Mija Aleksić

Milosav-Mija Aleksić je pozorišni, filmski i televizijski glumac. Rođen je u Gornjoj Crnući kod Rudnika, 26. septembra 1923. godine, kao četvrto dete Sinđe i Velimira Aleksića, poreklom iz graničnog pojasa Crne Gore i Hercegovine. Otac je seoski ćata i muzičar, a majka domaćica.

1933. se porodica seli u Kragujevac i tu se Mija prvi put susreće sa glumom, putem profesorke. Uoči rata, kada u Kragujevcu gostuje tada čuveno Životićevo pozorište, Mija uskače u ulogu crnčeta. Pohađa kragujevačku Gimnaziju i uspešno izbegava streljanje đaka 20. oktobra 1941. Već 1943. počinje njegova profesionalna glumačka karijera: u martu njegovo je ime upisano u matičnu knjigu Srpskog narodnog pozorišta Okruga kragujevačkog. Igra manje uloge u Sterijinoj Pokondirenoj tikvi i Nušićevom Običnom čoveku.

Od 1944. aktivac je SKOJ-a, a krajem rata biva prekomandovan za stalnog člana Hora Centralnog doma JNA, kao dramski tenor. Pošto nije rad vojsci, demobiliše se i upisuje se na Pravni fakultet, ali posle godinu dana odlaže indeks. U međuvremenu, vraća se pozorištu: ponovo je član Narodnog pozorišta u Kragujevcu. Ostvaruje značajne uloge: Peru Kalenića u Nušićevoj Ministarki, Molijerovog Tartifa, te Pometa u Držićevom Dundu Maroju.

U septembru 1949. po službenoj dužnosti je premešten u Narodno pozorište u Beogradu. Prva značajnija uloga je Sterijin Aleksa u Laži i paralaži. Iste godine počinje da deluje u radio-emisiji Veselo veče kao Rafajlo Raf Maksić, a 1950. debituje na filmu, u kratkometražnom Muva Branka Ćelovića. U međuvremenu u Narodnom ostvaruje još značajne kreacije kao Štapina u Šekspirovom komadu Mnogo buke ni oko čega i Spinto u Šoovom Androleksu i lavu.

1952. napušta Narodno i prelazi u glumački moćno Jugoslovensko dramsko pozorište. Ređaju se uloge: Jaša u Čehovljevom Višnjiku, Proka Purić u Nušićevoj Ožalošćenoj porodici i Ževakin u Gogoljevoj Ženidbi. U dugometražnom filmu je prvi put nastupio u Opštinskom detetu (1953) Puriše Đorđevića. 1956. se prvi put oženio. Brak mu je doneo sina Borišu s kojim će nastupiti u filmu Dr (1962) Soje Jovanović.

Godina 1959. je prelomna za njega. Doživljava težu saobraćajnu nesreću, dobija ulogu Pometa u velelepnoj režiji Dunda Maroja Bojana Stupice (premijera je bila 10 godina ranije i ulogu Pometa je dotle igrao rano preminuli Jozo Laurenčić), i počinje da igra na televiziji, u prvoj seriji TV Beograd, Servisna stanica Radivoja Lole Đukića i Novaka Novaka koja je emitovana dve godine (u 19 epizoda) uživo. Likom v.d. Rake postiže ogromnu popularnost, kod nas do danas neprevaziđenih razmera. Posle ove serije, nastupa, često u paru sa svojim glumačkim sabratom-komičarem Miodragom Petrovićem-Čkaljom, u nizu Đukićevih serija jednake popularnosti, npr. serija Ogledalo građanina Pokornog (1963) i druge. Nažalost, ogroman broj njegovih televizijskih uloga, naročito u Đukićevim serijama, nije sačuvan. Postoje samo neki filmovi koje je Lola Đukić uradio po motivima svojih serija.

Pored uloga u Jugoslovenskom dramskom, početkom 60-ih sa uspehom gostuje u Ateljeu 212 kao Provokator u Policajcima Mrožeka. Dobio je 1960. posebnu novčanu nagradu za ulogu Marisava u filmu Drug predsednik centarfor Žorža Skrigina. Neposredno potom dobija i Oktobarsku nagradu za Prisipkina u Stenici Majakovskog.

Čaplinovski impostrirana uloga ujka Blagoja u filmu Dr po Nušiću, doneće mu i Zlatnu arenu u Puli. 1964, pored niza lakih komedija, dobija ulogu koljača Maksima u sjajnom filmu Miće Popovića Čovek iz hrastove šume. Nažalost, te iste godine, poraz u pozorištu: omanuo u naslovnoj ulozi u Molijerovom Tartifu. Poraz priznaje. Nastupa kriza u njegovoj karijeri. Na mala vrata napušta JDP i vraća se u Narodno pozorište, gde će ubrzo ponovo stati na noge i postati prvak ovog pozorišta značajnim ulogama: Stojan u komadu Vaska Ivanovića Mrtvi su odsutni opravdano, Gospodin u Jeleni Ćetković Ace Popovića, te Zganarel u Molijerovom Don Žuanu. Po drugi put se ženi. Još dva sina.

Ređaju se nove kreacije: Sirano de Beržerak, Vule Pupavac u Podvali Milovana Glišića. Početkom 70-ih sve je više u Nušićevim komedijama: Jovanča Micić u Putu oko sveta, Jevrem Prokić u Narodnom poslaniku, Agaton u Ožalošćenoj porodici. Tu je i Šekspirov Ričard III. Na televiziji ostvaruje velike kreacije u serijama Deset zapovesti Lole Đukića (kao Bokče) i Diplomci Siniše Pavića (r. Nebojša Komadina, kao Sima Bumba). I sve moguće nagrade ga sustižu: Sterijina, Ćuran na Danima komedije u Svetozarevu, Sedmojulska. Nažalost, na vrhuncu karijere, doživljava tešku porodičnu tragediju – gubitak sina Boriše, i od tada počinje da poboljeva i da se polako povlači sa scene.

1977. je penzionisan. 1982. dobija značajno glumačko priznanje za životno delo Dobričin prsten. Više ne nastupa u pozorištu, malo zbog bolesti, a malo i što ga više reditelji ne zovu. Na filmu tek povremeno odigra po koju ulogu. 1990. postaje prvi dobitnik nagrade “Branislav Nušić” za životno delo glumcu-komičaru. 1992. odigraće svoju zadnju filmsku ulogu u filmu Tango argentino Gorana Paskaljevića, za koju dobija Grand Prix na festivalu u Nišu. Zbog bolesti će odustati i od projekta za koji se glumački posebno zagrejao: uloge Starca sa Mirom Stupicom u Stolicama Ežena Joneska. Umire u Beogradu, 12. marta 1995. Sahranjen je u Aleji velikana, na Novom groblju. Ostvario je ukupno 140 pozorišnih uloga, najviše u Narodnom i u Jugoslovenskom dramskom pozorištu, te u Kragujevcu i kao gostujući glumac u Ateljeu 212 i Humorističkom pozorištu. Danas se na susretima “Joakim Vujić” u Kragujevcu dodeljuje nagrada “Mija Aleksić” za najbolju predstavu.

Autentičan pozorišni, filmski, estradni i rtv-umetnik širokog dijapazona, kreator smešnog protkanog setom, znao je da udahne život i u najneuverljivije tekstove. Često prekoravan da bez mere rasipa talent, Aleksić ipak dostiže sam vrhunac glumačkog stvaralaštva u toku svoje karijere. Jedan je od retkih glumaca sa ovih prostora koji je podjednako bio zastupljen u svim medijima: pozorištu, filmu, tv-u, estradi, a na televiziji je bio pionir i sigurno do danas najpopularnija ličnost na malim ekranima.