Da li se sećate večitog epizodiste domaćeg filma?

Sećate li se, nekim slučajem, simpatičnog violiniste iz orkestra koji prati Tomu Zdravkovića u scenama iz kultne domaće komedije "Balkan ekspres"? To je filmski batler, konobar, recepcioner - Predrag Milinković.



Da, upravo onaj upečatljivi, a uvek tihi gospodin čije lice jednostavno nije moguće zaboraviti - Predrag Preža Milinković (1933-1998), istaknuti epizodista, a zapravo doajen jugoslovenskog filma i televizije - snimao je intenzivno više od 35 godina i odigrao impresivan broj filmskih uloga.
Svakako naš najpoznatiji "večiti epizodista", Milinković je među starijim poznavaocima srpskog glumišta poznat i po nadimku Dezmond – razlog je zapanjujuća fizička sličnost sa istoimenim batlerom iz klasičnog krimi stripa "Rip Kirbi" Aleksa Rejmonda.


Dezmond i Rip Kirbi u stripu Aleksa Rejmonda/foto:wikimedia

Pomenutog Dezmonda Milinković je i tumačio u duhovitom TV serijalu snimljenom ranih osamdesetih godina u produkciji školskog programa TV Beograd.
Da li zbog pitomog izraza lica, uverlijvih interpretacija ili nečeg trećeg, Prežu su naši filmski autori naprosto "zatrpavali" ponudama da igra batlere, sluge, konobare, recepcionere... Međutim, Milinković je u karijeri dugoj skoro 40 godina odigrao više od 200 najraznovrsnijih filmskih uloga, a sarađivao je sa oko stotinu reditelja!! Tu valja dodati i više od 100 uloga odigranih u TV serijama, dramama i amaterskim filmovima. Kada se sve sabere, Predrag Milinković je, uz Batu Živojinovića, svakako glumački rekorder na ovim prostorima. Za razliku od Bate, Preža nikada nije studirao glumu, bio je apsolvent na Filozofskom fakultetu. Osim toga, Milinković je odigrao nemali broj uloga i u stranim koprodukcijama: blizu pedeset, uglavnom u projektima nemačke B produkcije, za razliku od Bate Živojinovića koji je igrao gotovo isključivo u domaćim filmovima.



I dok u Jugoslaviji nije dobio nijednu jedinu glavnu ulogu, Preža Milinković bio je glavni glumac u dva inostrana filma!? Oba pripadaju kriminalističkom žanru, popularnom 60-tih godina u zapadnoj Evropi, a u jednom od njih Preža je igrao glavnog gangstera!

U prebogatoj karijeri glumio je rame uz rame sa Entonijem Kvinom, Orsonom Velsom, Alenom Delonom...

Rođeni Dorćolac, tih i nenametljiv, govorio je četiri jezika i bio veliki filmofil. Preža je gajio strast prema okretnim plesovima i bio vrstan igrač flamenka. Na velikom platnu ostao je upamćen, između ostalog, i kao obućar, poslastičar, psiholog, mesar, grobar, kinooperater, direktor preduzeća, kockar, muzičar, frizer, seljak, fotoreporter, pa i akrobata, konjokradica, taksista, mladoženja, falsifikator, revolveraš, Indijanac (!), a oblačio je i uniforme oficira, lekara, konduktera, poštara, šofera, milicionara, fudbalskog sudije, konobara, monaha, kočijaša...

Jednom prilikom, na pitanje je li ikada u karijeri odbio neku ulogu, Milinković je odgovorio:

"Nisam, to nije u mojoj prirodi. Ja volim filmove i glumu i ne verujem da ću ikada odbiti neku ulogu".

Kada se pomisli na jugoslovenski film, obično su prve asocijacije vezane za imena eminentnih autora – Makavejeva, Pavlovića, Kusturice, zatim, glumaca poput Bate Živojinovića, Milene Dravić i čitave plejade prvaka našeg glumišta. A u isto vreme, Predrag Milinković je, na izvestan način, (p)ostao zaštitni znak jugoslovenske i srpske kinematografije, neodvojivi deo srpskog kulturnog nasleđa XX veka. S punim pravom.

Autor: Mladen Nikolić/mondo.rs