Jednačenje suglasnika po zvučnosti je glasovna promena koja nastaje kada se u reči, jedan pored drugog, nađu šumni suglasnici koji se razlikuju po zvučnosti. Tada se prvi suglasnik jednači po zvučnosti sa drugim suglasnikom, tako što se on zamenjuje svojim zvučnim odnosno bezvučnim parnjakom.
Zvučni suglasnici B D G Z Ž Đ Dž - - -
Bezvučni suglasnici P T K S Š Ć Č C F H
Bezvučni suglasnici F, H, C nemaju svog zvučnog parnjaka, pa nema promene kada se oni nađu ispred zvučnog suglasnika (Vrhbosna, Salihbegović).
Promena zvučnog šumnog suglasnika u bezvučni naziva se obezvučavanje.
Primeri obezvučavanja:
☼ B prelazi u P: vrabac – vrapci, kobac – kopci, ljubak – ljupka
☼ D prelazi u T: gladak – glatka, pod + predsednik – potpredsednik,
☼ Z prelazi u S: nizak – niska, blizak – bliska, rezak – reska,
☼ Ž prelazi u Š: tronožac – tronošca, lažac – lašca, težak – teška,
☼ Đ prelazi u Ć: Bogovađa – Bogovaćki, rođak – roćko, riđ – rićkast
☼ G prelazi u K: drugo – drukčije, svakidašnji – svagdašnji
Promena bezvučnog šumnog suglasnika u zvučni naziva se ozvvučavanje.
Primeri ozvučavanja:
☼ P prelazi u B: top – tobdžija
☼ T prelazi u D: svat – svadba, ploviti – plovidba, primetiti – primedba
☼ S prelazi u Z: s + gurati – zgurati, s + bogom – zbogom
☼ Š prelazi u Ž: za + dušu – zadužbina
☼ Č prelazi u DŽ: svedočiti – svedodžba, vrač – vradžbina,
☼ K prelazi u G: burek – buregdžinica
ODSTUPANJA OD jednačenjA suglasnika po zvučnosti
Jednačenje suglasnika po zvučnosti u govoru se odvija uvek, ali u pisanju ima izuzetaka, tako da ne pišemo uvek onako kao što govorimo.
Odstupanja od jednačenja suglasnika po zvučnosti nastaje u sledećim slučajevima:
☼ kada se zvučni suglasnik D nađe ispred bezvučnih suglasnika S i Š
predsoblje, predstava, podsvest, presdednik, podstanar, podstanica, predstojeći, gradski, sudski, brodski, odsustvo, podsetiti, podsmejavati, odšteta, odšetati, odštampati, podšišati, odškrinuti, podšiti, predškolski,
☼ kada se zvučni suglasnik Đ nađe ispred bezvučnog suglasnika S
vođstvo
☼ u složenim rečima kada bi se jednačenjem dobila dva ista suglasnika
podtačka, subpolaran, predtakmičenje, podtekst, predturska, odtok, podtip, postdiplomac,
☼ u složenim rečima sa prefiksima iznad i ispod
iznadprosečan, ispodprosečan, iznadkoličinski, ispodkoličinski
☼ u složenim rečima stranog porekla
dragstor, nokdaun, brejkdens, gangster, transgresija, jurisdikcija, politbiro, štrajkbreher, adherencija, disgresija
☼ u vlastitim imenicama stranog porekla
Potsdam, Pitsburg, Vašington, Hongkong, Tbilisi, Jangce, Redford, Gibson, Mekdonald, Rascvetnikov, Velington, Švedska
☼ u ličnim imenima bošnjačkog naroda
Edhem, Midhad, Subhija
Razmisli dva puta pre nego što otvoriš usta
Danas u 1:35 od Emelie
» Uz ovo kuliram
Danas u 1:29 od Emelie
» Jedna stara stvar
Juče u 23:17 od Emelie
» Uživo...
Juče u 22:44 od Emelie
» A malo bluesa?
Juče u 22:38 od Emelie
» Šta slušate dok kuckate na Haossu?
Juče u 22:35 od Emelie
» Šta trenutno slušate?
Juče u 22:27 od Emelie
» Pozdrav Haossu
Juče u 22:22 od Emelie
» Leonardo da Vinči
Sre 30 Okt - 12:57 od budan
» Edvard Hoper
Sre 30 Okt - 12:54 od budan
» Salvador Dali
Sre 30 Okt - 12:53 od budan
» Pablo Picasso
Sre 30 Okt - 12:51 od budan
» Claude Monet
Sre 30 Okt - 12:50 od budan
» Edvard Munch
Sre 30 Okt - 12:49 od budan
» Pesma za moju dušu
Pon 28 Okt - 1:54 od Emelie
» Pusti nešto osobi iznad
Pon 28 Okt - 0:11 od Emelie
» Joseph Lorusso
Sub 26 Okt - 10:16 od budan
» Johanes Vermer
Sub 26 Okt - 10:12 od budan
» Završava se na TOR
Pet 25 Okt - 14:39 od EROTIC MAN
» Kaladont na drugu reč
Pet 25 Okt - 14:37 od EROTIC MAN