Egipat




Zvanični naziv:Arapska Republika Egipat
Glavni grad:Kairo
Površina:1.000.000 km²
Stanovništvo:58.300.000 st.(Egipćani)
Jezik:arapski
Novac:egipatska funta
Religija:islam,hrišćanstvo
Režim:parlamentarna republika
Šef vlade i države:predsjednik republike, koga bira narod, na predlog Skupštine sa mandatom od 6 godina koji se može obnoviti
Zakonodavno tijelo:Narodna skupština sastavljena od 454 delegata




Prirodne odlike i resursi

Egipat se nalazi u suptropskom pojasu, obuhvata istočni dio Sahare, sa nizijama zapadno od Nila i planinskim uzvišenjima na istoku, u primorju Crvenog mora.Ljeti vlada velika vrućina, koja raste kako se ide prema jugu, gdje praktično i nema padavina.One su rijetke već u delti, gdje iznose oko 50 mm godišnje.Dolina Nila, korisne širine 3 - 15 km ima izuzetan značaj zbog racionalnog korišćenja poplava koje povećavaju plodnost zemljišta.Asuanska brana je regulisala navodnjavanje (obezbjeđujući istovremeno najveći dio električne energije), omogućila je dobijanje novih plodnih površina, povećala godišnji broj žetvi (ponekad i 4 godišnje).Egipat uvozi polovinu hrane koja mu je potrebna.
Gotovo polovina stanovništva još uvijek živi od poljoprivrede ali egzodus sa sela doprinosi bujanju gradova,u prvom redu Kaira i Aleksandrije,u kojima živi više od 50% stanovništva.Industrija je slabo razvijena, izuzev tekstilne, šećerne, metalurgije i naftne.



Trgovinska razmjena i problemi
Nafta je zauzela prvo mjesto na listi najznačajnijih izvoznih proizvoda.Veliki deficit u spoljnotrgovinskoj razmjeni ne može u potpunosti da se pokrije doznakama radnika na privremenom radu u inostranstvu, prihodom od Sueckog kanala i turizma, koji je veoma razvijen.On povećava teret spoljnog duga zemlje, koja ima nizak životni standard i u kojoj demografski rast i dalje predstavlja ključni problem.




Sa prosječnom gustinom naseljenosti od blizu 1200 stanovnika na km²,Egipat je najgušće naseljena zemlja na svijetu (ako se izuzmu neke veoma male države) .

Istorija Egipta



Egipatska država je nastala u dolini rijeke Nila.Nil je velika i vodom bogata rijeka koja plavi svoju dolinu svake godine nanoseći velike količine plodnog mulja, što je omogućavalo razvoj zemljoradnje.Male seoske opštine nisu bile u stanju da organizuju složene radove, koji su bili uslov za stabilnu zemljoradnju, pa su se udruživale u veće zajednice.Te zajednice se nazivaju nome, ali su i one sa teškom mukom izgrađivale i održavale irigacioni sistem.Zato su se postepeno ujedinjavale, i tako su nastale dvije veće države: DONJI EGIPAT(u delti Nila) i GORNJI EGIPAT (u srednjem toku Nila).Oko 3200. god.p.n.e. došlo je do ujedinjenja Egipta.formirana je jedna država, a nazivala se STARO CARSTVO.Ono je trajalo oko 800 god.Pred kraj Starog carstva došlo je do unutrašnjih borbi i njegovog raspada.




Prestonica Starog carstva bio je Memfis.U tom periodu vladaju kraljevi četvrte dinastije (Keops, Kefren i Mikerin) grade piramide u Gizi.Pod faraonima sinovima boga sunca Ra Egipat doživljava procvat koji podstiče razvoj umjetnosti.



Druga egipatska država nazivala se Srednje carstvo (od 2400 do 1580. god.p.n.e.)Ovu državu oslabljenu pobunama robova i seljaka, pokorili su oko 1700.god.Hiksi.Poslije 120god.Egipćani su protjetrali Hikse.U Srednjem carstvu vlada XI i XII dinastija, koja je favorizovala kult boga Amona. Tad je stvoreno novo carstvo (1580.god.p.n.e., koje je trajalo do 671.god.p.n.e., kad su ga pokorili Asirci.Poslije 20 god. asirske vladavine, Egipat se osamostalio kao Saisko carstvo.Egiptom je vladala XVIII dinastija koja zamjenjuje kult boga Amona kultom Atona.
Ovu egipatsku državu 525. god. p.n.e. pokorili su Persijanci, a 332. god. p.n.e. Aleksandar Makedonski.Rimskim osvajanjem Egipta 30. god. p.n.e. završena je višemilenijumska istorija staroegipatske države.

Državno i društveno uređenje




Na čelu egipatske države bio je vladar koga su nazivali faraon (što znači "veliki dom", kasnije se smatralo da je faraon sin boga sunca).Faraonska vlast je bila neograničena, doživotna i nasljedna.Živio je u raskoši a mogao je uvijek lišiti imovine i života svakog svog podanika.Ovakva vlast dovedena do vrhunca naziva se despotija.Faraon se smatrao vrhpvnim vlasnikom zemlje, bio je poglavar države, vrhovni vojni zapovjednik i sudija.Sahranjivani su u veličanstvenim grobnicama, piramidama.

U upravljanju državom oslanjali su se na plaćeničku vojsku i činovnike iz redova robovlasničke aristokratije i sveštenstva.Aristokratija i sveštenstvo su raspolagali velikim posjedima koje su obrađivali robovi i siromašni seljaci.

Religija



U najstarije doba, Egipćani su bili lovci i primitivni stočari, a njihova religija se sastojala u obožavanju divljih životinja.Kasnije, kad se kod njih razvilo stočarstvo, počeli su da obožavaju domaće životinje: svetu kravu Hator, svetog bika Apisa...
Kasnije kad se razvila zemljoradnja počeli su da vjeruju u bogove od kojih je , po njhovom shvatanju, zavisio uspjeh u obrađivanju plodnih polja u dolini Nila.Tad su glavna božanstva postali Amon - Ra, bog sunca, Izida, boginja mjeseca, Oziris, bog plodnosti, Hapi, boginja Nila...Sveštenici su nastojali da kod ljudi stvore osjećanje nemoći i da ih naviknu na pokornost, zato su podržavali sujevjerje.U vezi s tim, Egipćani su vjerovali u zagrobni živiot, tj. da čovjek poslije smrti odlazi pred sud boga Ozirisa i da pravedne duše odlaze u raj gok grešne najprije čeka mučenje ,a zatim uništenje.Na osnovu vjere u zagrobni život razvili su se obredi i običaji prilikom sahranjivanja mrtvih.Po egopatskom vjerovanju da bi duša živjela i poslije smrti trebalo je tijelo sačuvati od raspadanja.Zato su Egipćani balzamovali svoje mrtve.
U III vijeku razvilo se hrišćanstvo.Poslije Teodosijeve smrti 395. god. Egipat ulazi u vizantijsku zonu uticaja, a egipatski hrišćani osnivaju koptsku crkvu.



Od 640-642. god. Arapi osvajaju zemlju.Egipat je integrisan u muslimansko carstvo i islamizovan, a Kopti su činili samo četvrtinu stanovništva.

Zanimljivosti vezane za Egipat



Balzamovanje - čin kojim su stari Egipćani pokušavali da sačuvaju tijela mrtvih od raspadanja;to je čin pri kojem se iz tijela izvade vitalni organi,a tijela se natapaju rastvorom soli i pune mirisnim smolama.Po smoli "mum" balzamovano tijelo dobilo je naziv mumija.



Hijeroglifi - jedno od najstarijih slikovnih pisama;koristili su ga u Egiptu i dešifrovao ga je Šampolion.
Knjiga mrtvih - knjiga koja je nastala od "tekstova", koji su bili ispisani hijeroglifima i ukrašavali su zidove piramida.Kasnije je ona prepisana na papirus i postala je dostupna velikom broju Egipćanja.


Papirus - 1. biljka sa obale Nila;

2. papir za pisanje koji su stari Egipćani pravili od te biljke i koristili ga od 2500. god. p.n.e.



Nil - na arapskom al - Nil, rijeka na sjeveroistoku Afrike, dužine 6700 km.Nastaje od Bijelog i Plavog Nila koji se spajaju kod Kartuma.U Egiptu, vodostaj Nila raste u junu i novembru, dok je najviši u septembru.("Egipat je dar Nila")


967-1171 god. - Fatimidi vladaju zemljom i osnivaju Kairo i univerzitet Al - Azar.

1922.god. - Egipat postaje kraljevina

1953. god. - Egipat postaje republika

Nil

Kairo

Krovovi Kaira

Žetva