Brendi (brandy - skraćeno od
brandywine, originalno od holandskog
brandewijn) je opšti naziv za destilisano vino, sa najčešće 40–60% etil alkohola. Osim od vina, ovo žestoko piće se može praviti i od muljanog grožđa ili fermentisanog voćnog soka. Ako nije ništa naglašeno, podrazumeva se da je brendi napravljen od vina. Uobičajeno je da se konzumira kao digestiv. Brendi od vina se često ostavlja za starenje, dok se drugi tipovi brendija piju "mladi".
IstorijaPoreklo brendija nije jasno, i vezano je za razvoj destilacije. Koncentrisana alkoholna pića su bila poznata još u staroj Grčkoj i Rimu, a njihova istorija možda ide unazad i do drevnog Vavilona. Brendi kakav danas znamo je počeo da se pojavljuje u 12-tom veku, a popularnost je stekao u 14-tom veku.
U početku, vino je destilisano kao metod za čuvanje i lakši transport vina. Postoje mišljenja koja kažu da je vino bilo destilisano zato što je porez bio manji - plaćalo se po zapremini. Namera je bila da se voda, koju je destilacija oduzela, vrati malo pre konzumiranja. Otkriveno je da je, posle odležavanja u drvenim sudovima, dobijeni proizvod bolji od originalnog destilata. Takođe, proces destilacije ne uklanjasamo vodu, već vodi do stvaranja i razgradnje većeg broja aromatskih jedinjenja što iz osnova menja sastav destilata. Zbog toga brendi koji nije odležavao, kada se razredi vodom do one jačine koju je vino imalo pre destilacije, nema ukus kao prvobitno vino.
Vrste brendijaPostoje tri primarna tipa brendija. Brendi od grožđa je ono na šta se misli kada se kaže samo brendi.
Brendi od grožđaBrendi od grožđa se proizvodi destilacijom fermentisanog soka grožđa. Postoje četiri glavne podvrste brendija od grožđa:
*
Konjak potiče iz regiona Konjak u Francuskoj, i to je proizvod dvostruke destilacije uz upotrebu kazana. Popularni brendovi su Hine, Martell, Rémy Martin, Hennessy, Ragnaud-Sabourin, Delamain i Courvoisier.
*
Armanjak se pravi od grožđa iz regiona Armanjak u jugozapadnoj Francuskoj (Gers, Landes, Lot-et-Garonne). Radi se jednom neprekidnom destilacijom u bakarnim kazanima i starenjem u hrastovim buradima iz Gaskonje ili Limuzina. Armanjak je prvo destilisano jako piće u Francuskoj. Armanjak ima jednu specifičnost: nudi kvalitete berbe. Popularni brendovi su Darroze, Baron de Sigognac, Larressingle, Delord, Laubade, Gélas i Janneau.
* Brendi od grožđa se proizvodi i u drugim zemljama, i to u Portugaliji gde ga zovu aguardente (voda koja gori), Španija (gde je jedino Brandy de Jerez, proizveden od šerija, jedini sa zaštićenim poreklom), Meksiko, Nemačka i Južna Afrika. Južnoafrički brendiji od grožđa se, po njihovom zakonu, pravepo tehnologiji koja je skoro identična onoj u francuskom Konjaku, upotrebom dvostruke destilacije u bakarnim kazanima i starenjem u hrastovim buradima najmanje tri godine. Zbog toga su južnoafrički brendiji vrlo visokog kvaliteta, i često potcenjivani.
* Američki brendi od grožđa skoro uvek dolazi iz Kalifornije.
Evropska unija pokušava da zakonski uvede konjak kao ekskluzivno ime za brendi proizveden i destilisan u oblasti Konjak u Francuskoj, i Armanjak iz oblasti Gaskonja, gde se koriste tradicionalne tehnike
.
Brendi od komine grožđaTakav brendi se proizvodi od fermentisane pulpe grožđa, semenki i stabljike koji ostaju posle presovanja. Primeri su italijanska
grappa i francuski
marc.
Voćni brendiVoćni brendiji se destiluju od drugog voća. Jabuka, šljiva, breskva, višnja, malina, borovnica, kajsija i kruška se koriste najčešće. Voćni brendi je najčešće čist (proziran) i obično se pije dobro rashlađen.
Calvados je brendi od jabuka iz jednog francuskog regiona u Donjoj Normandiji. Jabuka se presuje u sok koji fermentira sa kvascem, i dvostruko se destiluje.
Cherry Brandy je voćni brendi od trešanja. Verovatno najpoznatiji je
HEERING Cherry Liqeur (poznat i kao
Peter Heering ili
Cherry Heering) iz Danske koji se pravi još od 1818. Trešnje se presuju, mošt sazreva u hrastovim sudovima i onda se vrši kupaža u liker.
Kirschwasser je, takođe, voćni brendi od trešanja.
Pálinka voćni brendi iz tradicije Mađarske. Pravi se od bilo koje vrste voća - najčešće šljiva (
szilva), Kajsija (
barack), grožđe (
törköly), kruška (
vilmoskörte) i trešnje (
cseresznye). Manje poznati tipovi su od jabuke, breskve i, čak, oraha (
dió). Mešana
pálinka (
vegyes) je, takođe, popularna.
Šljivovica je tradicija u Srbiji.
Slivovice je jako piće 70% vol. (i više) koje u Slovačkoj, istočnoj Češkoj i južnoj Poljskoj prave od šljiva.
Pojedine vrste
Schnapps-a ili
Snaps-a, su jaka pića kojase piju uz obrok u germanskim i skandinavskim zemljama.
Cuika (
tzuika) je bistri rumunski brendi koji se uglavnom pravi od šljiva, jabuka, krušaka, kajsija, duda, bresaka, dunja ili mešavine. Druga imena za ovo piće su turt, tura, horinca... Kao proizvođači vina, Rumunija i Moldavija proizvode i brendije u stilu konjaka, i zovu ih
vinars ili
divin.
VarijacijeKazan protiv kolone za rektifikaciju
Konjak i južnoafrički brendi su primeri za proizvodnju u kazanima. Mnogi američki proizvođači koriste frakcionu destilaciju u kolonama. Specijalni kazani sa delom za frakcinaciju se koriste i za Armanjak.
StarenjeBrendi može da sazri na jedan od tri glavna načina.
* Bez starenja: za proizvodnju bistrih pića, najčešće za voćne brendije..
* Starenje u jednom buretu: takvi brendiji dobiju zlatastu boju od starenja u hrastovim sudovima.
* Solera proces: solera je sistem pretakanja koji se koristi najčeđće u Španiji.
Označavanje brendijaPostoji standardizovan sistem za označavanje i opis kvaliteta brendija, a oznake se obično nalaze u blizini naziva brenda na etiketi.
A.C.: 2 godine sazrevanja u buradima.
V.S.: "Very Special" ili "3 zvezdice", najmanje tri godine starenja u hrastovim sudovima.
V.S.O.P.: "Very Superior Old Pale" ili "5-zvezdica", najmanje 5 godina u drvenom buretu.
X.O.: "Extra Old", Napoleon ili Vieille Reserve, najmanje 6 godina, Napoleon najmanje 4 godine.
Vintage: Sazrevao u sudovima do flaširanja, sa etiketom koja pokazuje godinu berbe.
Hors D'age: Previše stari brendiji da bi im se odredila starost, iako je tipično 10 i više godina, najčešće su izuzetnog kvaliteta.
Preuzeto sa Podrum org.