Poštanske marke

Prve srpske poštanske marke su izdate 1. jula 1866

[You must be registered and logged in to see this image.]

Osim što se poštanske marke Kneževine i Kraljevine Srbije izuzetno dobro kotiraju na svetskim aukcijama, naše marke su nekoliko puta bile svsrstane i među najlepše u svetu. Tako je poštanska marka “Pogled na Bohinj sa Triglava”, autora A. Milenkovića, 1968. godine proglašena za najlepšu na planeti. Marka autora Radomira Bojanića, koja je izdata 1992. godine, povodom godišnjice otkrića Amerike, dobila je drugu nagradu, dok je 2002. godine, olimpijska marka (prve olimpijske marke izdate su u Grčkoj, 1896) autorke Marine Kalezić, nagrađena srebrnom medaljom na Olimpijskim igrama u Solt Lejk Sitiju.

“Velikani srpskog glumišta”

[You must be registered and logged in to see this image.]

Serija poštanskih maraka sa likovima glumaca pod nazivom “Velikani srpskog glumišta”
Tiraž izdanja štampanog tehnikom višebojnog ofseta je 45.000, u tabačićima od po osam maraka sa sa vinjetom u sredini. Filatelistička izdanja posvećena dramskim umetnicima objavljuju se od 2003god.

Prve markice nove, komunističke Jugoslavije

[You must be registered and logged in to see this image.]

Najvrednije poštanske marke na našim prostorima, a ujedno i među najčešće fasifikovanim u Italiji, jesu prve marke nove, komunističke Jugoslavije. Od ukupno 20 primeraka te serije, pronađena su samo dva, koja su sada neprocenjive vrednosti – jedan se nalazi u Poštanskom, a drugi u Muzeju umetnosti u Beogradu.

Šezdesetih godina ova markica bila je skuplja od automobila fiće

[You must be registered and logged in to see this image.]

Sve je počelo aprila 1944, kada je Andrejević od Vrhovnog štaba, preko narodnog heroja Ivana Milutinovića, dobio zadatak da napravi
idejni crtež za prvu poštansku marku nove Jugoslavije. Tako je Kun izradio crtež koji predstavlja partizanskog borca koji u
jednoj ruci drži pušku, a u drugoj zastavu, dok je iznad i ispod ispisan naziv Jugoslavije. Iako je planirano da se Kunove marke početkom juna 1944 odštampaju u štampariji “Borbe”, to je osujetio nemački desant na Drvar, pa je sačuvano samo
20 primeraka, koje je slikar otisnuo na drvorezu.

Prigodno izdanje štampano povodom posete Petra I Kolubarskom okrugu, 1914

[You must be registered and logged in to see this image.]

Naše prve redovne poštanske marke sa likom kneza Mihaila Obrenovića odštampane su u Beču, juna 1866. Njihov nacrt i drvorez uradio je
austrijski slikar i litograf Vincenz Kacler. Međutim, mesec dana ranije, u Srbiji su odštampane prve novinske marke na kojima se nalazio državni grb, a za koje je nacrt izradio Anastas Jovanović, dvoroupravitelj Obrenovića. Novinske marke, slične kao redovne, deljene su pograničnim poštama i lepljene samo na novine koje su se uvozile iz inostranstva. Te novine su se besplatno delile, kao
način borbe protiv nepismenosti – kaže Popovski i dodaje da je tada u Srbiji bilo i onih koji su na uvođenje poštanskih maraka gledali sa podozrenjem. Jedan od njih bio je i Vasa Berar, upravnik štamparije kneza Mihaila, koji je smatrao “…da je zupčenje maraka sumnjiva
rabota”, takoreći oblik šifriranja putem koga se mogu odavati državne tajne!
Proklamovanje Srbije za kraljevinu 1882. godine, nije učinilo nikakve izmene u izdavanju maraka, izuzev što je izmenjen grb. Nakon abdikacije kralja Milana, 1889. godine, i stupanja na presto Aleksandra Obrenovića, izdate su marke sa likom mladoga kralja.
Među filatelistima su posebno cenjene marke koje su štampane u Parizu za Aleksandrov rođendan 2. avgusta 1903. Dok su stigle u Srbiju, Aleksandar i Draga Mašin bili su već mrtvi (ubijeni su 29. maja), pa je kraljev lik preštampan državnim grbom, posle čega su puštene u
opticaj.

Jedina markica sa crnim okvirom

[You must be registered and logged in to see this image.]

NIz vremena Karađorđevića izdvojio bih dva izdanja. Prvo je štampano 1904, kada je krunisan Petar I i proslavljena stogodišnjica ustanka. Nacrt marke uradio je slikar Đorđe Jovanović. U njenoj sredini je medaljon obavijen krinovima, dok su u krugu reljefi
Karađorđa i kralja Petra. Ispod medaljona je dvoglavi orao, a ispod orla lenta sa latinskim natpisom “Bog je meni prva nada”.

Drugo je prigodno izdanje štampano povodom posete Petra I bojištu u kolubarskom okrugu, 1914. godine – kaže Popovski. Iako se posle drugog svetskog rata na našim markama javljaju prikazi narodnih heroja, poznatih ličnosti, biljaka, životinja i
razni drugi motivi, Popovski ističe da, ukupno gledajući, na njima dominiraju likovi vladara. Osim Obrenovića i Karađorđevića,
naš sagovornik posebno izdvaja Tita, čiji se lik nalazi na najvećem broju maraka sa naših prostora.
1. Jedina marka sa crnim okvirom. To je komemorativna marka izdata povodom ubistva kralja Aleksandra Karađorđevića 1934. godine

Poslednja markica Kraljevine Srbije, 1920

[You must be registered and logged in to see this image.]

Poslednja marka Kraljevine Srbije, izdata marta 1920. godine
Poslednja marka sa natpisom “Kraljevina Srbija” izdata je marta 1920. godine, i na njoj su prikazani likovi kralja Petra I i
regenta Aleksandra. Posle 86 godina, Srbija je ponovo izdala svoje poštanske marke sa natpisom “Srbija”, povodom dvestogodišnjice
Mišarske bitke.

Borba udružene Europe na Istoku. 1941. 05. XII. Pr. izd. s doplatom

[You must be registered and logged in to see this image.]

Vojnici s nemačkim, hrvatskim i italijanskim grbovima (replika nemačkog ratnog plakata)

Prva hrvatska poštanska markica prikazivala je roba koji skida okove - 1918.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Na gornjej ivici markice nalazio se natpis HRVATSKA, a sa obe strane skračenice SHS, što je bio naziv za novonastalu državu u koju se Hrvatska uključila.

1918. puštena je u opticaj prva hrvatska poštanska markica. Na njoj je prikazan rob koji skida okove, što je verojatno aluzija na izlazak Hrvatske iz sastava Austro-Ugarske, što se dogodilo svega nešto ranije te iste 1918. godine. Odštampano je samo 15,000 primeraka tih prvih markica.

Pre te prve poštanske markice, u Hrvatskoj su se koristile dugo godina austrijske, odnosno ugarske markice. U Hrvatskoj markice su prvi put ušle u optiecaj 1850. godine iz Austrije, jer je u to doba Hrvatska bila u sastavu Habsburške Monarhije.

Nakon osamostaljenja Republike Hrvatske, izdata je i prva njena markica i to 9. Septembra (rujna) 1991. godine. Ta prva markica bila je zapravo dodatna tarifa od jednog jugoslavenskog dinara za vazdušnu poštu Zagreb – Dubrovnik.

Prva hrvatska markica iz 1941.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Raspadom Kraljevine Jugoslavije 6. aprila 1941 i osnivanjem NDH 10. aprila već 12. aprila Hrvatska pošta izdaje, zapravo koristi seriju jugoslovenskih markica sa likom kralja Petra I i označava ih različitim žigovima. U prvoj seriji je žig NEZAVISNA DRŽAVA HRVATSKA preko lika kralja, a reč Jugoslavija je precrtana sa šest crta. Vrednosti su još u dinarima i iznose od 50 para do 5,50 dinara. Ta se serija smatra prvim hrvatskim markicama.
Na drugoj seriji, sa više vrednosti je utisnut grb Hrvatske sa tekstom NEZAVISNA DRŽAVA HRVATSKA. Vrednosti su od 25 para do 30 dinara.
Sve do 7.jula 1941 koriste se jugoslovenske marke u dinarskim vrednostima uvek sa žigom NDH.

Deo serije sa motivima sa Velebita, Zagreba, Hvara 1941.

[You must be registered and logged in to see this image.]

U julu 1941 uvođenjem kune kao platežnog sredstva izlazi serija od 19 markica sa motivima iz Hrvatske, kao i Bosne i Hercegovine i Zemuna. Tu su detalji iz Karlovca, Jajca, Varaždina, Velebita, Zagreba, Osjeka, Konjica, Dubrovnika, Banja Luke, Sarajeva, Hvara, Senja, Splita. Vrednosti su od 25 banica do 100 kuna.

Deo serije sa motivima sa Velebita, Zagreba, Hvara 1941. Nakon te serije Hrvatska pošta izdaje marke sa tematikom narodnih nošnji iz predela Hrvatske, ali i Bosne i Hercegovine i Slovenije. Motivi poznatih ličnosti preovladavaju 1942. i 1943. godine, Katarina Zrinski, Fran Krsto Frankopan, Petar Zrinski, Ante Starčević, Matija Gubec, kao i likovi hrvatskih vojnika i legionara.
Hrvatski legija u Sevastopolu.1943 Filatelističke izložbe u Banja Luci 1942. godine i u Zagrebu 1943. godine su predstavljene posebnim izdanjima. 1943. godine izlazi velika serija sa likom poglavnika Ante Pavelića u 20 raznih markica. Tiraž se kreće od 250.000 do 23.000.000 komada. Markice su u raznim bojama i vrednost im je od 25 banica do 100 kuna.

1943. godine izlazi velika serija sa likom poglavnika Ante Pavelića

[You must be registered and logged in to see this image.]


Od 1943. do 1945. godine na motivima je sve više ratnih scena, scena iz borbe, slika stražara na Drini, vojnim jedinicama kao i likom viteza Jure Francetića.
1. maja 1945. godine izlazi zadnja marka NDH sa likom seljaka za plugom povodom Dana rada. Karminsmeđe je boje i ima vrednost od 3,50 kune.
Ukupno je u NDH izaslo 178 različitih markica od kojih neke postižu veliku cenu i vrlo su tražene na zapadnom tržištu. Razlozi su mnogobrojni, a između ostalih i niski tiraži nekih izdanja od 7.500 komada ili 2.500 komada za pojedine blokove.

Takode raznovrstnost nazubljenja i grešaka pri tisku su razlog da su markice NDH cenjene u filatelističkim krugovima. Postoje mnogobrojni falsifikati, izdanja koja su nakon rata izdavana iz raznih razloga. Osim idejnog rešenja nemaju nikakve filatelističke vrednosti.

Prva markica Republike Hrvatske 1991.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Filatelija u Hrvatskoj počinje raspadom Kraljevine Jugoslavije 1941. godine i osnivanjem NDH. Raspadom zajedničke države Jugoslavije, hrvatska pošta 1991. godine izdaje markicu sa natpisom
Republika Hrvatska.

9. Septembra (rujan) 1991.godine izlazi prva hrvatska markica u Republici Hrvatskoj. Na njoj se nalazi avion u čijoj je pozadini Zagrebačka katedrala i grad Dubrovnik.

Borac kod Staljingrada 1943.

[You must be registered and logged in to see this image.]

1943. 01. VII. Prigodno izdanje s doplatom Za hrvatske legionare.