Sokobanja



Istorijat:

„Sokobanja – soko grad, Dođeš mator, odeš mlad.“

Ovako je banju kod Aleksinca, Sokobanju opisao naš čuveni pisac i komediograf Branislav Nušić. Tokom boravka u Sokobanji, pisac je na poleđini jedne od razglednica ispisao ovu krilaticu. Ona je odmah postala popularna, i do danas je jedna od najčuvenijih deviza kojima se služimo da okarakterišemo Sokobanju. Područje banje, nadaleko čuveno po lekovitosti vode, bilo je naseljeno znatno pre nove ere. Kada govorimo o prvim naseobinama na ovom lokalitetu, govorimo o vremenu daleke prošlosti, periodu neandertalskog čoveka. U pećinskim sedimentima pronađeni su tragovi života čija je starost procenjena kao period 50 000 godina pre nove ere: kameni noževi i tragovi ognjišta. Danas se lokalitet naziva „Pećurski kamen“. Iz davne istorije sačuvani su i fosilni ostaci pećinskog medveda i tragovi materijalne kulture čoveka iz poslednjeg ledenog doba (12 000 godina pne.). Ova svedočanstva postojanja života iz perioda gornjeg paleolita pronađeni su u blizini Sokograda, u klisuri Moravice, u „Markovoj pećini“. Prva ljudska naseobina u okolini Sokobanje bila je na lokalitetu Trebič, 5 km od Sokobanje. Istraživanje Arheološkog instituta iz 1968. otkrila su razne alatke, sekire, nožiće od kremena, i na osnovu toga pouzdano utvrdila da je na tom području u doba neolita postojala naseobina. Arheološki nalazi iz perioda prelaska neolita u bakarno doba u blizini Sokobanje su pronađeni na lokalitetima „Vrelska čuka“ i „Popovica“, te na terenima Šarbanoca, Vrmndže i Rujišta. Početkom naše ere, područje na kom se danas nalazi banja pod Ozrenom, osvojili su Rimljani. Oni su prvi Sokobanjskoj kotlini dali značaj koji je prevazilazio lokalni. Kako je čuveni put od Singidunuma (Beograda) do Naissusa (Niša) prolazio ovuda, svi termalni izvori Sokobanje tada su kaptirani i korišćeni za lečenje i oporavak rimskih legionara. Sokobanja ovog perioda bila je poznato rimsko banjsko naselje, sa kupalištem, balneom. Iz ovog perioda pronađena su grobnice iz II i III veka, dva zlatna polulivena prstena, dugmad ispunjena olovom, prsten od bronzane žice,sa zmijskim glavama, te bronzani predmet za kozmetiku.

Sačuvana je i legenda iz ovog perida:

Dobro utvrđen grad, Soko grad bio je na meti Rimljana. Međutim šta god da su pokušavali Rimljani nisu uspevali da ga osvoje, zato su se dosetili da pregrade reku Moravicu i da potope ovaj grad. Ono što su želeli protivnicima, desilo se njima. Brana je pukla i voda iz Moravice potopila je rimsko naselje. Tako je selo pored Sokobanje dobilo svoje ime po vodi koja je istrebila selo, reč je o selu Trebič. U srednjem veku Sokobanjom je vladala dinastija Nemanjić, a 1398. godine banja je potpala pod tursku vlast. Kao i u doba Rimljana i Osmanlije su veliku važnost pridavale Sokobanji. Zajedno sa tvrđavom Sokolac ona je bila veoma važno uporište. Turske velmože su na ostacima rimskog kupatila izgradili amam (svoje kupatilo), koje je uz rekonstrukcije sačuvano do danas. Amam je imao posebno kupatilo za žene i za muškarce, a bilo je pokriveno olovnom kupolom. Banju ovog perioda pominjali su Konstantin Filozof u žitiji despota Stefana Lazarevića, turski putopisac Evlija Čelebija, geograf Hadži Kalfa, Vuk Karadžić, putopisac Feliks Kanic… Spisi Evlije Čelebija iz 1663. svedoče o ambijentu u banji. Sokobanja je imala dve stotine kuća, prekrivenih drvetom, šest džamija, dva manja hana, dve turske osnovne škole, i medresu – versku muslimansku školu. Imala je veoma čisto i uređeno kupatilo koje su posećivali gosti iz Turske i Male Azije.
Banja je bila veoma značajna vojna i strateška tačka, što pokazuje i činjenica da su je Austrougari dva puta osvajali, ali se ona uvek vraćala u osmanlijske ruke. Sokobanju je opisao i jedan austrougarski general, Šmetaus. On ju je nazvao „dražesnim mestom koji ima jedan zamak koji je, kako izgleda, vrlo star. Ima kupatila za koja se priča da su divna… Ona su sagrađena od mermera i održavaju se sa puno čistoće.“ Srpsko stanovništvo je bilo nastanjeno na potezu današnjeg Vrela – južni deo današnjeg centra varoši.
U periodu borbe za oslobođenje od turske vlasti, za Sokobanju najznačajnija ličnost je Hajduk Veljko Petrović. U I srpskom ustanku on je u dva navrata osvajao banju pod Ozrenom, da bi u njoj živeo zajedno sa svojom ženom, Čučuk Stanom od 1810 do 1813. Ipak godina koja se uzima kao konačna pobeda srpskog stanovništva u Sokobanji je 1833. Tada je dolaskom Miloša Obrenovića proterano tursko stanovništvo iz banje, promenjena je demografska struktura, renovirana su kupatila, a posećenost banji naglo raste, ona se ekonomski razvija i nastanjuju je Srbi iz raznih krajeva. Srpski vladar, Knjaz Miloš Obrenović prvi put je posetio banju 1834. godine, i tada koristi lekovita svojstva termalnih izvora da bi se lečio od reume. Po njegovom naređenju turski amam je renoviran, izgrađeno je osam novih kada, i Knjaz Miloševa kada koja je funkcionalna i danas. U Sokobanji je sagrađen i konak za kneza, te zgrada u kojoj je bila smeštena administracija Kneževine Srbije. Knežev konak je između dva svetska rata porušen, a ono što se danas naziva Miloševim konakom je staro zdanje za administativne poslove koje je zadržalo svoj autentični izgled. Knez Miloš Obrenović je veliku pažnju poklanjao banjskim izvorima po celoj Srbiji. Mineralnu vodu slao je na ispitivanja, pa je tako i voda iz Sokobanje odneta na analizu u Beč. Kada je potvrđena njena lekovitost, knežev lični lekar Leopold Erlih postao je prvi banjski lekar. Stanovnici banje prekrstili su lekara i prozvali ga Đorđem Novakovićem, ili samo dr Đokom Pokrštenjakom. Organizovani banjski zdravstveni turizam otpočinje 1837. godine, kada je napisan prvi uput za lečenje iz kancelarije kneza Miloša. Reč je o zastavniku Lazareviću koji je poslat u Sokobanju radi lečenja toplom mineralnom vodom koje će sprovesti doktor Đorđe. Sačuvani dokument, uput, omogućava da Sokobanju smatramo mestom sa najdužom tradicijom razvoja banjskog turizma. 2007. godine, banja pod Ozrenom proslavila je jubilej od 170 godina organizovanih turističkih boravaka. Sokobanja svoj naziv dobila je 1859. godine, a do tad je više puta menjala ime. Nazivali su je Banja, Banjica, Velika banja, Aleksinačka banja, Sokol banja… Kao i većina banja i Sokobanja je u periodu do početka II svetskog rata okupljala srpsku elitu, intelektualce, vojskovođe, crkvene verodostojnike… Knez Mihajlo Obrenović se brinuo o banji, pa je ona postala centar modenskog života. U Sokobanji se tad grade luksuzne vile za smeštaj banjskih gostiju. Banju su posetile značajne istorijske ličnosti, pisci i naučnici: Stevan Sremac, Jovan Cvijić Branislav Nušić, Žanka Stokić, Ivo Andrić, Rodoljub Čolaković, Meša Selimović, Josif Pančić, Emilijan Josimović, Isidora Sekulić, prof Dragoljub Jovanović – učenik i saradnik Marije Kiri, koji je proučavao lekovitost banjskih termalnih izvora, i drugi. Veoma ugledna osoba koja je zadužila Sokobanju je i Mitropolit Srbije gospodin Mihailo. On je krajem 18. veka (1894. godine) podigao veliku školu i crkvu u Sokobanji, a sa tadašnjim banjskim intelektualcima osnovao je “Društvo za unapređenje i ulepšavanje Sokobanje i okoline”(1895. godine).
“Zašto da iznosimo teško stečeni novac iz zemlje, kad imamo takovu banju ovde”, govorio je Mitropolit. Banja se naglo razvila u periodu između dva svetska rata. Izgrađen je prvi hotel „Evropa“, brojne vile, vodovod, uvedena je električna energija, parkovi i izletišta su preuređeni, a izletište „Vrelo“ sa jezerom za vožnju čamaca postalo najposećenije. Opisi iz ovog bogatog perioda za Sokobanju svedoče da je banja bila tip drumskog naselja. Petar S. Jovanović opisao je banju: „Sa obe strane glavnog druma poređani su dućani i radnje. Zbog toga je varošica dobila veoma izdužen oblik. (…) Naročito su jako grupisane kuće oko mesta gde je Kupatilo, sa omanjim parkom i pijaca sa sreskim načelstvom, opštinom, crkvom i osnovnom školom. Iznad poslednjih kuća, pod Ozrenom, nalazi se još jedan park. Tu izbija sokobanjsko Vrelo – izvor vode za piće…”
Najveća posećenost banje je zabeležena osamdesetih godina 20. veka. Tada je banju posećivalo preko 100 000 gostiju, a broj noćenja je prelazio milion. U tom periodu Sokobanja je bila opremljena najsavremenijim hotelima, zdravstvenim objektima, imala je svoju radio stancu itd.

Geografija:

Sokobanja je smeštena u kotlini reke Moravica u centralnom delu istočne Srbije. Okružena je planinama Rtanj na severu i Ozren i Leskovik na jugu, Devica na istoku, a sa zapadne i jugozapadne strane banje nalaze se planine Rožanj i Bukovik. Ipak najvećim delom se oslanja na planinu Ozren. Banja pod Ozrenom nalazi se na 400 m nadmorske visine, i zato je pogodna za klimatski oporavak. Kako je sa svih strana okružena planinama i prostranim šumama, Sokobanja je zaštićena od jakih vetrova. Klima je umereno kontinentalna, a sa porastom nadmorske visine klima teži planinskom tipu. Klimatske karakteristike su: topla leta, jake zime i jeseni toplije nego proleća. Nema maglovitih dana, a vazdušni pritisak je stabilan. Prosečna temperatura tokom najhladnijeg meseca nije ispod -30C, a srednja temperatura najtoplijeg meseca je oko 220C. Kroz banju teče reka Moravica. Ona izvire u podnožju Device na 400 m nadmorske visine, a posle toka od 33,6 km uliva se u Južnu Moravu. Hidrološka obeležja banje su i termalni izvori, te Bovansko jezero. Banja je udaljena od Niša samo 58 kilometra, a od Zaječara 80 km. Od prestonice do Sokobanje je razdaljina 240 km, od Novog Sada 300 km, Subotice 450 km, Smedereva 200 km, Jagodine 102 km, Paraćina 90 km. Najbliži urbanistički centar Sokobanji je Aleksinac na samo 30 km razdaljine.[/justify]
[justify]Izletište Lepterija dobilo je ime po nesrećnoj devojci koja je stradala zbog ljubavi. Udaljeno je samo 2 kilometra od centra Sokobanje i godinama je jedno od najposećenijih izletišta. Šetnjom ovim izletištem mogu se videti crkva posvećena Rodjenju Presvete Bogorodice (sagrađena 2001, na temeljima crkve iz 14. veka), Hajduk Veljkova pećina. Znatan broj turista posećuje Lepteriju zbog prirodnog fenomena, Bogorodice u steni. To je udubljenje u steni koje ima oblik majke s detetom. Legenda kaže da se u toj steni sakrila sama Bogorodica kada je držeći Hrista u rukama bežala od Rimljana. Postoji i verovanje da na Veliki petak iz kamena teče bela lekovita voda.
U blizini Lepterije nalazi se tvrđava Soko grad. Tvrđava je nastala na temeljima nekadašnjeg rimskog utvrđenja. Kako je više puta razarana, poslednja rekonstrukcija je izvršena krajem13. i početkom 14. veka. Sastojao se iz dva dela, Gornjeg i Donjeg grada, a do danas su ostali sačuvani, ostaci bedema, četvorougaone kule, glavna kapija i cisterna za vodu.
Vrmdžanski grad nalazi se samo 2 kilometra od plenine Rtanj, pa ko odluči da poseti ovu planinu, ne zaobilazi da pogleda ostatke grada iz vremena Justinijana. Po našoj epskoj mitologiji, sin sultana Bajazita, Musa, u narodu poznat kao Musa Kesedžija razorio je ovaj grad.
Ljubitelji planinarenja osim na planinu Rtanj, mogu da se penju i na Bukovik, Devicu i Ozren. Najčešća ruta vodi do vrha Oštra čuka.
Vodopad Ripljanka još jedna je od omiljenih destinacija turista dok borave u Sokobanji. Vodopad je visok 40 metara, a do njega se dolazi stazom koji je odvaja od puta za bolnički krug Specijalne bolnice za lečenje plućnih bolesti „Ozren“. Vodopad nastaje na reci Gradašnici, jedan je od najviših u našoj zemlji, a takođe je i prvi spomenik prirode (1948. godine je zaštićen zakonom).
Za one koji uživaju u speleologiji Sokobanju nudi Seslačku pećinu, udaljenu od banje 19 kilometara. Pećina je uređena za turiste koji mogu da pogledaju brojne pećinske ukrase: stalagnite, stalaktite i trevertinske kade.
Pravi etno kutak nalazi se kod tzv. Grudonjskih vodenica. Dve vodenice stare dva veka sačuvane su do danas. U velikoj se nalazi restoran sa etno jelima, a u maloj radionica starih zanata gde posetioci mogu da nauče osnove zaboravljenih zanata. U dvorištu se nalazi mali amfiteatar u kom budu organizovane manifestacije posvećene prošlosti i etnologiji.
U Sokobanji nalazi se još mnogo izletišta, lovišta, mesta za ribolov i kupanje jezera i reka Moravica.
Najviše posetilaca banja broji leti, za vreme banjskog kulturnog leta. Ipak to je samo jedna od manifestacija koja privlači turiste. Za one koji uživaju u zvuku harmonike, početkom leta bude organizovan internacionalni festival „Prva harmonika – Sokobanja“. Čuvena međunarodna manifestacija je salon ekološke karikature i umetnička kolonija „Sokograd“.
Tradicionalna manifestacija „Zlatne ruke“ održava se svakog 14. Jula od 1983. god. Učesnici se takmiče u pripremanju starih, tradicionalnih jela, narodnim rukotvorinama i veštinama zanata koji su skoro zaboravljeni.

 

Banja Koviljača


Istorija Banje Koviljače



Kao i mnoge druge banje u Srbiji, i Banja Koviljača može se pohvaliti dugom istorijskom i lečilišnom tradicijom.  Još od vremena starih Rimljana, pa čak i ranije, područje ove banje, bilo je naseljavano. Na osnovu arheoloških ostataka zaključeno je da se na prostoru današnje banje, u vreme Starog Rima, nalazilo veliko rimsko naselje Genzis. Tokom Srednjeg veka, izvori lekovite vode , bili su izuzetno posećeni od strane običnog naroda koji je pohodio prostore Banje Koviljače u nadi za izlečenje.



Najstariji pisani izvori koji pominju Banju Koviljaču su putopisi iz 16. veka (najstariji potiče iz 1528. godine). U ovim putopisima, Banja Koviljača pominje se samo kao Koviljača, a smeštena je u nahiji Bohorini.
Tokom 18. veka, Turci, u velikom broju, posećuju Banju Koviljaču, tada često nazivanu Smrdan Banjom zbog njenih sumporovitih voda, koje su plavile jaruge i leti umele posebno neprijatno da zaudaraju. Ujedno, zbog nepostojanja, bilo kakvih zatvorenih banjskih objekata u to vreme, Banja Kovilajča je nazivana i banjom na otvorenom.
Početkom 19. veka, Banja Koviljača je već  bila na pragu preokreta koji će je svrstati među najpopularnije srpske banje. Već početkom 19. veka, posetioci Banje Koviljače su istaknuti Srbi, poputa Vuka Karadžića koji je živeo u susednom Tršiću i često doloazio da svoje zdravstvene probleme ublaži blagotvornim dejstvima ove banje. Osim njega neki važniji posetioci iz ovog perioda bili su Dositej Obradović i Karađorđe.
Godine 1836., u vreme vladavine Miloša Obrenovića kaptiran je njen glavni izvor, da bi nedugo potom, 1858. godine, u Banji Koviljači bila izgrađena prva zgrada za smeštaj gostiju, koja je brojala 10 kreveta.  Obrenovići su nastavili da svoju pažnju poklanjaju ovoj banji, pa je tokom vladavine Mihaila Obrenovića 1867. godine, banja stavljena pod zaštitu države. Narodu okruga Podrinjskog banja je vraćena u vreme vladavine Aleksandra Obrenovića, tačnije 1898. godine, odlukom narodne skupštine.



Politička previranja u Srbiji kraja 19-og i početka 20- og veka, konačno su dovela do zbacivanja dinastije Obrenović i Majskog prevrata 1903. godine, nakon čega je na srpski tron seo Petar I Karađorđević. Ovaj vladar je za Banju Koviljaču učinio mnogo toga. Već 1908, u njoj je izgradio prvo sumporno kupatilo, a 1910. godine u saobraćaj je puštena pruga Šabac – Koviljača, koja je njegovim zalaganjem u potpunosti završena tokom naredne dve decenije.
U ovom periodu, od početka 20. veka, pa do početka Drugog svetskog rata, Banja Koviljača prolazila je kroz period intezivnog razvoja, širenja kapaciteta i modernizacije. Postala je mondesko mesto, u kome su srpski velikani podizali luksuzne vile, a u osvit Drugog svetskog rata tu je podignut i popularni Kur salon,   u kom se okupljala srpska elita. Kur salon poznat je i po tome što je u njemu bila otvorena prva balkanska kockarnica.



Drugi svetski rat, vratio je Banju Koviljaču godinama unazad.  Tokom njega, ona je izuzetno stradala, i kada se rat okončao prvo se pristupilo  obnovi razrušenog i nadknađivanju inventara koji je bio uništen ili pokraden. Tek nakon toga otpočela je postepena modernizacija i proširenje turističkih kapaciteta banje.
Danas je Banja Koviljača jedna od najposećenijih srpskih banja, koju krasi epitet Kraljevska banja, stečen zbog značaja koji je imala kroz istoriju i pažnje koju su joj poklanjali srpski vladari.
Geografija Banje Koviljače
Banja Koviljača smeštena je u zapadnoj Srbiji u veoma živopisnom predelu Podrinja koji je sa jedna strane otvara nepreglednim mačvanskim ravnicama, a sa druge, zatvara plećima Gučeva, Sokolskih planina, Cera i Boranje. Pripada opštini Loznica i Mačvanskom okrugu. Ovaj prirodni ambijent obogaćen je lavirintom velikog broja reka, među kojima, svakako, dominira Drina, ali treba pomenuti i Jadar, Lešnicu, Račevinu i Azbukovicu. Zbog njene ušuškanosti u prelepoj dolini Drine, Banja Koviljača dobila je još jedan naziv – Podrinjska lepotica.



Umereno kontinentalna klima, guste šume i Drina, vazduh ove banje čine čistim i svežim čak i tokom letnjih vrućina. Ovi faktori uticali su na to da Banja Koviljača bude proglašena klimatskim mestom tj. vazdušnom banjom, iako se nalazi na za takva mesta neuobičajeno niskoj nadmorskoj visini od svega 128 m.
Banja Koviljača nalazi se pokraj magistralnog puta Zvornik – Loznica, ispod legendarnog Koviljkinog grada.  Iz Beograda do Banje Koviljače vodi drumski put Beograd – Ruma, a potom regionalni put Ruma – Šabac – Loznica – Banja Koviljača. Dužina ovog puta je  143 km. U neposrednoj blizini Banje Koviljače je i granica sa Bosnom i Hercegovinom, a od dva granična prelaza prema ovoj zemlji ( Trbušnica i Mali Zvornik), banja je udaljena 5 i 10 km. Od Valjeva Banja Koviljača udaljena je 80 km, od Loznice svega  6 km, a od Zvornika  nepunih 20 km.
Lečenje i indikacije u Banji Koviljači
Lečenje u Banji Koviljači sprovodi se u Specijalnoj bolnici za rehabilitaciju Banja Koviljača.  Od prirodnih lekovitih faktora u ovoj bolnici koriste se termo-mineralne vode Banje Koviljače, kao i peloid – mineralno blato. Voda pripada kategoriji kalcijum – natrijum – hidrokarbonata i veoma sulfidnih hipotermi.  Više izvora sumporovite (19°-28° C) i gvožđevite (14–15° C) vode nalaze svoju primenu u lečenju kroz terapije kupanjem (lokalnog i  opšteg karaktera), kao i ispijanjem i orošavanjem/inhaliranjem.



Peloid Banje Koviljače spada u slabo alkalni, redukcioni peloid., čija priprema za upotrebu podrazumeva donošenje mineralnog blata sa prostora Banje Koviljače i stavljanje u posebne blatne bazene. Peloid se tada pomeša sa sumporovitom vodom,  nakon čega je potrebno 2 – 3 godine uz povremeneo mešanje,  da ovo blato sazri, kako bi moglo biti upotrebljeno u vidu različitih blatnih pakovanja.

Indikacije za lečenje u Banji Koviljači su :

• reumatična oboljenja,
  
• degenerativne promene zglobova i kičmenog stuba
  
• diskus herniju i stanja nakon operacije diskus hernije
  
• osteoporozu
  
• posttraumatska stanja gornjih i donjih ekstremiteta i kičmenog stuba
  
• lakša oštećenja centralnog nervnog sistema
  
• lezije perifernih nerava
  
• mišićna oboljenja
  
• pojedina ginekološka i kožna oboljenja
  
• sterilitet
  
• limfedem
  

Smeštaj u Banji Koviljči

Posetioci Banje Koviljače, mogu izabrati smeštaj u skladu sa sopstvenim potrebama i budžetom. Dva veka konstantne zainteresovanosti za ovu banju, uslovila su razvijenost turističkih i ugostiteljskih objekata, pa su u ponudi hoteli, vile apartmani, pansioni, odmarališta, sobe kao i naravno Specijalna bolnica za rehabilitaciju.



Specijalna bolnica za rehabilitaciju Banja Koviljača raspolaže sa 416 ležaja, raspoređenih između luksuznih apartmana i jednokrevetnih i dvokrevetnih soba, B kategorije.  Svakako treba pomenuti i Hotel “Royal Spa”, koji je ovogodišnji dobitnik nagrade za kvalitet ugostiteljske usluge na Međunarodnom sajmu turizma održanom u Novom Sadu.
Sve u svemu, smeštaj je moguće potražiti u luksuznim i manje luksuznim hotelima, apartmanima, vilama od kojih su neke stare i jedan vek, ali je moguće iznajmiti i sobe, za one kojima je smeštaj manje važan.

Turizam

Turistički sadržaj Banje Koviljače je bogat i raznovrstan. Tokom letnjih meseci, smenjuje se najveći broj kulturnih i sportskih manifestacija, ali ovakva dešavanja iako proređena postoje tokom cele godine. Likovna kolonija, folklorna i razna druga kulturno umetnička društva, Đački Vukov sabor samo su neke od manifestacija, kojima je domaćin Banja Koviljača.
Drinska regata, održava se unazad pet godina, a organizuje je opština Loznica u saradnji sa opštinama Mali Zvornik i Zvornik u Republici Srpskoj. Regata nosi zvaničan naziv “U ritmu Drine i plesa”, a kreće iz Malog Zvornika, odakle se spustom dugim 18 km, i trajanja nešto više od 3 sata stiže do Žićine plaže u Banji Koviljači.



Popularni događaj je i Džipijada, koje se održava dva puta godišnje pod pokroviteljstvom Auto – moto kluba “Ekstrem015”.
Ljubitelji pecanja, u Banji Koviljači mogu uživati u Somovijadi – ribolovnoj sportsko-turističkoj manifestaciji, koja iz godine u godinu okuplja sve više učesnika i posetilaca zbog čega je poprimila međunarodni karakter.
Onima koji preferiraju aktivniji odmor, Banja Koviljača nudi mnoštvo terena za sportove poput fudbala, tenisa, odbojke i rukometa, al i nešto ekstremnije aktivnosti poput paraglajdinga. Za ovaj sport koristi se planina Gučevo, odakle se mogu izvesti tandemski letovi, tokom kojih se savlađuje visinska razlika od preko 600 metara.



Na ovim prostorima istorija je ostavila arheološke tragove u vidu Soko grada, kojeg je sagradio despot Stefan Lazarević. Manastir Tronoša završen je 1317. godine, a njegova gradnja započeta je u vreme vladavine kralja Dragutina. Gosti Banje Koviljače, takođe mogu obići i manastir Sv. Nikolaja.
Ljubiteljima istorije, biće zanimljiv podatak da je na obroncima Gučeva, vođena prva rovovska bitka na svetu. Poginulima tokom 1914. godine, na vrhu ove planine je podignut spomenik, do koga je iz Banje Koviljače lako stići.
Banjski potencijal Srbije je izuzetan. Razlozi za posete banjama su raznoliki, ali je ta raznolikost uglavnom ista. Međutim bilo da Vam je potreban medicinski tretman, odmor ili dolazite na neku od manifestacija, u Banji Koviljači neće biti dosadno niti će Vas ostaviti ravnudušnim.

Vrnjačka Banja: 250 obučenih stabala u parku

U Vrnjačkom centralnom parku od sada postoje stabla drveća koja su obučena,
odnosno prekrivena ispletenim zakrpama, što mami poglede brojnih posetioca Vrnjačke Banje.



U Vrnjačkom centralnom parku od sada postoje stabla drveća koja su obučena,
odnosno prekrivena ispletenim zakrpama, što mami poglede brojnih posetioca Vrnjačke Banje.

da su ovim želeli da na jedan urban način oplemene stabla u Vrnjačkom parku.
"Napravili smo na stotine šarenih 'lišajeva' - zakrpa, koje smo obavili oko stabala i tako
stvorili neku novu energiju i tako dali toplinu hladnom javnom prostoru", kaže
Karavesović i dodaje da će u prvom talasu na ovaj način biti "obučeno" preko 250
stabala u Vrnjačkom parku.
Ovaj gerilski stil pletenja, eksplodirao je početkom 21. veka u mnogim gradskim
prostorima širom sveta, a viđen je prvi put u Holandiji 2004. godine i od tada je
postao globalni trend.
Za razliku od klasičnih grafita, ovaj novi grafitni pokret pletenjem ne oštećuje
 zgrade, stabla i drugu javnu imovinu, pa je kao takav i jako dobro prihvaćen
 svuda gde je zaživeo. Ima ga na mnogim javnim mestima, na stubovima javne
 rasvete, mostovima, parking automatima, ogradama

Banje u Srbiji – veliki potencijal Srbije i srpskog turizma Srbija obiluje izvorima mineralne vode, kako hladne tako i tople. Lekoviti gas i lekovito blato upotpunjuju banjsko bogatstvo Srbije. Preko 1000 izvorišta i na njima preko 50 banja, učinili su banjski turizam u Srbiji, najrazvijenijom turističkom granom. Blagodeti srpskih banja poznate su od davnina
Istorija srpskog turizma Pre 2.000 godina, stari Rimljani, osvojivši pored dobrog dela tada poznatog sveta i prostore današnje Srbije, otkrili su da ovo podneblje ima izuzetna lekovita svojstva. Zbog toga su izgradili rimska kupatila – terme, čiji su ostaci i dalje rasuti po teritoriji Srbije. Osim toga, kod izvora mineralnih voda, oni su gradili bazene
Banje u Srbiji za lečenje respiratornih organa (plućne bolesti) Ono što vazdušne banje razlikuje od ostalih banja je dodatak još jednog lekovitog faktora, na one standardne ( termomineralne vode, lekovito blato i gas), a to je vazduh izrazito blagotvoran za respiratorne puteve. Susretanje različitih vazdušnih klima, velika godišnja insolacija, izostanak aerozagađivača, viskoka koncentracija jona