Nikada ne biste pogodili kako su engleski pabovi dobijali imena!

Zašto se "Ragina glava" iz "Mućki" zove tako kako se zove, po čemu najstariji pab nosi naziv, da li je češirski sir toliko dobar, kako izgleda plast ječma, postoji li kriva kuća i da li je rad, ipak, uzaludan, samo su neka od pitanja na koja odgovaraju engleski pabovi




Kažu da je njegovo veličanstvo “srce Engleske“, tačka u koju se slivaju životi svih žitelja Ostrva, mesto okupljanja čitavih zajednica. Kažu da je on duša gradova i sela, bez koga Engleska ne bi bila Engleska, a Englezi ne bi bili… Englezi.

Pab (mi bismo ovu reč preveli sada nažalost arhaičnim izrazom “krčma”), koji dolazi od engleskih reči “public house”, što znači “javna kuća” (u smislu da je otvorena za javnost, za razliku od privatne kuće koja nije), zaista se može nazvati “najskupljom engleskom reči”, ako nam dozvolite da se tako izrazimo.



U prvi mah, pabovi nisu imali imena niti bilo kakve posebne oznake. Pošto poreznici i inspektori koji su proveravali ispravnost i kvalitet piva nisu znali gde se tačno koji pab nalazi, kralj Ričard II je 1393. godine doneo zakon koji je sve krčmare primorao da iznad vrata okače znak.

Uskoro su iznad svih engleskih krčmi počeli da vise znakovi sa crtežima životinja, svetaca, kraljeva, plemića, objekata i raznih drugih stvari, među kojima se posebno ističe heraldika lokalnih velikaša na čijoj se zemlji pab i nalazio.

Ovo je bio prvi i izuzetno važan korak ka formiranju imena pabova, iako ih ovim činom još uvek nisu dobili. Sa jedne strane, pošto je tada većina ljudi bila nepismena, čak i da su imena isticana umesto grafičkih prikaza to ne bi imalo mnogo smisla. Sa druge, vremenom je grafički prikaz postao ime. “Idem do ‘Crnog gavrana”, govorilo se u srednjem veku, jer je crni gavran bio na znaku.



Dosta često ime engleskih pabova je i “Markiz od Grenbija”, po Džonu Manersu, markizu od Grenbija iz 18. veka, koji se brinuo o svojim ljudima i o njihovoj penziji (čudesno za to vreme) u toj meri da im je obezbeđivao novac kako bi mogli da otvaraju pabove kada prestanu da služe vojsku. Sve te krčme su dobile ime po njemu.

Takođe, zgodno je u ovom trenutku napomenuti i da su svi pabovi otvoreni 1780. godine dobili ime “Rojal Džoržd”, pošto je te godine kralj Džordž III slavio dvadesetu godišnjicu svog ustoličenja za monarha.

Bilo je tu, primera radi, i imena bitaka (Trafalgar), istraživača, bitnih meštana, otkrića, kasnije i sportskih junaka. Pojedini pabovi nose imena koja su rebusi. Tako se pab u Krauborou u Istočnom Saseksu zove “Vrana i kapija”, a na znaku je nacrtana vrana sa kapijama kao krilima.

KAKVA SVE IMENA POSTOJE

Krenimo od početka, a kada kažemo početak mislimo na alkohol. Postoje brojni primeri naziva engleskih krčmi koji imaju veze sa osnovnim proizvodom koji prodaju. “Plast ječma” je jedan očiti primer, s obzirom da je ovo žitarica od koje se pravi pivo. “Burad”, “Pivarska česma”, “Sladska lopata”, i tako dalje. Druga jako bitna stvar u engleskom pabu je hrana, zbog čega ne zaostaju ni pabovi koji imena nose u vezi sa njom. “Stari češirski sir” u glasovitoj londonskoj ulici Flit, “Bedro srnetine”, “Ser Slabina od Govedine” (postoji legenda da je slabina jednom proglašena vitezom), “Rame ovčetine”, i tako dalje.

Životinje su takođe dosta čest motiv, ali se najčešće javljaju u korelaciji sa lovom, na primer, “Lisica i lovački pas”, “Zec i lovački pas”, “Pas i patka”, “Pas i puška”, “Ptica u ruci”… Naravno, ima i čisto životinjskih primera poput “Kvočka i kokoške”, “Crni konj”, “Crni medved”, “Crveni bik”, “Beli konj”, “Beli lav”, “Svinje” i “Tri svinje” neki su od njih. Ima i slučajeva kada pabovi dobijaju imena po konkretnim životinjama, na primer “Plava kapa” po čuvenom lisičaru iz 18. veka. “Ruka i cvet”, “Četiri kestena”, “Grm”, “Lala”, su povezani sa biljnim svetom.

Pre nego što su naslikani znaci postali uobičajeni, postojala je mogućnost i da krčmari iznad vrata okače neki predmet, po kojima ih je narod njihovog kraja vremenom upamtio i nazvao. Oni kasnije nisu menjali imena, već se danas zovu “Cipela”, “Bakarni bokal”, “Kukasta klada”, i tome slično.



Treba pomenuti i “Slon i zamak” po kome je čitava ta čuvena londonska raskrsnica dobila ime. Zatim su tu “Starac i srp”, “Biskupov prst”, “Prvi i poslednji”, “Prvi ulazi, zadnji izlazi”, “Kompasi”, “Škot i njegov paket”, “Nigde posebno” te “Mehaničareva” i “Vodoinstalaterova ruka”.

I sami znate koliko Englezi polažu u istoriju i tradiciju: “Saracenova glava”, “Turčinova glava”, “Đorđe i zmaj”, “Robin Hud”, “Princ od Velsa”, “Kraljica Viktorija” i “Suveren” neki su od naziva koji sa ovom tematikom imaju veze, ali nisu jedini: tu je plejada imena po velikim ličnostima koje su usmeravale brod britanskih ostrva ka svetskoj dominaciji i po događajima kojih su bili akteri. Ima i onih sa kontraverznim nazivima, poput “Sav rad je uzaludan”, “Crni dečak” i “Crna kučka”.

Nadaleko čuveni engleski humor pokazuje svoje blistavo lice i na ovom polju. “Barge Inn” je igra reči sa žargonskim izrazom “upadaj”, “Biblioteka” kako bi studenti mogli da kažu da su u biblioteci (uzgred, ovo je i jednom našem domišljatom ugostitelju palo na pamet), “Ragina glava” je poigravanje žargonskim izrazom za osornu ženu (sećate se “Mućki”?), “Letters Inn” je igra reči sa “let us in”, odnosno “pustite nas unutra”, zatim su tu “Kriva kuća” (prikazana na slici iznad), “Tiha žena”…

Ima i onih sa religijskom tematikom, poput “Jagnjeta i zastave”, “Lava i jagnjeta”, “Pastira i stada”, “Tri kralja”, i tako dalje.



Ne zaboravimo i “Kraj sveta”, koji se obično nalazi na izlazu iz grada!







Voleli bismo da možemo da vam prenesemo sva imena koja postoje u “dobroj staroj Engleskoj”, ali to nažalost nije moguće. Zato idemo dalje.

NAJDUŽA, NAJNEOBIČNIJA I NAJČEŠĆA IMENA



Postoje i pabovi koji svojim čudnim nazivima kopkaju čak i maštu samih Engleza. Primera radi, pab sa najdužim imenom je “The Old Thirteenth Cheshire Astley Volunteer Rifleman Corps Inn”, što bi značilo “Gostionica starog trinaestog češirskog estlijskog dobrovoljačkog streljačkog korpusa”. Ovaj pab se nalazi u Stelibridžu, gde se nalazi i pab sa najkraćim nazivom u Engleskoj, “Q” (srpska paralela bi bila legendarna beogradska kafana “?”; s obzirom da je slovo “Q” često skraćenica za “question”, odnosno “pitanje”, možda je paralela i zanimljivija nego što se u prvi mah čini). Krčma sa najdužim imenom u Londonu je “I am the Only Running Footman”, odnosno “Ja sam jedini trčeći pešak”.

U Brajtonu postoji “pab bez imena”, a ima i pabova koji se zovu “Slučaj je promenjen”, po istoimenoj komediji Bena Džonsona, dramskog pisca i pesnika iz 17. veka.

Nisu svi pabovi tako smislenih naziva, pošto su mnogi korupcija originalnih imena. “The Bag o’Nails” zapravo se prvobitno zvao “Bachanals”, “The Goat and Compases”, što u prevodu znači “Koza i kompasi”, zvao se “God Encompasseth Us” (Bog nas okružuje), “The Cat and the Fiddle” (Mačka i violina) – “Caton Fidele”, “The Bull and Bush” – koji navodno slavi pobedu Henrija VIII u Bulonjskoj šumi - “Boulogne Bouche”.

Ovde valja i napomenuti koja su najčešća imena koja se javljaju. To su, taksativno da nabrojimo, “Kruna” (ljubitelji serije “Nepristojni ljudi” će se setiti da se pab u koji su odlazili Toni i Gari upravu tako zvao; ovo nije bilo slučajno, pošto su producenti hteli da priču učine što je moguće univerzalnijom u njihovom engleskom mikrosvetu), “Crveni lav”, “Kraljevski hrast” (po istorijskom događaju; nakon Vorčesterske bitke 1651. godine princ Čarls je bežao od neprijatelja i sakrio se u krošnju jednog hrasta; nisu ga našli, pobegao je u Francusku, i kasnije postao kralj Čarls II; sa trona, taj dan je proglasio Danom kraljevskog hrasta), “Beli jelen”, “Ruža i kruna”, “Kraljeva glava”, “Kraljevo oružje”, “Kraljičina glava”, “Labud”, “Železnica”, “Plug”, “Beli konj”, “Zvono” i “Nova gostiona”.

KOJI JE PAB NAJSTARIJI?

Moramo se dotaknuti i ovoga. Ukratko, postoji 20 pabova u Engleskoj koji tvrde da su najstariji, ali stručnjaci najozbiljnije takmace svode na sledećih pet.



“Ye Olde Trip To Jerusalem”, odnosno “Stari put za Jerusalim“ tvrdi da je osnovan 1189. godine iako za to nema nikakvih dokaza. Nalazi se u Notingemu, a prema predanju u njemu su se sastajali krstaši pred put za Svetu Zemlju. Postoji čak i legenda da je u njega zalazio i sam kralj Ričard. Trenutno zdanje je podignuto pre trista godina.

Notingem je dom još dva ozbiljna takmaca za ovu laskavu titulu. “Ye Olde Salutation Inn”, odnosno “Stara pozdravna gostionica” (u slobodnom prevodu), navodno je osnovana 1240. godine, koliko je zapravo stara i zgrada u kojoj se nalazi. Premda prvobitno nije bila krčma, na njenom mestu je pre toga bio pab pod nazivom “Arhanđel Gavrilo pozdravlja Devicu Mariju”.



Treći je “The Bell Inn”, što se može jednostavno prevesti kao “Zvono”, ili alternativno kao “Zvonska gostionica”. Vlasnici tvrde da je pab osnovan 1437. godine.

Četvrti takmac, “Ye Olde Fighting Cocks” (Stari borbeni petlovi) trenutno drži Ginisov rekord na ovom polju, s obzirom da može da dokaže da je osnovan pre 1539. godine. Nalazi se u Sent Olbansu u Hertfordširu. Pomenimo i već gorepomenuti “Starac i srp” (u engleskom originalu: Ye Olde Man & Scythe) koji se pominje još 1251. godine, a koji se nalazi u Boltonu. Mnogi očekuju da on preotme uskoro Ginisovu titulu.



Na kraju, ne možemo a da ne izrazimo naše oduševljenje engleskom tradicijom koja je u samoj srži naše priče o njihovim pabovima. Znamo, srušili su Vembli, ali to samo pokazuje da tradiciju shvataju kao živu silu koja se menja i prilagođava vremenu u kome živimo.

Menja, prilagođava, a ne uništava. Živeli!


telegraf.