Brojni sinovi i kćeri trojanskog kralja Prijama

1.

Dovoljno je da se neko iole zainteresuje za legendarnu Troju i Trojanski rat koji se, kako se najčešće veruje, vodio od 1193. do 1183. g. pre n. e., pa da se susretne sa činjenicom da je kralj Prijam, mitski vladar Troje u vreme Trojanskog rata, imao brojne sinove i kćeri. Koliko ih je stvarno bilo, to verovatno niko nikada neće moći da utvrdi. Ne postoji jedinstvena lista Prijamovih direktnih potomaka, ali se mnoga njihova imena pominju u raznim helenskim (grčkim) mitovima. Kada bi se sva ta imena stavila na jednu listu došlo bi se do impresivnog podatka od osamdeset šestoro Prijamovih direktnih potomaka — 68 sinova i 18 kćeri. 

Tri osnovna izvora njihovih imena su: Homerova „Ilijada“, Pseudo-Apolodorova „Biblioteka“ i Higinove „Fabule“, dok se ostali izvori kreću u okviru pomenutih. Neka nova imena Prijamovih kćeri navodi putopisac Pauzanije na osnovu slika helenskog slikara Polignota. (Polignotove slike nisu sačuvane, ali ih je detaljno opisao Pauzanije.). 

Prva Prijamova supruga bila je Arizba, kći proroka Meropa, kralja na Helespontu. Kad mu je rodila sina Esaka, Prijam je Arizbu prepustio izvesnom Hirtaku i u tom novom braku ona je rodila dva sina — Azija i Nisa.

Druga Prijamova supruga bila je Hekaba, kći Frigijca Dimanta i nimfe Eunoje; ili, po nekima, tračkog kralja Kiseja i Telekleje; ili rečnog boga Sangarija i Metope ili najade Euagore, ili Ksantove kćerke Glaukije. Ona je rodila Prijamu deset sinova — Hektora, Parisa, Dejfoba, Helena, Pamona, Polita, Antifa, Hiponoja, Polidora i Troila, i pet kćeri — Ilionu, Kreuzu, Laodiku, Poliksenu i Kasandru.

Predanje kaže da je Prijam osim Hekabe imao još nekoliko supruga, koje su mu takođe izrodile brojne sinove i neke kćeri, ali je Hekaba uvek i na svakom mestu bila njegova primarna supruga. Ostale Prijamove sinove izrodile su brojne konkubine.

Kasnije se pripovedalo da je Prijam imao ukupno pedeset sinova, od kojih su devetnaestoro bili Hekabina deca, i dvanaest kćeri. Hektora, najstarijeg i najmilijeg Hekabinog sina i najpopularnijeg Trojanca, neki nazivaju Apolonovim sinom, kao i Troila, za koga je proročanstvo reklo da Troja neće pasti ako on doživi dvadeset godina.

2.

O većini Prijamovih sinova ne postoje nikakvi podaci, osim njihovih imena. Štaviše, ne zna se ni da li im je majka bila Hekaba, ili neka od sporednih Prijamovih supruga, ili neka od konkubina.

Ipak, na osnovu navedenih izvora, može se sastaviti lista njihovih imena:

01. Agaton (Agathon) (Pominju ga i Homer i Apolodor i Higin ― majka nepoznata.);

02. Aksion (Axion) (Pominje ga samo Higin ― majka nepoznata, ubio ga Euripil.);

03. Antif (Antiphus) (Pominju ga Homer i Apolodor ― majka Hekaba, ubio ga Agamemnon.);

04. Antifon (Antiphonus) (Pominju ga Apolodor i Higin ― majka nepoznata, ubio ga Neoptolem.);

05. Antinoj (Antinous) (Pominje ga samo Higin ― majka nepoznata.);

06. Aret (Aretus) (Pominju ga Apolodor i Higin ― majka nepoznata, ubio ga utomedon.);

07. Arhemah (Archemachus) (Pominju ga Apolodor i Higin ― majka nepoznata.);

08. Askanije (Ascanius) (Pominju ga Apolodor i Higin ― majka nepoznata.);

09. Astigon (Astygonus) (Pominje ga samo Apolodor ― majka nepoznata.);

10. Astinomej (Astynomus) (Pominje ga samo Higin ― majka nepoznata.);

11. Atas (Atas) (Pominje ga samo Apolodor ― majka nepoznata.);

12. Bij (Bias) (Pominje ga samo Apolodor ― majka nepoznata.);

13. Bijant (Biantes) (Pominje ga samo Higin ― majka nepoznata.);

14. Brisonije (Brissonius) (Pominje ga samo Higin ― majka nepoznata.);

15. Dejfob (Deiphobus) (Pominju ga Homer, Apolodor i Higin ― majka Hekaba, oženio je Helenu nakon Parisove smrti, ubio ga Odisej ili Menelaj.);

16. Dejpit (Deiopites) (Pominju ga Apolodor i Higin ― majka nepoznata, ubio ga Megas.);

17. Demokoon (Democoon) (Pominju ga Homer, Apolodor i Higin ― majka nepoznata, ubio ga Odisej.);

18. Dij (Dius) (Pominju ga Homer i Higin ― majka nepoznata.);

19. Dolon (Dolon) (Pominje ga samo Higin ― majka nepoznata.);

20. Dorikle (Doryclus) (Pominju ga Homer, Apolodor i Higin ― majka nepoznata, ubio ga Veliki Ajant.);

21. Driop (Dryops) (Pominju ga Apolodor i Higin ― majka nepoznata, ubio ga Ahil.);

22. Egeonej (Aegeoneus) (Pominje ga samo Apolodor ―  majka nepoznata.);

23. Ehefron (Echephron) (Pominje ga samo Apolodor ― majka nepoznata.);

24. Ehemon (Echemmon) (Pominje ga samo Homer ― majka nepoznata, ubio ga Diomed.);

25. Eresije (Eresus) (Pominje ga samo Higin ― majka nepoznata.);

26. Esak (Aesacus) (Pominje ga samo Apolodor ― majka Arizba ili Aleksiroja, pretvoren je u pticu gnjurca.);

27. Euander (Evander) (Pominju ga Apolodor i Higin ― majka nepoznata.);

28. Evagor (Evagoras) (Pominju ga Apolodor i Higin ― majka nepoznata.);

29. Filemon (Philaemon) (Pominje ga samo Apolodor ― majka nepoznata.);

30. Glauk (Glaucus) (Pominje ga samo Apolodor ― majka nepoznata.);

31. Gorgition (Gorgythion) (Pominju ga Homer, Apolodor i Higin ― majka Kastijaneira, ubio ga Teukro (Teukar).);

32. Heirodamej (Cheirodamas) (Pominju ga Apolodor i Higin ― majka nepoznata.);

33. Hektor (Hector) (Pominju ga Homer, Apolodor i Higin ― majka Hekaba, neki ga nazivaju Apolonovim sinom, poginuo je u dvoboju sa Ahilom.);

34. Helen (Helenus) (Pominju ga Homer, Apolodor i Higin ― majka Hekaba, Kasandrin brat blizanac, preživeo Trojanski rat.);

35. Hero ili Heron (Hero ili Heron) (Pominju ga Apolodor i Higin ― majka nepoznata.);

36. Hersidam (Chersidamas) (Pominje ga samo Apolodor ― majka nepoznata, ubio ga Odisej.);

37. Hipas (Hippasus) (Pominje ga samo Higin ― majka nepoznata.);

38. Hiperion (Hyperion) (Pominje ga samo Apolodor ― majka nepoznata.);

39. Hiperoh (Hyperochus) (Pominju ga Apolodor i Higin ― majka nepoznata.);

40. Hipodam  (Hippodamas) (Pominje ga samo Apolodor ― majka nepoznata, ubio ga Ahil.);

41. Hiponoj (Hipponous) (Pominje ga samo Apolodor ― majka Hekaba, ubio ga Ahil.);

42. Hiposid  (Hipposidus) (Pominje ga samo Higin ― majka nepoznata.);

43. Hipotoj (Hippothous) (Pominju ga Homer, Apolodor i Higin ― majka nepoznata.);

44. Hrisolej (Chrysolaus) (Pominje ga samo Higin ― majka nepoznata.);

45. Hromije (Chromius) (Pominju ga Homer, Apolodor i Higin ― majka nepoznata, ubio ga Diomed.);

46. Idomenej (Idomeneus) (Pominje ga samo Apolodor ―  majka nepoznata.);

47. Ilag (Ilagus) (Pominje ga samo Apolodor ―  majka nepoznata.);

48. Is (Isus) (Pominje ga samo Homer ― majka nepoznata, ubio ga Agamemnon.);

49. Kebrion (Kebriones) (Pominju ga Homer, Apolodor i Higin ― majka nepoznata, ubio ga Patrokle.);

50. Klonije (Clonius) (Pominje ga samo Apolodor ― majka nepoznata.);

51. Laodik (Laodocus) (Pominje ga samo Apolodor ― majka nepoznata.);

52. Likaon (Lycaon) (Pominju ga Homer i Apolodor ― majka Laoteja, ubio ga Ahil.);

53. Lizid (Lysides) (Pominje ga samo Higin ― majka nepoznata.);

54. Lizitoj (Lysithous) (Pominje ga samo Apolodor ― majka nepoznata.);

55. Melanip (Melanippus) (Pominje ga samo Apolodor ― majka nepoznata, ubio ga Teukro (Teukar).);

56. Mestor (Mestor) (Pominju ga Homer, Apolodor i Higin ― majka nepoznata, ubio ga Ahil.);

57. Milij (Mylius) (Pominje ga samo Apolodor ― majka nepoznata.);

58. Palemon (Palaemon) (Pominje ga samo Higin ― majka nepoznata.);

59. Pamon (Pammon) (Pominju ga Homer i Apolodor ― majka Hekaba, ubio ga Neoptolem.);

60. Paris ili Aleksandar (Paris ili Alexander) (Pominju ga Homer, Apolodor i Higin ― majka Hekaba, otmicom Helene prouzrokovao Trojanski rat, ubio ga Filoktet.);

61. Polidor (Polydorus) (Pominju ga Homer, Apolodor i Higin ― majka Hekaba ili Laoteja, ubio ga Ahil ili Polimestor.);

62. Polimedon (Polymedon) (Pominju ga Apolodor i Higin ― majka nepoznata.);

63. Polimel (Polymelus) (Pominje ga samo Higin ― majka nepoznata.);

64. Polit (Polites) (Pominju ga Homer, Apolodor i Higin ― majka Hekaba, ubio ga Neoptolem.);

65. Proneoj (Proneos) (Pominje ga samo Higin ― majka nepoznata.);

66. Protodam (Protodamas) (Pominje ga samo Higin ― majka nepoznata.);

67. Telest (Telestas) (Pominje ga samo Apolodor ― majka nepoznata.);

68. Troil (Troilus) (Pominju ga Homer, Apolodor i Higin ― majka Hekaba, neki ga nazivaju Apolonovim sinom, ubio ga Ahil.);

3.

Slična situacija kao sa Prijamovim sinovima je i sa njegovim kćerima, ali na osnovu navedenih izvora može se sastaviti lista njihovih imena:

01. Aristodema (Aristodeme) (Pominje je samo Apolodor ― majka nepoznata.);

02. Aristomaha (Aristomache) (Pominje je samo Pauzanije ― majka nepoznata, supruga Kritola, sina Hiketaona);

03. Demnosija (Demnosia) (Pominje je samo Higin ― majka nepoznata.);

04. Demosteja (Demosthea) (Pominje je samo Higin ― majka nepoznata.);

05. Etionoma (Ethionome) (Pominje je samo Higin ― majka nepoznata.);

06. Fegeja (Phegea) (Pominje je samo Higin ― majka nepoznata.);

07. Filomela (Philomela) (Pominje je samo Higin ― majka nepoznata.);

08. Henikeja (Henicea) (Pominje je samo Higin ― majka nepoznata.);

09. Iliona (Iliona) (Pominje je samo Higin ― majka Hekaba, supruga Polimestora.);

10. Kasandra ili Aleksandra (Cassandra ili Alexandra)[ (Pominju je Homer, Apolodor, Higin i Pauzanije ― majka Hekaba, Helenova sestra bliznakinja.);

11. Kreuza (Creusa) (Pominju je Apolodor, Higin i Pauzanije ― majka Hekaba, supruga Eneje.);

12. Laodika (Laodice) (Pominju je Homer, Apolodor, Higin i Pauzanije ― majka Hekaba, najlepša Prijamova kćerka.);

13. Lizianasa (Lysianassa) (Pominje je samo Higin ― majka nepoznata.);

14. Lizimaha (Lysimache) (Pominje je samo Apolodor ― majka nepoznata.);

15. Medesikasta (Medesicaste) (Pominju je Homer, Apolodor, Higin i Pauzanije ― majka nepoznata, supruga Imbrija.);

16. Meduza (Medusa) (Pominju je Apolodor, Higin i Pauzanije ― majka nepoznata.);

17. Nereja (Nereis) (Pominje je samo Higin ― majka nepoznata.);

18. Poliksena (Polyxena) (Pominju je Apolodor i Pauzanije — majka Hekaba, žrtvovana na Ahilovom grobu.);

4.

Pauzanije na osnovu Polignotovih slika trojanskih zarobljenica navodi još šest imena Prijamovih kćeri. To su: Deinoma (Deinome), Kleodika (Cleodice), Klimena (Clymene), Ksenodika (Xenodice), Metioha (Metioche) i Pejzisa (Peisis), koje mogu ali ne moraju da budu Prijamove kćerke. Ipak, Pauzanije priznaje da su samo imena Klimene i Deinome zastupljena u literarnim izvorima. 

Eneja — koji je kasnije predvodo preživele Trojance — nije bio Prijamov sin. Njegov otac bio je Prijamov rođak Anhis, pripadnik mlađe trojanske kraljevske loze. Međutim, oženivši Prijamovu kćerku Kreuzu, postao je njegov omiljeni zet. Enejin i Kreuzin sin Askanije, koji se još zvao i Il (Iulus), po Ilijumu (Troji), je, kako neki kažu, direktan predak Romula i Rema.

Neki kažu da je Polidor Hekabin sin, a drugi da ga je Prijamu rodila Laoteja iz Pedasa, kći kralja Lelega. Postoji mogućnost, u koju mnogi veruju, da su postojala dva Polidora — jedan Hekabin a drugi Laotejin sin, pogotovo što o Polidoru postoje dva sasvim različita predanja. Po prvom predanju, kao Laotejin sin, on je smelo jurio kroz ratni metež, uzdajući se u svoju brzinu, sve dok nije naleteo na Ahila, koji ga je ubio. Po drugom, kasnijem predanju, Polidor je Hekabin sin. U poslednjoj godini rata, Prijam ga je, sa ogromnim blagom, sklonio kod svog zeta, tračkog kralja Polimestora, supruga Ilione. Kad je Troja razorena, pohlepni trački kralj je ubio Polidora, kako bi se dočepao njegovog ogromnog blaga. 

Sve u svemu, ako bi se prihvatile sve Pauzanijeve trojanske zarobljenice za Prijamove kćerke, kao i postojanje dva Polidora, došlo bi se do još impresivnijeg podatka od predhodnog ― da je trojanski kralj Prijam imao ukupno devedeset i tri direktna potomka — 69 sinova i 24 kćeri.

Marko Krajšić