Mihailo Đoković Tikalo[You must be registered and logged in to see this image.]Mihailo Đoković Tikalo rođen je 1. januara 1941. godine u Čačku. Otac Milutin, od kog je inače
nasledio nadimak, bio je direktor preduzeća "Žitopromet", a majka Vasilija službenik u opštinskom
sudu. Osnovnu i srednju školu završio je u rodnom gradu. Kao kuriozitet navodimo podatak da
ga, kao učenika, crtanje nije interesovalo u tolikoj meri, pa je majka sinu jedincu godinama
radila školske crteže. Tek u sedmom razredu gimnazije, u svesci iz matematike kod profesora
Prvosava Đorđevića pojaviće se prvi crteži samog Tikala. Mada nevešte u formi, već te najstarije
sačuvane crteže obeležio je nemirni temperament mladog Tikala, sklonog mašti i ironiji. Po
završetku srednje škole, 1959. godine, Tikalo je prešao u Beograd, gde od tada živi i radi.
[You must be registered and logged in to see this image.]Predeo sa covekom
[You must be registered and logged in to see this image.]Kentaur, 1977.
Tikalova teologija
Autor: Dragan Jovanović Danilov
Mihailo Đoković Tikalo, predestinirani je slikar figuracije i ars phantastica. Kao svoj suštinski problem, ovaj umetnik postavlja sučeljavanje stvarnosti i fikcije. Svaka je Tikalova slika jedna dramska predstava u kojoj, razmeštena u mekom osvetljenju ezoteričnog pejzaža, orgija karnevalska kohorta insektoidnih čudovišta i beskrajno obilje životinjskih oblika i spodoba, sablasti mefistofelovski neuništivih, koje kod Tikala postaju svojevrsni prototipovi. Tikalo svoj alhemičarski vrt naseljava preciznim metamorfozama, slikovitim predočavanjima neke narodske imažinerije i pučke mistike. U centru njegovih slika i crteža je alhemičar, a okolo su čudovišta, mutanti, homunkulusi, gnomidi, tapiri, leteće svinje, nosorozi, ibisi... Tako se ostvaruje, kako je to neko već lepo primetio, medialni spoj lepote i nakaznosti u kome se reflektuje sjaj i užas nekog davno minulog doba koje može biti i naše.
Još od Hijeronimusa Boša i Brojgela, pa sve do Ivana Olbrajta, Dada Đurića i Mihaila Đokovića Tikala, postoji u evropskoj umetnosti sklonost ka predstavljanju čudovišnih bića. Tikalo, taj burleskni pesnik i dramaturg jedne radosne apokalipse, smešta svoje aglomeracije fantastičnih bića i magičkih, simboličkih sadržaja u delikatan dekor jednog oniričkog horror vacui. Svoju slikarsku fantazmagoriju ovaj umetnik organizuje na principima metamorfoza (pri kojima se životinja preobražava u čoveka i obratno), deformisanja stvarnosti, grotesknih deifikacija i hijerarhijskoj raspoređenosti po veličini i položaju. Sve je na Tikalovim slikama i crtežima izvedeno superiornom zanatskom tehnikom koja računa sa sinestezijskim preobražavanjima i humornim gestom. Sve je tu, kao kakvim retkim istočnjačkim začinom, začinjeno dragocenim zrnom nekakve patafizičke ludosti, ili bolje, duhom persiflaže i deziluzionirajućim humorom nadrealističkog porekla, retkom sposobnošću upravljanja apsurdom. Humorna reskost bitna je specia ovog slikarstva, s tim što je ona organski deo Tikalove prirode, a ne nešto što je školnički preuzeto i nasleđeno. Taj neobični humor nosi u sebi jednu unutrašnju poetsku suvislost, te upućenost na smisao jednog višeg, sublimiranog reda.
[You must be registered and logged in to see this image.]Nesuspregnuta fantazija praćena je kod Tikala lepom moći modelacije, ikonografske deskripcije i, kako rekosmo, ludičke invencioznosti. Tikalo je arhaičan u svojoj ikonografiji bestijarijuma i veštoj zanatskoj tehnici, a savremen u blagom kontraprostiranju vizuelnih valera, u sugestivnoj likovnoj imaginaciji i svojoj jedinstvenoj, fantazmagoričkoj, tikalovskoj zoologiji. Njegovo slikarstvo i njegovu neobičnu zoolatriju iščitavamo i kao svojevrsni priručnik fantastične zoologije, kao poosobljen bestijarijum u malom. Izmaštane nemani, čudovišta, vragovi i gnomi, upućuju na srednjovekovnu zoološku simbologiju, tako da bismo polazeći od Tikalovih slika, mogli izvesti čitavu jednu teoriju zoološkog simbolizma. Tek, Jurgis Baltrušaitis, pisac čudesne knjige "Fantastični srednji vek", da je bio upućen u Tikalovo slikarstvo, mogao bi kod ovog umetnika otkriti toliko novih, fantastičnih bića.
Pronalazimo kod Mihaila Đokovića Tikala nečeg od duha severnjačke tradicije i zakasnele gotike, čija mistika tako sigurno ozaruje njegove groteskne pastorale. No, Tikalove fantastične slikarske konfiguracije, koje su daleko od danas tako česte anegdotalne fantastike, erupcijski su izvučene iz jedne podzemne užarenosti nesvesnog, iz duboko ličnog ponora. Gusti, sablasni oblaci dima koji kao znak infernalnog često naseljavaju Tikalove slike, svedoče da će svet koji se odrekao Boga biti progutan od sapananderskog ognja.
arte.rs............
[You must be registered and logged in to see this image.]