Irska

IRSKA

Razuđena i stenovita obala Irske ima više od 300 ostrva od kojih je svega 30 naseljeno. Ovi bastioni tradicionalnog života nude jedinstvenu priliku za uživanje u čistom vazduhu i spektakularnim pejzažima.


Štaviše, veliki broj njih predstavlja prozor u bogato kulturno i duhovno nasleđe irskih sela.

Malo ostrvo Heir, jedno od mnogih načičkanih duž zaliva Kork na jugozapadu Irske jedno je od glavnih kulinarskih destinacija.

Mesto ćete morati da rezervišete mesecima unapred kako biste večerali u Island Cottage restoranu čiji su vlasnici bračni par Džon Dezmond i Elmeri Fenton.

Do njega se dolazi trajektom posle četiri minuta vožnje od Kanamor luke na kopnu.

Dezmond koji je radio u restoranu čuvenog Ritz Hotela u Parizu ima jednostavan meni koji svakodnevno menja u zavisnosti od sezonskih proizvoda.

Na primer, jedna od standardnih porudžbina je marinirani divlji losos, praćen pačijim batacima u bernez sosu uz neobično lokalno jelo od gratiniranih krompira.


Dalje ka severu nalaze se Skelligs, dva neobično visoka ostrva koja se izdižu iznad Atlantika 12 kilometara od poluostrva Ajverag.

Jedno od njih Skellig Michael pod zaštitom je UNESCO budući da su ga u 6. i 8. veku naseljavali samo monasi.

Tri puta, od kojih je svaki vijugaviji od sledećeg, vode posetioce do vrha jedne od najvažnijih hrišćanskih naseobina zapadne Evrope.

Tu se nalazi šest dobro očuvanih ćelija u kojima su nekad živeli monasi.

Od Skellig Michael-a, lako se dolazi do susednog Malog Skeliga, mesta gde se nastanjuju najvažnije kolonije morskih ptica selica.


Ostrva Aran nedaleko od zapadne obale nude možda i najprepoznatljiviji irski pejzaž. Visoke strme litice koje se uzdižu iznad Atlantika prekrivene su “plišanom” zelenom travom koja je u tako neverovatnom kontrastu sa grubim krečnjačkim terenom.

Ova tri ostrva deo su galskog govornog područja i kao da su zamrznuta u vremenu.

Većina turista odlazi na najveće ostrvo u grupi – Inis Mor – u kom se nalazi tvrđava Dun Engus, predhrišćanski spomenik sagrađen u drugom veku pre Nove ere.

Ipak, da biste iskusili pravi mir i tišinu, treba da se uputite na srednje ostrvo – Inis Meain.

Ovde možete videti 300 godina stare kolibe u kojima je pisac J. M. Sindž pisao svoje komade. Tu se nalazi i Inis Meain restoran i konačište koje je u vlasništvu starog ostrvljanina i kuvara Ruarija de Blekama i njegove žene Marije Tereze.

Njegov lokal je u najmanju ruku neobičan – sagrađen je od kamena kakav se viđa na Aran ostrvima i ima kratak, sezonski meni, tri spavaće sobe i jedan apartman minimalističkog dekora, kako bi pogled sa prozora dominirao i enterijerom.


Dalje ka severu, 11 kilometara od obale Konemara regije, nalazi se Inishbofin ostrvo čije ime na galskom znači “Ostrvo belih krava”.

Naseljeno je od davnina, a njegov svedeni pejzaž sa bledim plažama i karipski plavom vodom oduzima dah.

U najvećoj luci na ostrvu Bofin, nalaze se Kromvelove barake sagrađene krajem pedesetih godina 17. veka koje su služile kao zatvor izgnanim katoličkim sveštenicima u vreme kada je katolicizam zabranjen u Britaniji.

Ovde su oduvek dolazili umetnici i pesnici u potrazi za inspiracijom, pa i ne čudi što se tokom letnje sezone celo ostrvo pretvara u veliku muzičku scenu.

Obavezno treba odsesti u Inishbofin House Motel and Marine Spa, savremenom hotelu koji gleda na zaliv i ribarske čamce. Tu možete isprobati i tradicionalnu irsku terapiju morskim travama prikupljenim na zapadnoj obali.

Najveće ostrvo, Achill nalazi se na obali okruga Mayo, 130 kilometara od Galije ima nestvarne pejzaže – od čistih plaža, do jezera i reka uz koje se nalaze napuštena sela i neke od najviših litica zapadne Evrope.

Ostrvo je najbolje obići biciklom, ali ako ste “kratki” s vremenom, možete provesti nekoliko sati (najbolje popodne) na pesku Keem zaliva, gde se nalazi verovatno najlepša plaža u zemlji.

Dublin


Dublin ili Dablin (irski: Baile Átha Cliath) je formalno opštinska grofovija, prestonica opštine Dablin i prestonica države Irske. Osnovan je 841. godine. Geografski položaj Dablina je izrazito povoljan. Nalazi se na istočnom centralnom delu zemlje, na ušću reke Lifej (engleski: Liffey) u Dablinski zaliv ka Irskom moru. Grad je brodskim putem povezan sa većim gradovima, kao što su Kork u Irskoj, Belfast u Severnoj Irskoj i različitim lukama u Engleskoj, Škotskoj i Francuskoj. Prugama je povezan sa važnim odredištima u Irskoj. Dablin je glavna luka Irske, centar finansijske i komercijalne moći i sedište kulture.

Budući da je Dablin smešten u priobalnom delu Irske, njega karakteriše blaga klima. Najniža prosečna temperatura je u januaru i februaru, 6 °C, a najveća je jula i avgusta, 15 °C. Godišnja količina padavina je oko 760-1000 milimetara, iako je ova stopa veća u planinskim krajevima i tokom zimskog perioda. Prema popisu iz 2002. godine, broj stanovnika Dablina je iznosio 495.101 a 1.274.100 je ukupan broj stanovnika u urbanoj sredini.


Dablin je svojevrsna pivska Meka, dom slavne Guinness pivare i nezvanična svetska prestonica pabova. Ovo poslednje je zaslužio na osnovu toga što je neko izračunao da u gradu ima najviše pabova po glavi stanovnika! Uostalom, James Joyce je u Uliksu napisao da je prava zagonetka kako proći Dablin s jednog kraja na drugi a da ne prođeš pored nekog paba!

Ispijanje piva u Dablinu je način života, a od svih znamenitosti grada Guinnessova pivara je najposećenija turistička atrakcija! Osnovana je 1759. godine i ubrzo postala poznata po crnom pivu koje sprečava stvaranje trombova i čini dobro trudnicama. Tako je barem glasio reklamni slogan s početka prošlog veka. Danas ovim pivom stvaranje trombova svakodnevno sprečava nekoliko miliona ljudi po irskim pabovima širom sveta.

Osim ovog tamnog piva kremaste kragne, u Dablinu se služi još na desetine kvalitetnih lokalnih brendova. Istini za volju, izbor je manji nego u Belgiji, ali ispijanje ovih blagih, crvenkastih i pomalo sladunjavih domaćih piva u pabovima čiji vazduh miriše na kvasac, dok kroz žamor i zveckanje čaša dopire irska muzika, predstavlja jedinstven doživljaj.
Najveća atrakcija su pabovi u kojima prave svoja piva, poput The Porterhouse Temple Bara, gde uz veliki izbor domaćih i inostranih služe i desetak svojih piva koja se spravljaju tu pred vama. Takvih mesta ima u gradu dosta, uključujući i legendarni Dawson Lounge, najmanji pab u Irskoj (!), tradicionalni Stag’s Head, trendy opušteni Solas, elegantni The Long Hall uređen u viktorijanskom stilu... Naravno, za sve došljake u grad visoko na listi je i Brazen Head Pub, najstarija kafana u Irskoj, otvorena još 1198. godine, gde uživo nastupaju najpoznatiji irski muzičari.

Šetnja istorijskim pabovima Londona (1)

Sve je to drugačije kad padne noć. I mrak u koji poniru zgrade Benksajda i ljudi koji promiču kao lake senke otkinute od zidova; svetla fenjera oko kojih se gužvaju pramenovi čuvene londonske magle i miris “ginisa” kroz otškrinuta vrata; olajisani pod što zlokobno škripi pod nogama i pivska pena što se nežno preliva preko ruba krigle i klizi ka nadlanici… Nisam siguran da su i poslovično precizni Englezi uspeli da prebroje londonske pabove, ali se brojka vrti oko 3.000. Neki od njih su suva istorija - sa stanovišta njihove suštine, možda je bolje reći mokra - ali da ne sitničarimo, dobro došli u istorijske pabove Londona.


"Enkor benksajd": od dr Džonsona do Toma Kruza
"Enkor benksajd", na levoj obali Temze, bio je pivara u čijem se dvorištu vekovima nalazila kafana istoimena kafana i ima dugu, zamršenu i uzbudljivu istoriju. Tu je otkrivena rimska grobnica sa skeletom među čijim se kolenima nalazio ćup s novcem rimskog carstva. Mnogo kasnije, godine 1603. u neposrednoj blizini je iskopana jama u kojoj su sahranjivane žrtve kuge. Dok je čuveni "veliki požar" besneo Londonom 1666. mnogi su se sklonili u malu krčmu na obali Temze i odatle posmatrali kako plamen guta grad. "Enkor" je naredne godine renoviran. Najveća znamenitost u blizini "Enkora" bilo je pozorište "Gloub" sagrađeno 1559-1600 gde su prvi put izvedene neke Šekspirove drame, između ostalih, i "Romeo i Julija", a naziv "Enkor" (Sidro) pabu je dao jedan od prvih vlasnika pivare Džošaja Čajlds koji je služio u mornarici, pa je na zgradu kačio jarbole i sidra.


Originalnoj zgradi su tokom vekova dodavani razni dodaci tako da se krčma danas sastoji od čitavog lavirinta malih prostorija sa starim kaminima od cigle, debelim hrastovim gredama i brodskim podovima. "Enkor" ima nekoliko interesantnih barova, kao što je Bar dr Džonsona, čuvenog leksikografa i pisca, koji je tu redovno dolazio na piće. Njegov čuveni rečnik, bez koga se ne može zamisliti nijedan engleski dom, izložen je na
vidnom mestu. Iz glavne trpezarije se pruža divan pogled na Temzu i poslovnu četvrt Siti, a Šekspirova soba, koja služi za razne konferencije i skupove, ima lamperiju od borovine iz 18 veka, a na prvom spratu može da se sedi na balkonu s pogledom na reku. U pabu će vam ponosno reći da je tu piće popio i Tom Kruz dok je snimao "Nemoguću misiju". "Enkor" je proširen i renoviran i iako je prvobitni pab ostao praktično netaknut, ti dodaci su ga zasenili i zaklonili, pa je najlepši i najstariji deo paba danas skoro uvek zatvoren ili zvrji prazan. Ipak, "Enkor" ostaje ponosni pripadnik porodice pabova s leve strane Temze koji čine deo nasleđa starog Londona.


"Džordž in": duh Dikensonovog vremena
I evo nas u "Džordž inu", takođe na istočnoj obali Temze u blizini čuvenog Londonskog mosta koji je vekovima bio jedini most preko reke. Ova krčma se prvi put spominje još davne 1542, iako se ne zna tačan datum njenog otvaranja. Zna se, međutim, da je bila uveliko popularna u vreme kralja Henrija VIII. Posle razornog požara koji je besneo Safolkom 1676, krčma je iz temelja ponovo sagrađena naredne godine. U ta davna vremena krčma je služila kao odmorište za putnike kočija, konje i kočijaše. S dolaskom železnice, Velika severna železnica je u 19. veku koristila jedan deo pratećih zgrada kao svoj depo i skladište. Uprkos tome, krčma je i dalje imala svoje goste, u to doba prevashodno trgovce koji su tu izlagali svoju robu. Istovremeno, tu su se sve češće sastajali poslovni ljudi da ugovaraju poslove i ručaju. "Džordž in" se spominje u romanu Čarlsa Dikensa "Mala Dorit". Zna se da je Dikens svakodnevno prolazio pored krème dok je posećivao oca u obližnjem zatvoru.


Dvadesetih godina prošlog veka kafanu je držala gospođica Agnes Mari, koja je nastojala da sačuva atmosferu iz Dikensovog vremena. U kaldrmisanom dvorištu su se održavale pozorišne predstave na otvorenom, što je privlačilo ugledne goste, između ostalog Vinstona Čerčila.
Danas je prizemlje "Džordž ina" podeljeno na nekoliko međusobno povezanih barova. Atmosfera je starinska, s
velikim prozorima i debelim hrastovim gredama. "Stari bar" je nekada bio čekaonica za kočijaše i putnike. "Srednji bar" je bio kafeterija, gde je redovno svraćao Čarls Dikens.

superodmor

Cliffs of Moher



Most of Ireland is covered with a carpet of green fields and hills. Cliffs of Moher are one of the most daring acts of nature in the otherwise gentle Irish landscape. Cliffs of Moher are the top tourist attraction in Ireland. They are 214 meters high at their highest point and stretch 8 km along the coast. To stay on top of the rocks is quite scary experience. The sound of the roar of the waves, howling wind and the seagulls circling above make the landscape an exciting and unforgettable view.

Dingle Peninsula



"The most beautiful place on earth” - this is how National Geographic described the Dingle coast of Ireland. The windy Dingle Peninsula is 48 km long and 8 to 19 km wide, affording tourists, cyclists and motorists visually diverse shoreless expanse of water and shores. Being there with the wind of the ocean, clean air, panoramic views of the Irish Sea and the sound of sheep, will surely rejuvenate any tired traveler and will make you feel enchanted by the miracles of nature. To finish that magical scenery along the southern peninsula are spread long smooth beaches where are located many old relics from the Stone Age and Bronze Age.

Glendalough



Glendalough is a famous monastery founded by Saint Kevin in the sixth century. Kevin was born about Rathdrum in the end of the 5th century and lived 120 years. The mysterious ruins in Glendalough are a beautiful and serene scene. In the former monastery are situated the main cathedral, the Cathedral, built during the reign of St. Kevin's, the roundabout thirty feet high tower, the structure called "the kitchen of St. Kevin"(his personal chapel and cell), and the Church of the Virgin Mary, which Kevin, like many Irish saints, especially revered. The place is really unique - mountains and forest, the upper lake and that holy place will leave you breathless.

Rock of Cashel



Rock of Cashel is a historic landmark in the Irish province Munster. In fact this is a historic, lush in ruins, large Celtic cathedral. Rock of Cashel is one of the most visited tourist destinations in the country. What you can see today in the place called Rock of Cashel is solid rock figures which in their picturesque quality have no equivalent in Europe. After the 12th century the place began to develop as an important Christian center. The magnificent Roman Church, which has remained till today, stands dignified on a hilly upland. It was lit back in 1134, and in the 13th century was rebuilt. The oldest Roman murals throughout Ireland can be seen in the chapel of Cormac.

Bunratty Castle



Bunratty Castle is a large family mansion, located in County Clare in Ireland. This impressive medieval castle, locked by massive towers, is located in the central part of the village Bunratty. Today, near the castle, visitors have the opportunity to walk in both the fortress and the built in the 19th century folk park. Bunratty Castle itself is considered to be the most authentic medieval fortresses in Ireland. It was built in 1425 by the McNamara family. In the castle you can see the best collection of medieval furniture on the territory of Ireland - over 450 exhibits are exposed there. From the top of the palace opens a detailed view of the whole estuary of the river as well as the beautiful surrounding.

Newgrange



Near the east coast of Ireland, on the flat landscape stand three huge megalithic facilities named Newgrange, Knowth and Dowth. The complex was built between 3700 and 3200 BC. Newgrange is the largest structure and except for its funeral and ritual functions, it was used as a solar observatory. Newgrange is an artificial hill, built so that at certain times of the annual cycle a thin beam of sunlight passes through a long corridor and illuminates the central chamber, making visible the ancient signs and symbols, whose significance is not yet completely understood. Everywhere inside and outside the stones are decorated with ornaments of a triple spiral, whose importance has not been established precisely to this day, but remains a symbol of the Celtic Ireland.

airpano.com

Irski Most, Zapadni Jorksir

Dablin


Irska je zeleno ostrvo, zemlja “ginisa”, starih Kelta, svetog Patrika, te brojnih srednjovekovnih dvoraca, na čijoj istočnoj obali se smestio Dablin, glavni grad kojem su ime Dubh Linn dali stari Vikinzi, a znači “crni bazen”, iako mu je pravi irski naziv Baile Baile Atha Cliath.

upoznavanjem Dablina ćete u najvećem broju slučajeva početi iz ulice O’Konel, gde se nalaze stajališta autobusa koji dovoze turiste sa aerodroma, ali i brojni hosteli i hoteli smešteni u okolnim ulicama.

Uz severnu stranu rijeke Lifi, uz koju se grad i nalazi, smješten je i “Custom House”, odnosno zgrada bivše carine. Tu su i brojni mostovi, od kojih je najpoznatiji Lifi most, u narodu poznatiji kao “Ha’penny Bridge”, a ime je dobio po ceni ranije mostarine od pola penija, koju je svako plaćao ako je želeo da pređe s jedne strane reke na drugu.


Na južnoj strani grada je Saborna crkva Sv. Patrika, najveća crkva u Irskoj, nastala još u 12. veku, a posvećena je njenom svecu zaštitniku, koji je detelinom s tri lista objašnjavao simboliku Svetog trojstva, pa ju je na taj način i učinio glavnom irskom ikonom. Tu je i Isusova crkva, uz Svetog Patrika najstarija dablinska crkva, čija dva dela zgrade povezuje predivni gotički “most”.

Najpoznatije irski univerzitet je Triniti koledž, a interesantna za turiste je nekadašnja fabrika “Ginis”, Dablinski dvorac, s tornjem iz 13. veka, kao i interaktivni muzej Dablina, u kojem je oživljen srednjovekovni život grada. Osim toga tu je i Nacionalna galerija s Kavađom, Rembrantom i Pikasom, te Nacionalna biblioteka, čija se čitaonica spominje u Džojsovom djelu “Uliks”.

Memorijalna kuća Džejmsa Džojsa nalazi se u samom centru grada i iako kuća stoji na listi glavnih gradskih obeležja, moguće ju je i iznajmiti za venčanje, krštenje, poslovni sastanak ili neku drugu neformalnu zabavu.


Kada se spusti veče, obiđite i Templ Bar, najveseliji deo grada, koji je prepun nadaleko poznatih irskih pabova, noćnih klubova i barova. “Oliver St. John Gogarty”, “Quay’s Bar” i “The Temple Bar” samo su neki od njih, a nakon što probate originalni “ginis” ili “džejmson”, čije se fabrike i punionice takođe mogu obići, uživajte u taktovima tradicionalne irske muzike.


Pabovi su puni tokom cele sedmice, bez obzira na to koji je dan, a atmosfera je nešto što se mora doživeti, jer posle toga ćete se poželeti da se vratite što je pre moguće, naoružani zelenim šeširom, te puni volje za upoznavanjem, ne samo Dablina, nego i celog ostrva.

Najpoznatiji lanac suvenirnica u Dablinu je “Carroll’s”. Ima ih na više mesta u gradu, ali gotovo u svakoj je konstantna gužva. Većina suvenira, majice, čaše, magneti, privesci, nakit i slično, podeljena je po nekoj tematici, poput deteline, keltskog krsta, harfe, “ginisa”, “džejmsona” ili sveprisutnih Finniansa – legendarnih irskih patuljaka, koji uglavnom prenose neku veselu poruku ili molitvu. Tu su i CD-ovi s tradicionalnom irskom muzikom, zastave, dresovi, te zeleni šeširi, posebno popularni u vreme Dana svetog Patrika, kog su Irci nedavno proslavili.

Najslavnije pivo

U Dablinu nema zgrada čija visina premašuje tri sprata, zbog toga što je najduži period stambene izgradnje bio u kasnom 18. veku, tokom gregorijanskog doba kada su u modi bile niske zgrade i široke ulice.


Iz ranijeg razdoblja, tacnije pre 18. veka, samo su retke sačuvane građevine, među njima deo Dablinskog dvorca, Hristova crkva i Katedrala svetog Patrika. Jedan od retkih izuzetaka je velika Ginisova pivara i pivnica u kojoj se proizvodi originalno crno pivo Guinness, nekoliko puta proglašavano najboljim pivom na svetu. Na vrhu te pivare nalazi se zastakljeni pab sa kojeg se pruža predivan pogled na Dablin, šarmantni grad koji će vas, jednom kad ga posetite, bez sumnje oduševiti.

Dablin, grad zelenih tonova

Dablin, glavni grad Irske, oduševiće vas svojom lepotom, specifičnom arhitekturom i šarmom, a pre svega srdačnošću domaćna.


Glavni grad Irske vekovima je bio deo neprestane borbe između Iraca i Engleza. Tek nakon razdvajanja Irske i otcepljenja šest grofovija Ulster s glavnim gradom Belfastom, 1921. godine, Irska je dobila malo mira. Danas vam se u ovoj prekrasnoj zemlji možda neće svideti jedino klima. Ali i vlaga doprinosi utisku da se pedeset nijansi zelene boje stapa u jednu, što je upravo jedan od razloga zbog čega Irsku nazivaju Zelenim ostrvom.

Jednom kad je posetite nikada je nećete zaboraviti. Rodni grad slavnih pisaca Džejmsa Džojsa, Samjuela Beketa i Tomasa Mura ugledali smo nakon dugotrajnog i vrlo napornog putovanja autobusom kroz Evropu, kao i uz dva pristajanja trajektom.

Irska, zemlja iz bajke


Sveti Patrik zaštitnik je Irske a njegov dan slavi se 17. ožujka. Svi vole Patrika, a rijetki
znaju tko je bio Sveti Patrik, kakvi su običaji u Irskoj za Dan svetog Patrika, zašto zelena
boja, zašto djetelina… U nastavku pročitajte priču Ete Šunde o ‘Zemlji iz bajke’.



Za sve one koji tragaju za savršenim mjestom za odmor, te ljubitelje prirode i dobrog piva, slijedi post o Irskoj. Prvo, morate znati nekoliko bitnih stvari ukoliko se uputite prema zelenom otoku, a to je da se pripremite na neviđenu ljubaznost i srdačnost. Može vam se vrlo lako dogoditi, da hodajući ulicama Dublina pomislite kako vas slijede kradljivci, i može vam se vrlo lako dogoditi da počnete od takvih ljudi bježati, nemojte. Vjerovali ili ne, irci su toliko dobroćudni i spontani da će vam prići čim primijete da ste stranci (što nije teško zaključiti ukoliko nemate plavu ili narančastu kosu), samo kako bi saznali odakle ste, čuli malo o vašoj zemlji, te se ponudili pokazati vam put gdje ste krenuli. Takve stvari se događaju neprestano, na cesti, u pubu, dok sjedite, hodate, uvijek ćete biti poželjni sugovornik za znatiželjne stanovnike toga grada. Jednom kada se prepustite i prestane stiskati torbicu s novčanikom, uživat ćete u opuštenosti i razdraganosti tog veselog naroda.



Usmeno prenošenje kaže da su naziv otoku nadjenuli Vikinzi, koji su 841. godine na tom mjestu osnovali stalno naselje. Ime mu na staronordijskom predstavlja crni bazen – Dubh Linn. Grad je razdvojila rijeka na sjeverni i južni dio, koje povezuju mnoštvo životopisnih mostova. Najpoznatiji je most The Hapenny Bridge, koji je ujedno i najstariji most za pješake u Dublinu te jedan od najstarijih mostova od kada je izumljena pojava ljevanog željeza uopće. The Hapenny Bridge potječe iz davne 1816.g., a ime Hapenny dobio je zbog mostarine u iznosu od pola penija koja se naplaćivala svim korisnicima mosta sve do 1919.g. Sama arhitektura ovog gradaje fascinantna, jer su fasade kuća vrlo živih boja. Na taj način su htjeli postići smanjenje monotonije, pošto su sve kuće sličnih dimenzija, spojene u nizu i dvoetažne.


Za sve ljubitelje kulture, grad vrvi kulturno povijesnim spomenicima s kojima se posebno ponosi. Jedan od najvažnijih i najpoznatijih spomenika je Trinity College. To sveučilište osnovala je 1592. godine kraljica Elizabeta I. i ono je u početku bilo namijenjeno samo za protestante. Nakon 1970. godine, dopuštenje za studiranje dano je i katoličkim studentima. Poznato je da su ga pohađali veliakni svjetske književnosti poput Oscara Wildea i Samuela Becketta. Po slijedu kulturne važnosti tu je i katedrala Sv. Patricka, koja je prema legendi sagrađena na lokaciji gdje je taj svetac krstio preobraćenike. Uz djetelinu sa četiri lista, ta katedrala je najvažniji simbol Irske. Dan Sv. Patricka je nacionalni praznik u Irskoj, pošto se taj svetac smatra zaštitnikom otoka.

............

glasgrada.hr