Crkva Ružica je najstarija crkva u Beogradu. Njena jedinstvena priča, lusteri sačinjeni od čaura različitog oružija i oficirksih sablji, čine ovu crkvu jedinstvenom atrakcijom Beogradske tvrđave i nezaobilaznom destinacijom za sve posetioce.

Crkva Ružica je delila svoju sudbinu sa sudbinom Beogradske tvrđave i grada Beograda kroz vekove burne istorije. Prema najranijim pisanim dokumentima iz petnaestog veka, napisanim od strane biografa Despota Stefana Lazarevića (sin kneza Lazara), oblast donjeg grada (deo tvrđave prema rekama) je bio vrlo razvijen i ukrašen brojnim zgradama. U ovom delu grada je u to vreme postojala crkva posvećena Uspenju Bogorodice. Nije poznato da li je ova crkva srušena prilikom Turskog osvajanja Beograda 1521. godine ili da je tom prilikom ova crkva pretvorena u džamiju.

Sadašnja crkva Ružica je nekada bila barutni magacin koji je pretvoren u vojnu crkvu negde oko 1867. godine. Tačna godina izgradnje kao i ko ju je sagradio, umesto crkve srušene u turskom periodu, nije poznato do dan danas. Ono oko čega se istraživači slažu jeste da je crkva Ružica najstarija crkva u Beogradu.

Tokom Prvog svetskog rata crkva je teško oštećena, a 1925. godine je ponovo osveštana kompletne restauracije. Tada je postavljena i memorijalna ploča na kojoj piše: “Za vreme svetskog rata 1914-1918. od strane austrougarske i nemačke vojske opljačkan i porušen je ovaj sveti hram vojnički. Pod Vladom Nj. V. Kralja Srba, Hrvata i Slovenaca, Aleksandra, upravom prvog srpskog Patrijarha Dimitrija… obnovljen je Hram Božiji”. Tokom ove restauracije crkve izlivene su i dve statue od artiljerijskih čaura: prva predstavlja kopljanika cara Dušana, dok druga reprezentuje pešadijskog vojnika iz Prvog svetskog rata.
Tokom restauracije crkve posle Prvog svetskog rata ugrađeni su i prelepi lusteri (polijeleji). Ovi lusteri, napravljeni od puščanih i artiljerijskih čaura kao i od oficirskih sablji, predstavljaju glavnu atrakciju crkve što privlači veliki broj znatiželjnih posetilaca. Imajte u vidu da ovi lusteri nisu toliko karakteristični jer se radi o vojničkoj crkvi, već da je simbolika mnogo dublja. Naime, svetlost koje pada na oružje predstavlja suze koje nose poruku da nikada više ne bude bezumlja kao za vreme Prvog svetskog rata. Podsetimo naše čitaoce da je Srbija po nekim procenama za vreme Prvog svetskog rata izgubila oko milion i sto hiljada ljudi, tj. ok 43% svoje populacije.

Gardoš je naziv za naselje i uzvisenje u Beogradu, nalazi se u nekadašnjem gradu a danas beogradskoj opštini Zemun. Jedan je od delova Beograda koji su uspeli da sačuvaju svoj starogradski šarm a uspon kaldrmisanim uličicama između kuća u austrougarskom stilu je svakako vredan napora ponajviše zbog toga što se sa vrha Gardoša pruža veličanstven pogled na Beograd, Zemun i Dunav.
Najupečatljiviju građevinu i svojevrstan simbol Gardoša predstavlja Milenijumska kula. Gradnja kule je završena 1896. godine na hiljaditogodišnjicu od dolaska Mađara u panonske krajeve a jedna je od četiri identične kule koje su se nalazile na obodima austrougarske carevine. Peta kula, inače pored zemunske jedina koja je ostala sačuvana, nalazi se u Pešti. Kula je sagrađena od kamena i opeke kombinovanjem raznih stilova, sa naglašenim elementima romanike.
Ovo zdanje je kroz istoriju bilo simbol moći, osmatračnica i vidikovac dok se danas ponajviše nalazi u službi umetnosti i kulture. U prizemlju kule nalazi se galerija fotografija u kojoj možemo videti radove kako manje poznatih i neafirmisanih autora tako i afirmisanih fotografa iz zemlje i inostranstva. Na drugom spratu nalazi se terasa sa koje se pruža pogled na sve četiri strane sveta dok se u unutrašnjosti kule može videti stalna izložbena postavka posvećena liku i delu Milutina Milankovića, poznatog srpskog matematičara, astronoma, klimatologa i geofizičara. Svakog leta na Gardošu se u drugoj polovini jula i avgustu održava manifestacija pod nazivom Leto na Gardošu.Bogat kulturno-umetnički program ove manifestacije sastavljen je od predstava za decu, komedija, performansa, kabarea i poetskih večeri.
Na samom vrhu Gardoša vidljivi su i ostaci srednjevekovne tvrđave u okviru kojih se nalazi i pomenuta kula. Od nekadašnjeg utvrđenja ostala je samo četvorougaona citadela u čijim se temenima nalaze ostaci velikih kružnih kula.
Posmatrajući panoramu Gardoša ne može a da se ne primeti i crkva u podnožju srednjevekovne tvrđave. Crkva Svetog Oca Nikolaja potiče iz 1745. godine a građena je na temelju stare crkve iz 16. veka. Građena je u baroknom stilu i poseduje jednu od najbogatijih zbirki starih kultnih predmeta i ikona iz 18. i 19. veka.
Gardoš je takođe poznat i kao boemska četvrt. Maltene na svakom koraku možete naići na neku od nadaleko čuvenih zemunskih kafana u kojima uz rakiju i vino možete uživati u muzici i pesmi tamburaša. Atraktivan ambijent, zvezdano nebo, zvuk crkvenih zvona, svežina i miris Dunava, ostaviće poseban utisak na svakog posetioca.
Interesantne činjenice

Ispod Gardoša se nalazi mreža starih laguma, podzemnih katakombi, koji spajaju Gardoš i okolna naselja. Iako je njihovo postojanje zanimljivo oni su nažalost jedan od negativnih faktora koji doprinose opasnosti od klizišta u ovom kraju.
Milenijumska kula u srpskom narodu je poznati i kao kula Sibinjanin Janka. Ime je dobila po mađarskom vojskovođi i nacionalnom heroju koji se u više navrata istakao predvodeći mađarske i srpske trupe u borbi protiv Turaka.
Zemunsko utvrđenje se prvi put pominje u 9. veku, a krajem 11. veka je stradalo pod naletom krstaša Prvog krstaškog pohoda. Tokom prve polovine 12.veka, često se pominje u vezi sa vizantijsko-mađarskim ratovima, a vizantijski hroničar Jovan Kinam navodi da su Mađari 1127. godine zauzeli Beogradsku tvrđavu i od njenog kamenja podigli Zemunski grad.