Muzej grada Novog Sada osnovan je 1954. godine i pripada kategoriji gradskih muzeja kompleksnog tipa, čija delatnost obuhvata razvoj grada od njegovog nastanka do savremenog doba. Sačinjavaju ga: Odeljenje za arheologiju sa zbirkama iz praistorije, antike i srednjeg veka, Odeljenje za istoriju sa zbirkama iz oblasti privredne, društveno-političke istorije i istorije Petrovaradinske tvrđave, Odeljenje za kulturnu istoriju sa zbirkama iz oblasti likovne, primenjene umetnosti, školstva i izdavaštva, Odeljenje za etnologiju sa zbirkama iz oblasti zanatstva, ruralne arhitekture, svakodnevnog i običajnog života i Zavičajna galerija koja prikuplja dela savremene likovne umetnosti.

Obejkti i depadansi Muzeja grada Novog Sada:

1. Centralna zgrada Muzeja smeštena je na gornjem platou na Petrovaradinskoj tvrđavi, u objektu poznatom kao Topovnjača ili Mamulina kasarna koja je izgrađena 1775. godine kao jednospratna vojna kasarna.

U prizemlju zgrade se nalazi stalna postavka Petrovaradinska tvrđava u prošlosti koja prikazuje kontinuitet naseljavanja i vojnih utvrđenja na ovom lokalitetu, od praistorije do Prvog svetskog rata.
Na spratu je Studijska izložba Odeljenja za kulturnu istoriju, gde je predstavljen građanski život Novog Sada od polovine 18. veka do druge polovine XX veka. Pored stilskog nameštaja i predmeta primenjene umetnosti, na izložbi se mogu videti dela poznatih umetnika – Save Šumanovića, Đorđa Jovanovića, Boška Petrovića, Milenka Šerbana i drugih.

Podzemne vojne galerije: Deo jedne od najvećih atrakcija Petrovaradinske tvrđave dostupan je za posetu, uz stručno vođenje vodičke službe Muzeja grada Novog Sada. Podzemne vojne galerije predstavljaju komunikacijski sistem na četiri sprata, zidan stepenasto sa raznovrsnim koridorima i prostorijama različitih namena i dimenzija, puškarnicama i svetlarnicima.

Zbirka strane umetnosti. U ovom depadansu izložen je deo legata dr Branka Ilića, koji čine dela umetnika Francuske, Nemačke, Italije i Austrije, nastala od XVI do XX veka, kao i stilski nameštaj i predmeti primenjene umetnosti. Zbirka je smeštena u zgradi koja je izgrađena 1903. godine po projektima bečkog arhitekte Franca Vorude, u mešavini stilova neoklasicizma i secesije.

Spomen-zbirka Jovan Jovanović Zmaj. Depadans je smešten u kući u kojoj je pesnik proveo poslednje godine života, a koja je adaptirana i za javnost otvorena 1933. godine. U okviru stalne posatvke prikazan je pesnikov porodični život, književni i javni rad, rad na dečijoj književnosti kao i njegov lekarski rad.

Zavičajna zbirka Sremski Karlovci: Depadans koji spada u kategoriju gradskih muzejskih ustanova kompleksnog tipa. Istorijska, arheološka, etnološka i umetnička zbirka, sa deset hiljada predmeta, konstituišu muzejski fond, u koji su uključeni i zbirka pesnika Branka Radičevića, legati Karlovačke gimnazije, slikara Milića od Mačve, arhitekte Svetomira Lazića i drugih privatnih lica. Zbirka je smeštena u baroknu rezidenciju barona Rajačića, poznatu kao palata Ilion. U okviru stalne postavke prikazan je deo ovog bogatog fonda.

JEDINSTVENI MUZEJ


Izuzetna lokacija Muzeja opravdava njegov nadimak „Luvr na Dunavu“. Glavna zgrada je na jednom od najvećih spomenika na Balkanu, čime ima i ekskluzivnu poziciju u turizmu Srbije, i a povezanost sa Dunavom, daje mu dodatni turistički doživljaj. Zato poseta Muzeju postaje kompletan ugođaj, jer se pri ulasku i izlasku u Muzej osećate kao da ste deo istorije Tvrđave sa koje vidite delove modernog grada.

Druga posebnost Muzeja jesu podzemne vojne galerije. Ove galerije deo su odbrambenog sistema tvrđave iz 17. veka. U sklopu vojnih galerija nalazila se savršeno efikasna minska instalacija austrijskog majora Alfreda Šredera, kao i barikade koje su imale funkciju da spreče prodiranje neprijateljskih vojnika. Čitava konstrukcija je jednistvena u svetu, kroz koju vas zaposleni Muzeja vode u sklopu svojih tura. Ovo iskustvo traje oko sat vremena i dostupna je na više jezika, a o reakcijama govore redovni aplauzi fasciniranih posetioca na kraju tura.

STALNA POSTAVKA

Stalna postavka Muzeja grada Novog Sada uključuje:

Centralnu zgradu (na Petrovaradinu)
Podzemne vojne galerije (na Petrovaradinu)
Zbirku strane umetnosti (Galerija u centru grada)
Spomen zbirku Jovan Jovanović Zmaj
Zavičajnu zbirku Sremski Karlovci

Stalna postavka u centralnoj zgradi (u centralnoj zgradi) je jedna od onih izložbi koja Vas zadivi od samog ulaska. Skupoceni, krupni predmeti iz najbogatjih novosadskih kolekcija i kuća prikazuju građanski život od 18. do 20. veka. Hronološki raspoređene ambijentalno-stilske celine nameštaja i kučnih predmeta ispraćene su slikama i skulpturama iz likovne zbirke Muzeja.

U okvir stalne postavke ulaze i izložbe depandanasa Muzeja. Jedan od ovakvih je Zbirka strane umetnosti, koja je nastala zaveštanjem privatne kolekcije jednog novosadskog građanina, lekara dr Branka Ilića. Ovde ćete naći pretežno dela likovne umetnosti između 15. i 19. veka, slike poznatih umetnika italijanske i flamansko-holandske škole. U ovom prostoru se najčešće nalaze trenutne izložbe koje Muzej organizuje i ugošćava. Drugi jako značajan depandans je Spomen zbirka Jovan Jovanović Zmaj koji prati život i rad čika Jove Zmaja. Izložba je podeljena u 5 celina i upotpunjena knjigama, fotografijama, originalnim rukopisima Zmaja, koji čine ovu postavku kompletnijom. Vredi spomenuti i depandans Zavičajna zbirka Sremski Karlovci smeštena u palati Ilion, rezidenciji porodice Rajačić. Osim kućnih prostorija s kraja 19. veka, u njemu se nalazi i izložba o Branku Radičeviću, slike Milića od Mačve i akvareli Svetomira Lazića.

KOMUNIKACIJA

Muzej grada Novog Sada je zaista muzej ovog grada. Ne samo s aspekta istorije i umetnosti grada koju prati, već i zato što je veoma prisutan u medijima. Kustosi Muzeja se često pojavljuju na televiziji, radiju, novinama, predstavljaju svoje izložbe, projekte, i često pišu za različite časopise Pokrajine i Republike. Oni promovišu kulturu i turizam Novog Sada u najboljem svetlu, i zalažu se za njegov napredak. Od društvenih mreža, Muzej za sada ima samo facebook stranicu, ali se na sajtu nalazi većina informacija za posetu Muzeju. Ipak, savet Muzeju je svakako da otvori tviter nalog i naloge na drugim društvenim mrežama, kako bi obuhvatili širu publiku i kako bi vesti o njihovim dešavanjima (koja nisu dostupna na sajtu) i predmetima stigle dalje.

AKTIVNOSTI MUZEJA

U muzejima današnjice trenutne izložbe i prateće aktivnosti su jedne od najbitnijih njihovih funkcija. Muzej grada Novog Sada se trudi da isprati ove trendove organizovanjem velikog broja radionica, predavanja, izložbi, konferencija, smotri filmova. Ono što nam je posebno privuklo pažnju jeste radionica za decu u okviru prethodne trenutne izložbe „Slatki trag prošlosti“, na kojoj su deca mesila svoje kolače, kao i radionica za decu sa posebnim potrebama. Kustos, Siniša Jokić, dopunjuje: „Imali smo čajanke sa kustosima, dolazili su i odrasli ljudi gde smo želeli u interaktivnoj komunikaciji sa građanima Novog Sada da pokušamo da predstavimo i približimo određene istorijske i kulturne segmente svakodnevnog života Novog Sada.“ Za one koji nisu znali, u Muzeju grada Novog sada održan je i međunarodni simpozijum o lulama, gde su se okupili i govorili najveći stručnjaci o fenomenu lule, konzumiranog duvana itd.