[You must be registered and logged in to see this image.]U Parizu, kazne su još drastičnije i kreću se od 1.500 do 30.000 evra, a u nekim
slučajevima su čak predviđene i zatvorske kazne. Sam sadržaj poruke
(pretnja smrću, podsticanje rasne mržnje, kleveta, itd) može biti predmet
krivičnog gonjenja.
U oba grada postoje prostori dostupni uličnim umetnicima koji, međutim, ističu da se
legalizacijom banalizuje i "institucionalizuje" sama forma grafita, čineći je manje
spontanom i atraktivnom. Naime, mnogi umetnici smatraju da je nalet adrenalina i
uzbuđenje rada u ilegali, protiv sistema, ono najdragocenije, najinspirativnije u ovom
umetničkom činu.
[You must be registered and logged in to see this image.]Beograd, takođe, ima aktivnu i u svetu priznatu strit art scenu. Nedavno je portret
američkog glumca Robina Vilijamsa, vizuelni omaž preminulom oskarovcu, koji je na
zidu oronule fasade u Karađorđevoj ulici naslikao mladić po imenu Marko, obišao ceo
svet.
Podrugljiva poruka "Džaba ste krečili" jedan je od najpoznatijih srpskih grafita koji
se citira i u leksikonima urbane kulture.
Prvi grafiti pojavili su se u Beogradu sredinom osamdesetih godina prošlog veka, u
istom talasu sa repom i brejkdensom. Do značajnijeg razvoja ulične umetnosti dolazi
deceniju kasnije kada beogradski klinci - okupljeni u AGC ekipi, ostvaruju prava
umetnička dela na zidovima bloka 45.
[You must be registered and logged in to see this image.]Danas je grafit prisutan u celom gradu, a ne smo na periferiji. Zapravo se može reći da
gotovo i nema ulice, pa ni zgrade ni spomenika bez nažvrljane poruke. Poslednji primer
su pretnje organizatorima parade ponosa ispisane na brojnim mestima, a koje je teško
podvesti pod "umetnost" makar ona bila i ulična.
Sve to ostavlja utisak musave i zapuštene prestonice. Naročito je teško opravdati
grafite kada se njima narušava izgled spomenika i javnih institucija. Osim što
predstavljaju ruglo, njihovo uklanjanje se mora obaviti posebnim konzervatorskim
metodama koje grad koštaju i po nekoliko desetina, pa i stotina hiljada dinara.
Dovoljno je spomenuti spomenik knezu Mihailu Obrenoviću naTrgu Republike, za čiju
je sanaciju, uključujući čišćenje od grafita, 2013. potrošeno milion dinara.
[You must be registered and logged in to see this image.]Problem je nesumnjivo veliki i zahteva široku i ozbiljnu akciju gradskih vlasti koje su se dosad
malo ili nikako bavile ovim fenomenom. Kampanje za ulepšavanje grada, kao što su
"Beogradizacija" i "Obojimo grad" ostaju sporadične, a Beogradu je potreban sveobuhvatan
i dugoročan plan kojim bi se, kao u slučaju Njujorka i Pariza, barem zaštitio centralni deo
prestonice i njena kulturna i istorijska baština.
Beogradski oci, kažu građani, trebalo bi da kažu "ne" vandalizmu ali da podstiču urbanu
umetnost, kako bi grad dobio umiveniji i moderniji imidž. Ne samo zbog stranih posetilaca,
već i samih Beograđana koji zaslužuju da žive u prestonici 21. veka.
[You must be registered and logged in to see this image.]Grafiti, izraz nastao od italijanske reči "graffito", što u prevodu znači škrabati, datiraju još
od stare Grčke i Rima, a neki istoričari čak tvrde da su postojali i pre više od 45 miliona godina.
Savremena istorija, pak, njihov nastanak vezuje za 1968. kada počinju da se pojavljaj i u
njujorškom metrou, odnosno na ulicama Pariza paralelno sa tadašnjim socijalnim buntom.
.........