Istorija Beograda

Burna istorija grada ispričana kroz samo dve fotografije!

Prvobitna fotografija nastala je 1941. godine i na njoj je prikazan feldmaršal Valter fon Brauhič, izvršilac poduhvata napada na Jugoslaviju i Grčku

Da su određeni delovi grada ostali potpuno isti uprkos protoku vremena i uzbudljivih istorijskih događaja, kojima Beograd svakako može da se pohvali, ilustruje fotografija iz perioda nacističke okupacije koja je nastala kod Brankovog mosta.
Prvobitna fotografija nastala je 1941. godine i na njoj je prikazan feldmaršal Valter fon Brauhič, izvršilac poduhvata napada na Jugoslaviju i Grčku.

Glavnokomandujući nemački oficir naime sedi u kabrioletu koji prolazi dok mu ostali vojnici salutiraju.

Jedine izmene koje se mogu uočiti 75. godina kasnije, na novoj fotografiji, su semafor, autobuska stanica i iscrtani pešački prelaz.

(Telegraf.rs)

U Beogradu i dan danas postoje ostaci antičkog grada.

Savremeni Beograd počiva na mnogim ostacima nekada moćnog Singidunuma.Prve temlje ovog grada postavili su Rimljani u 1. veku pre nove ere, a do danas skoro da ne postoje lokacije u starom delu Beograda koje ne kriju ostatke iz rimskog perioda

Podzemne vode

Na značajnom području Beograda procenjeno je da teče najmanje devet reka, potoka, a ima i nekoliko "živih" izvora. Jake struje podzemnih voda u prošlosti predstavljale su poseban izazov graditeljima mnogih zgrada u srcu naše prestonice.

Pećina u centru grada

Ispod crkve svetog Marka na Tašmajdanu nalazi se Šalitrena pećina odakle se još u rimsko doba vadio kamen koji je korišćen u različite svrhe a najčešće za pravljenje sarkofaga koji su kasnije iskopavani na različitim lokacijama u Beogradu.

Najveći centar masona
Piramida, jedno od osnovnih obeležja masona nalazi se na mnogim fasadama, ali i na mnogim grobnicama. U obliku piramide je izgrađena grobnica Branislava Nušića, dok na grobnici Vojvode Mišića takođe postoji masonski simbol u vidu grane akacije koja ima izuzetno jaku simboličku vrednost kod masona.

Prva kafana u Evropi

Po rečima istoričara, prva kafana u Evropi otvorena je na Dorćolu je davne 1522. godine. U tom objektu služila se samo crna kafa, pa postoji pretpostavka da je reč "kafana" tako dobila naziv.

Za vreme Drugog svetskog rata, Beograđanin Miladin Zarić je 20. oktobra 1944. godine sprečio Nemce da miniraju stari savski most. Herojski podvig je učinio da prilikom povlačenja Nemaca, ovo bude jedini veliki most u Evropi koji je izbegao rušenje.

Prvi grafiti u Beogradu

Sovjeti koji su tražili i deaktivirali mine koje su ostale nakon povlačenja nemačke vojske u Drugom svetskom ratu, bezbedne objekte su obeležavali oznakom "provereno min net", što se smatra začetkom grafita u Beogradu.

Drugi, potencijalno opasni objekti su u to doba bili zazidavani, pa je na taj način ostalo dosta tajni i neistraženih gradskih priča.

Hram Svetog Save na Vračaru jedan je od najpoznatijih simbola Beograda. Ukupna visina Hrama iznosi 82 metra, kupola mu je visine 70 metara i ima pozlaćeni krst od 12 metara, čime zauzima status najveće pravoslavne građevine na Balkanu.

Beograd u video igrama

Beograd se pojavljuje u popularnoj računarskoj video igri "Battlefield 2142." koju pravi EA Games. Teren na kome se igra je mapa Beograda i predstavlja Evropsku uniju koja se bori protiv pan-azijskih jedinica nakon velikog futurističkog ledenog doba.

U igri Half-Life 2, zgrada Narodne skupštine Republike Srbije je adaptirana u grad Siti 17 u kojem se odigrava radnja ove igre. Zgrada se u igri zove Overvoč neksus. Takođe, spomenik Knezu Mihailu Obrenoviću se pojavljuje u istoj igri.

Beogradska Aja Sofija nalazila se na mestu današnje Skupštine Srbije: Bila je žrtva mnogih bitaka, a na kraju je srušena po naredbi Miloša Obrenovića

Verovali ili ne, na mestu današnje Skupštine Srbije u Beogradu nekada se nalazila Batal džamija, najlepša i najveća građevina u Srbiji, kako su je opisivali putopisci tog doba.

Batal džamiju izgradio je imućni beogradski nazor Ejnehan-beg 1585. godine i nazvao je svojim imenom pod kojim je bila poznata sve do 1789. godine.



Lokacija je pažljivo izabrana na periferiji kao, kako će kasniji ratovi pokazati, strateškom mestu za očuvanje grada. Ovo potvrđuje i jedan austrijski izveštaj s kraja 18. veka u kome se precizno navodi da je džamija "1000 koraka daleko od onog gradskog bedema koji je opasivao varoš".
Svojim izgledom Batal džamija je mamila uzdahe. Bila je izgrađena od tesanog kamena peščara koji je vremenom dobio crvenkasto-sivu boju. Bila je visine 18 metara, dok su bočni zidovi imali 15 metara. Unutrašnjost je osvetljavalo 20 prozora koji su se završavali zašiljenim lukovima.
Ulazna vrata bila su postavljena na severnoj strani, dok je minaret izgrađen na pijedastalu koji je imao osam strana. Iznutra, zidovi su bili bogate dekoracije, a niše ispod svoda imale su ukras u obliku stalaktita. Iznad mihraba, isticali su se povijeni dekorativni lukovi, izrađeni od naizmenično nanizanih kamenih blokova, tamnih i svetlih.


Pored džamije nalazilo se groblje na kome su sahranjivani viđeniji Turci. Sa njenog minareta mujezin je pozivao vernike na molitvu, a sam objekat predstavljao je glavnu tursku bogomolju od 11 džamija u Beogradu.
Na početku, Turci su, sa leve strane džamije, izgradili šupe salane (klanice) u kojima su sekli ovnove, drali kožu i topili loj. To je učinjeno jer se džamija nalazila na periferiji grada tako da stanovništvu nisu smetali teški mirisi.
U brojnim prevratima, ova bogomolja je rušena i obnavljana u više navrata. Tek 1766. je prvi put popravljena, a već 1789. godine je teško oštećena. Tada je i zaradila svoj naziv Batal džamija što na turskom znači zapuštena.


Prvi put Batal džamija bila je oštećena u napadu Austrijanaca na Beograd 1717. pod vođstvom Eugena Savojskog. Tokom druge austrijske okupacije Beograda (1717 - 1739.) bila je pretvorena u skladište uniformi regimente princa Aleksandra Virtemberškog.
Međutim, nakon što su Turci potukli austrijsku vojsku kod Grocke 1739. godine i vratili se u Beograd, započeli su sa obnovom zdanja. Radovi su završeni tek 1766. godine, a u ovu svrhu potrošeno je 7.000 groša.





[ltr]
[/ltr]







Svoj sjaj džamija nije dugo zadržala.
U borbama za Beograd, 1789. godine, ponovo je oštećena. Turci su je koristili za odbranu, a glavnokomandujući austrijskih trupa, maršal Laudon, je prema njenom minaretu usmeravao i određivao pravce napada na grad. Austrijanci su tada po treći put od Turaka preuzeli Beograd, ali su se u njemu zadržali samo dve godine.


Zla kob Batal džamije još nije bila završena. Tokom borbi za oslobođenje Beograda u Prvom srpskom ustanku 1806. godine, Turci su iz nje pružali snažan otpor ustanicima ušančenim na području Tašmajdana. U ovim borbama džamija je katastrofalno oštećena kada su je Karađorđevi artiljerci pogodili iz trešnjevog topa i raspolutili minaret.
U vreme Drugog srpskog ustanka, ustanici su u džamiji postavili stražu i odatle kontrolisali dunavsku stranu Beograda i Vidin kapiju.


Zaludna carigradska molba
Beogradski vezir, Jusuf-paša, po okončanju borbi, imao je nameru da popravi Batal-džamiju, o čemu je obavestio kneza Miloša, 20. juna 1836. godine. Tada mu je pisao da je inženjer Ethem-bej, video je kako stoka ulazi u ovu džamiju, zbog čega su joj zazidana vrata.
Uzalud je paša objašnjavao da mu je poslato 50.000 groša, dva zlatna polumeseca alema i feman kojim mu se naređuje da opravi Batal džamiju, da "naš Car ima veliku želju za popravljanjem zadužbina" i isticao da bi "popravku trebalo izvršiti kako bi nizami, koji će vežbati na Vračaru, mogli kad dođe vreme i namaz da klanjaju u džamiji".


Knez Miloš beše tvrda srca. Odbio je renoviranje džamije uz objašnjenje da je taj deo u srpskim rukama i u blizini palilulske crkve. Uzalud su bile i urgencije iz Carigrada. Knez je smatrao da popravak Batal džamije znači širenje turske vlasti van granica beogradske varoši, što hatišerifom, kojim je rečeno da je sva zemlja van varoši u srpskim rukama, nije bilo dozvoljeno.


Miloš je čak naredio da se zemljište prekopa i preore, a "da se oko Batal džamije više pandura nađu". Da bi bio siguran da se turska vojska neće vratiti, Miloš je naredio da se spali Savamala, a neposlušni Savamalci nasele oko Batal-džamije, a tu je bila postavljena i stočna pijaca.
To je bio kraj beogradske Aja Sofije.


011/info