Kees van Dongen

Kes van Dongen (Cornelius Theodoriks Maria van Dongen; *26. januar 1877., Delfshafen u predgrađu Roterdama - †28. maj 1968. u Monte Karlu) bio je poznati i popularan holandski slikar grafičar i kipar koji je uglavnom živeo u Francuskoj i spadao je u foviste.
Fovizam
Izvor: Wikipedia
Fovizam je umetnička grupa osnovana 1905. u Parizu. Fovizam je bila prva umetnička revolucija u 20. veku. Ime se odnosilo na malu grupu istomišljenika slikara Anrija Matisa, Morisa Vlaminika i Andre Derena koji su u 1905. godine izlagali u Pariskom jesenjem salonu. Jedan novinski kritičar koristi izraz"Les Fauves" (u prevodu „divlje zveri“) za ove umetnike (kao ironično podrugivanje), koji tada postaje ime cele grupe.
Glavno obeležje fovističke umetnosti je žestina boja i deformacija figura. Na slikama umetnika ove grupe je očigledna i intencionalna odsutnost zakona linearne perspektive. To je uzrokovalo veliki skandal zbog kojeg su i dobili ime „divlje zveri“ (fr. fauves). Fovizam nije bila povezana umetnička grupa. Ti umetnici su samo jedanom izlagali zajedno. Njihova umetnost će kasnije imati uticaj na nemački ekspresionizam.
Fovistička umetnost

Fovisti nisu imali neku posebnu zaleđinu u vidu teorije, stoga fovizam nastaje i razvija se kao negacija i reakcija na impresionizam i naturalizam. Umetnost Pola Gogena, Žorža Seraa i Vinsenta van Goga, takođe igra značajnu ulogu. Od van Goga preuzimaju snagu kolorita, a od Gogena plošnost kompozicije. Od Seraa preuzimaju racionalnost aranžmana kompozicije, a od Edvarda Munka snagu izražajnosti, ekspresije. Kao rezultat dojam je upečatljiv kolorit, preko upotrebe žarkih i čistih boja direktno iz tube, pojednostavljenje kompozicije i odricanje modelacije formi, kao i naglašavanje ličnog spontanog izraza.

Dok je publika relativno malo znala o Sezanu i Van Gogu kao revolucionarima, nije mogla ignorisati prisustvo ove grupe mladih slikara, koji su u Parizu izazvali senzaciju svojim grupnim izložbama, pamfletima i drugim oblicima samopromocije. Zapravo, fovisti su nastojali da deluju prema imenu koje su dobili. Međutim, u periodu od samo sedam godina oni su izgubili svoju prvobitnu snagu i smatrani su prilično smirenim u odnosu na nove pokrete koji su u međuvremenu nastajali. Fovizam je uglavnom emocionalni pokret koji teži da stigne do emocionalne „suštine“ predmeta na račun spoljašnjeg izgleda. Karakteristike njihovog izraza su dekorativnost, živost, ali i žestina boje, spontanost i intuicija.

Boja, blještavilo i sugestivna rafiniranost, koju srećemo u delima Anrija Matisa zvaničnog vođe grupe, su pod uticajem persijske i blisko-istočne umetnosti. Grupa kao celina, bila je pod sličnim uticajima i često je tragala za uzorima u muzejima, gdje su bili izloženi eksponati grupnog umetničkog izražavanja, starijih, ali i geografski prilično udaljenih civilizacija. Inspirisali su se vizantijskom umetnošću, umetnošću koptskih hrišćana, arhajskim grčkim umetnicima, kao i umetnošću afričkih plemena, plemena Okeanije i američkih Indijanaca. Izvor Matisove inspiracije bile su afričke maske i skulpture, te lica njegovih figura odlikuje bezličnost i ukočenost maski. Iza tog efekta bezličnosti izvire neka misterija ili pretnja, zasnovana na enigmatičnim kvalitetima stranog izraza.

Uprkos jakim, vibrantnim bojama koje obično koriste ekspresionisti, slikari Matis, Utrilo, Deren i Amedeo Modiljani, često grade prijatne dekorativne strukture kojima nastavljaju dugu tradiciju „klasične“ uzdržanosti francuskog i italijanskog slikarstva. S druge strane, Žorž Ruo je izuzetak u francuskom ekspresionizmu, jer je njegovo delo mnogo dramatičnije, poput nemačkog ekspresionizma. Njegovo slikarstvo žestoko izražava reakcije na hipokriziju materijalizma njegovog doba, kroz omiljeno korišćenje debelih naslaga crvenog i crnog. Njegove slike Hrista su simboli nehumanosti čoveka prema čoveku, a portreti sudija otkrivaju zločin i korupciju koji dosežu čak i tamo gde se pretpostavlja da treba da vlada pravda. Ruolovo mišljenje o francuskim liderima, toga doba kroz njegovo slikarstvo nije nimalo laskavo. Slično kao Goja u Španiji inkvizicije, korupcije i izobličenosti u redovima monarhije, Ruol ne ostavlja prostor za kompromis sa tadašnjim francuskim društvom.
Poznati umetnici koji su pripadali fovizmu

   Anri Matis
   Andre Deren
   Alber Marke
   Anri-Šarl Managen
   Žorž Ruo
   Žorž Brak (delom)
   Žan Pi
   Lui Valta
   Kes van Dongen
   Moris Vlamenk
   Oton Frijez
   Raul Difi
   Haim Sutim
   Šarl Kamoan

Kratka biografija i delo
Od impresionizma je dospeo pojednostavljivanjem i rafinovanjem formi koje su uspele, skupa sa dopadljivim koloritom, da od njega naprave obljubljenog konvencionalnog slikara pariskog pomodnog sveta.Poznat je jednostavno kao van Dongen i prvenstveno kao slikar sa smislom za portretiranje.
Rođen je u Delfshafenu u predgrađu Roterdama 1877. godine. 1892. godine sa svojih 16 godina on je pohađao studije Kraljevske akademije za lepe umetnosti u Roterdamu. Van Dongen je došao u Pariz 1897. godine ostao tu nekoliko meseci i zatim se tu i nastanio i radio za različite satirične časopise kao L' Assette au beure. 1908. godine izlagao je u Saloni nezavisnih a 1908. godine postaje član umetničke avangardne grupe Most u Drezdenu u Nemačkoj koja je obeležila savremeno slikarstvo.
Van Dongenov motiv bile su žene, igračice, modeli iz Pariškog pomodnog sveta u kome se on kretao i bio je u tim krugovima poznat. Karakteristike njegovih dela su bile poklanjanje pažnje na perspektivu, pojednostavljavanje formi, dobro baratanje četkicom, upotreba živih boja koje su karakteristične za fovizam. Bio je poznat po slikanju portreta žena, po senzualnim aktovima u živim kontrastnim komplementarno odabranim bojama za svoje kompozicije. 1958. godine je napravio i portret Brižite Bardo.
Umro je kod kuće u Monte Karlu 1968. god