Енглеска митологија


Енглези немају митологију развијену попут неких других народа. Оно што подразумевамо под енглеском митологијом јесу митови о народним херојима, као што су на пример:

* Краљ Артур
* Робин Худ



Kralj Artur (Arthur, Artus) bio je britanski kralj koji je vladao početkom 6. veka nove ere. Artur je jedan od najpoznatijih likova keltske mitologije; od 13. veka on je središnji lik brojnih književnih dela.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Istorijski izvori

Velški hroničar Nenije (Nennius) u svom delu Istorija Brita (Historia Brittonum) nastalom početkom 9. veka pominje Artura kao vođu keltskih Brita u dvanaest bitaka protiv Anglosasa. Taj pohod završava Arturovom pobedom u bici kod Mons Badonicusa (енгл. Mount Badon), 516. godine. Međutim, najstariji prepis Istorije Brita je nastao oko 1000. godine, pa nije dovoljno pouzdan. Nenije ističe i da se u Britaniji u prvoj polovini 6. veka nakon odlaska Rimljana, živelo mirno i bez ratova. Uopšteno, izvori istorijskih podataka o Arturu magloviti su i nejasni, ali svi se slažu oko činjenice da je krajem 5. veka. na teritoriju današnjeg Velsa i Engleske, u tadašnjem britskom kraljevstvu Pauvis (вел. Powys), živeo ratni vođa koji je objedinio razjedinjena britska kraljevstva u borbi protiv nadirućih Angla i Sasa (svi izvori ističu da Arthur nije bio kralj, nego "Dux bellorum" - ratni vođa).

Smatra se da Artur nije bilo njegovo pravo ime, nego titula, koja je simbolizovala udruživanje Brita koji su zadržali stare, keltske običaje, i onih Brita koji su tokom vladavine Rimljana romanizovani i koji su prihvatili hrišćanstvo. Te su dve frakcije, naime, bile u sukobu u vreme početka invazije Angla i Sasa, i bilo ih je potrebno ujediniti. Stoga je Arthur uzeo ovaj pseudonim, skovan od britske i latinske reči za medveda - simbol Arturov - "Arth" i "Ursus" - od čega je nastalo ime "Arthursus" - tj. "Arthur".

Prema nekim izvorima, britska su kraljevstva bila tako posvađana da je čovek koji bi ih ujedinio morao doći izdaleka - stoga postoje pretpostavke da je Arthur zapravo došao iz plemena Votadini (Goddodin) koje je živelo na području na kojem se danas nalazi grad Edinburgh. Arthurove sjajne pobede nad Sasima, koje su zabeležene u istoriji, verovatn su bile posledica njegove jedinstvene borbene taktike koja se oslanjala na upotrebu konjice - roda vojske nepoznatog barbarskim plemenima koja su nadirala s istoka Britanskog otoka. Postoji teorija prema kojoj su njegovi konjanici ("vitezovi") bili potomci Sarmaćana, prisiljeni na službu Rimskom carstvu, koji su bili vrhunski jahači (ova teorija prikazana je u filmu "Kralj Artur").

[You must be registered and logged in to see this image.]

Prema nekim drugim teorijama, bili su to ostaci rimske aristokracije ("equites") koja je bila obučena za upotrebu konja u ratovanju. Nakon niza od 12 sjajnih pobeda protiv osvajača, čini se da je Artur postao žrtva istih onih sukoba među kraljevstvima zbog kojih je i došao na položaj zapovednika - bitka kod Camlanna, u kojoj je poginuo, bila je navodno sukob dva britska kraljevstva. Nedugo po njegovoj smrti, Angli i Sasi nastavili su s osvajanjem Britanskog otoka, i samo 50 godina nakon njegove smrti poslednji Briti bili su potisnuti u udaljena brda Walesa i Cornwalla, gde su se do današnjih dana sačuvali stari keltski običaji. Godine 1191. u gradu Glastonbury navodno su pronađeni posmrtni ostaci kralja Artura i kraljice Genoveve. Kosti su kasnije prebačene u gradsku crkvu, ali je grob uništen u doba engleske reformacije, a kosti su nestale. Međutim, otkrilo se da je reč o propagandnom potezu tadašnjih lokalnih vlasti, koje su želele privući hodočasnike. Pravi Arthurov grob nikada nije otkriven, iako je prema legendi prenesen na otok Avalon, kako bi njegove smrtne rane zacelile.

Legenda o Arturu


Legenda o kralju Arturu prvi se put iznosi u delu Historia Regum Britanniae,oko 1139. Artur se spominje i u delima Bruta, oko 1200. godine, Layamona, zatim Le Morte d'Arthur od Thomasa Maloryja, a najpoznatiji biograf kralja Artura je Geoffrey of Monmoutha. Ističu se i dela Roberta de Borona: Joseph d'Arimathe, Merlin i Perceval.
Likovi u legendama o kralju Arturu nisu uvek u istim odnosima, već su povezani različito u raznim verzijama priče.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Artur je sin kralja Utera Pendragona i kraljice Igraine. Njegova draga kojom se ženi jest Genoveva (Guinevere). Lancelot je Arturov najbolji prijatelj i najpouzdaniji vitez. Međutim,ljubavna veza Lancelota i Genoveve označava i početak Arturova pada. Merlin je mudar čovek i čarobnjak. Morgana (Morgan le Fay) je Arturova sestra koja mu otkriva ljubavnu vezu Lancelota i Genoveve. U drugim verzijama ona je vila ili simbol sreće, a ponekad i negativan lik koji želi vladati umesto Artura. Tu su još i vitezovi Parsifal, Galahad i Gawain, koji se ističu kao idealni vitezovi odani Arturu.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Njegov mač Excalibur i priča o maču u kamenu opste su poznati. Artur kao mladić vadi mač iz kamena. Legenda tvrdi da onaj koji izvuče mač jeste sin Utera Pendragona, pa Artur postaje kralj. Okrugli sto, za kojim sede Arturovi vitezovi okruglog stola i dvorac Camelot takođe su sastavni deo u pričama o kralju Arturu. Posebno treba spomenuti potragu za gralom. Gral, mistični predmet, može pronaći samo vitez čista srca. Time se u srednjem veku objašnjavalo koje osobine mora imati idealan vitez.
U nekim verzijama Artur gine u boju protiv svog nećaka Mordreda, koji je digao bunu protiv njega. U kasnijim verzijama Mordred je sin incestuozne veze Artura i njegove sestre Morgane. Bitka kod Camlanna, 537., prema tradiciji je bitka gde je Artur poginuo. Nakon bitke Artura odvode na otok Avalon, gde mu rane zaceljuju. Prema priči, jednog dana Artur će se vratiti i ponovo vladati.
Jedna od legendi vezane za njega je legenda o svetom gralu.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Robin Hud

Legenda o Robin Hudu prvi put se pojavila u srednjem veku. Navodno je živeo u šervudskoj šumi, koja se protezala od Notingema do Donkastera. Većina Robina Huda povezuju sa Notingemom i Notingemšerom, ali postoje i oni koji tvrde da dolazi iz Jorkšira. Glavni protivnik Robina Huda bio je šerif od Notingema.
Legenda o Robinu Hudu je turistički veoma značajna za Notingem. U Notingemu se nalazi njegova statua.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Mit o Robinu Hudu


Robin Hood je središnji i legendarni junak niza srednjovjekovnih engleskih balada. U najranijim pisanim izvorima iz sredine 15. stoleća opisan je kao krvoločan pohlepan pljačkaš. Kasnije je Robin Hood u anglo-saksonskoj poeziji postao plemić-domoljub u anglo-saksonski borbi protiv Normana. Konačno mu se u 19.i 20. stoleću menja lik u borca za socijalnu pravdu, koji oduzima bogatima i daje siromašnima. Bio je pobunjenik, odmetnik, iz Šervudske šume koja se nalazi u blizini grada Notingema (Nottingham) u Engleskoj. Njegovi najveći neprijatelji su Princ Jovan bez Zemlje(Prince John) i šerif Notingema.

Prema srednjovjekovnim baladama, Robin Hood zajedno sa brojnim suborcima, uključujući i Little Johnom Will Scarletom živi skriven u Sherwood Forestu kod Nottinghama. Kasnije nastaje romantična ljubav s Marianom. Nije utvrđeno, je li Robin Hood postojao kao stvarna istorijska osoba. Mada se još nisu svi uspeli složiti oko toga da li je Robin Hud postojao ili ne, većina ipak smatra da se radi o stvarnoj istorijskoj ličnosti s kraja XIII i početka XIV veka. U modernoj kulturi Robin Hud je prikazivan kao aristokrata koji je postao odmetnik nakon što mu je engleskii kralj Džon oduzeo posede.

Robin se ujedno bori protiv kralja Džona koji je nezakonito preuzeo vladarski tron rođenom bratu kralju Ričardu I Lavlje Srca koji se nalazio u krstaškom ratu ujedno pljačka bogate i daje siromašnima.Robina po povratku na tron rehabilituje zakoniti kralj Ričard Lavlje Srce i proglašava Robina prvim grofom od Hantingtona.