Zaboravljeno ostrvo sa biljkama starim i po 20 miliona godina

Pejzaž udaljenog ostrva Sokotra izgleda kao iz naučno-fantastičnih filmova, ali ono je, u stvari, evoluiralo do “vanzemaljskog izgleda” jer se ostrvo odvojilo od afričkog kontinenta pre oko šest i sedam miliona godina.



Poput Galapagosa, ostrva poznatog po neobičnim vrstama divljeg života, Sokotra je dom za oko 800 retkih vrsta flore i faune, od čega trećina ne postoji nigde drugde na planeti.

Ostrvo Sokotra smešteno u Indijskom okeanu, na oko 250 kilometara od Somalije i 340 km od Jemena. Na njemu se nalaze široke, peščane plaže, krečnjačke pećine i visoke planine, ali je uglavnom vrelo i suvo, što je dovelo do jedinstvenog izgleda biljaka.

Drveće i biljke na Sokotri evoluiralo je da preživi neprijateljsku klimu, a neke vrste su stare 20 miliona godina. Još samo Havaji, Nova Kaledonija i Galapagos imaju više endemskih vrsta, pokazalo je istraživanje Centra za biljke na Bliskom Istoku, koje je otkrilo da 307 od 825 vrsta biljaka na Sokotri postoje samo na tom ostrvu i nigde drugde na Zemlji.

Klima na Sokotri je tropska i vantropska pustinjska, sa prosečnom temperaturom od 25 stepeni Celzijusovih. Kiše su retkost na ovom ostrvu.



Sokotra je jedno od najudaljenijih mesta na Zemlji kontinentalnog porekla. Ostrvo je nekada davno bilo deo superkontinenta Gondvana, od kojeg se odvojilo tokom miocena.

Jedinstvenom “drvetu zmajeve krvi” (Dracaena cinnabari), sa njegovom gustom krošnjom u obliku kišobrana, u Srednjem veku su pridavali magijski značaj, pa se njegova krvavo-crvena smola koristila za pravljenje lekova i bojanje. Tu su i pustinjska ruža, sa zanimljivim, zaokrugljenim stablom u obliku flaše, i aloa, koja se koristila za lekove i kozmetiku.

Ostrvo, koje se još zove i Galapagosom Indijskog okeana i vanzemaljskim mestom na Zemlji, ima oko 40.000 stanovnika, ali je prvi put dobilo pre dve godine. Ima tri različita geografska terena – uske priobalne ravnice, krečnjački plato i planine visoke do 1.500 metara. Nedavno ga je UNESKO proglasio svetskom baštinom.



Sokotra je deo Republike Jemen. Postoji, međutim, debata oko njegovog imena – neki tvrde da je izvedeno iz sanskrita i da znači “blaženo ostrvo”. Takođe, može da dolazi od arapske reči “sug”, što znači “pijaca”, ili “gotra”, što se prevodi kao “tamjan koji kaplje”.

Osim neobične flore, na ostrvu živi i 140 vrsta ptica, od kojih 10 postoji samo na Sokotri, poput sokotranskog čvorka, vrapca, medosase, žutovoljke i zlatokrilog batokljuna.

Mnoge od domaćih vrsta su ugrožene, jer ih love divlje mačke, koje nisu poreklom sa Sokotre.

Zanimljivo je na ostrvu nema vodozemaca poreklom sa Sokotre, a samo jedan sisar – šišmiš. Zato je 90 odsto reptila endemska vrsta, uključujući retke beznoge guštere i jednu vrstu kameleona.



blic