Indira Gandi


[You must be registered and logged in to see this image.]


Kćerka  Džavaharlala Nehrua, prvog premijera nezavisne i slobodne Indije, Indira Gandi vladala je Indijom u dva mandata, od 1966. do 1977. i od 1980. do 1984. Postala je nacionalna heroina u najuspješnijim razdobljima rukovođenja i modernizacije zemlje, zbog čega je mnogi smatraju sudbonosnom ženom Indije. U međunarodnim odnosima zalagala se za mir, odbranu nezavisnosti i neutralnosti Indije. Jedan od najistaknutijih aktera u pokretu nesvrstanih, Indira Gandi razvijala je prijateljske odnose Indije i SFRJ i bila iskreni poštovalac Josipa Broza Tita, nekadašnjeg predsjednika socijalističke Jugoslavije.

243 DANA ZATVORA Kao politički lik, Indira Gandi javlja se u vrijeme studija u Velikoj Britaniji, kada je, zbog učešća u pokretu za nezavisnost Indije pod vodstvom Mahatme Gandija, bez pravog razloga uhapšena i u zatvoru provela 243 dana. Vrativši se u domovinu, postaje rukovodilac socijalnih i zdravstvenih ustanova, kasnije je član Izvršnog odbora UNESCO-a i lider Kongresne partije koja će s njom doživjeti zlatno doba. U državni parlament prvi put ulazi 1964. i tada počinje njen državnički i politički uspon u zemlji koju su decenijama raspinjali nacionalni, etnički i religijski sukobi, te ekonomski problemi najšireg dijela stanovništva. Jedina žena premijer u istoriji Indije, prvi put stigla je na čelo države nakon iznenadne smrti Lala Bahadura Šastrija, u čijem je kabinetu bila ministar informisanja. Izabrana je kao kompromisno rješenje između brojnih stranačkih lidera, suparnika i pretendenata na premijersku fotelju, uvjerenih da će sa njom lakše manipulisati.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Indira Gandi i Džavaharlal Nehru

DOBRA VREMENA Uprkos jakoj opoziciji, tokom prvog razdoblja uspjela je socijalnom politikom da postigne više u materijalnom jačanju stanovništva nego iko prije nje; privoljela je bogate na plaćanje poreza, podigla nacionalnu, finansijsko-privrednu i radnu disciplinu. Novim mjerama stimuliše razvoj agrikulturnog programa Zelena revolucija, pogotovo želeći da unaprijedi selo proizvodnjom mlijeka i drugih proizvoda. Dok su trajala dobra vremena, Gandijevu su u Indiji, obilježenu jazom između bogatih i siromašnih, zvali junakinjom. Međutim, više unutrašnjih i spoljnjih faktora proizvelo je krizu, sjever zemlje sve češće razdiru demonstracije zbog visoke inflacije, korupcije u društvu i pada životnog standarda. Izostali su i željeni efekti Zelene revolucije. Popularnost Indire Gandi dodatno će se poljuljati 1975. kada je vrhovni sud proglašava krivom zbog grešaka u izborima 1971. i nalaže joj da se povuče sa položaja. Već je stekla brojne neprijatelje, a izražen politički uticaj sina Sandžaja iritirao je mnoge. Tražila je uvođenje vanrednog stanja, vlast je oklijevala, da bi ona iskoristila ustavni član i zavela vanredno stanje tokom kojega se obračunala sa mnogim protivnicima. Na izborima koje raspisuje 1977. godine, premijerka Gandi i Kongresna stranka doživjeće poraz.


.................
grc.me

..................

[You must be registered and logged in to see this image.]

DRAMATIČNI SUKOBI: Indira i Sandžaj odgovarali su pred sudom zbog više prekršaja, ali drugo suđenje vratilo joj simpatije i povratak na vlast 1980. bio je trijumfalan. Pobijedila je protivnike sa parolom da je Indiji bolje da njome vlada ona, Indira Gandi, koja to može i zna, nego koalicija konzervativaca i maoista. Drugo razdoblje premijerske vlasti bilo je veoma dramatično, obilježile su ga država Pendžab, nacionalni, etnički i religijski sukobi. U središtu su nezadovoljni Siki (Sikhi) koji zamjeraju državi da ih diskriminiše u političkom i kulturnom pogledu. Najmilitantniji među njima koristili su silu i terorističke akcije, a međusobna netrpeljivost Hindusa i Sika završavala se oružanim sukobima i masakrima. Jedan od najžešćih zbio se u Amristaru. Država je jakim mjerama nastojala da normalizuje stanje, premijerka u junu 1984. angažuje armiju kako bi Sike privoljela da napuste Zlatni hram. Operacija poznata pod imenom Plava zvijezda nije donijela nikakvo rješenje, ostavila je samo stotine mrtvih. Sukobi i stradanje se nastavljaju, a nezadovoljstvo Sika kulminiralo je atentatom na premijerku Gandi.

ATENTAT Ujutro, 31. oktobra 1984. godine, krenuvši u kabinet na intervju sa Piterom Justinovim, na izlazu iz rezidencije, Indiru Gandi ubila su dvojica Sika, njenih tjelohranitelja. Umrla je na putu do bolnice. Vijest o smrti objavljena je znatno kasnije, dok je Gandijeva u međuvremenu operisana u Institutu medicinskih nauka, gdje su joj ljekari iz tijela izvadili 31 metak. Kremirana je 3. novembra blizu Raj Gata, na mjestu koje se zove Shakti Sthal. Istog dana kada je izvršen atentat, još dok je cijela zemlja bila u šoku, Indirin sin Radživ položio je zakletvu za novog premijera. Ubijen je 1991. godine u atentatu koji su izvršili militantni Tamilski tigrovi.



..........................