Kako su elementi dobili imena?Svaki element nosi svoju priču. Ovo je priča o tome gde i kada je otkriven i zašto je dobio baš to ime. Ako ste mislili da znate kako da dokažete jon broma, da li ste ikad, da li ste ikad pomislili da znate da dokažete i "smrad"?
Vodonik je otkriven u Engleskoj. Ime je dobio od grčkih reči hudor (voda) i gennan (stvarati).
Helijum je otkriven u Škotskoj, a ime je dobio po grčkoj reči helios (sunce). Helijum je pre toga bio identifikovan (pomoću specifičnog spektra) na suncu. Može se reći da je helijum jedini element koji je nije prvo otkriven na zemlji.
Litijum je izolovan u Švedskoj. Ime je dobio od grčke reči lithos (kamen).
Berilijum je izolovan nezavisno u Francuskoj i Nemačkoj. Ime je dobio po dragom kamenu i mineralu berilu u čiji sastav ulazi.
Bor je otkriven u Engleskoj odnosno Francuskoj. Ime je dobio po mineralu boraksu u čiji sastav ulazi.
Ugljenik je čovečanstvu poznat iz najstarijih vremena. Može se predpostaviti da je to prvi element koji su ljudi upoznali ( u obliku uglja po kome je i dobio ime - grčki carbo). Vrlo zanimljiva podudarnost jer se i ceo živi svet upravo zasniva na ugljeniku.
Azot je otkrio škotski hemičar. Ime je dobio od latinskih reči nitros (šalitra) i genes (stvarati, graditi). Lavoazje uvodi i ime od grčkih reči a i zoe (ili vie) što znači "bez života".
Кiseonik je otkriven 1772. u Švedskoj i 1774. u Engleskoj. Ime mu dolazi od grčkih reči oxus (kiselina) i gennan (graditi).
Fluor je izolovan u Francuskoj. Ime je dobio po grčkom fluo (tečno). Ovo naizgled čudno ime dobio je po mineralu fluoritu koji je služio za sniženje temperature topljenja drugih minerala.
Neon su je otkriven u Engleskoj. Ime je dobio po grčkoj reči neos (nov).
Natrijum je otkriven u Engleskoj. Ime je dobio po latinskoj reči natrium (soda).
Magnezijum je takođe takođe otkriven u Engleskoj. Ime je gobio po drevnom gradu u Maloj Aziji (Magnesia).
Aluminijum je izolovan u Danskoj. Ime je dobio po mineralu stipsi (latinski alumem) ili alaunu u čiji sastav ulazi.
Silicijum je otkriven u Švedskoj. Ime je dobio po latinskoj reči silex (kvarc).
Fosfor je otkriven u nemačkoj. Ime mu dolazi od grčkih reči phos (svetlo) i phoros (nosilac).
Sumpor je poznat od davnina, a ime mu dolazi od latinskog naziva sulphur.
Hlor je izolovan u Švedskoj i dobio je ime zbog karakteristične boje. Latinski khloros (zelen).
Argon je prvi izolovan plemeniti gas (Škotska, 1894). Ime je dobio od grčke reči argos (lenj, trom, inertan).
Kalijum je otkriven u Engleskoj, a ime mu dolazi od arapskog al kali (biljni pepeo). Veoma značajno jedinjenje kalijuma je njegov karbonat (potaša) koji se dobijao iz pepela biljaka.
Kalcijum je otkriven u Engleskoj, a ime mu dolazi od latinske reči calx (kreč).
Skandijum je otkrviven u Švedskoj, a ime je dobio po Skandinaviji.
Titan je otkriven u Engleskoj i ime je dobio po grčkim divovima (Titanima).
Vanadijum je prvi put izolovan u Švedskoj, a ime je dobio po skandinavskoj boginji ljubavi, Vanadis.
Hrom je otkriven u Francuskoj, a ime mu dolazi od grčke reči Chroma (boja), jer se neka njegova jedinjenja koriste za boje.
Mangan je otkriven u Švedskoj, a ime mu dolazi od italijanske reči manganese, koja je nastala od latinske mangnes (magnet).
Gvožđe je čovečanstvu poznato od davnina, a ferrum je njegovo latinsko ime.
Kobalt je otkriven u Švedskoj. Za rude kobalta se dugo verovalo da su rude bakra, ali iz njih se nikako nije mogao izdvojiti bakar, te su ga prozvali kobold (zao duh rudnika).
Nikal je takođe otkriven u Švedskoj, a priča o imenu mu je slična kao za kobalt. Ime je dobio po nemačkim rečima kupfernickel (đavolski bakar) ili samo nickel (đavo).
Bakar je ljudima poznat od davnina. Ime je dobio od latinske reči cyprium (ostrvo Kipar, na kom su se nalazile zalihe bakarnih ruda).
Cink je otkriven u Nemačkoj. Ime mu dolazi od nemačke reči zin, što znači kalaj.
Galijum je otkriven u Francuskoj po kojoj je dobio i ime (rimska pokrajina Galija).
Germanijum je otkriven i dobio je ime u po Nemačkoj.
Arsen je otkrio alhemičar Albertus Magna. Ime mu dolazi od grčke reči arsenikos, žuti pigment. Grci su kao žuti pigment koristili arsen-trisulfid.
Selen je prvi pu izolovan u Švedskoj. Ime mu dolazi od grčke reči Selene (Mesec).
Brom je otkriven u Francuskoj, a Antoniju Balardu smetao je miris bromovih isparenja, te ga je nazvao po grčkoj reči bromos (smrad).
Kripton je otkriven u Škotskoj, a ime je dobio po grčkoj reči kryptos (skriven).
Rubidijum je prvi put izolovan u Nemačkoj, a ime mu dolazi od latinske reči rubidus (crveno). Rubidijumove soli boje plamen izrazito crveno.
Stroncijum je otkriven u Škotskoj, a na imenu može da zahvali malom škotskom gradu Stroncijanu. Blizu grada je bilo nalaište rude stroncijanita koja je po gradu dobila ime, a u čijem se sastavu nalazi stoncijum.
Itrijum je otkriven u Finskoj, a jedan je od četiri elementa koji su dobili ime po gradu Iterbiju u Švedskoj.
Cirkonijum je otkriven u Nemačkoj, a ime je dobio po mineralu cirkonu u čiji sastav ulazi.
Niobijum je otkriven u Engleskoj. Ime mu je pozajmila ćerka grčkog mitološkog junaka Tantala (Nioba). Tako između Tantala i Niobijuma postoje bliske rodbinske veze. Dugo se smatralo da su ta dva elementa jedan.
Molibden je otkriven u Švedskoj, a ime mu dolazi od grčke reči molubdos (sličan olovu).
Tehnicijum je otkriven u Italiji, a ime mu dolazi od grčke reči technetos (veštački), jer je to prvi veštački dobijen element.
Rutenijum je otkriven u Rusiji, kojoj može zahvaliti i na imenu. Ruthenia je latinsko ime za Rusiju.
Rodijum je prvi put izolovan u Engleskoj. Ime je dobio po grčkoj reči rhodon (roze), jer njegove soli rastvor boje u roze.
Paladijum je otkriven u Engleskoj. Postoje dva tumačenja o njegovom imenu. Po prvom mu je ime pozajmio asteroid Palas, koji je pao dve godine pre njegovog otkrića. Po druogom je dobio ime po boginji Atini (ili Atini Paladi), grčkoj boginji mudrosti.
Srebro je ljudima poznato od davnina. Latinsko ime je argentum.
Kadmijum je prvi put izolovan u Nemačkoj iz cinkove karbonatne rude. Ova ruda je na grčkom kadmeia, a na latinskom cadmia.
Indigo je otkriven u Nemačkoj. U njegovom spektru dominira indigo plava.
Kalaj je čovečanstvu poznat od davnina. Njegovo latinsko ime je stannum.
Antimon je čovečanstvu poznat od davnina. Ime mu je vrlo čudno. Dolazi od grčkih reči anti (suprotno) i monos (sam, usamljen, jedini). Simbol (Sb) mu pak dolazi od latinske reči. Većinom se spominje reč stibium, ali i to je predmet brojnih špekulacija.
Telur je otkriven u Rumuniji, a ime mu dolazi od grčke reči tellus (Zemlja).
Jod je otkriven u Francuskoj, a ime je dobio zahvaljujući svojoj ljubičastoj boji (grčki iodes).
Ksenon je otkriven u Škotskoj, a ime mu dolazi od grčke reči xenon (stran).
Cezijum je otkriven u Nemačkoj, a ime je dobio po latinskoj reči ceasius (nebesko plavo). Njegove soli boje plamen u plavo.
Barijum je otkriven u Engleskoj, a ime mu dolazi od latinske reči barys (težak).
Lantan je otkriven u Švedskoj. Ime mu potiče od grčke reči lanthanein (prikriti se).
Cer je otkriven u Švedskoj, a ime je dobio po asteroidu Ceresu, otkrivenom dve godine pre njegovog otkrića.
Prazeodim je otkriven u Austriji. Ime mu dolazi od grčkih reči prasios (zelen kao praziluk) i didymos (blizanac). Soli ovog elementa su zelene, a element se često mešao sa neodimom prilikom idenitifikovanja.
Neodim je otkriven u Austriji. Ime mu dolazi od grčkih reči neos (nov) i didymos (blizanac). Kao što je već rečeno, naučnici su ga dugo mešali sa prazeodimom.
Prometijum je otkriven u Sjedinjenim Državama, a ime mu je pozajmio grčki junak Prometej.
Samarijum je otkriven u Francuskoj. Ime je dobio po mineralu samarskitu. Samarskit je pak dobio ime po ruskom rudarskom sekretaru Kolonelu Samarskom.
Europijum je otkriven u Francuskoj. Ime mu je pozajmila Evropa.
Gadolinijum je otkriven u Švajcarskoj. Ime je dobio u čast finskog hemičara Johana Gadolina koji je proučavao lantanoide.
Terbijum je prvi put izolovan u Švedskoj i drugi je u nizu elemenata koji mogu na imenu da zahvale Švedskom gradu Iterbiju.
Disprozijum je otkriven u Francuskoj, a ime mu dolazi od grčke reči dysprositos (nepristupačan).
Holmijum je otkriven u Švajcarskoj, a ime je dobio po latinskom nazivu za Stokholm (Holmia).
Erbijum je prvi put izolovan u vedskoj. Treći je u nizu elemenata koji su dobili ime po Švedskom gradu Iterbiju.
Tulijum je, kao i mnogi elementi iz grupe retkih zemalja, otkriven u Švedskoj. Ime mu dolazi od drevnog naziva za skandinaviju (Thule).
Iterbijum je poslednji u nizu elemenata koji, mada nije otkriven u Švedskoj (već u Švajcarskoj), može da zahvali na imenu švedskom gradu Iterbiju. Svakako, ne nezasluženo.
Lutecijum je otkrivenh u Francuskoj. Ime mu dolazi od drevnog naziva za Pariz (Lutetia).
Hafnijum je otkriven u Danskoj, a ime je dobio pr latinskom nazivu Kopenhagena (Hafnia).
Tantal je otkriven u Švedskoj, a ime je dobio po Tnatalu, mitološkom grčkom kralju.
Volfram je otkriven u Španiji. Ime je dobio po švedskom tungs ten (težak kamen). Simbol dolazi od nemačkog imena wolfram.
Renijum je otkriven u Nemačkoj. Ime mu dolazi od Rajnske obalsti u Nemačkoj.
Osmijum je otkriven u Engleskoj. Ime je dobio po grčkoj reči osme (smrad). To je metal oštrog mirisa.
Iridijum je otkriven u Engleskoj i Francuskoj. Ime mu dolazi od latinskih reči iris, iridis (duga). Mnoge njegove soli su jarko obojene.
Platina je otkrivena u Peruu. Ime je dobilam, po španskoj reči platina (malo srebro).
Zlato je ljudima poznato od davnina. Latinsko ime je aurum.
Živa je čovečanstvu poznata od davnina. Simbol dolazi od latinske reči hyhydragyrum koja pak potiče od grčke hydragyros (tečno srebro). Upotrebljava se i naziv merkur koji dolazi od grčkog boga Merkura, glasnika bogova.
Talijum je prvi put izolovan u Engleskoj. Ime mu dolazi od grčke reči thallos (mladica). U njegovom spektru dominira svetlozelena boja.
Olovo je ljudima poznato od davnina. latinski naziv je plumbum.
Bizmut je čovečanstvu poznat od davnina. Ime mu dolazi od nemačke reči wismuth čije tačno značenje nije jasno, ali se predpostavlja da znači "bela masa".
Polonijum je otkriven u Francuskoj. Ime je dobio po Poljskoj, domovini Marije Kiri.
Astat je otkriven u Sjedinjenim Državama. Ime je dobio po grčkoj reči astatos (nestabilan).
Radon je otkriven u Nemačkoj, a ime je dobio po elementu radijumu kada je utvrđeno da nastaje radioaktivnim raspadom radijuma.
Francijum je otkriven u Francuskoj po kojoj je i dobio ime.
Radijum je otkriven u Francuskoj, a ime mu dolazi od latinske reči radius (zrak).
Aktinijum je takođe otkriven u Francuskoj. Ime mu dolazi od grčke reči aktinos (mlaz, zrak).
Torijum je otkriven u Švedskoj. Ime je dobi po skandinavskom bogu gromovniku - Toru.
Protaktinijum je otkriven u Engleskoj odnosno Francuskoj. Pošto njegovim radioaktivnim raspadom nastaje aktinijum, dobio je ime "otac aktinijuma" ili protos aktinijum.
Uran je otkriven u Nemačkoj, a ime je dobio po planeti Uranu.
Neptunijum je otkriven u Sjedinjenim Državama, a ime je dobio po planeti Neptunu.
Plutonijum je otkriven u Sjedinjenim Državama, a ime je dobio po planeti Plutonu.
Americijum je otkriven u Sjedinjenim Državama, a ime je dobio analogno europijumu.
Kirijum je otkriven u Sjedinjenim Državama, a ime je dobio u čas suprujnika Kiri.
Berkelijum je otkriven u Sjedinjenim Državama. Ime je dobijo po Berkliju, središtu Kalifornijskog univerziteta i Instituta za nuklearna istraživanja.
Kalifornijum je otkriven u Sjedinjenim Državama. Ime je dobio po državi i univerzitetu.
Ajnštajnijum je otkriven u Sjedinjenim Državama. Ime je dobio u čast Alberta Ajnštajna.
Fermijum je otkriven u Sjedinjenim Državama. Ime je dobio u časta naučnika Enrika Fermija.
Mendeljevijum je otkriven u Sjedinjenim Državama i ime je dobio u čast Mendeljejeva.
Nobelijum je otkriven u Rusiji. Ime je dobio po Alfredu Nobelu.
Lorencijum je otkriven u Rusiji odnosno Sjedinjenim Državama. Ime je dobio po Ernestu Lorencu, osnivaču Instituta za nuklearna istraživanja koji nosi njegovo ime.
Raderfordijum je otkriven u Sjedinjenim Državama. Ime je dobio u časta Ernesta Raderforda, novozelandskog fizičara.
Dubnijum je otkriven u Rusiji u Institutu za nuklearna istraživanja u Dubni po kome je i dobio ime.
Siborgijum je otkriven u Rusiji. Ime je dobio u čast velikana nuklearne fizike, Glena Teodora Siborga koji je zaslužan za sintezu velikog broja transuranskih elemenata. To je bio prvi živi naučnik po kome je nazvan neki element.
Borijum je otkriven u Rusiji, a ime je dobio u čast Nilsa Bora.
Hasijum je otkriven u Nemačkoj. ime je dobio po nekadašnjoj nemačkoj kneževini Hass-Darmstradt, sada pokrajini u kojoj se nalazi Institut za istraživanje teških jona koji je i otkrio ovaj element.
Majntermijum je otkriven u nemačkoj. Ime je dobio po vedskoj naučnici Lisi Majnter koja je pomagala pri otkriću protaktinijuma i otkrila fisiju urana.
Darmštatijum je otkriven u Nemačkoj u GSI institutu u Darmstradtu po kome je i dobio ime.
Rendgenijum je otkriven u Nemačkoj. Ime je dobio u čast velikog nemačkog naučnika, nobelovca koji je otkrio x-zrake.
Tu se, nažalost, završava priča o imenima elemenata. IUPAC je odbio predloge naučnika iz Darmstradta za imena elemenata 109 i 111, te su se naučnici iz Darmstradta odrekli prava da daju imena elementima koje su otkrili. Mada je IUPAC na kraju prihvatio njihove predloge, protest nije prestao, a istu praksu nastavili su i naučnici iz Dubne. IUPAC je novootkrivenim elementima dao privremena imena koja se sastoje iz latinskih naziva brojeva.
svet hemije
Juče u 19:56 od Boogie
» Smešni snimci, slike..
Čet 21 Nov - 16:46 od Poly
» Razni vicevi
Čet 21 Nov - 16:44 od Poly
» Max Leiva, 1966 | Abstract Figurative sculptor
Sre 20 Nov - 18:52 od Poly
» Misli nas "malih" ...
Sre 20 Nov - 0:15 od Emelie
» Pesma za moju dušu
Sre 20 Nov - 0:11 od Emelie
» Uživo...
Uto 19 Nov - 22:25 od Emelie
» A malo bluesa?
Uto 19 Nov - 22:19 od Emelie
» Šta slušate dok kuckate na Haossu?
Uto 19 Nov - 22:14 od Emelie
» Šta trenutno slušate?
Uto 19 Nov - 22:10 od Emelie
» Pozdrav Haossu
Uto 19 Nov - 22:07 od Emelie
» Koji film ste poslednji gledali?
Pon 18 Nov - 1:25 od Emelie
» Disco muzika
Pon 18 Nov - 1:18 od Emelie
» Domaći izvođači
Pon 18 Nov - 0:24 od Emelie
» Daemon Mask Full
Pet 15 Nov - 11:33 od Poly
» Pjesma za laku noć
Sre 13 Nov - 21:27 od Boogie
» Hip hop / rep
Sre 13 Nov - 14:53 od Emelie
» Rec koja u sebi sadrzi 3 ista slova
Sre 13 Nov - 14:33 od SANJAMAVEC
» Čudesna matematika
Sre 13 Nov - 7:44 od kreja
» Najljepše balade
Uto 12 Nov - 17:01 od Boogie