Srpkinje u istoriji

Branislava Perović Nešković je bila doktor fizike i jedina direktorka Nuklearnog instituta u Vinči od 1976. do 1979. Takođe je radila kao profesorka na Elektrotehničkom fakultetu u Beogradu, bavila sa prevođenjem stručnih i naučnopopularnih radova i bila je koautorka nekoliko priručnika i monografija iz fizike jonizovanih gasova.

Judita Horovic 1787 – 1857. bila je prva samostalna novosadska preduzetnica. Judita je u trgovačkom i poslovnom životu devetnaestovekovnog Novog Sada predstavljala presedan, jer je u to vreme bilo neuobičajeno da žena u vodi (trgovačke) poslove

Marija Bursać je prva žena koja je dobila titulu narodnog heroja u Jugoslaviji. Bila je čobanica i bavila se domaćinstvom u svom selu. Članica Narodnooslobodilačkog pokreta postaje 1941. godine, a naredne je primljena u Komunističku partiju Jugoslavije. Aktivno je doprinosila radu NOP-a i Antifašističkog fronta žena (AFŽ). U ratu je bila bolničarka, da bi kasnije postala bombaš. 1943. godine je preminula u borbama.

Mara Bogdanović Rosandić 1883-1954. se smatra našom prvom školovanom fotografkinjom. Rođena u bogatoj i uglednoj porodici u Rumi. Govorila je nekoliko jezika i imala osnovno muzičko obrazovanje, a obrazovanje iz umetničke fotografije je stekla u Minhenu. Poznati vajar Toma Rosandića bio je njen suprug. Njihova kuća je danas Muzej Tome Rosandića. Mara je na svojim fotografijama dokumentovala umetničke radove svog supruga i mnoge tadašnje poznate ljude. Bila je saradnica prvog fotografskog časopisa “Fotografski pregled”.

Kažu da je pamćenje najčešće kratkotrajno, a istoriju su doskora uglavnom pisali muškarci. Tek odnedavno poneki istraživač pokušava da ukaže na ulogu žena u društvu, njihov položaj kroz istoriju, na rad i život izuzetnih a zaboravljenih žena koje su ostavile trag kako na domaćoj, tako i na svetskoj sceni, a poreklom su iz Srbije. Podsetimo se nekih, koje su bile stubovi porodice, države i naroda.

Carica Milica (1335 – 1405.)
Bila je prva žena diplomata. Kneginja ili, kako je opevana u narodnim pesmama, Carica Milica. Potomak je Nemanjića, Jug Bogdanova kćer i supruga kneza Lazara. Nakon Kosovske bitke, istakla odlučnim i mudrim vođenjem državnih poslova umesto maloletnih sinova. U domaćoj istoriji, Kneginja Milica prva je žena koja je zajedno sa udovicom despota Uglješe, Jefimijom, bila srpski diplomatski posrednik. Godine 1398. je kod sultana Bajazita odbranila svog sina Stefana Lazarevića i izdejstvovala prenos moštiju Svete Petke iz Vidana u Beograd. Nakon smrti Kneza zamonašila se i dobila ime Jevgenija. SPC proglasila ju je sveticom. Ostavila je trag i u srpskoj književnosti delima “Molitva Matere” i “Udovstvu mojemu ženik”. Sahranjena je u svojoj zadužbini, manastiru Ljubostinji.

Jelena Lozanić: Dama sa ordenom Belog orla
jelena lozanicĆerka prvog rektora Beogradskog univerziteta i njegove supruge Stanke, velikih humanitaraca, Jelena Lozanić i sama odrasta u ne samo znatiželjnu, visprenu i inteligentnu osobu, već i u istrajnu, plemenitu i hrabru ženu.

Ističe se tek 1910. godine kao sekretar Srpskog ženskog narodnog saveza, kao i na kongresu Međunarodnog saveta žena u Kopenhagenu, gde se borila za prava žena. Nakon što je izbio Balkanski rat, Jelena se pridružuje Kolu srpskih sestara kao bolničarka.

Po izbijanju Prvog svetskog rata, njeno dobročiniteljstvo se nastavlja i ona kao predstavnica Crvenog krsta Kraljevine Srbije odlazi 1915. godine u Ameriku, gde preko pet godina sakuplja pomoć za otadžbinu.
[You must be registered and logged in to see this image.]
Njen trud nije ostao neopažen i ona biva odlikovana ordenom Belog orla i Svetog Save višeg stepena.