UROŠ KNEŽEVIĆ

(Sremski Karlovci, 1811 — Beograd, 1876)


Uroš Knežević rođen je u Sremskim Karlovcima 1811. godine. U karlovačkoj gimnaziji je učio crtanje, a 1925. godine pohađao je Stratimirovićevu crtačku školu.

Godine 1834. prešao je u Srbiju, u Kragujevac. Iz Kragujevca prelazi u Beograd 1838. ili 1839. godine. U tom periodu slikao je gotovo isključivo portrete. Imao je želju da nastavi umetničko usavršavanje na bečkoj akademiji, i tim povodom se nekoliko puta obraćao knezu Milošu za pomoć. ali mu te molbe nisu bile uslišene.

Godine 1844., zahvaljujući honoraru koji je dobio za celivajuće ikone koje je naslikao za crkvu u Beogradu, on odlazi u Beč i upisuje tamošnju akademiju. Njegove slike su 1846. izložene na bečkoj umetničkoj izložbi.

Godine 1847. on je završio školovanje na akademiji u Beču, i iste godine vraća se u Beograd, gde doživljava izvanredan uspon kao slikar portretista.

U njegovom opusu sreću se brojni portreti pripadnika građanskog sloja, ali i portreti članova vladarskih porodica Obrenovića i Karađorđevića. Postoje pretpostavke da je naslikao i portret Vuka Stefanovića Karadžića. Njegovi portreti su u duhu srednjeevropskog bidermajera. Smatra se jednim od najistaknutijih srpskih portretista u 19. veku.

Uroš Knežević umro je u Beogradu 1876. godine.

GEORGIJE ĐORĐE PETROVIĆ

rodonačelnik dinastije i prvi vladar obnovljene Srbije (1804—1813)

NJ. V. KNEZ ALEKSANDAR KARAĐORĐEVIĆ

1848 | ulje na platnu, 94 x 74 cm
Narodni muzej u Beogradu

HAJDUK-VELJKO PETROVIĆ

1852

CINCAR JANKO POPOVIĆ

JELENA KARAĐORĐEVIĆ

1852

STEFAN KNIĆANIN

1849

UZUN MIRKO APOSTOLOVIĆ

oko 1855

VUK STEFANOVIĆ KARADŽIĆ

DEVOJKA U BELOM

1851

Portret žene

PORTRET PROTE MATEJE NENADOVIĆA

KNEZ ALEKSA NENADOVIĆ 1855

UROŠ KNEŽEVIĆ


U galeriji znamenitih Srba devetnaestoga veka treba da se nalazi lik i Uroša Kneževića, srpskog umetnika. I da nije ništa više uradio, sama okolnost što je kičica njegova potomstvu sačuvala i time ovom delu omogućila iznošenje likova iz onoga doba kad se u Šumadiji vojevalo — pre stotinu godina — za krst časni i slobodu zlatnu, dovoljna bi bila za objašnjenje: otkuda počinje njegova znamenitost? Ali je Knežević i osem toga mnogo radio i mnogo uradio. Ko u srpskom narodu stupi na trnjem posutu stazu umetnosti, već samim tim stupanjem obraća na se pažnju; a kad idući tom stazom provede ceo svoj vek i požnje uspehe, onda je više nego pažnje dostojan radnik, onda postaje znamenitost u svojoj vrsti.

Tako se javio, pa je tako proživeo i radio i Uroš Knežević. Umetnička dela imaju dvojaku cenu. Jedna je u njima samima, u savršenosti — većoj ili manjoj — koju su postigla. Druga je u vaspitnom uticaju koji vrše oblagorođivanjem duha, popravkom i razvijanjem ukusa, izazivanjem interesovanja za samu umetnost. Slikarski radovi Kneževićevi imaju i jedne i druge cene.

Stručna ocena svega rada njegova glasi u kratko: Knežević je portretista; u svom radu stoji potpuno na visini umetnosti svoga doba; na svakom se radu njegovu vidi dalji napredak što pokazuje umetnika koji misli.

Gledajući na vaspitnu stranu njegovih radova, Knežević dolazi u red veoma zaslužnih Srba. Kroz nekolike desetine godina on je svojom kičicom učio suvremenike težnji za lepim i uzvišenim; on im je iznosio na ugled ličnosti iz starije i novije prošlosti, ličnosti koje su se odužile narodu u kome su ponikle; upoznavao ih sa savršenim umetničkim radovima u naprednih tuđina.

Kad budemo dobili istoriju srpskoga slikarstva i istoriju srpske prosvete, Uroš Knežević zauzimaće i u jednoj i u drugoj vidno mesto. —

On je rođen 1812. godine u Karlovcima, u Sremu. Slikarsku je umetnost učio najpre kod proslavljenoga Danijela, koji ga je nazivao jednim od najodličnijih učenika svojih. Docnije je i u bečkoj slikarskoj akademiji usavršavao svoj dar, vraćajući se, pripadom, nekoliko puta učenju. Znatan deo života svoga proveo je u Beogradu, gde se bio nastanio i radio. Pedesetih godina radio je, pozvan od strane Kneza Aleksandra, likove znamenitih ljudi iz ustanka u početku toga veka, koja je galerija bila gotovo osnovica i ovome delu. Prirodno je da je najviše radio na grani na kojoj se naj jačim osećao. Otuda je ogroman broj portreta, koje je on radio, rasturen po svemu severo-istočnom delu Srpstva. Osem toga se javljao i kao biblični slikar, a ima i veštih kopija klasičnih radova. —

Lik je Kneževićev po slici koja se čuva u beogradskom Narodnom Muzeju.

Iz knjige

Jakov Živanović, 1836

Mileta Radojković, 1837

Кнез Милош

Portrait of Mileva Vukomanović

Jevrem Teodorović Obrenović, 1836

 Млади кнез Михаило

Kneginja Persida