Milo Milunović
( 1897. - 1967. )

[You must be registered and logged in to see this image.]

Milo Milunović (Cetinje, 6/18. avgust 1897 – Beograd, 11. februar 1967) je bio crnogorski i srpski slikar, likovni kritičar, jedan od osnivača i prvih nastavnika Akademije likovnih umetnosti u Beogradu (1937).

Biografija

Školovao se na Cetinju, Monci (1906) i Skadru, (1911), a umetnost je učio u Firenci (1914 — 1916) i Parizu (1919 — 1922) kada se upoznaje sa delima Pola Sezana. U Zagrebu živi i slika od 1924. do 1926. Ponovo odlazi u Pariz 1926. i ostaje do 1932. godine gde slika i izlaže na samostalnim i grupnim izložbama. Doseljava se u Beograd 1932. u kome živi do 1946. Od 1937. do 1946. radi kao profesor Akademije likovnih umetnosti. Posle Drugog svetskog rata od 1946. do 1948. živi na Cetinju gde sa Petrom Lubardom osniva Umjetničku školu u kojoj je i predavač. Konačno se doseljava u Beograd 1948. gde ostaje do kraj života. Iste godine mu se dodeljuje zvanje majstora-likara da bi upravljao „Državnom majstorskom radionicom likovne umetnosti“ u kojoj je održavao tečajeve za slikare postdiplomce. Od 1952. do kraja života bio je redovni profesor Akademije likovnih umetnosti.
Bio je od 1950. dopisni a od 1958. redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti, a za dopisnog člana Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu izabran je 1966. godine.
Prvi put je samostalno izlagao 1918. godine u Osijeku i Cetinju, a od 1919. izlagao je na mnogobrojnim kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Bio je član grupa „Dvanaestorica“ (1937 — 1938) i „Samostalni“ (1951 — 1955).
Od 1939. do 1964. godine pisao je i likovnu kritiku u „Politici“, „Umetničkom pregledu“, „Književnim novinama“ i dg.


[You must be registered and logged in to see this image.]

Sveti Stefan


Slikarstvo

"Glavno obeležije slikarstva Mila Milunovića je precizna kompozicija i prefinjen kolorit. Iako je tokom ukupnog opusa ostao privržen figurativnom slikarstvu, pokatkad se približavao asocijativnoj apstrakciji, ali nikada nije potpuno zakoračio u bezpredmetnu plastičku predstavu. Krajem četvrte decenije Milunović je ušao u interpertiranje forme na impresionistički način, sa dosta svetla i hromatskih rešenja baziranih na valerskim vrednostima prelivenih po površini platna. Poslednji period bio je karakterističan po pojavi ekspresionističkih elemenata, ali ponovo ne striktnih već pre kao jedna nova ideja koja mu je nadalje otvarala nove puteve meditativnog slikarskog kretanja. To su teme donete iz osunčanog mediteranskog područja, pune svetla i kolorita, kompoziciono uravnotežene i precizno definisane kao jasni autorski rukopis koji je Milu Milunoviću definitivno odredio jedno od najznačajnijih mesta u srpskom slikarstvu tog perioda."

Samostalne izlozbe

1918 Bioskop „Uranija“, Osijek, Cetinje
1922 Novi univerzitet, Beograd
1928 Galerija Karlo, Pariz
1929 Galerija Karlo, Pariz
1932 Galerija Karlo, Pariz, Ratnički dom, Beograd
1954 Umetnički paviljon „Cvijeta Zuzorić“, Beograd
1955 Galerija Grafički kolektiv, Beograd
1958 Tribina mladih, Novi Sad, Muzej primenjene umetnosi, Beograd
1959 Muzej primenjene umetnosti, Beograd
1960 — 1961 Sala Saveza likovnih umetnika Sovjetskog Saveza, Moskva
1961 Umjetnički paviljon, Titograd, Galerija Doma JNA, Beograd
1962 Hol Doma JNA, Niš
1963 Foaje Oblasnog narodnog pozorišta, Priština, Gradska loža, Zadar, Moderna galerija, Rijeka
1963 — 1964 Glerija Kulturnog centra, Beograd

( wikipedia )


[You must be registered and logged in to see this image.]

U ateljeu, 1936.

"Milunović je svoje slike retko potpisivao a još ređe datovao. Slika U ateljeu, potpisana, ali bez datuma, pripada vremenu konačnog povratka u Beograd i ne spada, po motivu, u njegove tipične slike toga perioda. U njegova platna tada ponovo stupa ambijent slikarskog ateljea, s vajarskim nogarama, gipsanim torzom, kutijom za boje, štafelajem. Za razliku od serije mrtvih priroda koje je radio oko 1930, kada su one predstavljale samo jedan fragment, najdraži kutak enterijera, ovde se prostor otvara, gubeći intimistički prizvuk. Pomenuti aksesorij Milunović koristi kao elemente prostorne konstrukcije slike, a njihove geometrizovane konture kao suprotnost sopstvenoj sedećoj figuri, ocrtanoj u nizu krivulja. Mada je očigledno koga predstavlja čovek koji sedi ispred štafelaja, u središtu prostora slike, isto tako je očigledno da to nije slikarev autoportret. Lice na slici, delimično zaklonjeno širokim obodom tamnog šešira, dato je sumarno, kao i svi ostali detalji. Slikarev pogled je zapravo uperen ka najsvetlijem detalju u čitavoj kompoziciji – beloj krpi kojom briše ruke. Od crno-bele figure s krpom ostali deo slike se razlikuje jedinstvenim koloritom u kojem tonove sepije prekrivaju „prljavi” namazi svetlo ljubičasto-plavičasto-zelenkastog tonaliteta, naneseni naizgled sasvim neorganizovanim potezima četke. Slikar tako analizu bojene površine postiže tonovima, polutonovima, crtežom ili senkama, menjajući takođe, u zavisnosti od upotrebljenih elemenata i površine na slici, optičku senzaciju. Čistim likovnim postupkom, bez naracije, Milunović je ovo remek-delo naslikao „kao što je radio Bodler, koji jednim podlaganjem reči tajanstveno okadi i zamiriše čitav stih i čitavu rečenicu”.


[You must be registered and logged in to see this image.]

Mrtva priroda , 1930.

"Promene u Milunovićevom slikarstvu primećene su već 1927. godine na Šestoj jugoslovenskoj umetničkoj izložbi u Novom Sadu. Svežina koju su opazili kritičari potekla je od neposrednijeg izražavanja, iako se senzibilitetu i intuiciji Milunović nikad neće u potpunosti prepustiti. Njegova slika ostala je konstruktivna, kompoziciono jasna i čista, plastički postavljena, a slikar će uvek ostati veran duhu geometrizma i čvrstine. Oko 1930. okupiran je gipsanim torzom, u jednim, i mrtvim prirodama s korpama i voćem, u drugim slikama. Tako je Mrtva priroda sa violinom, veliko slikarsko ostvarenje i jedna od najznačajnijih slika srpskog i jugoslovenskog slikarstva uopšte, sva podređena klasicističkom miru, vrhunskih slikarskih dometa. Slučaj je hteo da Milunović gotovo istovremeno naslika još jedno remek-delo, svog i jugoslovenskog slikarstva. Šardenovski rađena, Mrtva priroda se koloristički (sivo, zeleno, mrko), kao i u slikarskom postupku, vezuje za pomenutu sliku. Iako izgleda kao da je sve rađeno lenjirom i konstruktivno, slika ima mnogo svetlosti i vazduha, što dolazi od načina tretiranja površina i bojenih akcenata koje slikar uvodi, zaista koristeći lenjir, da bi postigao klasicistički mir i red. Miodrag B. Protić, zadivljen pred ovim Milunovićevim delima, majstora je upitao kako je postigao takvu brzinu i sigurnost pravih dugih poteza na Violini. Slikar je začuđen odgovorio – lenjirom! Blizak prijatelj, a kasnije i Milunovićev kum, Beljanski je Mrtvu prirodu kupio od autora u Parizu. Sećajući se tog događaja, komentarisao je kako je Milo imao običaj da sliku „ugnjavi”; da se to ne bi desilo, još vlažnu i „nedovršenu” odneo ju je iz ateljea."

[You must be registered and logged in to see this image.]

Na Senjaku, 1942.

Provodeći vreme isključivo u Beogradu neposredno pre i tokom Drugog svetskog rata, Milunović slika teme iz svog okruženja: portrete bliskih prijatelja, poznanika i kolekcionara, mrtve prirode, vedute Beograda i ulične predele Topčiderskog brda, gde za vreme rata provodi najviše vremena. Impresionističkom pogledu na predeo, o kojem je Rastko Petrović govorio još 1932, Milunović se sve češće vraća pred kraj decenije i tokom rata. Na slici Na Senjaku (Kuća na Topčiderskom brdu – Tuzlanska ulica), gde ton i dalje nadvladava čistu boju, osvetljenost površina i igra koju senke stvaraju na njima, menjajući im strukturu, predstavlja glavni razlog ovakvog slikarskog razmišljanja. Slika je komponovana promišljeno, sa blagom dijagonalom ograde kako bi se uzdignutom prednjem planu suprotstavila široka bela mrlja fasade koja otvara prostor pozadine. Okruženost kuće ogradom i drvećem, osim što ima funkciju da igru senki na fasadi poveže s realnošću, smišljena je i da stvori utisak bezbednosti, kuće kao sigurnog utočišta, definicije bliske slikarstvu intimizma, još uvek aktuelnog u beogradskoj umetnosti u vreme kada je Milunović naslikao ovo platno. Tako ova kuća donosi izvestan prizvuk sećanja na nešto što je bilo, što pripada prošlim vremenima i što je u Milunovićevom urbanom pejzažu ponovo oživelo. Ipak, umesto otuđenosti koju bismo očekivali od izgleda ove prazne fasade, zahvaljujući upravo svetlosnoj igri na njoj, ona nudi unutrašnji mir, spokoj i toplinu. U ovaj sud uklapa se i mišljenje kritičara Rastka Petrovića da Milunović „ima to veliko gospodarstvo nad paletom i istovremeno retko poetsko osećanje slikarskog objekta”.

(Spomen zbirka Pavle Beljanski )


[You must be registered and logged in to see this image.]

Veliki sto, 1958.
( Narodna skupstina Srbije )


[You must be registered and logged in to see this image.]

Masline, 1958.
( Muzej grada Beograda )

Мило Милуновић (1897–1967) је сликајући пределе прошао кроз импресионистичку фазу, да би од 1950. отпочео последњу, са елементима експресионизма. Сликајући МАСЛИНЕ он излази из тамног колорита и расветљава палету медитеранским плаветнилом. Прихватајући боју као суштински начин свог изражавања, он дубоко поетизира структуру слике ширећи подручје посматрања. Слику развија у дубину, кроз планове и простор, у богатим модулацијама светлог и тамног, валерског и тонског.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Plodovi mora, 1954.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Ptice u kavezu, 1958.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Tragicni suton, 1965.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Jarebice u kavezu, 1956.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Satir i nimfa, 1965.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Iz predgradja, 1935. - 36.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Gavran, 1953.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Raze, 1959.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Manastir Decani, 1959.


[You must be registered and logged in to see this image.]

Vrsa na steni, 1959.


[You must be registered and logged in to see this image.]

Sova, 1959.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Vetar sa jadrana, 1940.

Slika Vetar sa Jadrana složena je i vrlo dekorativna. Sva u baroknoj uznemirenosti crteža, u stišanom bojenom zvuku, ploha platna je pretrpana predmetima. U stvari je to mrtva priroda koja povezuje elemente (bokal, tanjir s voćem, tkanina) prethodnih Milunovićevih prizora i elemente (mreže, ribe, školjke, sidro, osti) budućih tema slika. Iako je Milunović prešao zanimljiv slikarski put između tridesetih i četrdesetih godina, Vetar sa Jadrana kao da ga vraća na njegove preokupacije mrtvim prirodama slikanim oko 1930, i one na kompoziciji U ateljeu (1936) iz kolekcije Beljanskog. Za razliku od tih ranijih dela, ovo je izuzetno po formatu; veliki format je do tada Milunović radio izuzetno retko, a ovako veliki nikad (on će postati aktuelan tek dve decenije kasnije, na slikama ribarskih mreža). Da stare teme, prikazane na uobičajeni način, ne mogu u njega da se uklope, govori i kompozicija na poleđini, od koje je Milunović odustao: jedna verzija mrtve prirode s violinom i gipsanim torzom. Čini se da slikar nije u tom formatu mogao da postigne onu klasicističku smirenost kakvu je postizao u mrtvim prirodama galerijskog formata. Obilje predmeta u Vetru sa Jadrana može se shvatiti kao manifestacija slikarevog horor vacui, ali i kao rezultat njegove želje da u sliku smesti čitav aksesorij svog slikarstva, dotadašnjeg i budućeg, te da ga zaodene svojevrsnim nemirom. Gotovo je sigurno da je Beljanski, kao vrstan poznavalac Milunovićevog slikarstva, zapazio prevratnički značaj ove slike, te nagoveštaj sasvim novih interesovanja i upravo zato odabrao ovo delo za svoju kolekciju.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Tikve, 1965.