Jednačenje suglasnika po zvučnosti je glasovna promena koja nastaje kada se u reči, jedan pored drugog, nađu šumni suglasnici koji se razlikuju po zvučnosti. Tada se prvi suglasnik jednači po zvučnosti sa drugim suglasnikom, tako što se on zamenjuje svojim zvučnim odnosno bezvučnim parnjakom.
Zvučni suglasnici B D G Z Ž Đ Dž - - -
Bezvučni suglasnici P T K S Š Ć Č C F H
Bezvučni suglasnici F, H, C nemaju svog zvučnog parnjaka, pa nema promene kada se oni nađu ispred zvučnog suglasnika (Vrhbosna, Salihbegović).
Promena zvučnog šumnog suglasnika u bezvučni naziva se obezvučavanje.
Primeri obezvučavanja:
☼ B prelazi u P: vrabac – vrapci, kobac – kopci, ljubak – ljupka
☼ D prelazi u T: gladak – glatka, pod + predsednik – potpredsednik,
☼ Z prelazi u S: nizak – niska, blizak – bliska, rezak – reska,
☼ Ž prelazi u Š: tronožac – tronošca, lažac – lašca, težak – teška,
☼ Đ prelazi u Ć: Bogovađa – Bogovaćki, rođak – roćko, riđ – rićkast
☼ G prelazi u K: drugo – drukčije, svakidašnji – svagdašnji
Promena bezvučnog šumnog suglasnika u zvučni naziva se ozvvučavanje.
Primeri ozvučavanja:
☼ P prelazi u B: top – tobdžija
☼ T prelazi u D: svat – svadba, ploviti – plovidba, primetiti – primedba
☼ S prelazi u Z: s + gurati – zgurati, s + bogom – zbogom
☼ Š prelazi u Ž: za + dušu – zadužbina
☼ Č prelazi u DŽ: svedočiti – svedodžba, vrač – vradžbina,
☼ K prelazi u G: burek – buregdžinica
ODSTUPANJA OD jednačenjA suglasnika po zvučnosti
Jednačenje suglasnika po zvučnosti u govoru se odvija uvek, ali u pisanju ima izuzetaka, tako da ne pišemo uvek onako kao što govorimo.
Odstupanja od jednačenja suglasnika po zvučnosti nastaje u sledećim slučajevima:
☼ kada se zvučni suglasnik D nađe ispred bezvučnih suglasnika S i Š
predsoblje, predstava, podsvest, presdednik, podstanar, podstanica, predstojeći, gradski, sudski, brodski, odsustvo, podsetiti, podsmejavati, odšteta, odšetati, odštampati, podšišati, odškrinuti, podšiti, predškolski,
☼ kada se zvučni suglasnik Đ nađe ispred bezvučnog suglasnika S
vođstvo
☼ u složenim rečima kada bi se jednačenjem dobila dva ista suglasnika
podtačka, subpolaran, predtakmičenje, podtekst, predturska, odtok, podtip, postdiplomac,
☼ u složenim rečima sa prefiksima iznad i ispod
iznadprosečan, ispodprosečan, iznadkoličinski, ispodkoličinski
☼ u složenim rečima stranog porekla
dragstor, nokdaun, brejkdens, gangster, transgresija, jurisdikcija, politbiro, štrajkbreher, adherencija, disgresija
☼ u vlastitim imenicama stranog porekla
Potsdam, Pitsburg, Vašington, Hongkong, Tbilisi, Jangce, Redford, Gibson, Mekdonald, Rascvetnikov, Velington, Švedska
☼ u ličnim imenima bošnjačkog naroda
Edhem, Midhad, Subhija
Razmisli dva puta pre nego što otvoriš usta
Juče u 19:56 od Boogie
» Smešni snimci, slike..
Čet 21 Nov - 16:46 od Poly
» Razni vicevi
Čet 21 Nov - 16:44 od Poly
» Max Leiva, 1966 | Abstract Figurative sculptor
Sre 20 Nov - 18:52 od Poly
» Misli nas "malih" ...
Sre 20 Nov - 0:15 od Emelie
» Pesma za moju dušu
Sre 20 Nov - 0:11 od Emelie
» Uživo...
Uto 19 Nov - 22:25 od Emelie
» A malo bluesa?
Uto 19 Nov - 22:19 od Emelie
» Šta slušate dok kuckate na Haossu?
Uto 19 Nov - 22:14 od Emelie
» Šta trenutno slušate?
Uto 19 Nov - 22:10 od Emelie
» Pozdrav Haossu
Uto 19 Nov - 22:07 od Emelie
» Koji film ste poslednji gledali?
Pon 18 Nov - 1:25 od Emelie
» Disco muzika
Pon 18 Nov - 1:18 od Emelie
» Domaći izvođači
Pon 18 Nov - 0:24 od Emelie
» Daemon Mask Full
Pet 15 Nov - 11:33 od Poly
» Pjesma za laku noć
Sre 13 Nov - 21:27 od Boogie
» Hip hop / rep
Sre 13 Nov - 14:53 od Emelie
» Rec koja u sebi sadrzi 3 ista slova
Sre 13 Nov - 14:33 od SANJAMAVEC
» Čudesna matematika
Sre 13 Nov - 7:44 od kreja
» Najljepše balade
Uto 12 Nov - 17:01 od Boogie