Rtanj je planina u Srbiji o kojoj kruže razne legende i priče koje su privukle, pre nekoliko decenija, i čuvenog britanskog pisca naučne fantastike Artura Klarka. Na Rtanj dolazi sve više turista, posebno od kada postoji Etno centar Rtanj - Balašević.



Planina Rtanj je jedna u nizu zanimljive lepote istočne Srbije. Pored legendi, postoje i zapisi da su na Rtanj dolazili posle ratova rimski legionari, jer su im tu rane brže zaceljivale. Danas se pouzdano govori o ruži vetrova, koja ovaj kraj čini izuzetno zdravim, pa samim tim utiče na zdravlje ljudi. To je bio motiv da se u podnožju planine sagradi etno centar, koji predstavlja oazu u oazi - kaže za naš radio Dragan Kosanović, marketing menadžer ovog centra.

Arhitektonski je potpuno uklopljen u okolni pejzaž, a pored hotela koji izgledom asocira na tradicionalno narodno graditeljstvo, a pruža sve udobnosti, tu je i desetak autentičnih kuća, starih više od jednog veka, koje su iz okruženja prenete na to mesto. Gostima Etno centra Rtanj - Balašević nudi se aktivan odmor, pešačenje stazama zdravlja, tenis, odbojka, fudbal, paraglajding, a za lovce se organizuje lov na divlje svinje, divokoze, muflone, srne i fazane.

Rtanj su vrata istočne Srbije. Udaljen je oko 200 kilometara od Beograda, nadomak je Paraćina i Sokobanje, arheološkog lokaliteta Feliks Romulijana, kao i čuvenih rajačkih pimnica, jedinstvenog grada vina u Evropi.



Planina je deo karpatskog sistema i predstavlja krečnjački masiv u obliku piramide. Zbog neobičnog oblika, ali i postojanja magnetske i gravitacijske devijacije, zbog koje taj kraj ne nadleću avioni, Rtanj nosi oreol mističnosti. Meštani će reći da to nije slučajno, jer, vrlo često, nad planinom, kao oreol, stoji oblak. Od mnoštva legendi, najčešće se pripoveda da se u utrobi planine krije veliko blago čarobnjaka koji je tu živeo. Nije isključeno da je legenda nastala zbog činjenice da je pre Drugog svetskog rata na Rtnju postojao rudnik koji je bio vlasništvo Jevrejina Julijusa Minha. Uspomenu na plemenitost vlasnika i njegove žene meštani čuvaju i danas, redovno posećujući kapelicu Svetog Đorđa, sagrađenu na vrhu Šiljak, koji je na 1570 m i najviša je tačka na Rtnju.

Zanimljivo je da se severna i južna strana planine dosta razlikuju po živom svetu. Severne padine se oštro i strmo dižu iz Crnorečke kotline, a gotovo uspravne krečnjačke stene idelna su gnezdilišta ptica grabljivica. U poređenju sa južnom stranom, severna ima oštriju klimu, pa su se tu zadržale neke reliktne biljke, koje datiraju iz davne prošlosti naše planete.



Zbog blage klime, južne padine planine prekrivene su livadama, na kojima rastu kupine, endemska vrsta karanfila, gorska metvica. Ipak, najpoznatija je biljka Rtanjski čaj. Po predanju, gajili su je pre mnogo vekova Turci u svojim haremima, a kada se u 19. veku Srbija oslobodila njihovog ropstva, ova biljka je preneta na Rtanj i zasađena na 1000 metara nadmorske visine, gde jedino uspeva. Početkom avgusta je berba ove biljke i tim povodom mesno turističko društvo organizuje izlet i ručak u prirodi.

Od sredine prošlog veka Rtanj je pod zaštitom nacionalnog zavoda za zaštitu prirode. Oni brinu o svakoj biljnoj vrsti, pre svega, da se sačuva i zaštiti, mada je ovo jedan od retkih krajeva Srbije u kome je malo toga komercijalizovano. A i kada se gradi, poštuje se tradicija i brine o očuvanju prirode.

glassrbije.org