Makrame

Makrame (Macramé) je drevna vještina vezivanja čvorova u određene uzorke, koji se mogu iskoristiti za cijeli niz kreativnih uporaba; od nakita (micro macrame) i kućnih dekoracija, do držače za vaze i odjeće. Pojam ''macramé'' je arapskog porijekla i u svom orginalnom značenju znači- resa, nit. Umjetnost makramea datira još iz 13. stoljeća, kada su arapski tkalci počeli vezivati dodatnu tkaninu na rubove njihovih nošnji. Počelo je, dakle, kao zanat, a razvilo se u zbilja pravu umjetničku kreativnost.

U 14. i 15. stoljeću taj se zanat trenira i u Italiji i Francuskoj, no ti radovi ostaju ''zatočeni'' u crkvama kao ruho oltara. U Velikoj Britaniji postaje popularan tek u 19. stoljeću.
Legenda kaže da su sjevernoamerički mornari proveli duge sate na brodovima učeći tehniku makramea. Time su radili pokrivače za zvona, kotače, razno- razne mreže, privezivali brodove...
Tijekom godina ova je umjetnost i zanat pala u ne- korištenje, da bi se ponovno oživila 60ih godina s hippie pokretom i od onda se ponovno budi taj interes za drevnim zanatom.

Osnovni čvorovi

Overhand Knot


[You must be registered and logged in to see this image.]

To je čvor kojeg svi znamo, a naučili smo ga kada smo učili vezivati vezice na patikama.

Larks Head Knot


[You must be registered and logged in to see this image.]

Ovaj se čvor koristi za povezivanje špage za neki objekt. Omotajte petlju oko objekta (u ovom slučaju- štapić) i povucite repove kroz petlju.

Square Knot


[You must be registered and logged in to see this image.]

Ovaj je čvor osnovni čvor mnogih dizajna i ako želite naučiti barem jedan čvor, ovaj je čvor za vas! Redom ide ovako: Lijeva špaga ide preko centra pa ispod desne špage. Desna špaga ide ispod centra pa ide kroz rupu (i prelazi preko lijeve špage). Lijeva špaga zatim ide ispod centra i preko desne špage. Desna ide preko centra i dole kroz rupu (i prolazi ispod lijeve špage).

A single tightened Square Knot
[You must be registered and logged in to see this image.]
Dakle- dobijete ovo ako prethodno opisani čvor dobro izvedete.

Three completed Square Knots
[You must be registered and logged in to see this image.]
I ako nastavite vezivati, dobivate to, a red čvorova se naziva ''sennit''.

Half Knot
[You must be registered and logged in to see this image.]
Ako koristite samo 1. i 2. korak (1. i 2. slika) pri izradi Square Knot, dobivate Half KNot. Vezivanje takovog čvora jedan za drugim stvoriti će spiralu.

Alternating Half Hitch
[You must be registered and logged in to see this image.]
Half Hitch se veže tako da radnu špagu vežemo oko ''noseće'' špage i kroz petlju.

Horizontal Double Half Hitch
[You must be registered and logged in to see this image.]
Vezite 2 prije opisana Half Hitch oko noseće špage (špaga koja nosi čvorove). Pomognite si pribadačom ili nečim sličnim, koju ćete staviti između špage [You must be registered and logged in to see this link.] i špage [You must be registered and logged in to see this link.], tako da bolje pričvrstite špage pri vezenju. Zatim, lagano povucite dok noseću špagu držite izravnanu horizontalno (slika 2). 3. slika prikazuje kompletiran red čvorova.

Diagonal Double Half Hitch
[You must be registered and logged in to see this image.]
Veže se na potpuno isti način kao prije navedeni čvor, s time da noseću špagu držite dijagonalno prilikom vezivanja.

To bi bilo to što se tiče najosnovnijih čvorova. Naravno da postoji masu različitih čvorova, načina, kompliciranijih i jednostavnijih... No, kada vidimo za što nam ta umjetnost sve može poslužiti, mislim da nam nikakav komplicirani čvor neće stvarati barijeru pri okušaju s vezivanjem [You must be registered and logged in to see this image.]

Evo još par zanimljivih uradaka:
[You must be registered and logged in to see this image.]

ma, zbilja ima svašta! Eto za kraj još jedna (u nedostatku pravog [You must be registered and logged in to see this image.]

---

Sama reč makrame, što znači čvoričanje ili uzlanje, prvi put se pojavljuje u Evropi u upotrebi sredinom XIX veka. Postoji nekoliko teroija o poreklu ove reči, od kojih su dve najprihvatljivije. Prema prvoj, ime potiče od arapske reči migramah što u bukvalnom prevodu znači zaštita. Kasnije je poprimila šire značenje, tako da se pod time imenom podrazumeva marama, koprena ili šal za pokrivanje glave. Druga važeća teorija je da je pojam makrame nastao od turske reči makrama, što znači ukrašena maramica ili marama. Ova reč se odomaćila i u srpskom jeziku. Pre nego što krenemo na kraće putovanje kroz istoriju čvorićanja, možemo reći da je makrame veština ukrasnog rada zasnovanog na čvorovima stara koliko i čovečanstvo.

Čvoričanje potiče od početka ljudske istorije i može se reći da je vezivanje čvorova jedna od čovekovih instinktivnih radnji. U vreme kada još nije znao za eksere, zavrtnje, lepak i lepljive trake, čovek je dva predmeta mogao spojiti jedino vezivanjem čvorova. U tu svrhu je koristio ono što je imao pri ruci: boljna vlakna, trake životinjskih koža, ljudsku kosu, trsku ili vlati trave.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Uporedo sa praktičnim i u svakodnevnom životu nasušnim čvoričanjem, razvijalo se i ukrasno uzlanje. Smatra se da su i stari Kinezi i Japanci prvi primenili ukrasne oblike čvorova. Ove uzlove nalazimo i u ostacima drugih starih civilizacija. U egipatskim grobnicama su pronađeni uzorci ukrasnog čvoričanja stariji od četiri hiljade godina.

Mnogo pre otkrića jednostavnijih oblika tkanja, čovek je odevne, ukrasne i druge predmete izrađivao isključivo čvoričanjem i preplitanjem raznih materijala. Isto tako, čovek je vrlo rano počeo upredati i uvrtati biljna i životinjska vlakna u deblje konopce i užad. Tako se uporedo sa užarstvom razvijala veština čvoričanja.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Osim praktične i ukrasne namene, čvorovi su u istoriji čovečanstva imali još jednu, izuzetno važnu ulogu. Njima su se ispisivale poruke, važniji datumi, a koristili su se i za računanje. U staroj kulturi Inka postojao je vrlo razvijen sistem pisanja pomoću čvorova. Oblik, veličina, položaj i boja čvorova, kao i njihov međusobni odnos, imali su svoja određena značenja. Slično je bilo i kod severnoameričkih Indijanaca. Stari Kinezi su se koristili čvorovima kao podsetnicima i zapisima. I danas po neko vezuje čvor na maramici kada se želi na nešto podsetiti – ovaj običaj potiče iz Kine.

Neke od najstarijih primera ukrasnog čvoričanja nalazimo na bogato ukrašenim odevnim predmetima kod mnogih starih naroda. Rubovi raznih plaštova, kapuljača, ogrtača i konjske opreme završavali su se čvoričanim resama najrazličitijih oblika.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Tokom minulih vekova, čvoričanje se razvijalo i usavršavalo u svim kulturama i u svim delovima sveta. Poseban doprinos uzlanju dali su moreplovci. Na dugim putovanjima, u časovima dokolice, mornari su prekraćivali vreme izrađujući najrazličitije čvoričanje predmete. Materijala za rad je bilo u izobilju: razni konopci, užad i ribarski konac. Neprekidnim vežbanjem i eksperimentisanjem nastajli su bezbrojni uzorci složenih čvorova, pletenica, namotaja i prepleta.

U XV i XVI veku u Evropi je rasprostranjen poseban vid čvoričanja. To su razne uzlane čipke. Ovu veštinu su od Arapa preuzeli Španci, a odatle stižu u Italiju. Za razliku od Arapa, koji su za čvoričanje koristili gajtane i druge deblje materijale, Italijani su za rad upotrebljavali mnogo finije i kvalitetnije konce. Najpre u Đenovi, a zatim i u ostalim krajevima Italije, neprestano se usavršavala ova veština, da bi svoj puni procvat dostigla u doba renesanse.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Veština čvoričanja je bila vrlo raširena u Engleskoj, ali tek u kasnijem viktorijanskom razdoblju dostiže neslućenu popularnost. Ovaj period se smatra za zlatno doba makramea. Kićenje u ukrašavanje domova bilo je u modi – čvoričalo se praktično sve. Ovome je pogodovao veliki asortiman opreme, pribora i materijala za čvoričanje. Mnogobrojne knjige i časopisi iz tog vremena donosili su mnoštvo saveta , uputstava za makrame, tako da je svako mogao naći ponešto za sebe. Skoro da nije bilo kuće u kojoj nije bio barem neki čvoričani predmet: stoljnaci, pokrivke, abažuri za svetiljke, ukrasni dodaci za baldahine, naslonjače, paravane, krevete, svećnjake itd.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Po završetku viktorijanskog razdoblja, čvoričanje polako pada u zaborav, da bi za kratko ponovo postalo popularno četrdesetih godina prošlog veka. U ratnim i posleratnim kriznim godinama, normalno, malo ko misli na uzlanje. Tek u poslednjoj deceniji čvoričanje ponovo stiče zasluženu pažnju i popularnost. Uz tradicionalne i dobro poznate materijale, danas na raspolaganju imamo i druge raznovrsne i raznobojne niti i prediva za čvoričanje, što u još većoj meri podstiče i inspiriše za rad. Svakako da svako vreme nosi svoja obeležja i specifičnosti, pa tako, ono što je nekada bilo prihvaćeno i moderno danas to više nije. Međutim, istim, davno poznatim čvorovima, raspoređenim na novi i savremeniji način, odražavaju se savremena stremljenja u modi i dizajnu, kao verna slika sadašnjeg načina i tempa života.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Tehnika čvoričanja je danas prihvaćena kao umetnički oblik izražavanja i izučava se u umetničkim i drugim školama. Prastara veština ponovo pleni svojom jednostavnošću, ali i neponovljivom lepotom i izražajnošću.

natalijapavkov.wordpress.com