James Dean
(1931. - 1955.)



Džejms Bajron Din (eng. James Byron Dean) (Marion, 8. februara 1931. - Šolam,
30. septembra 1955.) je američki filmski glumac. Ostaće upamćen po jednoj od najkraćih i najspektakularnijih
filmskih karijera u istoriji Holivuda. Za samo nešto više od godinu dana i sa samo tri snimljena filma dostigao
je svetsku slavu i postao simbol nemirnih i nezadovoljnih genaracija američke omladine s kraja pedesetih
godina XX veka. I danas, pedeset godina posle smrti, njegov lik predstavlja svojevrsnu kulturnu ikonu, oličenje
buntovnika, autsajdera i usamljenika i ima veliki broj obožavaoca širom sveta.

Biografija

Džejms Bajron Din je rođen 8 februara 1931. godine u Merionu u Indijani. Kada je Džejms imao šest godina,
zbog posla njegovog oca koji je bio zubni tehničar, porodica Din se seli u Kaliforniju. Samo nekoliko godina
kasnije Dinova majka umire od raka, a njegov otac odlučuje da je za Džejmsa najbolje da živi kod rođaka na
farmi u Ferimontu. Po završetku srednje škole 1949 godine Din se vraća u Kaliforniju gde najpre upisuje pravo
na Santa Monika koledžu, ali ubrzo prelazi na "UCLA" gde studira dramu. Istovremeno pohađa i glumačku
radionicu glumca Džejmsa Vajtmora i pokušava da ostvari neki značajniji uspeh kao glumac.

1951 godine definitivno napušta studije i po nagovoru Džejmsa Vajtmora seli se u Njujork kako bi se ozbiljnije
posvetio svojoj glumačkoj karijeri. Počinje da radi na parkingu ispred "CBS" televizijskog studija kako bi se
izdržavao. Njegov prvi profesionalni angažman bio je u reklami za "Pepsi kolu" , a dobija i nekoliko vrlo malih
uloga u pozorištu i na filmu. Pojavljuje se i u nekoliko televizijskih šou programa koji su bili veoma popularni
pedesetih godina HH veka. Uskoro dobija i svoju prvu pozorišnu ulogu na Brodveju u predstavi See the Jaguar
i postaje član prestižne glumačke škole "Actors Studio" koju su u to vreme pohađali i Marlon Brando, Džuli
Haris, Artur Kenedi i drugi poznati glumci tog vremena.

1954 godine dobija ulogu u pozorišnoj predstavi The Immoralist zahvaljujući kojoj ga reditelj Elija Kazan i filmski
studio Vorner Braders angažuju za ulogu Kala Traska u filmskoj adaptaciji romana Džona Stajnbeka "Istočno od raja".

Veoma brzo dobija ulogu u filmu Buntovnik bez razloga reditelja Nikolasa Reja, gde tumači lik problematičnog
tinejdžera Džimija Starka pored Natali Vud i Sala Minea. Po završetku snimanja filma Istočno od raja Džejms Din,
koji je bio pasionirani ljubitelj automobilskih trka, kupuje svoj prvi sportski automobil Porsche 356 Speedster i počinje
da se takmiči na trkama. Bio je drugi u Palm Springsu marta 1955. godine, treći u Bekersfildu maja iste godine,a
u Santa Moniki je morao da odustane zbog kvara na automobilu. Za vreme snimanja filma Buntovnik bez razloga
Din kupuje automobil Porsche 550 Spyders (jedan od samo 90 proizvedenih te godine) koji je zvao "mala bitanga".
Po dobijanju uloge naftnog bogataša u filmu Div u kome je glumio sa Elizabet Tejlor i Rokom Hadsonom odlazi u
Teksas na snimanje i u tom periodu ne učestvuje u automobilskim trkama jer mu je to bilo zabranjeno filmskim
ugovorom.




Po završetku snimanja filma Div, 30. septembra 1955. godine Džejms Din kreće na trke u Salinasu i gine u
saobraćajnoj nesreći u svojoj dvadeset četvrtoj godini. Nije doživeo premijere svojih filmova Buntovnik bez
razloga i Div i jedini je glumac u istoriji Holivuda koji je dva puta posthumno bio nominovan za nagradu "Oskar".

Džejms Din je sahranjen na "Park" groblju u Ferimontu, a 1977. godine blizu mesta gde je poginuo u Šolamu
(Kalifornija) podignut je spomenik ovom glumcu.





Filmografija

"Fixed Bayonets" (1951)
"Sailor Beware" (1952)
"Has Anybody Seen My Gal?" (1952)
"East of Eden" ("Istočno od raja", 1954)
"Rebel Without a Cause" ("Buntovnik bez razloga", 1954)
"Giant" ("Div", 1955)

wikipedija

Film  "Buntovnik bez razloga " ( " Rebel Without a Cause" )

Film "Div " ( " Giant " ) - 1956.

Gif fotografije iz filma " Istocno od raja"