Istorijski spomenici,znamenitosti..

Kameni grad je smešten u selu Kuklica, na području Kratova, nedaleko od Skoplja. Prema izvorima, kamene figure, koje lokalno stanovništvo naziva Lutke, stare su 10 miliona godina. Postoje mnoge legende i mitovi o njihovom postajanju, a najpoznatiji je onaj prema kojem su kamene figure svatovi, koje je proklela ostavljena mlada i pretvorila u stene. Postoji 120 kamenih figura, jedna pored druge, a dosežu visinu i do 10 metara.


Zemljane piramide (ili zemljani stubovi) su specifičnog oblika stvorenog procesima teških erozija tla. Zbog ukupno visokog intenziteta erozije u Makedoniji, takve pojave su se dogodile na nekoliko lokacija, ali najzanimljivija pojava zemljanih piramida, sa tipičnim karakteristikama, nalazi se u području sela Kuklica. Ovi stubovi su interesantni sa aspekta svoje veličine, morfologije, nastanka i značaja.


Legenda kaže da je nekada davno, jedan mladić iz sela Kuklica (koji se nalazi iznad Kamenog grada), koji nije mogao da odluči koju devojku da oženi, zamolio dve devojke da mu budu neveste. Venčanje obema devojkama je bilo isplanirano u jednom danu. Nekada je bila tradicija da se dve svadbe ne smeju praviti u istom danu, jer mlade nisu smele da vide jedna drugu tokom svog venčanja - koje se smatralo lošom srećom. Jedna od dve mlade, ne znajući to, pobegla je iz svoje kuće da vidi ko se venčava.
Kada je videla svog momka sa drugom devojkom, proklela je sve da se pretvore u kamen, kao i sebe. I tako i beše. Meštani sela kažu da se svakih 5-6 godina pojavljuje nova figura.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Antonio Gaudi je svoj život proveo među zidinama jednog jedinog grada, koji je i sam stvorio, Barselone. Njegov lucidni um je crpeo svu kreativnost iz duha unutrašnjeg, duboko skrivenog, bića, jer nije video mnogo od ovog sveta, a ljudi su mu uvek bili strani i tuđi.

Gaudijev umetnički razvoj može se pratiti hronološki: pošto je završio Escuela Provincial de Arquitectura, njegovi prvi projekti bili su u viktorijanskom stilu, čija je najuočljivija karakteristika suprotstavljanje geometrijskih celina površinama na kojima je veoma bogato ukrašavanje postignuto upotrebom različitih materijala: kamena, cigle, majolike i čelika. Opšti efekt podseća na mavarski stil, a primer su Kasa Visens i palata Gueij u Barseloni.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Sledeća faza obuhvata period između 1887. i 1900. godine, kad Gaudi eksperimentiše mogućnostima dinamike klasičnih stilova: gotike (episkopska palata u Astorgi i Kasa de los Botines u Leonu) i baroka (Kasa Kaivet u Barseloni).

Početkom veka Gaudijevo arhitektonsko iskustvo postaje jedinstveno i više ga nije moguće klasifikovati na osnovu uobičajene stilske nomenklature. To je period u kojem arhitekta svu svoju izražajnu moć posvećuje Sagrada Familia-i, koja ga u potpunosti obuzima i to više kao religioznog čoveka nego kao umetnika. Školu je učio kod pijarista, očeva pobožnih škola, i verovatno je u tom periodu upio klice moralne krutosti koja ga je načinila usamljenim i nepopustljivim. Svakog jutra je odlazio u crkvu, mondenskim skupovima je uvek pretpostavljao duge razgovore s ono malo prijatelja što je imao, bio je uvek toliko neuredno i loše odeven da su ga ponekad smatrali prosjakom.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Sagrada Familia, kao veliki zavetni hram, se tokom četrdeset godina - od 1883. do 1926. godine, dakle do smrti - pretvorio u jedinu svrhu njegovog života. Dao je sve što je imao, sveo se na to da do kraja života sasvim vedro živi kao isposnik, ali novca nikada nije bilo dovoljno, a sve zbog toga što uopšte nije poštovao predračune, što je radio po nikad završenom programu zasnovanom na intuiciji, izmenama i nepredviđenostima koje su neprestano podizale cenu gradnje. Poslednje godine života je proveo sam. Svakog jutra, čim bi izašao iz kuće, zaustavio bi se pred tabernakulom da izgovori očenaš. I svakog jutra, pre nego što bi otišao na gradilište katedrale, svraćao je u crkvu Sveti Filipo Neri. Tamo se uputio i 7. jula 1926. godine kad je na njega naleteo tramvaj. Umro je tri dana docnije i njegovi posmrtni ostaci su sahranjeni u kripti velike nedovršene katedrale.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Gaudi je svoj rad započeo 3. novembra 1883. godine, rad na delu kojem je posvetio dobar deo života i koje mu je u starosti potpuno zaokupljalo sve misli. Kad se pregledaju bezbrojne skice, vidi se da je tek poslednjih godina života i sam uspeo da sagleda konačnu sliku hrama. Čisto plastična fantazija i sklonost ka upotrebi svih mogućih vrsta materijala (beton, kamen, cigla, gvožde, staklene pločice,keramika) nisu mu omogućavale da se zadovolji listom papira, dvodimenzionalnošću crteža, već je osećao potrebu da oblikuje u prostoru, da radi, mada u manjem opsegu, direktno na materijalu. Kriptu podiže na visinu svoda, na deset metara i time je dao da se nasluti ono što je docnije bio glavni cilj njegovog rada: dati najveći polet strukturama koje je tek trebalo stvoriti.

Umesto osnovnih elemenata gotike: šiljastog luka i kontrafora, uvodi parabolični luk i nagib stubova u zavisnosti od rasporeda tereta na njima – kao stablo drveta koje se naginje u zavisnosti od težine lišća na granama.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Poređenje crkve sa stablom je starogrčkog porekla, prema tome Sagrada Familia je, za Gaudija, grčka građevina i to u smislu strukturalne jasnosti. Postavlja dimenzije na četrdeset sa sto dvadeset metara (uočava se odnos tri prema jedan - prvi vidljivi hrišćanski simbol) tako da je dobio građevinu u obliku latinskog krsta sa pet brodova upotpunjenih sa dvanaest zvonika (dvanaest apostola) i jednom vrstom tiburijuma koji treba da simbolizuje slavu Isusa Hrista. Osam prednjih stubova centralnog broda prikazuje gradove Valensiju, Granadu, Toledo, Saragosu, Burgos, Valjadolid, Santjago i Sevilju. Četiri veća stuba koji pridržavaju tiburijum trebalo je da podsećaju na četiri jevanđelista: Mateja, Marka, Luku i Jovana. Apostoli, grupisani po četvorica, određeni su da u obliku zvonika čuvaju tri ulaza od kojih svaki ima troja vrata koja simbolizuju veru, nadu i milosrđe. Istočna kapija je posvećena Hristovom rođenju i detinjstvu, zapadna njegovom stradanju i smrti, a glavna, južna, njegovom vaskrsenju i Strašnom sudu.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Sklad između strukture, arhitektonskog rešenja i katehizma je potpun i ogleda se i u najsitnijim detaljima. Ali, ono što u čitavom projektu zaprepašćuje, nije samo međusobna saglasnost arhitektonskih elemenata i religioznog predanja dovedena do savršenstva, već i namera da se ta katehistička celina upotpuni stotinama skulptura u punoj oblini ili u visokom reljefu, zidovima prekrivenim freskama, emajlom, majolikom, staklenim pločicama i kovanim gvožđem. Iako je katedrala, onakva kakvom ju je Gaudi zamišljao, a čak ni on nije tada znao kako će to na kraju izgledati – mnogobrojne skice, ali nadahnuće potpuno drugačije – možda i najmaštovitija građevina ikada, ona nije dovršena.

Ne postoji pravilo po kojem bi delali oni koji nastavljaju gradnju, inspiracija je za svakoga različita, duhovi su sasvim individualni. Ne može se kopirati Gaudijeva ideja, jer ni on ne bi bio u stanju da stavi na papir koncepciju i mere. Sagrada Familia je njegovo viđenje vere, Boga, filozofije i umetnosti. Za njega, sve je u vezi jedno sa drugim, ali, čak i ako pođemo od te pretpostavke, ne možemo znati šta je Bog šaputao Gaudiju.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Ajfelov toranj je jedna od najpoznatijih građevina na svetu, a postala je to zbog mesta gde se nalazi, oblika i materijala. Toranj koji je podignut za Svetskeu izložbu 1889. godine je kako su za njega neki tadadašnji kritizeri rekli previše gvožđa i danas stoji posred Pariza, Grada svetliosti i mami hiljade turista. Osmišljen je u moždanim vijugama francuza Gistava Ajfela, spoj je metalnih elemenata, često kopiranih šibicama u vojničkoj dokonosti...
Građen je u periodu od 1887. do 1889. godine, toranj je trebalo da ima ulogu kapije za početak slavlja povodom stogodišnjice Francuske revolucije. U početku je nailazio na otpor u prihvatanju i zgražavanje među stanovnicima Pariza. Čuveni Gi de Mopasan je običavao da ruča u jednom od dva restorana na tornju, jer je to jedino mesto u gradu gde mu on ne kvari pogled. Ostanak na Marsovim poljima bio je oročen na 20 godina kada bi mu sledila demontaža, međutim korišćen je kao pogodno mesto za radio odašiljač. Visok je 300 m i u njega je ugrađeno oko 18 hiljada čeličnih elemenata, sve zajedno teških 7.300 tona.

Vremenom postao je neizostavni detalj i kliše bez kojeg se ne može zamisliti ni jedan film sniman u Parizu.

[You must be registered and logged in to see this image.]

[You must be registered and logged in to see this image.]

Ah ta moderna arhitektura nikada neće opstati! prokomentarisao je Manfred u Ledenom dobu prolazeći pored njega. Skupina kamenja u kružnoj fomaciji u Engleskoj u blizini Salisbury-a , predstavlja građevinu iz neolita i datum izgradnje trebao bi se tražiti negde pre 5.000 godina od danas. Mnogo mitova se ispredalo oko Stonehenge-a, praistorijsko susretište ljudi i vanzemalajca, sletište za Bogove, energetski čvor ili pupak planete...
[You must be registered and logged in to see this image.]
Kameni krug ima svoje mesto i u legendi o kralju Arturu, gde je svemogući i uvek prisutni Merlin doneo Stonehenge iz Irske sa legendarne planine Mount Killaraus na koju su ga iz Afrike doneli divovi. Po nekim realnijim teorijama predstavljao je najsavremeniju astronomsku opservatoriju novog ranog bronzanog doba.

Sagrađen je od plavog kamena čije je nalazište na 240 kilometara od ovog lokaliteta. Bilo je potrebno mnogo sati rada, krvi, suza i znoja da bi se sagradio, te samim tim nije predstavljao nešto malobitno za ondašnje stanovnike Britanskog ostrva. Kamene konstrukcije i obelisci nalaze se širom Engleske, Škotske, Irske, Francuske i Skandinavije, ali najveću turističko-mistično-neopagansku pažnju svakako privlači Stonehenge.

[You must be registered and logged in to see this image.]

[You must be registered and logged in to see this image.]

Kada je Zevs pustio dva orla odredio je da mesto njihovog ponovnog susreta bude cenatr sveta. Ptice su se susrele planini Parnas i božanska volja je bila ispunjena. Stari Grci su od iskona vremena pridavali mnogo značaja mestu na koma se danas nalaze ruševine nazivajući ga pupak sveta. U početku lokacija je bila posvećena boginji Gei, dok je, kako to biva kod grčkih bogova, nije nadjačao Apolon.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Po arholozima od 6. veka pre nove ere, Delfi su bili veome značajno mesto u starogrčkoj i rimskoj civilizaciji, sve do ozvaničenja hrišćanstva. U svom punom sjaju bilo je Apolonovo svetilište, proročište, trezor starogrčkih državica, informativni centar Helade, takmičarski centar za nadmetanja u atletici i poeziji i antičkim tragedijama. Delfi bi smo danas mogli uporediti sa švajcarskim bankama, Mekom i Vatikanom, Londonskim pozorištima, CIA-om i Luvrom, na jednom mestu.

[You must be registered and logged in to see this image.]