MIchelangelo Buanoroti

Isakova zrtva; oko 1523-32. Firenca, Kaza Buonaroti.
Crna olovka, pero i crvena kreda; 40,8X28,9cm.
List isjecen, sa podlogom.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Ova skulptura nastala je u Rimu i ujedno je prva Mikelandjelova skulptura velikih dimenzija, koja je sacuvana do danas. Kao inspiraciju za izradu ove skulpture, Mikelandjelo je koristio dela starogrckih i rimskih majstora sa neodoljivim, mogu reci, mikelandjelovskim dodirom zivota koji je davao svakom komadu kamena pri obradi. Kako je Bah bio predvidjen za vrtni deo, takodje je retka skulptura jer privlaci paznju sa svih strana.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Na vratu i grlu Boga postoje nepravilnosti, a naučnici tvrde kako ih je Mikelanđelo namjerno napravio i tu naslikao ljudski mozak.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Mikelanđelo Buonaroti

[You must be registered and logged in to see this image.]

Mikelanđelo Buonaroti (Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni) je rođen 6. marta 1475. godine u Kapreziju, u Firentinskoj Republici. Bio je italijanski renesansni vajar, slikar, arhitekta i pesnik, koji je imao presudan uticaj na dalji razvoj evropske umetnosti. Još za vreme života smatran je najvećim umetnikom svog vremena, a danas kritičari i istoričari smatraju da je jedan od najvećih umetnika svih vremena. Veliki broj njegovih dela iz slikarstva, vajarstva i arhitekture su među najpoznatijim u istoriji umetnosti. Iako je on sam sebe smatrao prvenstveno vajarem, njegovo najpoznatije delo je freska stropa Sikstinske kapele u Vatikanu. Skulpturom se bavio čitavog svog stvaralačkog života, međutim kako je veći broj njegovih skulptura nedovršen, a usled velike popularnosti slikarstva u 20. veku, ocenjuju se samo njegovi radovi na oslikavanju.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Делфијска сибила

Rođen je u firentinskoj plemićkoj porodici koja je vremenom propadala, tako da je u njegovo vreme potpuno izgubila svoj status i bogatstvo. Sa 13 godina je započeo umetničku obuku, a sam status umetnika bio je ekvivalentan statusu zanatlije. Na očevu intervenciju, Mikelanđelo je primljen na obuku od tri godine kod perspektivnog firentinskog slikara Domenika Girlandija, ali nakon godinu dana odlazi, jer je smatrao da Girlandi nema čemu da ga nauči. Smatra se da je upravo kod njega savladao veštinu tehnike fresko slikarstva. Iz prve epohe sačuvano je više crteža, uglavnom kopija iz Girlandijevih dela, ali i kopije Ðotoa i Mazača. Kopiranje dela učitelja i velikih majstora bio je standardni način putem kojeg su mladi umetnici sticali iskustvo i razvijali svoju umetničku veštinu i talenat.

Mikelanđelov talenat je brzo zapazio i firentinski vladar, Lorenco Medièi i primio ga pod svoju zaštitu. Na ovaj način, mladom umetniku je bila dostupna umetnička kolekcija Medičija, u kojoj su dominirali delovi antičkih rimskih skulptura, a bio je okružen velikim poznavaocima antičke umetnosti, književnosti, mitologije i filozofije. Međutim, uprkos legendi o Medičiju kao velikom meceni renesansne umetnosti, vladar se okruživao najboljim umetnicima i intelektualcima za potrebe političkih uticaja. Jedan od mnogobrojnih učenika Donatela, Bertolo di Ðovano, bio je zadužen za čuvanje i održavanje kolekcije i on je Mikelanđelu omogućio prvi susret sa skulpturom, mada sam Mikelanđelo nije sledio njegov način rada, niti ga je privlačilo vajarstvo u bronzi. Dva Mikelanđelova dela su sačuvana iz tog perioda: Bitka kentaura – varijacija na temu jedne kompozicije sa starorimskog sarkofaga, i Devica sa stepenica – koju karakteriše tretman niskog reljefa.

Firenca je, u vreme Mikelanđelovog nauka, bila vodeći umetnički centar Evrope, gde su radili najbolji umetnici i kompetencija među njima je bila vrlo stimulativna. Ipak, grad više nije bio u mogučnosti da svim umetnicima ponudi posao na velikim projektima, pa iz Firence polako odlaze velika imena, a tom trendu će se priključiti i Mikelanđelo nakon pada Medičijevih 1494. godine. Odlazi u Bolonju, kao zamena za preminulog vajara, gde kleše poslednje tri figure neophodne za završetak izrade grobnice i kovčega sv. Dominika u istoimenoj crkvi.

Figure karakteriše posebna ekspresivnost i originalnost. Odstupajući od maštovite agilnosti figura svog prethodnika, Mikelanđelo je nametnuo ozbiljnost pojednostavljujući masu forme. Ovaj sistem rada nastao je kao posledica studije dela antičkih vajara i nasleđa firentinske umetničke tradicije, mada je pojednostavljivanje masa figura bilo u kontrastu sa tadašnjom tendencijom predstavljanja i što vernijeg dočaravanja teksture i detalja ljudskog tela. Isticanje ozbiljnosti se takođe odražava u izboru mermera kao materijala. Iako su ti kvaliteti konstanta u Mikelanđelovoj umetnosti, povremeno ih je napuštao ili modifikovao zbog spoljnjih faktora, specifične funkcije dela ili zbog stimulativnih uticaja stvaralaštva drugih umetnika.

Sledeće maestralno delo je Bah, koje je nastalo u Rimu, prva Mikelanđelova skulptura velikih dimenzija. Inspiracija za Baha dolazi iz antičkih grčkih i rimskih primera skulpture, ali je daleko mobilnija i složenija u izradi. Dočarana nestabilnost sugeriše karakter boga vina, koji je isklesan u mermeru sa vanserijskom virtuoznošću. Predviđen da bude izložen u vrtu, Bah je jedina Mikelanđelova skulptura koja poziva na posmatranje sa svih strana, a ne samo sa frontalne.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Pijeta je jedno od najznačajnijih ranih Mikelanđelovih dela i nalazi se u Bazilici svetog Petra u Vatikanu. Ime Pijeta se ne odnosi na specifično delo, nego na zajedničku tradicionalnu vrstu hrišćanske ikonografije, od kojih je ova Mikelanđelova verzija bez sumnje najistaknutiji primer. Izvučena iz konteksta narativnih scena žalosti posle Hristove smrti, grupa od dve figure je komponovana sa idejom da u posmatraču probudi pokajničku molitvu za grehove koji su bili motiv njegove žrtveničke smrti. Pijetu je naručio francuski kardinal. Ovaj tip ikonografije je bio dosta prisutan u Francuskoj i na severu Evrope, a daleko manje u Italiji.

Složen problem za Mikelanđela, se sastojao u iznalaženju načina oslobađanja dveju figura iz jednog mermernog bloka, a rezultat je veoma neubičajen primerak u istoriji umetnosti. Tretirao je grupu kao jednu čvrstu i kompaktnu masu kao i u ranijim delima, što čini da ostavlja veoma snažan i upečatljiv utisak. Takođe je obratio pažnju na neizbežne kontraste koji razjašnjavaju ikonografsku strukturu: muško i žensko, vetikalno i horizontalno, nag i odevena, mrtav i živa.

Za firentinsku katedralu Santa Maria del Fiore, Mikelanđelo je izradio statuu Davida između 1501. do 1504. godine. Izabrao je da ulovi momenat kada se David, po starobiblijskoj legendi, sprema da baci kamen na Golijata. Za izradu monumentalne statue, Mikelanđelo je iskoristio mermerni blok koji je jedan vajar ostavio nedovršen 40 godina ranije. Modeliranje Davida je veoma blisko onom u antičkim skulpturama, sa pojednostavljenom geometrijom podesnom za monumentalne statue, ali bez zapostavljanja organske forme i asimetrije ljudskog tela.

Kod ove statue je očigledno Mikelanđelovo poznavanje anatomije, mada je Davidova glava veće i ruke duže u odnosu na telo. Obzirom da je ova skulptura predviđena za krov firentinske katedrale, onda je uvećanje glave i ruku načinjeno u svrhu što lakšeg posmatranja i prepoznavanja iz daljine. Ali, savremenici, oduševljeni živošću i plastičnošću figure, odlučili su da je postave na istaknutije mesto, pa se i danas nalazi na ulazu u palatu Vekio kao simbol Republike i renesansnog shvatanja ideala humanizma.

[You must be registered and logged in to see this image.]

The Madonna of the Stairs (1490–92), Michelangelo's earliest known work

Veoma popularna tema u ono vreme bila je Devica sa Isusom detetom, pa je i Mikelanđelo izradio nekoliko dela za privatne rezidencije. Jedna mala statua, dva kružna reljefa koja podsećaju na slikarska dela time što se u njima sugeriše više slojeva prostorne dubine i slici na temu Svete porodice (jedina štafelajska slika). Devica sa Isusom izgleda statično, dok slika Svete porodice i jedan od kružnih reljefa (Devica sa Isusom detetom i sv. Jovanom) izgledaju dinamično. Posle slave koju je širom Italije stekao sa Davidom, Mikelanđelo je radio samo na velikim projektima, ali kako nije hteo da sarađuje sa pomoćnicima, mnogi projekti su ostali nedovršeni.

Jednu fresku za salu Velikog konzilijuma Firence načinio je Leonardo da Vinči, sa temom konja u galopu, drugu je načinio Mikelanđelo sa temom golih tela vojnika koji plivaju prema obali zbog uzbune u vojnom logoru. Nažalost, pravi doživljaj ovih dela moguće je samo naslutiti, jer su sačuvane isključivo pripremne skice.

Za Santa Maria del Fiore započeo je projekat koji se sastojao iz izrade 12 apostola, ali je krenuo sa radom samo na sv. Mateji. Pokret nedovršene figure je svojstven Leonardu, a prožima je monumentalnost i snaga svojstvena isključivo Mikelanđelu. I on sam je u više navrata govorio koliko je ustvari umetniku teško da oslobodi figuru iz mermera, ali nije namerno ostavljao nedovršena dela. Mada se u toj nedovršenosti često vidi snažno osećanje, stres i napor kroz koji je prolazio u kreativnom procesu.

Papa Julije II, 1505. godine, poziva Mikelanđela da izradi njegovu grobnicu koja je trebalo da se nalazi u bazilici sv. Petra. U Karari, čuvenom italijanskom kamenolomu, pod blagoslov pape, šest meseci traga za idealnim mermernim blokovima i radeći na pripremnim crtežima. Na crtežima su prikazana tri nivoa. Na donjem nivou su trebale da se nalaze figure koje bi predstavljale pobedu i smenjivale se sa figurama robova. Srednji nivo je trebalo da se sastoji od četiri figure u sedećem položaju od kojih su dve trebalo da budu Mojsije i sv. Pavle. Na trećem nivou nalazili bi se anđeli koji bi nosili figuru Julija II. Do realizacije projekta nije došlo, jer je papa ostao bez sredstava nakon vojnog pohoda na Bolonju i troška gradnje bazilike sv. Petra. Mikelanđelo je, u uverenju da postoji zavera protiv njega, ne znajući zašto je papa odustao od projekta, otišao iz Rima u Firencu. Papa je zatim tražio od Firence da Mikelanđela hitno pošalju nazad i dao mu zadatak da oslika strop Sikstinske kapele, na čemu je Mikelanðelo radio od 1508. do 1512. godine.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Za početak Mikelanđelo je imao u planu da naslika dvanaest apostola, predstavljajući ih kao individualne figure, bez dramatizacije. Kako nije bio oduševljen projektom, jer je verovao da ga radi po kazni, odbijao je da slika, jer je on vajar, a zatim je tražio veliki broj pomoćnika iz Firence. Kada je papa pristao na sve uslove, Mikelanđelo se zatvorio u kapelu i nije puštao unutra nikoga osim pape. U periodu od četiri godine napravio je remek-delo svetske umetnosti. Konačni dizajn kompozicije predstavlja biblijsku priču Postanka sveta, koja počinje momentom u kojem Bog razdvaja svetlost od tame, nastavljajući se pričom o Adamu i Evi i završavajući se pričom o Nojevom potopu. Scene biblijskih priča iz Starog zaveta, među kojima su one o jevrejskom kralju Davidu i Mojsiju, su predstavljeni u čoškovima kompozicione strukture, a slike profeta, sibila, (drevnih ženskih profeta) i Hristovih predaka, smeštene su u okvirima iznad prozora. Stvaranje Adama je izuzetna fuzija forme i značenja. Adam je predstavljen u opuštenom ležećem položaju blago na desnom boku, podupirući se desnom podlakticom sa ispruženom levom rukom prema takođe ispruženoj ruci Boga Oca.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Studies for The Libyan Sibyl

Crtež zauzima posebno mesto u Mikelanđelovom stvaralaštvu i obuhvata širok spektar izraženih ideja u različitim tehnikama, poèev od brzih skica u tehnici pera i tinte, studija složenijih kompozicija i detaljnih analiza anatomije u crvenoj kredi i uglju, pa do arhitektonskih planova za građevine na kojima je radio. Posebnu kategoriju zauzimaju detaljni i potpuno završeni crteži sa idejom da budu shvaćeni kao posebna umetnička dela i koje je obično poklanjao svojim najbližim prijateljima. U nekim od tih crteža su predstavljeni mitovi antièke grèke i rimske mitologije, ponekad preraðeni da doèaraju njegove neoplatonske ideje. Drugi predstavljaju idealizovana ljudska bića.

Mikelanđelo Buonaroti, što zbog neobično razvijenog talenta, što zbog vanserijske individualnosti, predstavlja ličnost koja je zanimljiva kako istorijski, tako i kulturološki, psihološki i filozofski.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Moses for the tomb of Pope Julius II

The Libyan Sibyl (1511)

[You must be registered and logged in to see this image.]

The Prophet Jeremiah (1511)

[You must be registered and logged in to see this image.]

The Battle of the Centaurs (1492)

[You must be registered and logged in to see this image.]

[You must be registered and logged in to see this image.]

Copy of the lost Battle of Cascina by Bastiano da Sangallo

nach Michelangelos Schlacht von Cascina

[You must be registered and logged in to see this image.]

The Last Judgement, detail of the Redeemed.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Crucifixion of St Peter

[You must be registered and logged in to see this image.]

Statue of Victory (1534), Palazzo Vecchio, Florence

[You must be registered and logged in to see this image.]

The Pieta of Vittoria Colonna (c. 1540)

Pietà per Vittoria Colonna, 1538 c.ca Isabella Stewart Gardner Museum, Boston

[You must be registered and logged in to see this image.]

Michelangelo and Tiberio Calcagni, Pieta Firenze (c. 1550–61)

[You must be registered and logged in to see this image.]

The Rondanini Pieta (1552–64)

[You must be registered and logged in to see this image.]

Michelangelo's tomb in the Basilica of Santa Croce, Florence

Ignudo (1511)

[You must be registered and logged in to see this image.]

The First day of Creation

[You must be registered and logged in to see this image.]

[You must be registered and logged in to see this image.]

The Creation of Adam (1510)

[You must be registered and logged in to see this image.]

The Deluge (detail)

[You must be registered and logged in to see this image.]

The Drunkenness of Noah

[You must be registered and logged in to see this image.]

Bound slave, known a Atlas (1530–34)

[You must be registered and logged in to see this image.]

Dying slave, Louvre (1513)