”.
1989. U Cape Townu održane do tada najveće demonstracije protiv aparthejda u Južnoj Africi. Demonstrante koji su uz pjesmu i igru prolazili kroz centar grada predvodio je nadbiskup Desmond Tutu.
1991. SSSR i SAD su se sporazumjeli da obustave snabdijevanje oružjem zaraćenih strana u Afganistanu.
 
[You must be registered and logged in to see this image.]
Anthony Perkins 
1992. U Los Angelesu umro američki filmski glumac Anthony Perkins, dobitnik Oscara za film “Prijateljsko ubjeđivanje”. Perkins je tražen isključivo za likove psihopata i mračnjaka.
1993. Izrael i Palestinska oslobodilačka organizacija (PLO) potpisali u Washingtonu mirovni sporazum kojim je predviđena palestinska samouprava na okupiranim teritorijama.
1995. Snage Hrvatske vojske, HVO-a i Armije RBiH oslobodile grad Jajce od srpskih snaga. Isti dan Hrvatska vojska oslobodila Drvar.
1999. U Beogradu umro doajen srpskog novinarstva Predrag Milojević.
1999. U četvrtoj velikoj, od serije eksplozija koje su dvije sedmice potresale Moskvu, srušena stambena zgrada, a poginulo 118 ljudi.
2001. Državni sekretar SAD-a Colin Powell potvrdio da je vođa Al-Kaide Osama bin Laden, za kojeg se vjerovalo da se krije u Afganistanu, glavni osumnjičeni za terorističke napade u SAD-u 11. septembra.
2006. Bombaš samoubica usmrtio u Bagdadu 114 osoba, uletjevši svojim kombijem u gomilu šiitskih muslimana.

15.09.

1776. Tokom Američkog rata za nezavisnost britanske trupe pod komandom generala Williama Howea zauzele New York.
1810. U Meksiku počeo ustanak protiv španske vlasti, koji je s prekidima trajao do 1820, kada je proglašena nezavisnost Meksika od Španije.
1822. Britanske trupe zauzele Kairo, a Rabi-paša protjeran na Cejlon. Kairo je ostao pod britanskom kontrolom do 1922, kada je Egipat proklamovao nezavisnost, a grad postao prijestonica države.
1864. Tokom lova na jarebice, nesretnim slučajem se ubio engleski istraživač John Hanning Speke, prvi Evropljanin koji je u augustu 1858. vidio afričko jezero Viktorija, tvrdeći da je ono izvorište Nila.
1904. Rođen italijanski kralj Umberto II, posljednji vladar Italije koji je na prijesto stupio u maju 1946, poslije abdikacije svog oca Vittorija Emmanuela III. Abdicirao je mjesec kasnije, u junu 1946, kada su se Italijani na referendumu izjasnili za republiku.
1916. U bici na Somi u Prvom svjetskom ratu Britanci prvi put upotrijebili tenkove napravljene prema projektu Ernesta Swintona.
1928. Alexander Fleming otkriva antibiotik penicilin.
1935. Njemački Reichstag na vanrednom zasjedanju u Nürnbergu donio zakon o oduzimanju državljanstva Nijemcima jevrejskog porijekla i zakon o zaštiti njemačke krvi i časti kojim je bilo zabranjeno sklapanje brakova između Nijemaca i Jevreja te zapošljavanje Nijemaca kod jevrejskih poslodavaca.
1946. U San Sabi rođen Tommy Lee Jones, američki glumac.
1949. Konrad Adenauer izabran za prvog kancelara Zapadne Njemačke, a Theodor Heuss za prvog predsjednika Republike.
1967. Komandant egipatskih snaga u šestodnevnom ratu s Izraelom u junu 1967. Abdel Hakim Amer izvršio samoubistvo. U tom ratu Izrael je gotovo uništio egipatsko vazduhoplovstvo, zauzeo Sinaj i prodro do Sueckog kanala.
1987. Njemački hakeri, poznati kao Haos klub, upali u kompjuterski sistem NASA i instalirali program nazvan trojanski konj.
1995. Pripadnici Petog korpusa Armije RBiH oslobodili Kulen-Vakuf i Bosanski Petrovac.
1997. U Sarajevu održan prvi sastanak Stalnog komiteta za vojna pitanja BiH.
1999. Savjet bezbjednosti UN-a odobrio formiranje međunarodnih snaga za Istočni Timor zbog talasa nasilja koji su izazvale proindonezijske snage nakon referenduma na kojem su se stanovnici te indonezijske pokrajine izjasnili za nezavisnost.
2001. Vođe talibana objavile sveti rat (džihad) protiv svake zemlje koja pomogne SAD-u u napadima na Afganistan.
2003. U požaru u najvećem zatvoru u Saudijskoj Arabiji, Al-Hairu u Riadu, poginulo 67, a povrijeđena 23 zatvorenika.
2005. Umro Aleksandar Ravlić, bh. novinar i fotograf. 
2006. U Firenci umrla Oriana Fallaci, italijanska novinarka i nekadašnji ratni izvještač, poznata po beskompromisnim intervjuima sa svjetskim liderima i po provokativnim stavovima. 
2011. U Sarajevu umro bh. književnik Nedžad Ibrišimović. Bio je predsjednik Društva pisaca BiH od 1993. do 2001. Od 1995. do 1998. bio je gl. i odg. urednik časopisa za književnost Život. Najpoznatije djelo “Vječnik”.

20.09.

Portugalski moreplovac Ferdinand Magellan 1519. isplovio je iz Seville sa pet brodova na put oko svijeta. Magellan je poginuo u borbi sa domorocima na ostrvu Muktan 1521, a u Sevillu se 1522. vratio jedan brod “Viktorija”
480. p. n. e. U pomorskoj bici kod ostrva Salamina u Egejskom moru Grci su pod komandom atinskog vojskovođe Temistokla porazili Perzijance koje je predvodio kralj Kserks I, čime je osigurana prevlast Atine na moru.
1842. Rođen škotski hemičar i fizičar James Dewar, pronalazač termos-boce. Prvi je proizveo tečan (1898), a zatim i čvrst vodonik (1899).
1863. Umro njemački filolog i pisac Jacob Grimm, osnivač savremene germanistike. Sa bratom Wilhelmom sakupio je i objavio čuvene priče i bajke za djecu.
1870. Snage italijanskog kralja Vitorija Emanuela II ušle u Rim, čime je završeno ujedinjenje Italije. Papa Pije IX povukao se u Vatikan i proglasio se zatvorenikom.
[You must be registered and logged in to see this image.]
Sophia Loren
1934. U Rimu rođena italijanska filmska glumica Sophia Scicolone, poznata kao Sophia Loren, dobitnica Oscara 1961. za film “Dvije žene”. Filmovi “Čočara”, “Crna orhideja”, “Hljeb, ljubavi...”.
1943. Najviše tijelo narodne vlasti u Hrvatskoj Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Hrvatske (ZAVNOH) proglasilo je vraćanje Istre, Rijeke, Kvarnerskih otoka, Zadra, Lastova i Palagruže zemlji Hrvatskoj, odnosno Jugoslaviji. O toj odluci obavještavaju se vlade savezničkih zemalja: SSSR-a, Velike Britanije, SAD-a, kao i čitava svjetska javnost.
1970. Sovjetski kosmički brod Luna 16 spustio se na Mjesec i pokupio uzorke Mjesečevog tla.


1977. Vijetnam i Džibuti primljeni u UN.
1979. Jean-Bédel Bokassa, vladar Centralnoafričkog carstva, oboren je sa vlasti. Novi šef države, bivši predsjednik David Dacko vratio je zemlji status republike.
1981. Centralnoamerička država Belize na obali Karipskog mora stekla nezavisnost od Velike Britanije.
1984. U napadu automobila bombe na američku ambasadu u Bejrutu poginulo je 16 ljudi, a američki ambasador je povrijeđen.
1990. Južna Osetija proglasila nezavisnost od Gruzije.
1990. Parlamenti istočne i zapadne Njemačke potvrdili su ugovor o ujedinjenju dviju država.
1990. Umro konstruktor aviona Slobodan Zrnić, dekan Mašinskog fakulteta Novosadskog univerziteta, jedan od konstruktora letjelica IK-3 i S-49. Avion IK-3 je 6. aprila 1941. u Drugom svjetskom ratu učestvovao u odbrani Beograda.
2000. U Moskvi u 65. godini umro ruski kosmonaut German Titov, drugi čovjek koji je letio u svemir. Titov je u augustu 1961. godine, u brodu Vostok 2, proveo 25 sati u svemiru, obišavši zemlju 17 puta.
2003. Bivši američki predsjednik Bill Clinton zvanično je otvorio Memorijalni centar u Potočarima posvećen žrtvama genocida u Srebrenici 1995, kada su snage Vojske RS-a ubile oko 8.000 Bošnjaka. 
[You must be registered and logged in to see this image.]
Simon Wiesenthal 
2005. U Beču umro poznati lovac na naciste Simon Wiesenthal (96), koji je zaslužan za hapšenje više od 1.000 pripadnika njemačkog nacističkog režima, među kojima su Adolf Eichmann, Franz Stangl...
2017. Više od 250 osoba je poginulo u zemljotresu koji je pogodio regiju Mexico Cityja, Moralesa i Publa u Meksiku, a više desetina hiljada ljudi ostalo je bez krova nad glavom.
2018. U potonuću trajekta na jezeru Viktorija na sjeveru Tanzanije utopila se 183 putnika.

21.09.


U Zaječaru je 1846. rođen političar i pisac Svetozar Marković, osnivač socijalističkog pokreta u Srbiji. Pokrenuo list Radenik 1871. Njegove ideje su imale veliki uticaj na razvoj socijalističke ideologije i politike u Srbiji i na Balkanu
19. p.n.e. Umro Publije Vergilije Maron, pjesnik carskog Rima, autor nacionalnog junačkog epa “Eneida”. Smatra se najvećim pjesnikom antike i uzorom latinskog i zapadnoevropskog stvaralaštva. Dante ga je uzeo za vodiča kroz podzemlje u “Božanstvenoj komediji”.
1452. Rođen italijanski vjerski i politički reformator Girolamo Savonarola, dominikanski redovnik koji je zbog sukoba s papom Aleksandrom VI spaljen kao heretik 1498. Njegov lik inspirisao je mnoga književna djela i kontroverzne rasprave. Smatran mračnim fanatikom, ali i pretečom reformacije, mučenikom i svecem.
1792. Na prvoj javnoj sjednici Konventa, revolucionarnog parlamenta, ukinuta monarhija u Francuskoj.
1832. Umro škotski pisac Walter Scott, autor historijskih romana “Rob Roy”, “Ivanhoe”, “Waverley”. Skupljao i narodne pjesme i pisao epove iz historije Škotske. U engleskom prevodu objavio baladu “Hasanaginica”. Izvršio uticaj na evropski roman.
1860. Umro njemački filozof Arthur Schopenhauer.
[You must be registered and logged in to see this image.]
Sergej Aleksandrovič Jesenjin/ 
1895. U Rjazanjskoj guberniji, u selu Konstantinovo, rođen ruski pjesnik Sergej Aleksandrovič Jesenjin. Život je okončao samoubistvom 27. decembra 1925, objesivši se o cijev centralnog grijanja u hotelu Anglater u Petrogradu.
1938. Vlada Čehoslovačke prihvatila britansko-francuski plan o prepuštanju Sudetske oblasti nacističkoj Njemačkoj.
1939. Rumunski fašisti, pripadnici Gvozdene garde, ubili premijera Rumunije Armanda Kalineskua.
1949. U Kini formirana Centralna narodna vlada s Mao Ce-tungom na čelu. Ce-tung 1. oktobra proglasio Narodnu Republiku Kinu.
1956. U atentatu smrtno ranjen nikaragvanski diktator Anastasio Somoza. Umro osam dana kasnije, naslijedio ga sin Luis.
1964. Malta postala nezavisna poslije 164 godine britanske vladavine.
1972. Predsjednik Filipina Ferdinand Marcos zaveo vanredno stanje u zemlji i stavio u zatvor na hiljade protivnika režima. Marcos ostao na vlasti do 1986.
1973. Jugoslavija prekinula diplomatske odnose sa Čileom 10 dana poslije puča generala Augusta Pinocheta, u kojem je ubijen predsjednik Salvador Allende.
1974. Umro američki filmski glumac Walter Brennan, prvi glumac koji je dobio tri Oscara. Poznat prije svega po brojnim epizodnim ulogama u vesternima.
1992. Meksiko i Vatikan uspostavili pune diplomatske odnose poslije 130 godina dugog prekida. 
1993. Predsjednik Rusije Boris Jeljcin raspustio parlament pod optužbom da poslanici blokiraju ustavne reforme i izbore. Pobunjeni poslanici zabarikadirali se u zgradi parlamenta u Moskvi, odakle su istjerani uz pomoć vojske 4. oktobra.
1996. Na aerodromu u Bogoti, u avionu predsjednika Kolumbije Ernesta Sampera, koji je bio spreman da poleti u SAD, poslije anonimne prijave nađeno oko četiri kilograma heroina. Predsjednik osumnjičen za veze s narkomafijom, vlada saopštila da se radi o namještaljci.
1999. Na Tajvanu u zemljotresu poginulo više od 2.100 osoba, a povrijeđeno oko 8.700.
2003. Poslije 14 godina osmatranja planete Jupiter i njenih satelita, uništen posmatrački brod Galileo, dio programa NASA.

24.09.


U Izmiru je 1884. rođen turski državnik i vojskovođa Mustafa Ismet Ineni, učesnik mladoturske revolucije 1908, predsjednik Turske od 1938. nakon smrti Kemala Ataturka. Dozvolio je 1946. formiranje političkih stranaka u Turskoj 
[You must be registered and logged in to see this image.]
Zulfikar Zuko Džumhur 
1920. U Konjicu rođen Zulfikar Zuko Džumhur, bh. putopisac, slikar i karikaturist. Prve crteže je objavio u Narodnoj armiji 1947, a sarađivao je kao karikaturist u Ježu, Borbi, Politici, Oslobođenju... Umro je 29. novembra 1989. godine.
1941. Vlade 15 zemalja, među kojima i Kraljevine Jugoslavije, potpisale Atlantsku povelju na konferenciji u Londonu. Povelju u osam tačaka proklamovali su 14. augusta američki predsjednik Franklin Roosevelt i britanski premijer Winston Churchill kao politički program saveznika u borbi protiv Sila osovine u Drugom svjetskom ratu. Taj dokument je kasnije poslužio kao osnova Povelje UN-a.
1941. Partizani u Drugom svjetskom ratu oslobodili Užice.
1953. U Medveđi kod Trstenika rođen Radoš Bajić, srpski glumac.
1960. U Newportu porinut Enterprise, prvi američki nosač aviona na atomski pogon.
1986. Beogradski list Večernje novosti objavio Memorandum Srpske akademije nauka i umetnosti, koji je potom dobio medijski tretman srpskog nacionalnog programa i izazvao žestoke kritike u Srbiji i drugim republikama bivše Jugoslavije, naročito u Hrvatskoj.
1988. Na Olimpijskim igrama u Seulu kanadski sprinter Ben Johnson postavio svjetski rekord u finalnoj trci na 100 metara od 9,79 sekundi. Šest dana kasnije utvrđeno je da je bio dopingovan, rezultat je poništen, a Johnsonu je oduzeta zlatna medalja.
1990. Predsjednik Zapadne Njemačke Richard von Weizsäcker potpisao sporazum kojim će 3. oktobra 1990. dvije njemačke države ponovo biti ujedinjene.
1993. Kralj Norodom Sihanuk ponovo preuzeo kambodžanski prijesto i potpisao novi ustav, prema kojem je Kambodža postala ustavna monarhija.
1996. SAD, Rusija, Kina, Velika Britanija i Francuska potpisale su dokument o zabrani nuklearnih proba.
1996. Umro ruski špijun Pavel Sudoplatov (89), koji je, prema zapadnim izvorima, ukrao američki plan za atomsku bombu i organizovao ubistvo ruskog revolucionara Lava Trockog.
1998. Dan nakon poziva UN-a jugoslovenskoj vladi i kosovskim Albancima da prekinu sukobe i nasilje na Kosovu, Savjet NATO-a odobrio izdavanje Akta upozorenja za ograničenu akciju iz vazduha i za fazne vazdušne operacije na Kosovu.
2000. Pobjedom udružene opozicije na izborima u Srbiji i SR Jugoslaviji završila desetogodišnja autokratska vladavina Slobodana Miloševića. Ne želeći da prihvati poraz, do tada vladajuća Socijalistička partija Srbije i njen lider Milošević izazvali su postizbornu krizu koja je zaprijetila građanskim ratom u Srbiji. Kriza je okončana 5. oktobra nakon masovnih protesta širom Srbije, a novi predsjednik SR Jugoslavije postao je Vojislav Koštunica, lider Demokratske stranke Srbije i predsjednički kandidat DOS-a.
2002. Dvojica napadača na vjerski kompleks Hindu u Gandihinagaru, glavnom gradu indijske države Gujarat, ubila 30, a ranila 74 osobe, prije nego što su ih komandosi ubili. 
[You must be registered and logged in to see this image.]
Malcolm Arnold 
2006. U Norwichu umro britanski kompozitor Malcolm Arnold, autor muzike za film “Most na rijeci Kwai”, za koju je 1958. dobio Oscar. Komponovao je muziku za više od 130 filmova, devet simfonija, sedam baleta, dvije opere...
2013. Završena četverodneva akcija kenijske vojske protiv somalijske terorističke organizacije El Shabab koja je 21. septembra zauzela tržni centar u Najrobiju. U napadu terorista i reakciji vojske Kenije poginulo je 72 ljudi, a 157 je povrijeđeno.
2015. U stampedu na hadžu koji se desio u Mini u blizini Meke život izgubilo 717 hadžija, uglavnom iz Irana.

25.09.

345. Nakon tri godine bezuspješnih pokušaja, srpski car Dušan osvojio grad Ser, čime je došao u posjed puteva koji su vodili u Trakiju i ka poluostrvu Halkidiki, gdje se nalazi Sveta gora.
1513. Španski istraživač Vasko Nunjes de Balboa prešao je Panamski pojas i postao prvi Evropljanin koji je vidio Tihi okean.
1555. Sklopljen Augsburški vjerski mir između njemačkog kralja Ferdinanda I i luteranskih knezova kojim su izjednačena prava luterana (protestanata) i rimokatolika. Usvojen je zakon o slobodi vjeroispovijesti po principu Cuius regio, illius religio (čija je zemlja, onoga je i vjera).
1823. Srpskom piscu i jezičkom reformatoru Vuku Stefanoviću Karadžiću dodijeljen je počasni doktorat Univerziteta u Jeni.
1849. Umro austrijski violinist, dirigent i kompozitor Johan Strauss Stariji, koji je bečkom valceru dao klasični oblik i učinio ga popularnim širom Evrope. Komponovao je više od 150 valcera, kadrile, marševe i polke.
1866. Rođen američki biolog i genetičar Tomas Hant Morgan, osnivač genetike, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1933. za otkriće funkcije hromozoma u prenošenju nasljednih svojstava.
1932. Španska pokrajina Katalonija dobila je autonomiju - pravo na zastavu, lokalnu skupštinu i jezik. Autonomija je ukinuta 1939. kada je Francisco Franco došao na vlast.
1956. U upotrebu pušten prvi transatlantski telefonski kabl, postavljen između Obena u Škotskoj i Newfoundlanda u Kanadi.
1962. Sonny Liston postao je svjetski bokserski šampion teške kategorije kada je u Chicagu u prvoj rundi nokautirao Floyda Pattersona.
1969. U Swanseau u Velikoj Britaniji rođena Catherine Zeta-Jones, engleska glumica.
1970. U Locarnu umro njemački pisac Erich Maria Remarque, koji se proslavio antimilitarističkim romanom “Na zapadu ništa novo”. Njegovi romani bili su zabranjeni u nacističkoj Njemačkoj. Izbjegao je 1939. u SAD.
1973. Američki vasionski brod Skylab 2 spustio se u Pacifik sa tri člana posade, koji su proveli 59 dana u orbiti oko Zemlje.
1990. Savjet bezbjednosti UN-a uveo vazdušni embargo nad Irakom i okupiranim Kuvajtom, kojim se zabranjuju svi letovi osim humanitarnih.
1991. Savjet bezbjednosti UN-a usvojio rezoluciju o embargu na oružje Jugoslaviji i pozvao jugoslovenske lidere da prekinu sukobe.
1992. Moskva i Washington odbacili jedan od posljednjih ostataka hladnog rata, dozvolivši slobodu putovanja ruskim i američkim novinarima i poslovnim ljudima koji rade u Rusiji, odnosno u SAD-u.
1997. Britanski supersonični automobil postavio u Nevadi novi svjetski rekord postigavši brzinu od 1.142 kilometra na sat.
2001. Sefer Halilović, general Armije RBiH, dobrovoljno se predao Tribunalu u Haagu. Optužen da je u septembru 1993. učestvovao u masakru nad 60 hrvatskih civila u Grabovici. U novembru 2005. u nedostatku dokaza oslobođen krivice.
2014. Umro Sulejman Tihić, bh. političar, bivši član Predsjedništva BiH.
2016. U Republici Srpskoj održan referendumu o Danu RS-a (9. januar), koji je Ustavni sud BiH zabranio. Na referendum je izašlo 624.190 građana, odnosno 51,17 posto upisanih u glasački spisak.
2017. Kurdi na sjeveru Iraka na referendumu glasali za nezavisnost. Zvanični Bagdad odbio da prizna rezultate referenduma kao i sve velike sile i susjedne zemlje osim Izraela.

28.09.


Na današnji dan - 28. septembar: Umro francuski pisac Emile Zola, tvorac i najizrazitiji predstavnik naturalističkog romana
U Parizu je 1902. umro francuski pisac Emile Zola, tvorac i najizrazitiji predstavnik naturalističkog romana. Poznat je i po otvorenom pismu (1898) predsjedniku Francuske u kojem je otkrio mahinacije vojnih krugova u Dreyfusovoj aferi
48. p. n. e. U Egiptu ubijen Gnej Pompej Veliki, jedan od najvećih rimskih državnika i vojskovođa, koji je 69. godine p. n. e. ugušio Spartakov ustanak, a 61. osvojio Jerusalem. Rimski senat izabrao ga je za konzula 52, a vlast je izgubio nakon poraza od Gaja Julija Cezara u bici kod Farsale, poslije čega se sklonio u Egipat.
1066. Normandijski vojvoda William, budući engleski kralj William I Osvajač, iskrcao se sa vojskom u južnoj engleskoj pokrajini Sussex i počeo osvajanje Engleske.
1841. Rođen francuski državnik Georges Benjamin Clemenceau, premijer od 1906. do 1909. i od 1917. do 1920, kada se povukao iz političkog života.
1864. U Londonu osnovana Prva internacionala (Međunarodno udruženje radnika), za koju je osnivački dokument pod nazivom “Inauguralna adresa i Statut” napisao Karl Marx.
1895. Umro francuski hemičar i biolog Louis Pasteur, pronalazač vakcina protiv bjesnila, antraksa i crvenog vjetra. Otkrio je i postupak konzerviranja hrane sprečavanjem razmnožavanja bakterija, koji je kasnije nazvan pasterizacija.
1914. U Skoplju umro srpski kompozitor i muzički pedagog Stevan Stojanović Mokranjac.
1944. Jedinice Crvene armije u Drugom svjetskom ratu prešle u Srbiju na osnovu jugoslovensko-sovjetskog dogovora.
1949. Moskva jednostrano otkazala Ugovor o prijateljstvu i uzajamnoj pomoći SSSR-a i Jugoslavije, što su potom učinile i ostale zemlje socijalističkog lagera. Mađarska 30. septembra, Bugarska i Rumunija 1. oktobra, Čehoslovačka 4. oktobra.
1970. Umro egipatski državnik Gamal Abdel Nasser. Izabran je 1956. za predsjednika Egipta. Nacionalizovao je Suecku kompaniju iste godine. U junu 1967. vodio je i izgubio šestodnevni rat s Izraelom.
1990. U Skupštini Srbije usvojen novi ustav, uveden višestranački politički sistem, a pokrajine Vojvodina i Kosovo izgubile atribute državnosti i postale teritorijalne autonomije.
1992. Na lokalnom groblju u sarajevskom naselju Boljakov Potok tokom dženaze od eksplozije granate ispaljene sa položaja Vojske RS-a ubijeno devet civila, a 20 je ranjeno.
1994. U nevremenu u Baltičkom moru u blizini finske obale potonuo feribot Estonija. U toj najvećoj mirnodopskoj pomorskoj nesreći u Evropi poginulo je više od 900 ljudi. 
[You must be registered and logged in to see this image.]
Nedžad Ugljen 
1996. U sarajevskom naselju Aneks ubijen Nedžad Ugljen, pomoćnik direktora Agencije za istrage i dokumentaciju (AID). Počinilac ubistva nije pronađen.
1998. Nakon dvije sedmice uličnih nemira albanski premijer Fatos Nano podnio ostavku.
2000. Počeo palestinski ustanak - intifada. Neposredan povod bila je posjeta tadašnjeg lidera izraelske opozicije svetim mjestima u jerusalemskom starom gradu. U naredne dvije godine poginulo je više od 1.000 Palestinaca i više stotina Izraelaca.
2003. Umrla Altea Gibson (76), prva teniserka tamne puti koja je osvojila Wimbledon i državno prvenstvo SAD-a.
 
[You must be registered and logged in to see this image.]
Shimon Peres 
2016. U bolnici u Tel Avivu umro Shimon Peres, bivši predsjednik Izraela i nobelovac. Bio je jedan od utemeljitelja izraelske države i zagovornik mira i dijaloga s Palestincima.
2018. U Beogradu umro Predrag Ejdus, jugoslovenski glumac i profesor glume.